13 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
Mİ pal e e m <—— e PENCEREMDEN EDL EE ELK ENİ Kitaphanelerimizin Tarihi Yazan: M. Turkan TAN B erlin'de, Pu: Londra'da kurulmuş kitaphanelere nis- bet olunursa, bizim ew büyük kitap- hanemizin hakkı “Kitap dolabı, di- mılmaktır. Fakat keyfiyet bakı- mından bu dolapların © muazzam kitaphanelerle boy ölçüşmekten ge- ri kalmadıkları da bir hakikat olup te, yakın bir tarihe kadar Avrupa ve| Amerikalı bir takım simsarlar kitap- hanelerimizin şu üstünlüğünü yık- muya, yani bizdeki eşsiz kitapları bi- rer suretle çalmağa ve memleketle- rme aşırmağa çalışıyorlardı, Esefle söylemek lâzimdir ki, bu emele uğ- raşanlar, tam bir hüsrana uğrama- nüşlar ve bir hayli nefis eserimizi aşırmağa muvaffak olmuşlardır. Bununla beraber kitaphanelerimiz keyliyetçe henüz zengindir, pek seç- me eserleri ihtiva etmektedir. Fakat kitaphanecilik ilmi yurdumuzda he- nüz — lüzumu kadar — yer alma - dığından bu müstesna hazinelerin mahiyetini hakkiyle anlamak — baş- ta Maarif o Vekâleti, Evkaf umum müdürlüğü olmak üzere — ne bir müessesenin, nede bir vatandaşın iktidarı dahilinde değildir, Daha garibi şudur ki, kitaphane- lerimizde — asri müna ile — fihrist yoktur. O güzelim eserler, mizamsız şekilde istif edildiğinden her kitap- hane bir “Kitap aşuresi,, halindedir. Kontrol kuvvetlendirmek ve pları toplu bulundurmak düşüncesiyle bir çok Iga ve oralardaki kitaplar başka ki- taphanelere ithal edildiği için de te- mas etmek istediğim kargaşalık beş on kat ziyadeleşmiştir. Lâkin Maarif Vekâleti ve oradan aldığı direktiflerle hareket eden ki- taphaneler umum o müdürlüğü, son yıllarda takdire değer bir faaliyetle kimp hazinelerimizi dardağanlıktan, bakımsızlıktan kurtarmak çarelerini| araştırmağa koyulmuş ve bn mak - satli'Yir çok mübssir tedbirler alır- larken, kitapları tesHiL mihiyetlari. ni ilmi surette tesbit ve fislerini tan- zim-için yüksek şölret ve kıymet'sa- hihi bir âlimimizin başkanlığı altın da ekseriyeti yine tanınmış âlimler de, rekkep bir komisyon teşkil ettiği gibi Avrupa irfan merkezleri- ne de “Kitaphanecilik ilmini tahsil için,, bir kaç gene yollamıştır. Bu mevzuda ihmal olunan cihet, kitaphanelerimizin tarihçesiyle elde mevcut kitapların takribi olsun mik- tarıma, bunların içinde o beynelmilel şöhret almış olanlarının isimlerini gösteren ve ilga edilmiş kitaphane « lerin resimlerini ihtiva eden bir ese- rin basılmasıdır. Yarınki tekâmülü ve tekemmülü ölçmek için elde böy- le bir vesika bulunması lâzımdır. Gerçi eski salnamelerde ve mese lâ 1294 yılına ait nüshada, kitapha- nelerin vaziyetine temas eden cet « veller vardır. Fakat bunlar ve hattâ Ernest Manburi'nin değerli bilğini- miz Bay Osman Nuri'den © istifade ederek İstanbul rehberine koyduğu canlı satırlar, dünü yarına tanıtma ğa ve kitaphanelerin kavuşmak üze- re bulundukları yeniliğin nasıl bir eskiden sonra temin olunduğunu te- bariz etirmeğe kifayet etmez. Süleymaniye kitaphanesi memur- larından Muzaffer Gökman'ın kale- me alıp ta bastırdığı İstanbul kitap- haneleri ve bugünkü vaziyetleri ad- hı broşür bana, yıllardanberi zihni. mi gıcıklayıp duran bu kitaphaneler tarihi meselesini yeni baştan hatır » lattı, Genç kitaphanecinin dar bir çerçeve içine sokuşturduğu mülâha- zalardan ve o mülâhazaların delâlet ettiği görüş, seziş kabiliyetinden an- ladım ki, kitaphaneler umum mü - dürlüğü arzu ederse, bizdeki kitap hazineleri hakkında etraflı bir tahlil. name ve kıymetli bir rehber yaz - dırabilecektir. Bunu sayın umum müdürden te menni ederken, Muzaffer Gökman'a da neşrettiği broşürle sabit olan mesleki aşkından dolayı tebrikleri. mİ sunarım. ni Erzurumda Bay Halli Ganeret dip olmak için evvelâ dil, sona ini bilmek, eski ediplerin 6- anlıya okumak, garp €d&- surette meşgul olmak 18- İyi bil edebiyat serlerini ıyı biyetile de zım gelir. Tü yat tarihinin cahili olan bir kimsenin edip ölübilmesine İmkân yoktur. M.T.T. kitaphaneler |ri k Eyüpte 16 Mart! Şehitlerilhtifali Yapılacak 16 Mart İstanbulun işgal faciasının yıl dönümüdür. O gece Şehzadeba - şındaki koğuşlarında ve yatakların. da uyürken şehit edilen kahraman askerlerimizin aziz hatıraları her yıl elem ve saygı ile anılır. Eyüpteki me. zarlarına giderek manevi rında Ihtifal yapılır. Bu yı) altı mart ş deki huzurla - da On ritleri ihtifali önümüz - mbe günü askeri kıtalar, Iştirekiyle yapılacaktır. imde bulunacak olan aşke - alar o gün saat 13.15 te, diğer davetliler de saat 14 te Haliç iskele- sinden kalkacak vapurlarla Eyübe gi deceklerdir. Merasime şehir namına söylene - cek bir hitabe ile başlanacak bunu müteakip Halkevleri namına Eyüp Halkevi Reisi ve gençlik namına da bir Üniversite talebesi tarafından hi- tabeler söylenecektir. Hitabelerden sonra bando matem Parti edina şehitliğe”çölenkle?" köna- Sak wa hir matima “2skör havava “e | defa ateş edecektir, Askeri 'kıtalarıwe mektepleri ya- | pacağı geçit resmiyle merasime ni hayet verilecektir. e MÜTEFERRİK ; Il il Yetmişinci Yıldönümü | Bugün değerli üstat betekâr Le- | minin doğumunun 70 inci yıl dönü- müdür. Bu münasebetle Ankara rad- yosu bu akşam üstadın yüzlerce şar- kılarından bir kısmını takdim eden| bir programla bu kutlu doğum yılını tesit edecektir. Üstat Leminin yet -| miş seneyi dolduran hayatının ilk şarkılarından başlıyarak en son se nelerde bestelediklerini ihtiva eden bu programı Ankara radyosü Türk musikisi korosu (Küme okuyucuları) ve saz heyeti umumiyâsi Mesut Ce - milin idaresinde olarak icra edecek, konserden evvel bestekârin hayatı ve eserleri hakkında malâmat veri - lecektir. Şehinşahın Doğum Yıldönümü Alahazreti Homayun Şehinşah Pehlevi hazretlerinin doğum yıldö - nümüne müsadif 15 mart 1939 tari - hinde İran baş konsolosu İran kolo- nisinin tebrikâtını sast 10 ile 12 ara- şiyle başlarmış, bunu müteakip kür- süye gelen mektep müdürü 60 sene- denberi memleketin irfan h. geniş ölçüde *hizmet eden ve say elemanlar yetiştiren bu irfan mües- sesesinin bir tarihçesini yapmış ve tekâmül safhalarını anlatmıştır. havası çalacak, kolordu, belediye ve |lunan talebe grupu muvaffakıyetli bir konser verilmiş, - Dün Eski ve Toplanarak Darlişşafakanın kuruluşunun 60 mektepler, polis müfrozösi ve halkın (061 Yıl dönümü münasebetiyle dün mektep binasında, eski mektebin idare ve talim heyeti ve ta. lebesinin iştirakiyle merasim yapıl mıştır, mezunlar, Merasime saat onda İstiklâl m; tına Muallim Zekinin idaresinde bu - tarafından da dir. omar 22 Ye OST MEZUN ürü imler ve talebeler yemek salonuna merek hağırlanın amanevi pilâv “ve fasulya ve hoşaftan mürekkep Da « rüşşafaka yemeğini yemişler bura - da eski mezunlar canlı hatıralarını anlatmışlardır. Saat on dörtte mektep salonunda Bestekâr Lemi'nim | ikinci bir toplantı daha yapılarak ta lebe tarafından İsmail Safanın Da Etrüsk Tetkikatı —>— Alman Teknisiyenleri Tetkiklerini Bitirdiler Ankarada bulunan Denizbank U- mum 7 ürü Yusuf Ziya Erzinin bu gün şehrimize dönmesi beklenmek - tedir. Denizbank teşkilâtında tadilât yapılacağı, Akay Denizyolları idare- sinin birleştirileceği, Kılavuzluk, Ha- vuzlar İstanbu) ve İzmir Liman İda- relerinin de birer müessese haline konulacağı söylenmektedir. İktisat Vekâleti ile Alman heyeti arasında vapurların noksanlarının ik mali ve üç vapurun ısmarlama mu - kavelesinin feshi etrafında müzake « relere başlanmıştır. Etrüsk vapurunda tetkikat yapan Alman teknik mütehassısları tetkik- sında kabul edecektir. lerini ikmal etmişlerdir. TAN N — ——— —- ——— 13-3-939 ! EMEĞİ (Lâtince Konuşma Darüşşafaka Altmış Yaşında Yeni Mezunlar Bu İrfan ve Şefkat Yuvasının Tavanı Altında Hâtıralarını Anlattılar rüşşafaka için yazdığı ve her kıtası- nın sonu “Ben sayel şelkatte yetiş - İtim bu binanın, au İle biten bir manzumesi okunmuş, bunu eski me- xuhlardan Vasfi Mahirin bir şiirinin okunması ve mektep ( talebesinden 224 Mustafanın kendi yazdığı içli | bir şiiri okuyuşu tekip etmiştir. Bun- jdan sonra manoğlar söylenmiş, tale- be tarafından zeybek oyunları oy - nanmış, bu irfan yuvasının kuruluşu geniş ölçüde bir neşeyle kutlanmış - tar. Yukarıdaki resim dün yapılan ' Mastakta kutlulama merasiminden üç safhayı| göstermektedir. Tıbbiyenin. kuruluş 0 eliniz Tıbbiyenin kuruluşunun yıl dö - nümü münasebetiyle yarin saat 14 te Üniversite konferans salonunda | bir toplantı yapılacaktır. Toplantıyı Ü - niversite Rektörü Cemil Bilsel bir nutukla açacak General Besim Ömer Akalın, Dekan Nurettin Âli, Profe » sör Mazhar Osman tarafından birer nutuk söylenecektir. İş Sigortası Osvalt, İş Yerlerinde Tetkikat Yapacak Evvelki gün şehrimize gelen Mil- letler Cemiyeti mesai bürosu Müdü - rü Osvalt Ştayn dün akşamki eks - presle Ankaraya gitmiştir, Osvalt Ştayn İş Kanunu hüküm- lerine uygun olarak kurulacak olan “İşçi sigortası, teşkilâtına ait kanun lâyihası dolayısiyle hükümet tarafın- dan Ankaraya davet edilmiştir. Mütehassıs dün de İş Dairesi baş müfettişi Halükla uzun müddet gö - rüşmüş İş ve işçi vaziyetleri üzerin- de izahat almıştır. Ankarada İş Dai resi merkeziyle temaslardan sonra İş İmintakalarında bir” tetkik seyahati İyapacak ve Vekâlete iş ve Işçi sigor- İsaları hakkında bir rapor verecektir. İmişlerdir. BERLER Yine Otomobil | Kazası Oldu Evvelki gece Şişli ile Mecidiye köyü arasında elli yaşında bir seyyar satıcının her iki bacağının da kırık masiyle neticeleven bir otomobil ka- zası olmuştur. Numarası ve şoförünün ismi he- nüz malüm olmayan ve Büyükde reden Şişli istikametine doğru giden bu otomobil tam Ermeni mezarlığı ö- nüne geldiği zaman yolun sağ tarafı- ni tekiben ağır ağır giden seyyar fis- tıkçı Ruşene çarpmıştır. Sademenin şiddetiyle yere yuvarlanan adamca - ız biraz sonra yetişen polisler tara - fından kaldırıldığı zaman her iki ba-| cağımn da diz kapaklarından kırıldı- ğı görülmüştür. Yaralı baygın bir hi de Etfal hastanesine kaldırılmış, fi rar elen şoförün aranmasına başla mıştır. POLİSTE : Hâmile Bir Kadın line asa al ae Düşerek Öldü Yedikulede Havagazı sokağında oturan Hatice isminde bir kadın e - vinin merdivenlerinden inerken düş- müş, vücudünün muhtelif yerlerin - den ağırca yaralanmıştır. Kadınca - gız nakledildiği Haseki hastahsnesin- de ölreüştür. Kadın hamlini vazetmek (üzere olduğu için bittabi karnındaki çocu - Bu da ölmüştür. Bir Tramvayla Bir Otomobil Çarpıştı Şoför Alinin idaresindeki — 2191 numaralı otomobil ile 46 numaralı Harbiye , Fatih tramvayı — İstiklâl caddesinde çarpışmışlardır. İkisi de hasara uğramıştır. Nüfusca bir kaza olmamıştır. İskambil Oynıyan Çocuklar Her ikisi de Fatihte Nişanca cad- desinde oturan 16 yaşında Fehmi ile 17 yaşında İbrahim ayni © caddede Ahmedin » kahvesinde otururlarken istedikleri iskambil kâğıdının geç kalmasına kızarak kahvenin camla - rını kırdıklarından © yakalanmışlar, cürmü meşhut mahkemesine veril Romanyanm hükümetimiz nezd karaya vasıl olmuştur, Bu resim Ankara garında alınmıştır. Mv im indeki ilk Büyük Elçisi Stoyka Am- Giimiüin Eee Micanbee e Kızılay Reisliğine Beyazıt mebusu Dr, Hüsamettin seçilmiştir. Re- simde yeni Reisi ilk hitabesini söylerken görüyorsunuz, ei Dili Olarak Kullanılıyor mu? S — Lâtince bugün edebiyöi ve konuşma dili olarak kule niliyor mu? © — Hayır. Lâtince zamanımı8f kadar yaşamış fakat ilim ve fenne İM hisar ederek edebi bir lehçe olmak tan çıkmıştır. * S — Linkoln kimdir? C — Amerikan demokrasisindi ve dolayısiyle demokrasi! inkişi fında mühim rol oynayan büyük merikan Cümhurrelslerinden biri * dir, * S — Madrit şehri ne zamü” kurulmuştur? j C — Eski Madrit Romalılar 3 manında kurulmuş küçük bir idi. 1460 da Kral İkinci Filip tarafı dan payitaht yapıldıktan sonra g€“ nişlemiştir. 5 — Felezof ili Tevfik neşredilmiş kaç eseri vardır İ simlerini yazar mısınız? C — Dört. Felsefe dersleri, Ön Hayyam, Abdülhak Hâmit hakkınâ” bir etüdü ve bir de eski yeni şiirle“ rinden mürekkep “Serabı ömrüm” adlı bir şiir mecmüasi, © S5 — Karadenizde yapılacak liman Ereğlide mi, yoksa talağzında mı yapılacak? 5 C — Bunlardan hangisinin ter edileceği noktaları üzerinde geçen İlerde bir heyet telkikat yaptı m nüz karar verilmemiş olmakla beri” ber Çatalağzında yapılması ihti kuvvetlidir. # “Jdımız mülâmata göre, yurtta nars Kızılcahamamda Şiddetli Soğuklar Hüküm Sürüyor Kızılcahamam (Tan Muhabirif?” denk Kızıleşhamumda bu sene gö mektedir. Bir aydanberi hararet dl recesi sıfır; oltantla sekizden yuk” rı çıkmamıştır. Bütün evlerde so ve gıda maddeleri donmaktadır. MİR rukat fiyatları yükselmiştir. Ha vanların yemleri tükenmek üzere duğundan kış devam ettiği takdİ telef olmalarından endişe edi tedir. Tavşancıl 12 (Tan Muhabiri” den) — Son günlerde karakış met) siminin baharı andıracak © dere” mutedil geçmesi sebebiyle m kiraz ve vişne ağaçları tomurcuk! mağa başlamıştı. Havaların bi bire değişmesi ve soğukların başi” ması Üzerine meyve ağaçları keye düsmüştür. gi TAKVİM ve HAVA 13 Mart 1939 | PAZARTESİ 3 ünl ay o Gün3i o Kanım İf rahi: 1958 Rumt arrem: 22 Şubat meş: 6.19 — Öğle | sindi: 1548 — Akşam: : İMAS — İmei İn —. Yurtta Hava Vaziyeti Yşilköy meteoroloji ist yannda radeniz kıyıları tr doğu dolüde bulutlu ve mevril yağışlı, diğer böl de umumiyetle kapal ve yağışlı Bayri Tönükrinr Trakya, Kocaeli ve Bye Pik leri Ve Karadeniz kayılarında şimal, ölgelerde umumiyetle cenubt tetika Mh, orta wvette, Karsdeniede iu ce, Marmara, Eze denizleri ile AK fırtına şeklinde esi: Dün İstanbulda hava Kapalı, yağıfi tırtmalı geçmiş, 24 sant zarfndaki e) Li N Ki 684 kilomam iii tesbit edilmişti. 7 gâr şimali şarkiden saniyede e hizla esmiştir. Sant J4 te 0 790,5 milimetre idi. Sühunet en er 63, en düşük 42 santigrat kazdodilmi # Kocakarı Fırtınası Kocakar: fırtınan İstanbulda a Pİ detile devam eimokted si gü” lıyan yağı dün de falanmı dö miş ve öğle üzeri az miktarda küf müşür. Pırtna bilhasen Karadeniz gif! ve blarmara denizlerinde şiddeti BÜgİ| maktadır. Dün sabah limandan harehfi den küçük vapurlar ve motürler By açlamıyarak Büyükdere önünde def miglerdir.
