9 Mart 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

— 4.3. yap BUGÜN Umumi Vaziyette Salâh Alâmetleri: Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Avrupadan gelen haberlere ba- iy kılırsa, ortalıkta salâha doğra gelir ix atıldığına hllkmetmek lâzım ön, , wlhü tehdit eden tehlikelerin, Ni ağa ağına, bilâkis gerilemekte “ sezilmektedir. İngiliz silâh- ve gain alabildiğine ilerlemesi, Hellizlerin bu yolda her fedakâr- ,5ö7e aldıklarını ve alacakları rmeleri, vaziyette görülen salâ- en belli başlı âmillerinden ve en İı Mesnetlerinden biridir. Panya harbi, sonüna doğru yak- Pike ve onun son bulmasile be- ı birçok meselelerin ve tehlike- © ortadan kalkması bekleniyor. ley, “Sİ İspanyadaki | cümhuriyetçi- kuvvetleri hâlâ cephededir. Fa- rl i kuvvetleri beslemek İmkânı madığı gibi bunlara mühimmat tİrmeğe de imkân kalmamıştır. maden cümhuriyetçiler ile nas-| i, Bitler arasında sulh yapılması Meselesi sayılabilir. tag nYada harbin bitmesi üzerine, he bulunan yabancıların bu mem- ten çıkıp gitmeleri ve böylece i Akdeniz emniyetine sit pek e meselelerin de halledilmesi Yetle beklenmektedir. Zaman İtalya ile Fransa arasım- a müj GÜ İhilâflara sıra gelecektir. Fa - Malâm olduğu üzere henüz bu âflar tesmi bir şekil almamış ve YA tarafından Fransaya karşı hiç Pay “Mİ talep ileri sitrülmemiştir. Mahfellerinin kanaatine göre İalYa ile Fransa arasmda bu yol- ,, sÜzakereler açıldığı zaman, İtal- Fransadan arazi istiyecektir.| ta, etle harb çıkmasına Âmll ola- Saka mühim sebep ortadan kalka- aplnla beraber iki tarafın şimoli La a kuvvetlerini arttırdıkla- eğ dirlerine karşi askeri tedbir. | Ha, are malimeir. Fahal mala mi tedbirler, tehdit için değil, Pl masasına geçildiği zaman, Miş, © imkânın takviye için alm-| ray laşma pazarlığın cereyanı sı- | dı, $* İ>siliz - İtalyan anlaşmasız Gü “ziltereye hir rol verereği ve *renin bu roll yarış lehinde Macağı anlaşılıyor. İngiliz me- Nin telâkkisine göre iki tarafın Niyeti, hem yarışı korumağa, & Iki tarafı hoşnut etmeğe kâfi- kula Ma N Gari 4, İİ Afrikada vazivet bu merkez tg, İN gibi Şarki Avrupada salâh İ göze çarpmaktadır. Yu, aya ile Lehistan arasında kay Met Yap, “EN neticeler verdiği anlaşılı- ulan konuşmaların sulhe hiz- Sı, m zi müşahitlerin kanaatine gö- “uk, emleket her hangi taraftan a kay, lacak ideolojik hülüle kar: iğ, << hir sed teşkil etmek ve İle Komlnistlik kavgaların- yy “Ade bir saha içinde yaşamak da çitile hareket etmiş ve bu yol- R, , #ruslardır. a göre anlaşan bu İki mem- ii bir taraftan Rusya ile, diğer Yi, | *” İngiltere ile münasebetle İsi, “Kviye etmeleri de beklenmek- hi en Avrupanın garbinda da, "ey, * da salâh alâmetleri gi ahi, 9. Fakat bitün bu alâmetler ilg, “niyet verecek mahiyette de- Yolu Bununla beraber işlerin salâh mah) Ermesi ve ümit verecek Met, AİYet alması. hayırlı bir alâ. e Artvinin Kurtuluş Bayramı hu. 8 (A.A) — Dün Afivinde lang bayramı coşkun tezahüratla vin,“ Ârtvinlilerin milli Şef İnö- it, kahraman orduya candan İ sonunun hazine garant Japonların Bahri Rekabeti —— İngiltere Uzak Şark Meselelerile Meşgul Olmıya Başladı Paris, 8 (A.A.) — İngiliz kabinesi- nin yarm Uzak şark vaziyetini tetkik edeceği zannedilmektedir. İspanyol buhranının sona ermek üzere bulun- duğu şu sırada siyasi İngiliz mahfe)- lerinin Uzak şark meselelerine karşı gittikçe büyüyen bir alâka gösterdik leri görülmektedir. Chamberlsin ile Halifax Çin - Japon muhasematina nihuyet vermek üzere pek azami bir gayretle çalışacaklardır. İngiltere insani ve siyasi mülâhazalar hariç olmak üzere Uzak şarktaki *- cari menfaatlerinin haleldar olması- na ve Büyük Okyanustaki İngiliz deniz üslerinin Japonlar tarafından tehdit edilmesine seyirci kalamıya- caktır. İngiltere hükümetinin Japon- yaya karşı büyük bir katiyetle hare. ket etmesini beklemek lâzımdır. | Amerika, İngiliz, Japon donanması Japonyanın altı sene içinde bırle- şik Amerika ve İngiitere ile bahri! muadelet elde etrcek niyetinde oldu- ğunu bildiren haberler hakkında ga- zete mümessillerine beyanatta bulu- nan Amiral Leahy, şöyle demiştir: “Ecnebi bir devletin bahri kuv-! vetini arttırması takdirinde Aimeri- kanın da ayni veçhile hareket etmesi zaruridi Çine mali yardım Maliye nazırı Simon, bu gün A- vam ka! yi rak Çin hükümetinin on milyon İn- giliz liralık bir İstikrez sermayesi teş kil etmiş olduğunu, bunun > mil i ie İngüiz bankaları tarafından verildiğini bil- dirmiştir. Yeni bir Japon bombardımanı Çungking. 8 (A.A. — Otuz Japon tayyaresi, Kansu ve Şensi eyaletle- rinde muhtelif şehirleri bombardı- man etmiştir, En ziyade zarar gören şehir, Kansunun garbinde kâin Pin- gliang şebridir. Bu şehre seksen bom ba düşmüştür. Yedi kişi örmüş» tane ev yıkıimıştar. | Mingsleya yapılan Japon bombar- | dımanı son haftaların en kanlısini teşkil etmiştir. Bu şehirde sivil halk- tan 300 kişi ölmüştür. Yeni Macar - Çek Hududu Tesbit Edildi Budapeşte, 8 (A.A.) — Macar A- jansı tebliğ ediyo: Viyana hakemlik kararını tatbik ederek kati hudutları çizmiye memur Macar — Çekoslovak komisyonları, 6 martta imzaladıkları bir protokol- da, Tuna ile Ung nehri arasındaki simal hududunu kati olarak çizmiş- lerdi Bu yeni hudut ile, şimdiys kadar işgal edilmiş olan hatlarda bazı de- gişiklikler yapılmaktadır. Böylece, Çekoslovakyada geri kalmış olan 20 nahiye Macaristana ilhak olunmakta ve buna mukabil Macuristanın işgal ettiği 8 nahiye Çekoslovakyaya geri verilmektedir. | Her iki tarafın hudut muhafızları | 14 martta öğle üzeri yeni çizilen hu” dut postalarını işgal edeceklerdir. Yeni Muahedeler Ankara, 8 (TAN Muhabirinden) Türkiye İle Almanya sraninda Berlinde imzalanan ticari mübedelit ve tediye tanzime mrütedair ptotokol ve Türkiye ile İsveç atasında Ankurida imzalanan tcr- ret ve kliring anlaşması vekiller heyetin- ce tasdik edilmiştir. Türkiye ile Yunanistan arasında mü- zakere edilmekte olan iadel müerimin ve cezai hususatta sdi! müzaheret muahede- # hariciye vekâletinde kâtibi umumi Nu- | TAN N HABE Filistin Yalnız Yeni Devletin Şe ler arasındaki müzakereler yen: dim edeceklerdir. Bu plân üzerinde de (anlaşma mümkün olmazsa konferansa niha - yet verilecek ve İngiltere hükümeti bildiği gibi ve ikinci plân dairesinde bareket edecektir. Konferansın mu- vaffakıyetinden henüz ümit kesilme. miştir. Müzakerelerin betsatle yapıl - makta olmasına ve salâhiyettar ma - kamatın mutlak sükünuna rağ - men Yahudilerle Arapların ifrat - kârane noktai nazarlarını telif sa - hasında bir nebze terakki edilmiş ol- duğu ve Macdonald'ın saburane gay- retleri sayesinde bir uzlaşma zemini bulunması muhtemel bulunduğu be- yan edilmektedir. İngilizlerle Yahudiler, Iraklılar ve Mısırlılar arasında yarı resmi bir toplantı yapılmıştır. Yahudiler, ya- hudi muhaceretinin biraz tensik e - dilmesini kabul etmeğe mütemayil görünmektedirler. Bu muhacer hattâ bir had dahilinde ipkasını ka - bulden imtina eden araplar ise şimdi muhacirlerin mıktarını gösterecek sarih erkam irae edilmesini istemek »- tedirler. İzmitte Beledi İzmit, 7 (Tan Muhabirinden) — inün ön plânda gelen mess-| Iye ve belediye hâdiseleri- dir. Eski belediye seçimi Devlet Şü- İrasmen bozulduğundan belediye 38- çimi yakında tekrar yapılacaktır. Evvelki seçimden memnun olmıyan. lar Devlet Şürasının kararını cidden büyük sevinçle karşıladılar. Partinin; belediye işlerini kati su-| rette ehline ve on “Halkin ye mejime inancını bir kat daha kuvvetlendirmiştir. Seçim günlerinde rey sandığı ba- şında oturacak omümessillerin seçil mesi işi şimdiye kadar görülmemiş bir alâka ile yapılmıştır. Bu itibarla İzmit halkının sehir İşlerini hakkile gi TÜRKİYENİ Safiye ledi beledi eşhur meseldir: Dervişin fikri ne ise zikri de odur derler. Veliahtlerin ne fikirleri ve ne zikirleri olabilri? Şu resmin sahibi işte rüyasını hulyasına ve hvılyasını rüyasına benzetmiş bir adamdı, uyurken ve uyanıkken saltanat sayıklar- dı. Safo, bu saltanat düşki şehzadeyi bir kaç yıl nasıl avut- tu? Beklenen müjdeyi bir fal ba- kicı ile bir bahçıvan bozuntusu nasıl verdi ve bu falın doğrulu- ğu ne suretle sabit oldu? Bunları da üstat M. Turhan- tan tarafından sizin için kaleme Müzakereler, önümüzdeki haftaya kadar İngiliz murahhasları gelecek ha l Işi Ha Edilmek Üzere Araplarla Yahudiler Tekliflerini Mülâyimleştiriyor, klinde Anlaşamıyorlar Londra, 8 (Hususi) — İngiltere ile Araplar ve Yahudi- i bir safhaya geçmek üzeredir. tatil olunacak ve fta yeni İngiliz plânını tak- En çetin mesele, yeni devletin teşkili meselesidir. Yahudiler, yeni devletin yahudi ve arap cemaatleri arasında müsavatı zâman altına al - masını istemekte, araplar ise yalnız avatı hususunda israr e - d bi temsil hakkı ğe muvafakat eylemekte - dirler, Arapların bu talepleri, yahu - dilerce milli yahudi yurdunun flga- sına muadil olup tamamen kabulü gayri kabildir. Macaristanda Yahudi aleyhtarlığı Budapeşte, 8(A.A) — Adliye Nazırı dün parlâmentoda yahudilik hakkındaki kanun projesini müdafaa etmiştir. Mumaileyh bu kanunun yalnız Macar ırkının hayati menfa - âtlerinin müessir surette müdafaası - nı istihdaf eylediğini beyan etmi Derpiş edilen tedbirler takriben 150.000 kişiyi alâkadar etmektedir. Prag'da 14 kişi tevkif edildi Prag, 8(A. A) — Pileende bir yahudi müessesesine dinamitle sul - kast yapanlara yardım etmekten suç Yu olarak 14 kişi tevkif edilmi: ilere ni: ye İntihabatı l başaracak elemanları seçeceği şim- diden söylenebilir. İzmit, bugün bilhassa şehircilik bakımından geri kalmış bir şehirdir. Feshedilen intihaptan evvelki bele- diye heyeti mümkün olanı yapmıya başlamıştı ve bir programla çalışma- İya devam ediyordu. Ayni heyet inti- baba fesat karıştırılması sebebilessoni seçimde, kazanamisimiğti. Yeni vali Zİyâ Tekeli şehrin bütün münevver- lerile ayrı ayrı temas ve vatandaşlar arasında işbirliği temin etmiştir. Bu netice fledir ki halk yeni bele. diye seçiminde İzmitin hakiki ihti- yaçlarını bilen ve yapmak kudretini haiz bulunanların işbaşına geçece. ğine kani bulunmakta ve neticeyi Je beklemektedir. N SAFOSU Sultan Yazan: M. TURHAN TAN | NJ LE Hatay Suriye Hududu — 0 İ | Bir Kasabanın Yarısı Suriyede Diğer Yarısı Hatayda Kalıyor Halep, 8 (Arap Ajansı) — Suriye ile Sancak arasınraki hudut mesele sini hal işile meşgul bulunan Fran- #17 — Türk komisyonunun faaliyeti gitgide artmaktadır. Tesbit edilen Suriye — Hatay hududu, bir kasaba- nın da ortasından geçmektedir. Şim- di hudut tarafından ikiye bölünen bu kasabanın yarısı Hatay toprakla- rında, yarısı da Suriye topraklarında kalmıştır. Yani bu kasabanın yarı- sında Hatay idaresi, diğer yarısında da Suriye idaresi hüküm sürmektşe- dir. Kasaba sakinleri, alâkadar salâhi. yettarlara müracaatla, bu vaziyeti Hatay lehine protesto etmişlerdi Fakat verilen kararların değiştiri- leceği umulmadığı için, bu protesto- nun müsbet bir cevap alacağı sanıl- miyor. Hatayda Devlet Bankası Açılıyor Antakya, 8 (A.A.) — İskenderun- da bir merkez bankası karrur etmiştir. Bankanın Antakya da bir muhabiri bulunacaktır. Maliye Vekili Cemal Baki, Merkez bankası- nın azami pazartesi gününe kadar a- çılacağını söylemiştir. Ruzveltin Bindiği Kruvazör Manevrada İki Defa Batmış Vaşington, 8 (A.A) — Geçenler deki deniz manevraları hakkında kendisinden istifsarda bulunulan Ro- öseveit, kendisinin içinde bu ta olduğu Houston kruvazörünün iki defa düşman tahtelbahirleri tarafın- dan “batırılmış” olduğunu itiraf et- miştir, Bu beyanat, matbuat konferansın- 'da hazır bulunan gazeteciler arasmda büyük bir kahkaha koparmıştır. mak Mısır Prensesinin Nikâh Günü Kahkire, 8 (Tan Muhabirinden — 26 mart günü Misir Kralı Birinci Faruğun hemşiresi Prenses Fevziye ile İran Vellahdi Prens Rıza Şahpu- run nikâhları kıyılacağı için büt mektepler tatil edilecek ve gençliğin bu uğurlu hüdiseyi tesit etmesine im- kân verilecektir. Ukrayna Başvekili Dahiliye Nazırının Azlini İstiyor Şust, 8 (A, A.) — Karpat Ukray - nası Başvekili Volohin, Karpat Uk - raynası dahiliye nazirlığına general Perhalanın tayinini protesto etmek üzere Çekoslovakya Reisieümhuruna başvekiline ve hariciye nazırına bi - rer telgraf çekmiştir. Volobin, Hahaya gönderdiği tel ün İgrafta, Ukraynalı olmayan bir naz alman yeni tefrikamızda —fa- - kat hayretten hayrete, heyecan- dan heyecana geçerek— okuya- caksımız. man Menemeneloğlu ile Yunan elçisi Ra- Na V& minnet duygularını izha- uldular, İnel arasında İmza edilmiştir. Yakında Tan Sütunlarında e ği rın tayinine müsaadesini vermediği- ni, bu tayinin gayri meşru bir hare- ket ve salâhiyeti sulistimal olduğu - nu, âzledilen Revayın birleşik milli Uzrayna partisinin itimadını baiz bulunduğunu ve Ukrayna halkı ara - sındaki teyehheyyücü teskin için ta- #ELEK l açılması te-| Med ve Cezir Yazan: B. FELEK İzlm maişetimiz meselâ Fransa veya İngilteredeki gibi biz teviye giden bir âhenge bağlı değil dir. Her hangi tabakaya mensip o İlursa olsun tanıdıklarımın İşöyle on sene ayni hayat ömür sürmüşe pek, ama pek ender tesadüf edilir. Bunun çoğu sebebi &- rapça uydurduğumuz... “Yevmün cedid, riz! içinde gidişinde in cedid” Yani günü gününe yaşamak siste. minden doğar. Fakat bir o kadarı da majşet vasıtalarının, aylıklarm, ay- Wklı işlerin, ticaret yollarının hülâsa para kazanma yollarının istikrarsız- lığından ileri gelir. Meselâ bir yeni gazete veya bir yeni ticarethane veya fabrika açılır. Geniş bir kadro ile işe başlanır. Bu işte vücudüne ihtiyaç duyulan #- damlar çağırılır, tavsif edilir. Bu a- damların ük bir kısmı dışarıdaki işlerini bu yeni işte kendilerine vaat edilen fazla menfaate feda etmişler- dir. İş başlar. İyi gider, fena gider. Fa- kat muhakkak bir iki ay sonra kad- ronun genişliği, masrafın çokluğu sebebi ile bir tensikat zarureti hasıl olur veya maaşlar adamakıllı hbuda- jmer, yahut bir kisim müstahdem kad- ro harici bırakılır, Bu deri bugünün, dünün derdi değildir. Bu maalesef, bütün iyi ni- yetlere rağmen, bütün önüne geçi mek istenmesine rağmen bir tü tamam izale edilememiş bir dert- tir. Bir yeni müessese kuran veya ©s- kendi mülâhazasına göre bir kadro yapması, bir makine kurması en ta- bii, en münakaşa edilmez bir haktır. Bu hakkı kullanarak kadrosunu ku- ran kimse, çalıştıracağı anasırı tabi? aramızdan alıyor. Biz de yeni ve da- ha menfaatli bir iş bulduk diye sevi- nerek gidiyoruz. Derken ya İş sıritr- yor, yahut işbaşı değişiyor. Yeni ge- len zat ta ilk iş olarak bir tasarruf hevesine düşüyor. O da haklı! Kendi İfikrine fazla telâkki ettiği kısımları yontuyar, Bu hareketlerde iki taraf ta haklı ve İyi niyetlidir. Lâkin zarar gören bütün bu mütalaalarda rey sahibi ol. madan çarhlar arasına atılan memur- dur. Ben diyorum ki; madem ki bu kadro, tensikat ve tenkihat derdi bizde bir türlü önlenemiyen bir dert- tir. O halde şunlara dikkat etsek: 1 — Her yeni müessese kurulur. ken ihtiyacı karşılıyacağı ozannedi- len kadroyu aynen değil, daha dar almalı ve uzun müddet (ecrübeden sonra ihtiyaç ısrar ederse o zaman tedricen ve aynen tatbik etmeli; 2 — Herkes malşetini bugünkü aldığı ve kazandığı paraya göre de- gil, ileride muhtemel bir tensikata göre eline geçecek şeye göre tanzim etmelidir, Böyle olmazsa hergün, ne şekilde olursa olsun ve şüphesiz mantıki se- beplerle hususi ve resmi işlerden çi- karılan veya maişetlerj daralan yurt- taşların elem demiyelim, fakat sıkın. tılarile mütsellim olup gideriz. gama see saanen am amana aş İ KISA HABERLER ! İ... a... LARDAN Bazı vilâyet ve hastanelerden İstun- bul ekliye ve ssabiye hastanesine gönderi. len hastaların çok defa Taporsuz gönderii- diği anlaşılmıştır. Sıhhat Vekâleti alâka» ra bir tâmim göndermiş, bu gibi has. arm mutlaka tabip raporu ile sevkini istemiştir. © Evvelki gün yağan karlurdan dünkü iten postası Erzincans ridememiştir. © Bern Kantonu hududur. müteşekkil bir İaşe kolu ka kalmıştır. 18 kisi kurtarılmış, bir çavuş ölmüştür. © Halifax (Kanada): İki ailenin otur. duğu bir evde yangın çıkmış ve beş çocuk yanmıştır. © Bulgar Başvekil! Köscivanet le Yu- goslav orta elçisi Yuriçiç hududun iki rafırdak! müzaaf mülkiyetler mesel halline matuf bir anlaşma imza etmi 3 teğmen İle © Macar hariciye nazırı Kont Csa dddetli böbrek sancıları neticesinde alelâ- cele hastaneye kaldırılmıştır. © Cibuti: Casuslukla suçlu beş İtalyan, muhakeme edilmek üzere, Athos vapuru yininin geri alması lüzumunu bildir. miştir. de Fransaya gönderilmiştir.