18 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

w——— ? PENCEREMDEN ...)1. Kaz Dövüşü Yazan: M. Turhan TAN ir zamanlar bu diyarın en rağ- bet gören eğlencelerinden bi- ride hayvan dövüşüydü. “Horozla - rın, koçların, develerin güreşe çıka- rılmaları kökleşmiş âdetlerden ve bu güreşleri seyretmek te en heye - canlı zevklerdendi. Hayvanları döğüştürmenin yal - nız “münevver olmayan” tabakalara münhasır bir zevk olduğu sanılma - sın. Yüksek denilen tabakalara men- sup kimseler de bu zevke meftundu- lar, evlerinde güreşçi horoz, döğüş - ken deve, tosçu koç beslerlerdi, Pek uzak olmayan bir tarihte Sivas vali-| lerinden biri, evine misafir gelen başka bir valinin pehlivan “devesini güreşte galip çıkarmak İçin kendi devesine afyon yutturduğundan do - layı devecihaşısını öldürmüş ve misa. fir valiyi de şehirden sürüp * çıkar - mıştı, Daha yakın bir tarihte Os- manoğullarından Sultan Aizizin sık sık horoz döğüştürdüğünü ve galip gelen horozun boynuna « sadrazam - lara filân verilegelen - elmaslı ni - şanlardan bir tane takdığını bepi- miz duymuşuzdur. İşte bu güreşler ve döğüşler için- de - meraklıların rivayetine göre - en ibretlisi kaz döğüşüdür. Heyccan- h veya lezzetli demedim, ibretli de- dim. Çünkü kaz döğüşünde psikolo-| Jik bir nükte vardır ve gerçekten dü- şündürücü bir şeydir. Şöyle ki: Peh- livan kazlar, öbür güreşçi hayvanlar gibi oluorta döğüşe çıkmazlar, deve- leri kızıştırmak için yapıldığı gibi| onlara bir dişi kazın yüzünü göster *| mek, kokusunu hissetlirmek de kâfi değildir. Pehlivan kaz, mutlaka beş On dişinin başında olarak sahneye çıkmak ve dişilerin gözü önünde ra, kibine saldırmak ister. Başka türlü, kafası kesilse, bir hamle yapmaz. Bu sebeple merak sahipleri, kaz döğüşüne dişileri de getirirler ve iki rakip pehlivan kazdan her birini ard- larında sekizer onar dişi olduğu hal. de meydanın birer köşesinde ortaya bırakırlar. Pehlivanların Salma selenin yürüyüşü gerçekten seyre değer. Oklar; boyunlarını “dü sön imkân haddine kadar - uzatmışlardır, mini mini gözlerini yine mümkün olduğu derecede açmışlardır, göğüslerine a - Tabildiğine bir irtifa vermişlerdir ve içine sürüklendikleri can pazarında ölünceye kadar çarpışmağa (karar vermişlerdir. Dişi kazlar, kendi kocalarını ses- siz bir heyecanla takip ederler ve iki rakip kavgaya başlar başlamaz bo - yunlarını uzatarak, dillerini çıkara - rak mücadeleyi seyre dalarlar, a da sırada “tıs, tıs!” diye eşlerini şev- ke getirmeğe çalışırlar. Kavga, iki rakibin kuvvetleri a- yasındaki fark derecesine göre ya ça- buk biter, yahut biraz wzar. Fakat horozlarda olduğu gibi kazlarda kaç- mak yoktur, mutlaka Iki mübarizden biri kımıldayacak bir hale mecbur - dur, İşte psikolojik nükte, ibretli sah- ne dediğimiz şey bu (mecburiyetin tahakkuk etmesi üzerine tecelli e - der, Yâni kazlardan biri mağlöp o lunca ve yere serilince onun ardın - da gelmiş, yine ardında durarak ka gayi heyecanla seyretmiş olar dişi ker, bir çığlık koparırlar, mağlüp eş - leriyle asla İlgilenmiyerek hemen galibin dişileri arasina girerler, e - nunla birlikte galibi -küstah bir şevk ile alkışlamağa girişirler. Düşenin dostu olmaz derler am « TAN Halk Tipi Radyolar 30 Liraya Satılabilecek İçin Hususi Vagon P. T. T. Umum müdürü Nâzım 'Turuç şehrimizde teftişler yapmakta- dır. Umum müdür, dün kendisile gö- rüşen bir müharririmize muhtelif iş lor üzerinde şu beyanatia bulunmuş- tur: “— Posta, telgraf İşlerini daba muntazam ve daha modern bir hale gelirmiye çalışmaktayız. Bu meyan- da gerek posta nakliyatında ve ge- rekse seyyar posta İşinde kullanmak üzere yeniden sekiz vagon alacağız, bu vagonlar, trenin uğradığı her is- tasyonda mektup alıp verebilecektir. Ayrıca hava poslalarını da teksir ve bunları yabancı memleketlere de teş. mil etmiye çalışiyoruz. Yeni tesis €- dilmiş olan İzmir — Istanbul hava selerlerinde posta nakliyatı da yapa- biliriz. Posta, telgraf teşkilâtı olmı- yan bir çok yerlerde ve bilhassa köy- lerde pul bayilikleri fhdas etmek su- retile Göynükte bu ihtiyacı tetmine çalışacağız. Miktarı hakkında henüz bir karar verilmemiş olan bir kısım havaleleri de memurlarımız vasıtasile doğrudan doğruya mürselünileyhe göndererek onları pöstanelere kadar gelmek kül- fetinden kurtarmağı kararlaştırdık. Telefon İşine gelince: Son zaman- arda delefona karşı rağbet pek art- muş olduğundan hazirandan itibaren Altın ve Gümüş Eşya mam e e Damgası lan her nevi eşyaya damga vurulma- sı mecburiyetini koyan kanun pro - jesi, Kamutay encümenlerince tet- kik edilmektedir. fazlaya satılarak halkın iğfal edilme- verilmemek ve muhtekirlerin suils - “İtimallerine nihayet verilerek emni - yet ve itimatla alışveriş yapılmasına imkân vermek üzere hazırlanmıştır. Pırlanta, elmas ve sair kiymetli satışa esas olan eşya ile (o vezni üç gramdan aşağı olan mamulüta dam - ga vurulmak mecbüriyeti yoktur, Bu suretle bu proje bazi koymuş bulunmaktadır. binde 950 olduğu takdirde ayarları- nı gösterir devlet dâmgasi vurula - caktır. Altın ve plâtin ayarında bin- müşande vardır. (kaplama) ve yaldızlılara (yaldızlı) kelime ve remizlerini ihtiva eden ma bu sözün doğruluğunu kaz döğü- gündeki şu safha kadar belâzatle gös teren bir vakıa yoktur sanıyorum; Fe lâket ve musihet günlerinde mütte » fiklerini bırakarak onların düşman - lariyle birleştiklerini tarihlerde okü- duğumuz devletler başkal, Kooperatif Hesa Belediye kooperatifinin ni tetkik eden heyet, bazı azaların kooperatif idaresinin çıkardığı borç bordrolarına itiraz etmekte oldukla- rını ve borçlarının bir kısmını ver- dikleri halde bu tediyatın borç ye- künundan indirilmediği hakkındaki iddialarını tesbit etmiştir. Bu itiraz- lar üzerine hesap kontrol heyeti her borçluyu ayrı ayrı kooperatife çağı- rarak borçlarınm miktarile şimdiye kadar*yaptıkları tediyatın miktarını kendilerinden sormak ve muümelâtı resmi vesikalarla tesbit etmeğe mec- bur kalmıştır. devlet damgaları vurulacaktır. Damga resmi olarak altın ve plâ- tin maddelerin her grumından on kuruş ve gümüş eşyanın beher gra- mından 25 santim alınacaktır. Al- tm ve plâtin eşyanın kaplama resmi beher parçadan yirmi beş ve güm'iş kaplama eşyanın her parçasından da on ve yaldızlılarnm beher parçasın- dan yedi buçuk kuruş olarak alma- caktır, ———— İnhisarlarda Tayinler Cibali tütün fabrikası müdür ve- kili Sami Samsun fabrikası Müdürlü- ğüne, Samsun müdürü Ekrem İzmir fabrikasına, İzmir fabrikası müdürü Kemal Cibali fabrikası müdürlüğüne tayin edilmişlerdir. # Ingiliz bandıralı Lettitia trans- atlantiği 350 İngiliz seyyahile bugün şehrimize gelecektir. İngiliz seyyah- ları iki gün şehrimizde kalacaklardır. Köy --Postalarını - Zamanında Yetiştirmek lar Satın Alınıyor yeni şebekeler Kurmağa Şalışacağız. Yeni yapılmakta olan Gerede - Ada- İpazar telefon hattı ikmal edilmiş ve çalışmıya başlamıştır. Izmir — Tepe- köy — Odemiş arüsindâki' yeni hat- tın inşaatı da İlerlemiştir. Yakında burası da işlemeğe başlıyacaktır. Is- tenbul Ankara hattının üçüncü dev- resi ikmal edilmiş ve açılmıştır. Ayrıca Çorludan Yunan hududuna kadar yeni bir telefon hattı tesisi ka- rarlaştırılmıştır. Bu hat Keşan ve Ipsala üzerinden hududa kadar uZü- nacaktır. Onümüzdeki seneden Ki » baren Anadoluhisarı — Kuşçalı, Te- peköy — Nazilli, Afyon — Burdur, Sıvas — Erzurum hatlarının da ya- pılmasına başlanacaktır. İnşaati bitmiş olan Şişli santralı için sipariş edilen makinelerin gel - mesine intizar ediyoruz. Eülül niha- yetine kadar bu yeni santraldan 2000 kadar abone kaydedeceğiz. Muayyen bir yerinden 5 kuruş ât- makla açılacak olan otomatik tele- fonların konulması için lâzım gelen hücrelerin imaline haşlanmıştır. Bun ları ilk defa pösta telgraf merkezine koyacağız. Radyo işi ise: Halen mevcut olan ıslığı susturmak için sipariş ettiği- miz kristal gelmiştir. Bundan sonra İP. KpU Müdürü) Nazım TURUÇ halkın dahâ rihat radyo dinlemesi mürskün olacaktır. : Halk tipi ucuz radyolar getirtmek için dünyanın tanınmış firmalarını haberdar ettik, gelecek nümuneler- den bir tanesini intihap edeceğiz. Bu Tedyolarin 30 lrâya kudar alınabile- ceğini tahmin ediyoruz. Hali hazırda Türkiye dahilinde altmış bine yakın radyo vardır. Halk tipi radyolar 'da gelince bu miktatın bir misli artacağı nı ümit ediyoruz. Bu radyoların bir kısmı elektrik olmıyan köylerde pil ile de çalışabilecektir. Antenlerin fenni bir şekilde çekil. mesi için bir parazit komisyonu teşkil edeceğiz. Parazit tevlit eden anten- Ter derhal söktürülecek ve fenni şek- le ifrağ edilecektir. Terkos Gölünde 4 Köylü Boğuldu Dün Terkos Gölünde 4 köylü-|rak sandallarla vaka mahalline nün boğulması ile neticelenen bir | giden jandarma yaptığı araştır. Altın, plâtin ve gümüşten Yap| kaza olmuştur. Çatalcanın Balaburnu köyün- den 4 kişi kömür yüklü bir ka- yıkla Terkos Gölünün bir tara- . fından diğer tarafına geçmek is- Bu projeye memleket içinde satı- lığa çıkarılan; altın, plâtin ve gü -)terlerken kayık su alarak bat. müşten mamul eşyanın değerinden | mıştır. Vakadan haberdar ola- sine ve zarara uğramasına meydan) DENİZ ve LİMANDA: Denizbank Umumi Müdürü Dün Ankaradan Geldi On gündenberi Ankarada bulun. taşlarla işlenilen ve taş o kıymetleri| menizbank umum müdürü Yusuf Zi- ya Erzin ve Denizbank müdürlerin- malar neticesinde bunlardan Hüsnü Tomak ile kardeşi Hüse- yin Tomağın cesetleri bulunmuş- tur, Boğuldukları muhakkak gö- rülen . Şevki Yılmaz ile : Şevket Kuzucunun cesetleri aranmak- tadır. MÜTEFERRİK; Madam Atina Kefaletle Tahliye Olundu. Dün Asliye birinel ceza mahkeme- Muallimliği İmtihanı Önümüzdeki haziranda bir orta miğktep muallim #udvinliği İntiharı açılacaktır. Bu imtihana, dört, beş ve altı sınıflı muallim o mekteplerinden ınezun olup ta asgari üç sene meslek- te çalışmış, muvaffakıyet gösterdik» deri, müfettiş raporlarile sabit olmuş olanlarla yüksek tahsile devam et- mek, yahut ta başka bir memuriyet bulmek maksadile bu meslekten ay- rilıpta tekrar mesleğe dönmek istiyen ler kabul edilecektir. Bunlardan baş- ka muallim mekteplerinin tatbikat kısmile liselerin ilk devrelerinde mu- allimlik yapanlar da bu imtihanlara girebileceklerdir. Hazırlanan talimat- nameye göre, bü İmtihanlar için mü- rTacaat müddeti mayıs sonuna kadar- dır. Bu müddet zarfında mahalli ma- arif müdürlüklerine müracaat edil- mesi ve evrakın tekemmül ettirilme- si lâzımdır. Askerlik vazifesini yap- makta olan muallimlerden bu imti- hana girmek istiyenler, kıtalarının bulunduğu vilâyet maarif müdürlü- ğüne müracaat edeceklerdir. Müraca- atlar maarif müdürlüklerince tetkik edilecek ve liste halinde hazırlana» rak Maarif Vekâletine bildirilecektir. Vekâlet imtihana girmelerinde' bir mahzur görmediği talipleri, haziran on beşe kadar haberdar edecektir. Imtihanlar tahriri ve şifahi olmak üzere iki türlü olacaktır. Tahriri im- tihanlar İstanbulda, şifahiler Anka- rada yapılacaktır. İmtihanların gün- leri ve grupları şunlardır: 19 haziranda türkçe, 20 haziranda tarik,coğrafya, 21 haziranda mate- matik, 22 haziranda fizik, kimya ve 'Tabiğat bilgisi, imtihanlara ait evraklar bir haf. siri ga fından tetkik edilerek Mâarif Vekö- letine gönderilecektir. Bu imtihanda kazananlar, 17 &- ğustosta Ankarada Gazi Teğbiye Ens titüsünde yapılacak olan şifahi ir- tihana kabul edileceklerdir. İmtihanları kazananlara orta mek- tep muallim muavinliği ehliyetna - mesi verilecektir. Yaşı 35 ton fazla olmamak şartile Gazi Terbiye Ensti- tüsünde üç sömestrlik bir tahsilderi sonra orta mektep müuallimliği yapa- bilecek bir kanaat uyandıranlar, ley- li meccani olarak Enstitüye kabul €- dileceklerdir. Bu üç sömestrlik tah- silden sonra yapılacak imtihanda mu «İ veffak olurlarsa bunlara orta mektep muallimliği ehliyetnamesi değil, orta sinde gizli randevuculuk yaptığı ve genç kadınları fuhşa teşvik ettiği i- den Rauf Manyas dün şehrimize dön- | çin tevkif edilen Madam Atinânın muafiyetler | müşlerdir. Yeni teşkilat projesi meclise sev- Yeni proje ile Denizbank lâğvedil- diği için umum müdür Yusuf Ziya de beş ve gümüşte binde 12 nizami| Erzinin açık bulunan Ziraat Bankasi Idare meclisi reisliğine tayini takar- Altın ve gümüş kaplama eşyayajTU etmiştir. İSALDIRAYA SANCAK ÇEKİLECEK muhakemesine devam edilmiştir. A» vukatları Madam Atinanın kefaletle Altın eşyanın ayarları binde 500, | kedilmek üzeredir. Kanun çıkıncaya | tahliye edilmesini istemişler, mahke- 380, 70, 915 ve gümüş eşyanın ayar- | kadar Denizbankın bugünkü kadrosi. ları binde 800, 900, plâtin eşyanm da| ,. idare edilecektir. mede 600 lira para kefeletile serbest bırakılmasına karar vermiştir. Ma- dam Atina parayı vezneye yatırdığı için dün geç vakit tahliye edilmiştir. P a Elçisi Geldi ei ei elçisi Sakaloçki dün sabah Varşovadan şehrimize gel miş ve akşam Ankaraya gitmiştir. snuyui çi; Evvelki gece İlmanımıza gelen Saldıray denizalk gemisine birkaç gün sonra merasimle bayrak çekileceklir. Dolmabahçe önünde demirli bulunan yeni gemi- mizi dün deniz komutanlığı erkânı gezmiştir. muallim mektebi diploması verilecek tir, BELEDİYEDE ; Belediye İle Defterdarlık Arasında İhtilâf Beyoğlu Malmüdürlüğü için Şişba- ne karakolunda yaptırılmasına karar verilen binanın arsası yüzünden be- Tediye ile defterdarlık arasında a lâf çıkmıştır. Belediye buranın > til& mezarlık olduğunu ve mezarlık- lar da belediyeye devredildikleri için buranın belediyeye ait bulunduğunu iddia etmiş ve İnşaattan evvel arsa- ya alt satış müamelesinin İkmal 6- dilmesini istemiştir. Defterdarlık ise, bu arsada vaktile bir karakol binası mevcut olduğun- dan arsanın milli emlâkten madut bulunacağı cevabını vermiştir. Ihtilâf iki daire arasında tetkik e- dilmektedir. Mezarlıklar Güzelleşiyor Belediye bazı mezarlıkları imar © decektir. Bakırköy, Merkezefendi ve Feriköy mezarlıklarının bazı noksan- ları ikmal edilmiştir. Emirgön me - zarlığının da ihata duvarları bitmek üzeredir. Kısıklı — Umraniye şosesi üzerindeki mezarlık duvarlarının da inşasına başlanmıştır. Bu duvarlar hazirana kadar ikmal edilecektir. Heybeli mezarlığının iç duvarları ya- pılmış Kınalıadadaki mezarlık diken- li tellerle çevrilmiştir. Çorlu kaymakamı Niyszi, Yalo- va kaymakamlığına tayin edilmiştir. 18 -4-939 elife Dünyanın En Büyük Adası Ortamektep Nerededir? * S — Dünyanin en büyük a - dası hangisidir? C — Groculand adasıdır. 825 bin mil murabbai arazisi vardır. . S — Eyfel kulesi ne zaman yapılmıştır, yüksekliği kaç metredir? C — 1869 da Paris beynelmilel sergisi münasebetiyle (yapılmıştır. 300 metre 65 santimetredir. . S — Bisikleti kim icat etti? Ç — 1840 da Kirkpatrik isminde bir İngiliz icat etti: . S5 — Posta pulu ilkdefa ne zaman kullanıldı? C — 1840 da İngilizler kullandı e S — Einstein şimdi. nerede - dir? C — Amerikada, . S — Yarasanın insana en çok benzeyen hayvan olduğunu söylediler, taaccüp ettik. Bu iddia doğru mudur? C — Yarasanın kendisi değil, fa- kat iskeleti, insan iskeletine çok ben zer, Kanadları kaldırılınca bu ben - zeyiş hemen ortaya çıkar. (İskeleti İnsan iskeletine bu kadar benzeyen hayvan yoktur. . S — Denizde radyum var mı- dır? C — Vardır. Fakat bu, nehirlerin getirdiği sularla radyumu teşkil e- den Uranyum zerrelerinin gelmesin- den meydana çıkar. Mektep Sporları Hakkında BAZ İn Dİ MT semalen Ankart, 17 (Tün Muhabirinden)— Mektepler arası maçlarında sporcu talebeden bazılarının müsabaku he- yecanın tesiri altında ( biribirlerini rencide edecek tarzda, hattâ bazan çirkin sözlerle sahadeki arkadaşları- na bağırdıkları nazarı dikkati celbet- miştir. Vekâlet mektep müdürlerine bundan böyle bu gibi münasebetsiz- iiklere meydan verilmemesini, tale- benin irşat edilmesi lüzumunu ileri sürerek gönderdiği bir tamimde şöy- le demektedir: “.— Türk çocuğuna yaraşan yiğitçe düygularının ve kardeşlik sevgisinin tezahürüne vesile olması icap eden mektep sporunun kendi asil karakte- rini kaybetmesini mucip olacak bu Bevi hâdiselerin önüne geçmek için mektep idarelerinin müsabakalardan evvel talebeyi irşat etmeleri ve spor talimatı hükümlerini kendilerine ha tırlatmaları lüzumlu görülmektedir. Gerek musabık sıfatile sahaya çıkan, gerekse seyirci olarak etrafta yer a- lan talebenin İstenilmiyen hâdisele- re sebebiyet vermemeleri için mek- tep müdür muavinlerile beden terbi- 'yesi muallimlerinin kendi mekteple- rinin musabaka günlerinde sahada ve talebeleri arasında bulunmalarını dilerim.” ——ğ—ğ——— TAKVİM ve. HAVA Ş ASLI 18 Nisan 1939 4 üncü ay Arabi: 1358 Seter: 28 # Gün 30 (OKasım: 162 Yumi: 1888 Nisan: 5 1213 1851 320 Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy meteoroloji istasyonundan alı- nan malimata göre, hava yurdun Doğu Anadolu bölgesi ile Orta Anadolu ve Ka- radeniz kıyılarında bulutlu, diğer bölyele- rinde açık geçmiş, rüzgârlar umumiyetle garbi istikametten orta kuvvette esmiş- tir, Dün İstanbulda hava açık geçmiş, rüz“ gür, cenubu garbiden saniyede 2 — $ met- Te hızla esmiştir. Saat 14 te hava tazriki 1017/6 milibar idi. Sülünet en yüksek 21,0 ve en düşük 8,0 santigrat olarak kay” deditmistir. Güneşi BI? — Oğie İindi! 15.50 — Akgtim: Yatsı! 028 — İmsdii