16 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

16-2-939 (BUGÜN| Franko Hükümetini Tanımak Meselesi Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL İ ngiltere ile Fransa hükümet leri, Franko hükümetini tant- mak Üzeredirler. Bu hattı bareketi muhik göstermek İçin ileri sürülen sebepler, pek çoktur. Kimi kardeşler arasında farla kan dökülmesine karşı gelmek, kimi müstakbel İs- panya federasyonunun bir an evvel teşekkülünü temin etmek ve bu su- retle kardeşler arasında yeni muha- reheler çıkmasına mâni olmak, kimi İspanyanın yeniden dirilmesini ve canlanmasını çabuklaştırmak lâzım geldiğini anlatıyor. Bu sebeplerin her birinde hakikat namma bir iz yok değildir. Şüphe yok ki vardır. Fakat bugün Franko hükümetini ta- sımak İçin başlıyan yarış, Franko iarafından kazanılan zaferin mahi- yeti İle çok derinden alâkadardır. Bundan bir kaç ay evvel, İngilte- renin en taninmiş siyasi muharrir- lerinden biriyle yaptığımız bir mü-| lâkatta İspanya meselesine de te- mas ettiğimiz zaman İngiliz siyasisi, | İspanya harbinin neticesi hakkında ökrini şöyle hulâsa etmişti “Harbi Franko" kazanacak, fakat yu zafer bir İtalyan zaferi olmaya - rak. Franko İspanyasnda İtalyanm yardımcı kuvvetleri | bulunduğuna, vu kuvvetlerin bir çok üsleri işgal ettiği anlatıldığına ve bu işgal kuv - vetleri Frankoya yardımdan başka ve daha çok derin hedefler gözettik- lerine göre Frankistlerin zaferini, bir İtalyan zaferi saymak, yanlış olmaz. Fakat, vaziyet bu merkezde de - Hildir. Çünkü, Frankistlerin işlerini bitirdikten, yani İster sulh yolu ile, ister harp yolu ile zaferlerini tamam- ladıktan sonra karşdaşacakları .en mühim işlerden biri, yardımcı dest- lara şükranlarını arzederek yurdia » rma dönmelerini dilemek olacaktır. | şezek döğüşen milletler, sulh zaman- inrında yurdları içinde yabancı as - kerler görmek istemezler, bunları gö- türlerse yabancı işgale uğramış ol- duklarma inanırlar, ve bu yabancı senli kaldırmak için istiskalden, baş uyarak her şeyi yaparlar, Frankist İspanyaya © vukubulan yabancı yardımın bu vaziyetle kar - pılaşacağı günün uzak olmadığı tah -| min olunması, General Frankonun hükümetini tanımak, bu hükümetle Ss Hainan Adasının İşgali ale Sıkı Bir Temas Halinde Bulunuyorlar Londra, 1$ (A.A, — Avam Kama- rasında Hainan adasının Japonlar ta- rafından işgali hakkında sorulan bir suale hariciye müsteşarı Butler şu cevabı vermiştir: : Londra ve Paris hükümetleri, bu mıntakalardaki müşterek menfaat- lerini en elverişli vasıtalarla koru- mak için sikı bir temas halinde bu-! lunuyorlar. * Paris, 15 (A.A) — Mebusan Mac- Wisi hariciye encümeni bugün topla- narak reis Mistrerrin Hainan adası meselesi hakkındaki izahatını dinle- miş ve hariciye nazırı Bonnet tara- fından bu mesele hakkında bir müd- det içinde izahat verilmesini karar- laştırmıştır. Tokyo, 15 Mr Donanma ku- mandanlığı tarafından yapılan teb- iğde Hainan adası İşgalinin munta- zam surette ilerlediği bildirilmekte- dir. Yulin Ymanı bir üssübahri beline getirilecek ve adanın Şimal sahiile- rinde de bir hava üssü tesis oluna- caktır. Japon gazeteleri Hainan adas'nın fevkalâde stratejik o ehemmiyetini tebarüz ettiriyorlar. © Tapon kıtaları, Cin kuvvetleri erkâ- nİ barbiyesinin merkezi olan Alhslen'i iş- SANA K LARİNALASIĞIZ Toptan Ticaretde Yapamıyacaklar Berlin, 15 (A.A.) — Almanya İk- tısat nazırı Valter, tarafından neşre- dilen bir emirname İle iktisadi saha- da tatbik edilen arilik prensipleri *uptan tcaret ve endüstriye de teş- mil edilecek ve bu sahadaki Yahudi münasebet tesis etmek için geni; hahiş doğurmaktadır. Gi YMM İspanyanm, varlığında açılan de- rin yara harp bittikten sonra bütün serlığı ile hissolunacağından bu tzti- tabı dindirmek için gayet mühim ve büyük tedbirler almak leketi kalkındırmak ve ve bu maksatla büyük işler başar mak lâzım gelecektir. Bu işleri ba « yormak paraya bakmaktadır. Fran « konun parayı bulmak için İngiltere le Fransaya dönmek mecburiyetini hissedeceği apaçıktır. Bu da, kazanılan zaferin bundan sonra alacağı şekli göstermeğe kâfi gelir. Çünkü Franko, İtalyan kuv - vetlerini İspanyada ipka etmekle, İs- panya üslerini kullanmak imtiyazı- sı İtalya veya Almanyaya vermekle İngiltere ve Fransadan yardım göre- mez. Bu yardımın şartı, İngiliz ve Fransız dostluğunu daha başka dost- İuklara üstün tutmaktır, Vaziyelin bu İstikameti aldığı şimdiden göze çarptığına göre, Fran- kist zaferin, İngiliz siyasi muharriri. nin anlattığı mahiyeti almakta oldu. Ku tavazzuh ediyor. Bu da Frankoyu tanımakta isti - cal etmenin hikmetini anlatmağa ki- fayet eder. KISA HABERLER | İsen smese ——— Ankara 15 (TAN Muhabirinden) — 1948 terihinden evveline git varlığı kâmilen kaldırılacaktır. Yeni emirname ahkâm: Yahudi hayır müesseselerile muhaceret afis- lerine şamil olmıyacaktır. Yahudi müesseseleri satın alınır - ken aşırı derecede kâr temin edilme- sine mini olmak için bazı tedbirler alınmıştır. Acılar satın alınan müessesenin arileştirilmesi dolayısile hâsıl olacak kıymet fazlasının yüzde 70 sini dev- lete vereceklerdir. * Prag, 15 (AA) — Zabıta son günlerde 100 kadar Çek gencini tev Londra, 15 (A.A.) — Dally Herald gazetesi, hükümetin Filistin konfe - Tansına teklif edeceği proje hakkın- da şu tafsilâtı vermektedir: Memleket, Yahudi muhacereti ve arazi satışı noktasından Arap ve Ya- hudi mıntakalarına taksim edilecek- tir. Yahudi mıntakası için bir muha- ceret haddi tayin edilecek ve toprak satışı da hususi bir nizama tâbi tutu- lacaktır. Arap mintakasında Yahudi muhacereti ve toprak satışı mene- dilecektir. Yahudi muhacereti yal - nız ekonomik sek golerle değil, siyasi sebeplerle de tahdit edilecektir. Fi- Hstin müstakil bir Arap memleketi olmıyacak, fakat Araplafın Yahud'le- re karşı ekseriyette bulunduğu teş- rii bir meclis ile idare edilecektir. Araplar ve Yahudiler bu plân kabul etmedikleri takdirde İngiliz hüküme- ti cebren tatbik edecektir. Kudüs, 15 (A.A.) — Meşzionia ei- varında Yahudi işçilerini taşıyan bir otobüsün altında bir bomba patla - muş, işçilerden sekizi yaralanmıştır. ————— Göbbelsin Bir Nutku 7g Lüzumundan Fazla Zeki Olan Güzidelere Söz Verilmiyecekmiş v Bügün bin memur huzurunda söylediği Mü | met ile F #FELE IngiltereF'il Tatbik EdeceğiPlânı Arap Konferansına Bildirecek Londradaki konferansta | Düğün Iran Veliahdi Ay So Gidecek, Nikâh Merasi Şam, 15 (A. A.) — İran veliahti, di gitmek üzere bu ay sonlarına veliahtine bu seyahatinde yirmi beş yüksek memur refakat edecektir. Kendisi, Suriye makamları tarafından karşılana- cak ve şerefine bir çok kabul r İran ile Fransa arasında diplo - matik münasebetler kesilmiş bul: veliaht mandater hükü- 'rahsiz ordüsü mümessille - Mısırda ve İranda Hazırlığı Var tukta beynelmilel vaziyete" telmihte rinden kimseyi görmiyecektir. Veli. bulunmuş ve demiştir ki: aht, Şamda kısa bir müddet ikamet- *“ Ne zaman ecnebi hudutlarmın İten sonra Beruta gidecek ve orada Ren üzerinde olduğu söylense bu hu-|da Fransız mümessilleri tarafından dutların bizim İstihkfmlarımız oldu- |değil fakat Lübnan relsicümhuru B. ğunu düşünürüm. Eğer bu hudutlar, | Ede tarafından karşılanacaktır. İ - memleketimiz içeri ilerletilmek | yan veliahti buradan, pek muhte - istenirse bu, edebiyat yapma devri! mel olarak bir martta Misıra hare - değil, silâhları konuşturma zamanı | ket edecektir. Veliaht Mısırdan dö « olur. Böyle bir vaziyet karsısında| nüsünde memleketine, bir Misir va- Almanyada ancak bir tek düşünce para ge ve Süveyş kanalı - Kizilde bir tek tarzı hareket vardır. Lüzü-İ yı, . Basra körfezi yolu ile dönecek- mundan fazla zeki olan güzidelere (şi, söz verilemez... * Şimdi, Tahran, Beyrut, Bağdat, Ka hire, ve Mekke, Bahri Seydi, Adnile hemen bütün Arabistan, ufukları dolduran harp bulutlarına rağmen, yakın bir izdivacın dedikodusu ile meşguldür. Önümüzdeki martın ye- disinde yapılacak olan bu izdivaç, Almanya Donanmasının Bugünkü Kıymeti Berlin, 15 (A.A.) — Bismark zırh- lısının denize indirilmesi hâdisesi mü Basebetile Angrif? gazetesi diyor ki: | & “Almanya dünyanın en modern ve kif etmiştir. Bunlar, Yahudiler aley | en küvvetli harp gemilerinden birini hinde cezri bir siyaset takibini İsti-| denize indirmiştir. İngiltere, 1939 - yen cemiyete mensup bulunuyorlar. * Nevyark. 15 (A.A.) — Amer'ka na- #lerinin Führeri M. Kuhn Yahudi a- leyhtarı temayüllerden dolayı, jüri azalığına kabul edilmemistir. Son za- manlarda çıkan bir risalede M, Kuhn nun, ancak firar suretile casusluk mahkümiyetinden kurtulabilen M. Griebi ile pek sıkı teşriki mesaide bulunduğu nakledilmektedir. GÜNÜN HABERLERİNE AİT HARİTA Fransa hükümeti son günlerde Alsas - Loren namına etonomi İsti- yen Kari Roos ile arkadaşlarmı tev- kif etmiştir. Roos Almanya hesabına casuslukla itham olunmaktadır. Bu adamın Alman gizli zabıtası ile alâ- Aletleri resimlerinin hazinece top- rak irat kaydedilmesi Daliyece ka- Ni © himanyada Türk — Alman kredi mukavelenemesini müzskere ve İmza e- den Herleiye Vekâleti Kâtibi Umumizi Numan Menemencioğlu Ankaraya dön- müştür. © Peri Belçien Başvekili Jaspar yapı- lan Ameliyat neticesinde ölmüştür. kası olduğu söyleniyor. Roos Büyük Harpte Alman ordusunda yüzbaşı idi. Karl Roos Strasburg'da Alman a-|â na ve babadan doğmuştur. Haritada görülen noktalı kısım Alsas'tır. bütçesile donanmasını yüzde 20 arttırmış olduğundan büyük farklar. | la diğer devletlerin başında gelmek-| tedir ve Almanya daha serbestçe pek | çök gemi inşa edebilir. Maamafih di- ğer devletlerin filolarile mukayese e dilecek olursa Alman donanmasının şu tefevvuku vardır ki, diğer devlet lerin gemileri içinde eski modeller bu Tunduğu halde Alman filosu en son sistem gemilerden mürekkeptir.,, Kral Faruğun hemşiresi Prenses Fev ziye ile, İran veliahtinin evlenmesi- Bir kaç güne kadar, İran veliahti, Diele yolundan Surlyeye inecektir. Mısır kralı Faruğun Beyrutta bek yecek olan hususi yatı, veliahtı ora- dan İskenderiyeye götürecektir. Bir kaç güne kadar yola çikacak olan İran veltahti, kral Faruğun hem şiresine ilk defa İsviçrede tesndüt et- miştir. İsviçrenin karlı ve şeirâne dağlarında başlıyan bu romantik te- sadüfün hazırladığı düğün, önümüz- deki mart ayı içinde, bütün Mısırı neşeye görmecektir. Bu modern düğün | sesile birlikte kendi vatanına döne- bin bir gece masallarındaki gibi 40 gün 40 gece değilse bile, bütün bir #y sürecektir. Bunun için, simdiden programlar yapılmış, icap eden bü-| tün hazırlıklar tamamlanmıştır. Ha-| zırlanan programlarda spor turnuva- | ları, milli oyunlar vardır. Nikâh, yu- karda da yazdığımız gibi, martın ye- inci günü, Kahirede Abidin sara - sında yapılacaktır. Düğünden sonra, İran veliahti, zev »etkir. Bu seyahate, Prenses Fevziyenin valdesi de iştirak edecektir. İranda da, şimdiden muazzam bir istikbal ha zırlıkları yapilmaktadır. İranda, ş$6- hinşahin sarayında, Mısırdaki ka- dar parlak bir düğün daha yapıla - İat 14,30 da yanında Bu Ne Muhabbet Yahu ! Yazan: B. FELEK Eer adımız “Cemiyetle yaşar bir hayvan,, diye çıkmasa İnanm! İnsanların münzevi hay- vanlardan olduğuna ve bir araya gelince;: biribirini yemek istidadını mutlaka gösterdiğine kail olacağım. Benim her zaman gözüm, gönlüm ve zihnim açık değildir. Birisi açıl. sa öteki kapanır, öteki açılsa beriki kapanır. (Eskiden Cuma ve Pazar tatil olduğu zamanlar çarşı dükkân- ları gibi) Dün böyle bir açık göz, gönül ve zihinle o Balıkpazarında dolaşırken gözüme şu üzeri dilimli yeni çıktı portakallar var ya! Onlar ilişti, Be- nim portakala büyük muhabbetim fakat o nisbette derin bir İtimatsız- iğım vardır. Tatlıdır diye satın alıp yediğim öyle zıkkımlar oldu ki; bu güzel meyvaya karşı olan teveccü- hüm silindi. Bu dışı dilimli porta- kallar tatlıca çıkıyor, onun İçin gö- rünee yaklaştım, Daha fiyat sor madan, saticmin küfesini önüne koyduğu dükkânden bir delikanlı çıktı, Herifin üstüne ge istedi. Mesele dükkânın önünde durması keyfiyeti imiş, Diyeceksiniz ki; dülk- kân manav dükkân! ise tabli satış: na kesat verir. Hayır. Dükkân bir küçük aşçı dükkân. İçinde de bar sak çevirmesi satıyorlar, Bin hiç yemedim, bu barsak yemeğinin ta- dı da manzarası gibi ise vay YİYen- lerin haline. Yahu! —Aralıkta söy- liyeyim— şu insan denilen mahlük ta neler yemiyor?! Biçare koyunun barsaklarmın insanlar tarafından temizlenip, doldurulup, kazığa örü- lüp püryan edileceği hiç aklma ge- lir mi idi? Ona gelineiye kadar neler yeme- yiz ki? İşkembeyi, şirdeni, böbreği ne yapalım, Pek iyi bilmiyorum am» ma galiba bazı av kuşlarının bar saklarını temizlemeden pişiriyorlar- miş. Böyle olursa tadı başka türlü joluyormuş. Hamdolsun bu zevk te- © İkâmülüne heniz. erişmediğim için ben bunu yalnız başkalarmın hikâ- yesine dayanarak © naklediyorum, nefsimde tecrübe etmiş değilim. İşte bu barsak kızartmacısının ö- nünde, hem de kapı önünde değil İköşesinin önünde bir küçük küfe İportakal koydu diye o dükkündaki —zannederim Epirli— üç delikanh fırlayıp portakalcının etrafını aldı- lar, komşuları güç beli mâni oldu. Derken polis getirdiler. Ben alış ve- riş ettiğimi söyledim. Ne ise muvak- katen işi yatıştırdılar, oradaki satı. cılar, — İlâllah! Nedir bu yahu! Sırra da beş on para ekmek parası kaza- nacağız. Senin dükkânma ne zararı var! diye söylendiler. Dükkünemm gözünden, eninde sonunda onları 6 radan uğratacağı anlaşılıyordu. TETKİKLERİ “Bu barsakçı, şu portakaleıdan İne ister?,, diye düşünürken aklıma Ankara 15 (Tan muhabirinden) — | geldi: İkisi de insan. Tabii biribiri- Başvekil Refik Saydam bu gün şa, (Din gözünü oyacak;; gırtlağını sıkan İktiset Vekiy /<eK Herrün görmüyor muyuz? Şe- vi M för şoförün, esnaf esnafın, kiracı ev Hüsnü Çakır olduğu helde Etibark'a | sahibinin, hizmetçi | efendinin, me- gitmiş, 17 ye kadar orada kalaraklmur mirin, gazeteci gazetecinin muhtelif işler üzerinde izahat almış, | gözünü çıkarmak, ayağmı çelmek ve meşgul olmuştur. ona elden geldiği kadar bir fenalık etmek, maddeten bir zarar vermez se aleyhinde kötü söyleyip faslet- mekle meşguldür, Birisine gelip söylemişler; alan adam sizin aleyhinizde 3 Ye b fa yo Ge Yahudi murahhasları nlarına Doğru Mısıra mi 7 Martta Yapılacak nü için Kahireye doğru Şamdan geçecektir. İran esimleri tertip olunacaktır. İran veliahtının nişanlısı Prenses Fevziye BAŞVEKİLİN — İngiliz ve Hollanda Hariciye Nazırları dolap çeviriyor. Mülâkatı — inanmam! demiş, ben ona iyk Londra, 15 (A.A.) — Lord Hali |lik etmedim kil fax, Holanda hariciye nazırı Patijn'e| Gerçi eskiden insanların bir çoğu Büyük Britanyanın, Holandaya ve|kendisine iyilik edenleri minnettar- yahut Holanda Hindistanına karşı bır |lik hissi duyup ta rahatsız olmamak taarruz vukuu takdirinde, bitarafane İiçin yok etmiye çalışırlarmış, Lâkin bir hatti hareket kabul edece X hak- İşimdi eskisine nazaran ehlâk daha kında teminat vermiştir. musaffa hale geldiği için insanlar İki hariciye wnzırı, iki Temleke-| biribirlerinin e gözünü oymak için tin de orta elçiliklerinin büyük elçi- kendisine iyilik ( etmesini şart kos- Ik derecesine çıkarılması meselesini İmuyor ve böylece en küçük muhit görüşmüşlerdir. ten dünya çevresine kadar her yer de bir gırtlaklaşmadır gidiyor. Bu sözümün gerçekliğini ispata ilmem hacet var mi? Mahallede —— caktır. Bu suretle, on yedi “aşında| güzel bir prenses olan Fevziyenin, 22 | bi yaşında yakışlıklı bir prens olan İ- aid; kanalin ran veliahtile İzdivacı, tamamlanmış | gazetede rakibinize, tramvayda biz bulunacaktır. Şu anda, iki memle -| öşiğinize ve dünyada medeni mem- ket de, bu mesut izdivacım sevincile | leketlerin biribirine » kar sı mutukla- çalkanıp durmaktadır. (Lütfen sayfayı çeviriniz) komşunuza, j