9 Nisan 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TELGRAF: TAN. İSTANBUL TELEFON: 24310. 24318. 24319 DÖRDÜNCÜ YIL — No: 1324 NİSAN | YIL 5 KURUŞ. ” 1939 GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ , ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Muallimlerin ve mektep talebesinin en kuvvetli yar. dımcısı, çocuğun en zengin kütüphanesidir. Çocuğunu se- ven her babanın yavrusuna verebileceği en güzel hediye. dir. Müessesemiz tarafından neşredilmiştir. Evinizde bir tane bulundurunuz. İtalyanlar, İşkodrayı da Zaptettiler Arnavut Kıtaları Çekilmeğe Mecbur Kaldılar, |iran Düştü SARES Kral Zogo Dün Yunanistan Arazisine geçti Ciano Tiranda, Mussolini de Ve İNLAVANYOV Bugün Tayyare İle Gelecek & ; Londra, 8 (Hususi) — Kabine, Mister gi 1 D Chamberlain'in gaybubetine mebni Sir Jon ge AĞYUNANISTANİ| Seymonun riyaseti altında toplanmış ve Lord Halifax'ın verdiği izahları dinlemiştir. Zan- nedildiğine göre nazırlar Roma hükümeti nezdinde teşebbüsatta bulunularak İtalya'nın Arnavutluktaki hareketinin İtalyanın bey- nelmilel taahhütlerile ne suretle telif edilebi- leceğini sormıya karar vermişlerdir. İtalya, Arnavutluğun tamamiyet ve istiklâlinin beynelmilel bir ehem- miyeti haiz olduğuna ve ileride bu vaziyette hiçbir değişiklik yapılamı- yacağına. dair hazırlanan sefirler konferansının 1921 tarihli karar su- retini imza etmiştir. İtalya, bundan İtalyan askerlerinin işgal ettikleri yerleri gösterir harita DEĞİŞEN Hakikatler nasebetlerini tanzim için asırlardanberi buldukla- rı, koydukları, tatbik et- tikleri beynelmilel kaide- ler, haklar, nizamlar, tea- müller hükümden düşmüş- tür. Artık ne taahhüde, ne muahedeye, ne hakka, ne de teamüle güvenilebi- lir. Beynelmilel münase- betlerde yegâne âmil, Sinin Ativa elliği taahhiler mucbir. ce Akdenizde statükoyu muhafaza etmekle de mükellefti. Lord Halifax, Balkan hükümet merkezlerinden aldığı raporlar hak- kmda arkadaşlarına malümat miştir. Vaziyet karanlık görülüyor Nazırların toplantısından sonra şu tebliğ neşrolunmuştur: “Nazırlar, Arnavutluk meselesi hakkında hükümette mevcut malü- matı hulâsa eden bir raporu dinle- mişlerdir. Mühim âmillerin çokluğu | ver- | İşgal Hâdisesi Derin İnfialle Karşılanıyor Bir İngiliz Gazetesi "Artık Bütün Balkanlar Tehdit Altındadır,, Diyor Roma, 8 (Hususi) — İtalyan askerleri: bu sabah Arnavutluk payitahtı Tiranı işgal etti- ler. İşgal tamamlanmış ve işgalden yarım sa- at sonra Kont Ciano tayyare ile Tirana muva- salat etmiştir. Arnavutluk hükümeti, dün ge- ce yarısı Tiranı tahliye etmiş ve anlaşılan El- basan'da yerleşmiştir. Sinyor Mussolininin yarın Tirana gelmesi beklenmektedir. Bugün Tirana geleceği bildirilen Mussolini İtalyanlar Tirana girdikten sonra her şey- den -evvel ra dyo y|İistasyonunu işgal etmişlerdir. Bu suretle Arna- vutluğun hariçle alâkası kesilmiş ve Arnavutluğa ait bütün haberler İ- talyan menbalarından gelmiye baş- lamıştır. İlk İtalyan zayiatı Ttalyanı Membaları taraflından ve- ROMEN HARİCİYE NAZIRI ŞEHRİMİZDE İ * öy > «5 y Gafenko, rıhtımda Hariciye Vekilimizle beraber rilen malümata göre, evvelki gün Draçta vuku bulan muharebelerde 8 deniz neferi ölmüş ve 34 deniz neferi de yaralanmıştır. İhraç kıtaatından 30 nefer ölmüş, 9 nefer yaralanmış- tır. Santa Karantada bir deniz neferi ölmüş, 10 nefer yaralanmıştır. Aya- sarandide Italyanlardan bir kişi öl- müş, 10 kişi yaralanmıştır. Tayyarelerle nakledilen bir İtal- yan kumbaracı alayı Tiranda kara- ya inmiştir. Italyan kuvvetleri bu sa- , bah saat 11,45 te Tiranın radyo is- | tasyonunu işgal etmişlerdir. KUVVET kalmıştır. Yazan: M. Zekeriya SERTEL dolayısile vaziyet biraz karanlıktır. | Şimdilik alâkadar nazırların Londra Son Dakika Köprüler berhava ediliyor Yine Romadan vetilen bir habere Saracoğlu ve Gafenko Dün 3 Saat Süren Bir Mülâkat Yaptılar Görüşmeler Bugün de Devam Edecek ve Misafir Nazır Bu Akşam Bükreşe Dönecek Romanya Hariciye Nazırı Gafen-|lunmuş, Şükrü Saracoğlu kendisine veya civarından ayrılmamaları hu- susunda mutabık kalmmıştır. Bu- nunla beraber gelecek içtima için hiçbir tarih tesbit edilmemiştir.” Başvekil tatil yapmaktan vazgeçe- rek Londraya dönmek üzere hareket etmiştir. Muhalefet liderleri mecli- sin hemen toplanmasını istemişler- dir. Meclisin gelecek hafta ortaların- da toplanması bekleniyor. İstikrah ve hiddet Gazetelerin hepsi de Arnavutlu- ğun işgalini istikrah ve hiddet ile karşılamışlardır. Daily Telegraph'ın şu cümlesi bütün — gazetelerin dü- şüncesini hulâsa ediyor: “Müdafaasız küçük bir memleke- A te karşı bâriz yeni bir taarruz.” Milletler kendi mukadderatlarını kendileri tayin hakkını haiz değil- dirler. Küçük bir milletseniz sizin Mukadderatınızı büyük devletler ta- yin edecektir. Müstakil mi kalmanız lâzımdır, başka bir devletin uşağı olarak mı yaşıyacaksınız, demokrat bir rejim mi tesis etmek istiyorsu- nuz, yoksa faşist bir idare mi kura- taksınız? Bu hususta söz ve rey hak- kı sizin değil, büyük devletlerindir. ekoslovakyanın haritadan silinmesi, Arnavutluğun işgali, bir çok bakımlardan mil- letlerin hayatında ve siyasi ta- rihlerinde yeni bir devir açıyor. Şimdiye kadar doğru sandığı- mız, inandığımız, hürmet ve ri- ayet edilmesi lâzım geldiğini kabul ettiğimiz bir çok hakikat, prensip ve esasların mânasızlı- ğını ispat eden yeni bir devir. İspanya, Arnavutluk, Çekoslo- vak milletlerinin başlarına ge- len bu hazin tecrübeden sonra öğreniyoruz ki: Gazetelerin büyük bir kısmı İtal- | (Sonu: Sa, 10, sü 2) Küçük milletlerin hayat hakları Yoktur. Dün Çekoslovakyayı, bugün Arnavutluğu ortadan kaldıran küv- Vetin yarın Romanyayı, öbürgün Danimarkayı, daha öbürgün İsviç- Teyi yutmak istemiyeceğini kim id- dia edebilir ve bu küçük devletleri böyle bir akıbetten hangi kuvvet, hangi hak mefhumu, hangi siyasi angajman kurtarabilir? (Sonu: Sa. 10, sü. 4) biri Korfonun da , İşgalinden l ' Korkuluyor ) Londra, 8 (Husust) — En son ha- berlere göre, İtalyan kuvvetleri bu- ’ | | gün İşkodraya girmişlerdir. İtalyan | membaları tarâfından verilen bu ha- ber henüz teeyyüt etmiş değildir. Kral Zogo, Koriça yakınında Yuna- | nistan hududunu geçmiştir. Geceyi Florine'de Kraliçe ile birlikte geçi- | recektir. Yarın sabah Selâniğe hare- | ket edeceklerdir. Otelde kendileri için odalar tutul- Korfodan verilen bir habere göre, | yakın günlerde birdenbire bir İtal- | İW yan hareketi vukua gelmesinden en- | dişe edilmektedir. göre, İtalyan kıtaları, dün akşam Shijak nehri üzerinde Draça 15 kilo- | metrelik bir mesafede bulunmakta i- diler. Arnavutlar çekilmeden evvel buradaki köprüyü berhava etmişler- dir. Bir keşif tayyare filosu Draç ci- varında hazırlanan tayyare meydanı- na inmiştir. Şimalde Italyanlar Alessio'yu iş- | gal ettikten sonra ilerlemiye devam | etmişlerdir, Cenupta ida Delvine işgal edilmiş ve geride bırakılmıştır. İtalyan ajansına göre Stefani ajansı şu malümatı da ver- mektedir: “Son günler zarfında mütemadi- yen fikir değiştiren kral, zaman ka- zanmak istemiş ve General Guzzoni- nin nezdine İtalyan ataşemiliterinin (Sonu: Sa. 10, sü. 5) Selânikte Büyük ko yanında refikası, Bükreş Elçimiz | ve refikasına birer büket takdim et- miştir. Gafenko bu sırada kendisine “Hoş geldiniz” diyen matbuat mü- messillerine şunları söylemiştir: “— Dost, güzel ve modern ve mert Türkiyeye gelmekliğim Sara- coğlunun geçenlerde memleketimize yaptığı ziyaret sırasında kararlaşmış bulunuyordu. Bu ziyareti bugünler- de yapmaklığımın mukarrer bulun- duğunu o zamanki havadisleri takip ettiğiniz için her halde hatırlarsınız. Resmi bir mahiyeti olmryan bu ziya- retimin bu kadar güzel bir havaya rastlaması beni ayrıca memnun et- : fiçç Gafenko ve Saracoğlu, rıhtımda birkaç dakika süren samimi hasbi- halden sonra istikbale gelenlerle bir- (Sonu. Sa 10. Sü 4) Hamdullah Suphi Tanriöver ve Ro- manya hariciyesi kalemi mahsus müdürü olduğu halde, dün saat 13.10 da Daçya vapurile şehrimize gelmiş- ir. Dost devlet Hariciye Nazırır Galata yolcu salonunun rıhtımında dün sa- bah Ankaradan şehrimize gelen Ha- riciye Vekili Şükrü Saracoğlu ve re- fikası, Romanyanın Ankara elçisi Stoyko, vali, İstanbul komutanı, Yu: nan, Romen ve Yugoslav konsolosla- rı, Türk ve ecnebi matbuat mümes- silleri tarafından karşılanmışlardır. Vapurda ilk mülâkat Misafir Nazır, Türk ve Romen bayraklarile donatılan rıhtıiımda Ha- riciye Vekilimizle ve diğer istikbale gelenlerle samimi musafahada bu- e ve İtalya Londra, 8 (Hususi) — Ispanyanın geçen 27 martta komintern aleyhin- deki pakta iltihakının dün resmen İ- lân olunması derin bir tesir uyandır- mıştır. Pakt, Ispanya Hariciye nazırı Jor- dana ile İtalya, Almanya ve Japon- ya elçileri arasında imzalanmıştır. Paktın metni berveçhi âtidir: Dün tahliye edilen ve İtalyanlar tarafından işgal olunan Tiran (Görünen ana caddelerden “Mussolini Bulvarı,, diğeri “Valde Kraliçe sokağı,, dır) «Madde 1 — İspanya 25 ikinciteşrin 1935 tarihli itilâfta ve munzam protokol- Almanya, İspanya Askeri İş Birliği Yapıyorlar da ve 6 ikinciteşrin 1937 tarihli protokol- da tarif edilen komünist enternasyonali aleyhindeki pakta iştirak eder. Madde 2 — Alâkadar devletlerin otori- teleri arasındaki mesai şeklinin bu oto- riteler arasında sonradân yapılacak olan müzakerelerin mevzuunu teşkil edeceği kaydedilmektedir. Madde 3 — 25 ikinciteşrin 1935 tarihli itilâf ve munzam protokolu ile 6 ikinci- teşrin 1937 tarihli protokolun 27 mart (Sou Sa. 10. Sü. 1 de)