9 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

rşv ü |a "ilını“ —eiT 9-3-939 îUGÜNİ Umumi Vaziyette Salâh Alâmetleri: Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL A'"'“Padan gelen haberlere ba- adimi kılu—s., ortalıkta salâha doğru Eelir ar atfldığııııı hükmetmek lâzım CB Sulhü tehdit eden tehlikelerin, ol du_“'ı"ağmı, bilâkis gerilemekte Su sezilmektedir, İngiliz silâh- vei san alabildiğine ilerlemesi, lıiğı nî_'_'“llerin bu yolda her fedakâr- Zösı:ou aldıklarını ve alacaklarımı &n Tmeleri, vaziyette görülen salâ- k €n belli başlı âmillerinden ve en Mesnetlerinden biridir. 1 Panya harbi, sonuna doğru yak- Taber ve onun son bulmasile be- l birçok meselelerin ve tehlike- Ğ Ortadan kalkması bekleniyor. İeııı:rçi -İspanyadaki cümhuriyetçi- kuvvetleri hâlâ cephededir. Fa- U kuvyetleri beslemek İmkâni _mıdığı gibi bunlara mühimmat eğe de imkân kalmamıştır. u Y Yüzden cümhuriyetçiler ile nas- *nalistler ar da sulh yapıl t':'“eselesı sayılabilir. orağ Nyada harbin bitmesi üzerine, lekı bulunan yabancıların bu mem- Glrbien çıkıp gitmeleri ve böylece mür, Akdeniz emniyetine ait pek &nnj Meselelerin de halledilmesi Yetle beklenmektedir. Zaman İtalya ile Fransa arasın- | ihtilâflara sıra gelecektir. Fa - mm:““lm olduğu üzere henüz bu tal Tesmi bir şekil almamış ve bie Ya tarafmdan Fransaya karşı hiç ı.m:*"ui talep İleri sürülmemiştir. di * İtalya ile Fransa arasında bu yol- Müzakereler açıldığı zaman, İtal- Bu ıî'*lllıszıdıııı arazi İstiyecektir. (“%"e harb çıkmasına âmil ola- "’Kt:: Mmühim sebep ortadan kalka- Bun Yeti, Mahfellerinin kanaatine göre Ateş Hhla beraber iki tarafın şimali Te ğ aki kuvvetlerini arttırdıkla- İ udîbirleflne karşı askeri tedbir- İla darı malümdür. Fakal anla "“iz.kn tedbirler, tehdit için değil, '€re geçildiği Paz, z ı.,,ş:;hk imkânını takviye için alm- B r.ı:d'“'aşma pazarlığın cereyanı sı- Ka İngiliz - İtalyan anlaşması- | In“ıng"t"eye bir rol verereği ve Ki ı.î"enln bu rolü yarış lehinde haj Anacağı anlaşılıyor. İngiliz me- 4 hu“nh telâkkisine göre iki tarafın Fh hiyeti, hem yarışı korumağa, İk, tarafı hoşnut etmeğe kâfi- Gari de olqhî Afrikada vaziyet bu merkez %%“İu gibi Şarkt Avrupada salâh Ro göze çarpmaktadır. M:;:"ya ile Lehistan arasında het .d“lln konuşmaların sulhe hiz- Yor, €n neticeler verdiği anlaşılı- Si te ğı“î Müşahitlerin kanaatine gö- Memleket her hangi taraftan N b tlacak ideolojik hülüle kar- Naj VVetli bir sed teşkil etmek ve ile Komünistlik kavgaların- l.ie bir saha içinde yaşamak da aa tile hareket etmiş ve bu yol- J Ru Aşmışlardır. *Sasa göre anlaşan bu iki mem- t bir taraftan Rusya İle, diğer H İngiltere ile münasebetle- İeq' Viye etmeleri de beklenmek- Yel Bij Ha Va Avrupanın garbinda da, (Pöa da salâh alâmetleri göze | çAhi, 9r. Fakat bütün bu alâmetler Bülg, Taniyet verecek mahiyette de- 'Olun, dB“h_"nİn beraber işlerin salâh : :Myül'ümesî ve ümit verecek q“" Yet alması. hayırlı bir alâ- Ârtvinin Kurtuluş Bayramı Kürtp b 8 (ALA) — Dün Arivinde llt)an:’ bayramı coşkun tezahüratla Ki Wl Artvinlilerin milli Şef İnö- ilik aman orduya candan | y%u:e minnet duygularını izha- Japonların Bahri Rekabeti ——— İngiltere Uzak Şark Meselelerile Meşgul Olmıya Başladı Paris, 8 (A.A.) — İngiliz kabinesi- nin yarın Uzak şark vaziyetini tetkik edeceği zannedilmektedir. İspanyol buhranının sona ermek üzere bulun- duğu şu sırada siyasi İngiliz mahfe!- lerinin Uzak şark meselelerine karşı gittikçe büyüyen bir alâka gösterdik- leri görülmektedir. Chamberlain ile Halifax Çin - Japon muhasematına nihayet vermek üzere pek yakında azami bir gayretle çalışacaklardır. İngiltere insani ve siyasi mülâhazalar hariç olmak üzere Uzak şarktaki ti- cari menfaatlerinin haleldar olması- na ve Büyük Okyanustaki İngiliz deniz üslerinin Japonlar tarafından tehdit edilmesine seyirci kalamıya- caktır. İngiltere hükümetinin Japon- yaya karşı büyük bir katiyetle hare. ket etmesini beklemek lâzımdır. Amerika, İngiliz, Japon donanması Japonyanın altı sene içinde bırle- şik Amerika ve İngiltere ile bahrı muadelet elde etmek niyetinde oldu- ğunu bildiren haberler hakkında ga- zete mü illerine bey: tta bulu- nan Amiral Leahy, şöyle demiştir: “Henebi bir devletin bahri kuv- vetini arttırması takdirinde Awmeri- Filistin Edilmek ÜUzere İşi Hal dim edeceklerdir. Bu plân üzerinde de — anlaşma mümkün olmazsa konferansa niha - yet verilecek ve İngiltere hükümeti bildiği gibi ve ikinci plân dairesinde hareket edecektir. Konferansın mu- vaffakıyetinden henüz ümit kesilme. miştir. Müzakerelerin betaatle yapıl - makta olmasına ve salâhiyettar ma - kamatın mutlak sükünuna Tağ - men Yahudilerle Arapların ifrat - kârane noktai nazarlarını telif sa - hasında bir nebze terakki edilmiş ol- duğu ve Macdonald'ın saburane gay- retleri sayesinde bir uzlaşma zemini bulunması muhtemel bulunduğu be- yan edilmektedir. İngilizlerle Yahüudiler, Iraklılar ve Mısırlılar arasında yarı resmi bir toplantı yapılmıştır. Yahudiler, ya- hudi muhaceretinin biraz tensik e - dilmesini kabul etmeğe mütemayil görünmektedirler. Bu muhaceretin hattâ bir had dahilinde ipkasını ka - bulden imtina eden araplar ise şimdi muhacirlerin mıktarını gösterecek sarih erkam irae edil k 3 teti kanın da ayni veçhile hareket et: zaruridir. Çine mali yardım Maliye nazırı Simon, bu gün A- vam kamarasında beyanatta buluna- rak Çin hükümetinin on milyon İn- giliz liralık bir istikraz sermayesi teş kil etmiş olduğunu, bunun beş mil- yonunun hazine garantisi ile İngiliz bankaları tarafından verildiğini bil- dirmiştir. Yeni bir Japon bombardımanı Çungking, 8 (A.A.* — Otuz Japon tayyaresi, Kansu ve Şensi eyaletle- rinde muhtelif şehirleri bombardı- man etmiştir. En ziyade zarar gören şehir, Kansunun garbinde kâin Pin- gliang şehridir. Bu şehre seksen bom ba düşmüştür. Yedi kişi Ütmuş;edor| tane ev yıkıimıştır. — Mingsieya yapılan Japon bombar- dımanı son haftaların en kanlısını teşkil etmiştir. Bu şehirde sivil halk- tan 300 kişi ölmüştür. Yeni Macar - Çek Hududu Tesbit Edildi Budapeşte, 8 (A.A.) — Macar A- jarısı tebliğ ediyor: Viyana hakemlik kararını tatbik ederek kati hudutları çizmiye memur Macar — Çekoslovak komisyonları, 6 martta imzaladıkları bir protokol- da, Tuna ile Ung nehri arasındaki şimal hududunu kati olarak Çizmiş- lerdir. Bu yeni hudut ile, şimdiye kadar işgal edilmiş olan hatlarda bazı de- ğişiklikler yapılmaktadır. Böylece, Çekoslovakyada geri kalmış olan 20 nahiye Macaristana ilhak olunmakta ve buna mukabil Macaristanın işgal ettiği 8 nahiye Çekoslovakyaya geri verilmektedir. Her iki tarafın hudut muhafızları 14 martta öğle üzeri yeni çizilen hu- dut postalarını işgal edeceklerdir. Yeni Muahedeler nkara, 8 (TAN Muhabirinden) — 'rüArkiye.'lle Almanya arasında Berlinde imzalanan ticari mübadelât ve tediyatı tanzime mütedair protokol ve Türkiye ile İsveç arasında Ankarada imzalanan tica- ret ve kliring vekiller heyeti: ce tasdik edilmiştir. Türkiye ile Yunanistan arasında mü- zakere edilmekte olan iadei mücrimin ve cezai adli müzaheret hed si hariciye vekâletinde kâtibi umumi Nu- tedirler. Araplarla Yahudiler Tekliflerini Mülâyimleştiriyor, Yalnız Yeni Devletin Şeklinde Anlaşamıyorlar Londra, 8 (Hususi) — İngiltere ile Araplar ve Yahudi- ler arasındaki müzakereler yeni bir safhaya geçmek üzeredir. Müzakereler, önümüzdeki haftaya kadar İngiliz murahhasları gelecek hafta yeni İngiliz plânını tak- tatil olunacak ve En çetin mesele, yeni devletin teşkili meselesidir. Yahudiler, yeni devletin yahudi ve arap cemaatleri arasında müsavatı zâman altına al - masını istemekte, araplar ise yalnız efradın müsavatı hususunda ısrar e - derek yahudilere nisbi temsil hakkı bahşetmeğe muvafakat eylemekte - dirler, Arapların bu talepleri, yahu - dilerce milli yahudi yurdunun ilga- sına muadil olup tamamen kabulü gayri kabildir. Macaristanda Yahudi aleyhtarlığı Budapeşte, 8 (A., A.) — Adliye Nazırı dün parlâmentoda yahudilik hakkındaki kanun projesini müdafaa etmiştir. Mumaileyh bu — kanunun yalnız Mactar ırkının hayati menfa - atlerinin müessir surette müdafaası - nı istihdaf eylediğini beyan etmiştir. Derpiş edilen tedbirler takriben 150.000 kişiyi alâkadar etmektedir. Prag'da 14 kişi tevkif edildi Prag, 8 (A. A.) — Pilsende bir yahudi müessesesine dinamitle sui - kast yapanlara yardım etmekten suç lu olarak 14 kişi tevkif edilmiştir. İzmit, 7 (Tan Müuhabirinden) — İzmitte günün ön plânda gelen mese- lesi belediye ve belediye hâdiseleri- dir. Eski belediye seçimi Devlet Şü- rasınca bozulduğundan belediye se- çimi yakında tekrar yapılacaktır. Evvelki seçimden memnun olmıyan- lar Devlet Şürasının kararını cidden büyük sevinçle karşıladılar. rette ehline ve; J inancını bir kat daha kuvvetlendirmiştir. Seçim günlerinde rey sandığı ba- şında oturacak mümessillerin seçil- mesi işi şimdiye kadar görülmemiş bir alâka ile yapılmıştır. Bu itibarla Partinin; belediye işlerini kati su- y İzmitte Belediye İntihabatı başaracak elemanları seçeceği şim- diden söylenebilir. İzmit, bugün bilhassa şehircilik bakımından geri kalmış bir şehirdir. Feshedilen intihaptan evvelki bele- diye heyeti mümkün olanı yapmıya başlamıştı ve bir programla çalışma- ya devam ediyordu. Ayni heyet inti- haba fesat karıştırılması sebebile son imd amıştı. Yeni vali 'ekeli şehrin bütün münevver- lerile ayrı ayrı temas ve vatandaşlar arasında işbirliği temin etmiştir. Bu netice iledir ki halk yeni bele- diye seçiminde İzmitin hakiki ihti- yaçlarını bilen ve yapmak küudretini haiz bulunanların iş başına geçece- ğine kani bulunmakta ve neticeyi İzmit halkının şehir işlerini hakkile emniyetle beklemektedir. TÜRKIYENİN SAFOSU Safiye Sultan eşhur meseldir: Dervişin fikri ne ise zikri de odur derler. Veliahtlerin ne fikirleri ve ne zikirleri olabilri? Şu resmin sahibi işte rüyasını hulyasma ve hrılyasını rüyasına benzetmiş bir adamdı, uyurken ve uyanıkken saltanat sayıklar- dı. Safo, bu saltanat düşkünü şehzadeyi bir kaç yıl nasıl avut- tu? Beklenen müjdeyi bir fal ba- kıcı ile bir bahçıvan bozuntusu nasıl verdi ve bu falın doğrulu- ğu ne suretle sabit oldu? Bunları da üstat M. Turhan- tan tarafından sizin için kaleme kat hayretten hayrete, heyecan- dan heyecana geçerek— okuya- caksımız. man Menemencioğlu ile Yunan elçisi Ra- fael arasında imza ü Yak ında Tan alıman yeni tefrikamızda —fa- * Yazan: M. TURHAN TAN Süfunlarınd;ı Hatay Suriye Hududu — Bir Kasabanın Yarısı Suriyede Diğer Yarısı Hatayda Kalıyor Halep, 8 (Arap Ajansı) — Suriye ile Sancak arasınraki hudut mesele - sini hal işile meşgül bulunan Fran- sız — Türk komisyonunun faaliyeti gitgide artmaktadır. Tesbit edilen Suriye — Hatay hududu, bir kasaba- nın da ortasından geçmektedir. Şim- di hudut tarafından ikiye bölünen bu kasabanın yarısı Hatay toprakla- rında, yarısı da Suriye topraklarında kalmıştır. Yani bu kasabanın yarı- sında Hatay idaresi, diğer yarısında da Suriye idaresi hüküm sürmektg- dir. Kasaba sakinleri. alâkadar salâhi- yettarlara müracaatla, bu vaziyeti Hatay lehine protesto etmişlerdir, Fakat verilen kararların değiştiri- leceği umulmadığı için, bu protesto- nun müsbet bir cevap alacağı sanıl- mıyor. Hatayda Devlet Bankası Açılıyor Antakya, 8 (A.A.) — İskenderun- da bir merkez bankası açılması te- karrur etmiştir. Bankanın Antakya- da bir muhabiri bulunacaktır. Maliye Vekili Cemal Baki, Merkez bankası- nın azami pazartesi gününe kadar a- çılacağını söylemiştir. Ruzveltin Bindiği Kruvazör Manevrada İki Defa Batmış Vaşington, 8 (A.A.) — Geçenler- deki deniz manevraları hakkında kendisinden istifsarda bulunulan Ro- osevelt, kendisinin içinde bulunmak- ta olduğu Houston kruvazörünün iki defa düşman tahtelbahirleri tarafın- dan “batırılmış” olduğunu itiraf et- miştir, Bu beyanat, matbuat konferansın- da hazır bulunan gazeteciler arasında büyük bir kahkaha koparmıştır. Mısır Prensesinin Nikâh Günü Kahkire, 8 (Tan Muhabirinden — 26 mart günü Mısır Kralı Birinci Faruğun hemşiresi Prenses Fevziye ile İran Veliahdi Prens Rıza Şahpu- run nikâhları kıyılacağı için bütün mektepler tatil edilecek ve gençliğin bu uğurlu hâdiseyi tesit etmesine im- kân verilecektir. Ukrayna Başvekili Dahiliye Nazırının Azlini İstiyor Şust, 8 (A. A.) — Karpat Ukray - nası Başvekili Volohin, Karpat Uk - raynası dahiliye nazırlığına general Perhalanın tayinini protesto etmek üzere Çekoslovakya Reisicümhuruna başvekiline ve hariciye nazırına bi - rer telgraf çekmiştir. Volohin, Hahaya gönderdiği tel- grafta, Ukraynalı olmayan bir nazı- rın tayinine müsaadesini vermediği- ni, bu tayinin gayri meşru bir hare- ket ve salâhiyeti suiistimal olduğu - nu, azledilen Revayın birleşik milli Ukrayna partisinin itimadını haiz bulunduğunu ve Ukrayna halkı ara - sındaki teyehheyyücü teskin için ta- yininin geri alması lüzumunu bildir- D #ELE Med ve Cezir Yazan: B. FELEK B izim maişetimiz meselâ Fransa veya İngilteredeki gibi bir teviye giden bir âhenge bağlı değil. dir. Her hangi tabakaya mensup ©- lursa olsun tanıdıklarımın içinde şöyle on sene ayni hayat gidişinde ömür sürmüşe pek, ama pek ender tesadüf edilir. Bunun çoğu sebebi a- rapça uydurduğumuz... “Yevmün cedid, rizkun cedid” Yani günü gününe yaşamak siste- minden doğar. Fakat bir o kadarı da maişet vasıtalarının, aylıkların, ay- İklı işlerin, ticaret yollarının hülâsa para kazanma yollarının istikrarsız- lığından ileri gelir. Meselâ bir yeni gazete veya bir yeni ticarethane veya fabrika açılır. Geniş bir kadro ile işe başlanır, Bu işte vücudüne ihtiyaç duyulan a- damlar çağırılır, tavzif edilir. Bu a- damların büyük bir kısmı dışarıdaki işlerini bu yeni işte kendilerine vaat edilen fazla menfaate feda etmişler- dir. İş başlar. İyi gider, fena gider. Fa- kat muhakkak bir iki ay sonra kad- ronun genişliği, masrafın çokluğu sebebi ile bir tensikat zarureti hasıl olur veya maaşlar adamakıllı buda- nır, yahut bir kısım müstahdem kad- ro harici bırakılır.. Bu dert bugünün, dünün derdi değildir. Bu maalesef, bütün iyi ni- yetlere rağmen, bütün önüne geçil- mek istenmesine rağmen bir türlü ::mnmen izale edilememiş bir dert- Bir yeni müessese kuran veya es- ki bir müesseseyi İyi idare için ba- şa getirilen her müdürün, her başın kendi mülâhazasına göre bir kadro yapması, bir makine kurması en ta- bit, en münakaşa edilmez bir haktır. Bu hakkı kullanarak kadrosunu ku- ran kimse, çalıştıracağı anasırı tahif aramızdan alryor. Biz de yeni ve da- ha menfaatli bir iş bulduk diye sevi- nerek gidiyoruz. Derken ya İş sırıtı- yor, yahut işbaşı değişiyor. Yeni ge- len zat ta ilk İş olarak bir tasarruf hevesine düşüyor. O da haklı! Kendi fikrine fazla telâkki ettiği kısımları yontuyor. Bu hareketlerde iki taraf ta haklı ve İyi niyetlidir. Lâkin zarar gören bütün bu mütalealarda rey sahibi ol- madan çarhlar arasına atılan memur- dur. Ben diyorum ki; madem ki bu kadro, tensikat ve tenkihat derdi bizde bir türlü önlenemiyen bir dert- tir. O halde şunlara dikkat etsek: 1 — Her yeni müessese kurulur- ken ihtiyacı karşılıyacağı — zannedi- len kadroyu aynen değil, daha dar lmalı ve uzun müddet tecrübeden sonra ihtiyaç ısrar ederse o zaman tedricen ve aynen tatbik etmeli; 2 — Herkes maişetini bugünkü aldığı ve kazandığı paraya göre de- gil, ileride muhtemel bir tensikata göre eline geçecek şeye göre tanzim etmelidir. Böyle olmazsa hergün, ne şekilde olursa olsun ve şüphesiz mantıki se- beplerle hususi ve resmi işlerden çı- karılan veya maişetleri daralan yurt- taşların elem demiyelim, fakat sıkın- tılarile müteellim olup gideriz. KISA HABERLER Bazı vilâyet ve hastanelerden İstan- bul akliye ve asabiye hastanesine gönderi- len hastaların çok defa raporsuz gönderil- diği anlaşılmıştır. Sıhhat Vekâleti alâka- darlara bir tâmim göndermiş, bu gibi has- taların mutlaka tabip raporu ile sevkini istemiştir. © Evvelki gün yağan karlardan dünkü tren postası Erzincana gidememiştir. © Bern Kantonu hududunda 22 kişiden mtiteşekkil bir iaşe kolu kar çığı altında kalmıştır. 18 kişi kurtarılmış, 3 teğmen İle bir çavuş ölmüştür, €© Halifax (Kanada): İki ailenin otur- duğu bir evde yangın çıkmış ve beş çocuk yanmıştır. © Bulgar Başvekili Köseivanof ile Yu- Bgoslav orta elçisi Yuriçiç hududun iki ta- rafındaki muzaaf mülkiyetler meselesinin halline matuf bir anlaşma imza etmişler- © Macar hariciye nazırı Kont Csaky, tiddetli böbrek sancıları neticesinde alelâ- cele hastaneye kaldırılmıştır. © Cibuti: Casuslukla suçlu beş İtalyan, muhakeme edilmek üzere, Athos vapuru miştir. ile Frınııy!A ılînderjımiqur. L x