16 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
e me p Yangınların Cetveli Yazan: M. Turhan TAN ki gün önce ve bü sütunda İs- tanbulu zaman zaman hara « beye çeviren zelzelelerin muhtasar bir cetvelini kaydetmiştim, Okuyu - cularımdan biri telefonla evimde be- ni buldu, yangınların da bir cetvelini istedi. On beş, yirmi gün evvel yine bizim gazetede İstanbul itfaiyesinden alınan bir cetvel intişar etmişti ve o- rada son on yıl içinde şehrimizin ge- çirdiği yangınların sayısı gösterili - yordu. Bu cetvele göre on Yılda on bine yakın yangın belirmişse de bun- © ların yüzde doksan dokuzu büyüme- den söndürülmüş ve üst tarafının da zararı son derece tahdit edilmiştir. Halbuki eski devirlerde yangın- lar birer âfetti ve her biri şehrin gü- zelliği üzerinde geniş bir yara tesiri bırakıyordu. 400 yılında vukun ge - lip te Got kilisesinin - içindekilerle birlikte - yanması gibi bir faciaya se- bep olan yangından başlayarak 404, 433, 462, 465, 469, 476, 491, 458, 509, 513, 532, 549, 559, 561, 564, 582, 603, 791, 921, 956, 1073, 1203, 1204, 1261, 1291, 1296, 1308, 1434 yıllarında vu- kun gelenlere kadar teselsül eden büyük yangınları Bizans devrine ait olduklarından dolayı bir yana bıra kalım, Osmanlılar zamanında iki asır kadar tarihe geçmeyen yangın. | ları da araştırmayalım. o Fakat 1633! tarihinde patlak veren Cibali yangı- | nı ile onu takip eden Tavukpazarı| (1651), Odunkapısı (1652), Fener (1678), Mahmutpaşa (1680), Kürkçü- kapısı (1681), Kurşunlu mahzen, O - dunkapısı, Tavşantaşı (1683), Eyüp çarşısı (1689), yine Cibali (1692), A- yazmakapısı (1693), Bedesten (1694), Şehremini (1698) Alacahamam (1703) Mocapaşa (1708), yine Cibali (1717), Gedik, (1718), Babıâli (1739), altıncı defa Cibali (1755), yedinci de- fn Cibali (1781), Hocapaşa | (1865),| Beyoğlu (1870), Çırçır ( ), İshak paşa (1911), Fatih (1917); Yangınları «hakkında tarihlerin verdikleri ma» lâmat gözden geçirilince tüylerimi - zin ürpermemesi mümkün değildir. Meselâ yedinci Cibali yangını 64 sa- at devam etmiş ve üç binden fazla ev, 36 tekke ve mabet, 260 hamam yan - — ENCEREMDEN İve bu müesseselerin yine birer ayrı Denizbanka Yeni Istikamet Veriliyor Denizbank umum müdür vekili Yusuf Ziya Erzin yeni kadroyu tas- dik ettirmek ve (Denizbanka ait şimdiye kadar yaptığı tetkikler et - rafında Vekâletle temas etmek üze- re dün akşamki ekspresle Ankaraya gitmiştir. Yusuf Ziya Erzin Ankarada bir hafta kadar kâlataktır. Aynel Denizbankta tetkiklerde bulunan teftiş heyeti de ilk tetkikle- rinin netleesine ait raporunu Vekâle göndermiştir. Haber aldığımıza gö - re; Ankarada İktısat Vekilinin ri; setinde Deniz müsteşarı ve Deniz - bank umum müdür vekili bir top - lantı yaparak Denizbank işlerine ye- ni bir istikamet tayin edilmesi işi etrafımda görüşeceklerdir. Şimdilik tesbit edilmiş herhangi esaslı bir değişiklik mevcut olma- makla beraber, Denizbankın teşkili Jsırasmda bir çok müesseselerin bir- leştirilmesi yolunda yapılan tadilât üzerinde de ehemmiyetle durulacağı işletme müdürlüğü halinde idare e - dilecekleri anlaşılmaktadır. m mağ DENİZ ve LİMANDA : Şirketi Hayriye ve Haliç Tarifeleri İpka Edildi Deniz nakliye tarifelerini tetkik etmek Üzere her sene toplanân ko - misyon, dün Deniz Ticaret müdür Vekili Refik, belediye iktışat müdü- rü Asım Süreyya, Ticaret Odasın - dan Suat Karaosman ve Hayriden| mürekkep olarak Deniz Ticaret mü-| dürlüğünde toplanmıştır. Komisyon “dünkü . toplantısında | Şirketihayriye ve Haliç nakliye ta - rifelerini tetkik etmiş ve bu tarife - e TAN Yeni Belediye Vergileri Için Bir Karar Yoktur Vali Dün Bu Hususta İzahat Vererek Bunun Bir Kanun İşi Olduğunu Söyledi Vali ve belediye reisi doktor Lütfi Kırdarın şehirde yaptığı tetkikler ne- ticesinde aldığı kararlara atfen yapı- lan bazı neşriyat üzerine belediye re- isi, dün bir muharririmize şu beya - natta bulunmuştur: “— Şehir meclisinin, son açılış nut kunda varidat kaynaklarımızı ne sü- retle kuvvetlendirebileceğimizi tet- kik ederken bunu dört maddede mü- talea etmiş ve bunları da bir sıraya koymuştum. Birincisi; Bu gün kanu- pen almıya salâhiyettar bulunduğu" muz vergileri iyi tahakkuk ettirmek, vaktinde tamamen tahsil edebilmek imkânları hazırlamak idi Bunun ki- fayet edemiyeceği aşikârdır. Gelir kaynaklarımızı düşünürken uzun se- nelere ait bir program gözönünde tutularak hesaplar yapılmış ve ikin- ci maddede uzun vadeli ve nisbeten az İaizli bir istikraz düşünimüytür. Üzerinde neşriyat yapılan üçüncü maddeyi biraz tavzih etmek İstiyo- varidat membaları bulmak ve bu rum. Halka ağır gelmiyecek bazı| sında da yer almıştır. tükta bu madde mütalea Ankarada toplanmış olan kongre mü zakerat ve müfredatından mülhem ol muştur. Yine bu vesile ile işaret et- mek isterim ki, vergi ve resim ih dası İstanbul belediyesinin kendili- ğinden hal ve intaç edeteği bir mesa- le değildir. Bir kanun işidir. Bu nok- tanın tebarüz ettirilerek halkça an- laşılmasının teminini sizden rica e- derim. Dördüncü maddede hükümetten gelecek yardım düşünülmüştür. Bu- nu da hükümetimizin, dünyanın en güzel, her türlü mazhariyetlere ma- lk bir şehrimiz olan o İstanbula nun İçin de belediye vergi ve resim- leri kanununda tadiller ve ilâveler yaptırmak şeklinde olan bu madde, haddi zatında yeni bir mesele de- ğildir ve sadece İstanbula da münhas sır olmıyacaktır. Cümhuriyet Tür- kiyesinin bütün belediyeleri bir çok yeni teşebbüslere girişmiş, inkişaf hamleleri yapmıştır. Bu yeni hare- ket ve faaliyetleri yeni mali imkün- larla takviye etmek zaruri idi, Bu & tibarla evvelce Ankarada toplanmış | olan Belediyeler kongresinde © elde mevcut olan elediye vergi ve resim- leri kanununda leri normal bulduğundan — ipkasına diktan sonra sönmüştür. Altıncı Ci- bali yangınında da sekiz bin ev, beş yüz seksen değirmen ve furun, yet- miş hamam, iki yüz cami, bin dük - kân yanmıştı. 1550 den 1908 yılına kadar İstan- bulda (212) büyük yangın vukubul muş ve bu yangınlarda - en az . yir- mi bin binanın yandığı tarihlerin ifa- dilerinden anlaşılmakta bulunmuş - kilâtnın da evlere asılan “tevekkül, beri halkın gözü açıldı, belediye de « Tanrıya şükür ve şeytan kulağına kurşun » yangın belâsından kurtul - > i Yeni Emniyet Tayinleri ne, Pangaltı başkomiseri Halit Be beşinci şube başkomiserliğine, bi iç ragümrük komiserliğine, Karagüm ——— Bir İtalyan Motörü Battı Muğla, 15 (A.A) halefeti dolayısile Pa motörü batmıştır. Galata nahiye müdürü başkomiser Fikri Beyoğlu kazası başkomiserliği- © şiktaş başkomiserliğine, Beykoz baş- komiseri Nazmi Kadıköy Başkomiser Iiğine, sivil başkomiser Akil Yılmaz rinci şube bâşkomiseri Nurettin Şeh- remini başkomiserliğine, Beyazıt baş komiseri Feyzi Eminönü başkom.ser- liğine, Beyazıt komiseri İbranim Ka- Epa eğ VE öz rük komiseri Talât Beyazıt komiser- çakçılık şefliğine tayin edilmişlerdir. — Havanın mü karar vermiştir. Motörcüler ve kayıkçılar tarife - leri de önümüzdeki hafta tetkik e dilecektir. 4 Gümrük memurlarının mesle- ki bilgilerini arttırmak üzere güm - rük baş müdürlüğünde açılan üç ay- lık kurs bitmiştir. Kursa devam € - den memurlardan, Şadan, Nihat, Sa- hir, Nihat, Ahmet, Fazıl, Yekta, Re- Bu âletin böyle devam edip git. biye, Mustafa, Safa, Şevket. Meh - y mesi İstanbul halkının ahşap ov yap-|met, Melâhat, Melek, Ziya ve Refik makta inad etmesinden ve itfaiye teş|iyi derece almışlardır. İ Maarif Vekâleti, beş senedenberi orta mekteplerde okutulmakta olan kıraat kitaplarının yeniden yazdırıl- ması için bu gün öğleden sonra “İs- tanbul kız lisesinde türkçe muallim- lerinin istirakile bir toplantı yapıla- caktır. Bu toplantıda, yeniden yaz- dırılacak kıraat kitaplarının şekli tes bit edilecektir. Maarifte Tayinler Dil, tarih coğrafya fakülteleri mü- dürü Adil, Edirne maarif müdürlü - Kurstan müsbet petice alındı -| güne, Edirne maarif müdürü Şahap levhaları gibi cansız bulunmasından | ğından yeniden bir üç aylık devre| Kadıköy birinci orta okul riyariye ileri geliyordu. Ancak otuz yıldan - daha açılacaktır. muallimliğine, İçel maarif müdürü İkincikânun ayı içinde İstan -| Recep Nuri Bilecik maarif müdürlü- BELEDİYEDE « İkinci Nevi Ekmek İyi Netice Verdi İkinci nevi ucuz halk ekmeği için hazırlanan nümune belediye kimya - hanesince tahlil edilmiş ve raporu İk- tısat müdürlüğüne gönderilmiştir.Bu #eferki nümune matlaba muvafık zuhur etmiştir. İktisat müşavere he- yeti bu ekmeğin çıkarılması hakkın- da hazırladığı raporu dün akşam va- li ve belediye reisine vermiştir. * Mebus intihabı için hazırlanıp ye kadar 3 kişi heyeti teftişiyeye mü racaatla itirazda bulunmuştur. lke Sandalı Devrilen Bir Balıkçı Kurtarıldı hiğine, sivil başkomiser İbrahim ka- tarılmıştır. Tevfiğin idaresindeki yelkenli san- lamut Bükübe- | dal Büyükadadan İstanbula gelirken ba adası civarında bir İtalyan deniz | havanın muhalefetinden dolayı k&- Yedi yolcu ve do- | paklanmıştır. Bu sırada Tevfik de tı vardır. Bunlar Mar-| denize düşmüş ise de o sırada oradan işe getirilmek üzere gümrük mo- | geçen Pendik vapuru tarafından kur- aklını başına devşirip canlı hir itfa.|bul gümrük baş müdürlüğü lâbora - | güne tayin edilmişlerdir. iye vücuda getirdi ve güzel İstanbul | tuvarında 2746 tahlil yapılmıştır. Maarif Şürasında Konuşulacak İşler ötedenberi gösterdiği derin alâka ve sevgisinden ilham alarak söyledim Bu yardımın hangi sene yapılabile- ceğini bugünden tayine bizim için imkân yoktur. Büyük milli isler kar- şısında İstanbula yardımın sırasını elbette bizzat hükümetimiz tayin e- edecektir. o Ankaraya © hareke - tim, — rapor hazırladığım ve sai re hakkında bazı neşriyata tesa- düf ediyorum. Vilâyet ve belediyevi alâkadar eden işler üzerinde vekâlet- lerle temas etmek üzere Ankaraya ei deceği; ir Bunların hususi mü him” Ke Bir mahiyeti Bakırköy kazasına bağlı Osmani- ye köyünde oturan Recep, Ücvat, Hü seyin ve Selim isminde dört arka - daş arasında sarhoşluk yüzünden çi- kan bir kavgada bunlardan Selim bı- çakla üç arklaşını muhtelif yerle- rinden yaralamıştır. Yaralılar Cor- rahpaşa hastanesine kaldırılmış, tah» kikata haşlanmıştır. Otomobil Kazaları Şoför Şahabettinin (idaresindeki 1817 numaralı otomobil Mehmet ta- rafından idare olunan yük urabası arasında bir çarpışma olmuş, ikisi de hasara uğramıştır # Beyoğlunda Sakızağacında otu- ran Muallâ. Tarlabaşından geçerken 1701 numaralı otomobilin carpması- na mâruz kalarak kolundan “aralan- mıştır. Yaralı tedavi altına alınmış, suçlu aranmaktadır. Bir Cocuk Su İle İlk tedrisat müfettişleri dün öğle- den evvel maarif müdürü Tevfik Ku- tun riyasetinde toplanarak maarif şü- rasında konuşulması teklif edilen meseleler hakkında müzakerelerde bulunmuş'ar ve İstanbul ilk tedri - sat işleri hakkında hazırlanan rapo- ra kati şeklini vermişlerdir. GÜNÜN RESİMLERİ Haşlandı Karagümrükte Sütcü sokağında oturan Hadinin oğlu 5 yaşında Mer- duh üzerine dökülen kaynar su ile vüzüdünün muhtelif yerlerinden ya- ralanmıştır. Yaralı çocuk tedavi a) tına alınmıştır. me zakere ve münakaşa mevzuu olmuş, ve bu esas, kongre mukarreratı ara- Malüm olduğu üzere vergiler, lâx- lettayin tezyit edilemez. Bazı nis - betlerin daha âdilâne bir şekilde ta- dili ve'yeni membslar düşünülürken de bunların halka ağır gelmemesine | bilhassa itina edilmesi lâzımdır. Nu- edilirken —— Bir Motör Ciddi Bir Tehlike Atlattı Karadenizde evyelki goco şimal rüzgürı ile başlayan fırtına dün sa - ki bazı vapurlar barınamıyarak de- nize açılmışlardır. Fırtına tesiriyle bir #notör tehlikeli vaziyete düşmüş- tür. Veysel ve Fahri adında iki kişiye sit bulunan Güvercin motörü evvel- İki gün Şile önlerinde fırtınaya tu - tulmuştur, Motör denizde bir müd- det bocsladıktan sonra yoluna de - vam edemiyeceğini anlamış ve Şi- le tahlisiyesi önünde . demirlemeğe tecbür kalmıştır, Motör batmak teh likesine maruz bülunduğunlan Şile- den giden cankurtaran (o sandaliyle motörün kaptanı, makinisti ve “iki tayfadan mürekkep mürettebatı kur tarılmış ve motör kendi halinde de - J iade bırakılmıştır. İ ———— MÜTEFERRİK : “Bir İngiliz Generali Geliyor İngiltere harbiye nezareti istih « barat bürosu şef muavini tuğgeneral F. Beaumond Nesbit isminde bir zat 23 şubatta şehrimize gelerek İngil- tere hükümeti namına bazi resmi zi- yaretlerde bulunacaktır. İngiliz ge- peralinin istikbali ve ağırlanması i- çin İstanbulda ve Ankarada birer program hazırlanmıştır. Bu progra- ma göre, mihmandar olarak deniz kurmay binbaşısı Aziz Ulusan tayin edilmiştir. İngiliz generali o gün vali ve İstanbul komutanını ziyaret ede- cektir. Dost devlet mümessili o gün öğleden sonra Ankaraya hare"»* &- deçek ve Genelkurmay başkanı Fev- İzi Çakmak ile MiWi Müdafaa Vekili Nari Tuna ve Ankara valisini İngiliz generali > şubat cumar,e. tesi günü, Mfühahz âlsyı tarafından yapılacak tatbikatı seyredecek, ala- yın garnizonunu, polis ve jandarma mektebini gezecektir. Misafir İngiliz komutanı 26 şubat- a Ankaradan hareket edecektir. Ge- neral ertesi günü trenle memleketi- ve dönecektir. Yeni Fransız Elçisi bah şiddetini arttırmış Wmanlarda -| 16 -2-939 İstanbuldaki Sanatoryomlar S — Belediyenin idaresindeki sanatoryomların gündelik üc- retleri kaç kuruştur ve Hey - belidekinden başka sanator « yom var mıdır? Varsa nere - lerdedir? C — Belediyenin idaresinde sa - natoryom yoktur. Şehrimizde beş sanatoryom vardır. Bunlardan birisi Erenköyündedir. Bu Kızılay cemiye- tine âittir. Günde 275 kuruş ücret a- hnir. İkinci sanatoryom Heybelia - dada buda Sıhhiye Vekâletine ait - tir, Günlük ücreti 500 kuruştur. Büyükada, Burgaz ve Yakacık sas natoryomları hususi müesseselerdir. Günlük ücret, buralarda 275-300 ku- ruş arasındadır. > S5 — Doktor Rıza Tevfik İs « fanbulda mıdır? Bu zatın es- ki ve yeni şiirleri kitap ha - linde neşredilmiş midir? C — Riza Tevfik Şarki Erdende- dir. İstanbula gelmemiştir. Fakat ya. kında bir kaç ay kalmak üzere »gele- ceği haber verilmektedir. £ Eserleri pek yakında bir kitap halinde neşre dilecektir. * S — Gazetenizde halıratı çı - kan Bulgar Sadıkla görüşmek mümkün müdür? C — Bulgar Sadık rahatsızdır, e vinden çıkmamaktadır. * S — İspanya hercümercin - de Portekizin vaziyeti nedir? C — Portekiz, İspanya dahili bar bi müddetince, bitaraf kalmağa ça - lışmış, fakat daha ziyade Frankoya silâh kaçırılmasına yardım etmiştir. * S —Akagindüzün matbu e - serlerini nereden tedarik ede- bilirim? ,. AE a Re ee e evel ein rını,da..İnişlâp sütüphanesinden. te- min edebilirsiniz. * S$ — Amerikada cıkan finans ve ekonomiye ait bir mecmua favsiye eder misiniz? C — İstanbulda Amerikan konso. loshanesine mektupla müracaat e - derseniz, #İze istediğiniz mecmuala - rın isim ve adreslerini verirler Geliyor Fransız elçisi Masigli önümüzdeki hafta içinde Paristen İstanbula 2* lecektir. Elçi Ankaraya gitmeden evvel İstanbuldaki Fransız mektep - lerini teftiş edecektir. Karabük İçin On Mühendis Geldi Karabük fabrikalarının işletme İş- lerinde çalışmak üzere dün Londra- dan 10 kişilik bir grup daha gelmiş ve Karabüke gitmiştir. Hamamlara Ucuz Su Veriliyor Hamamcılar esnafı dün halkevin- de toplanarak senelik faaliyet rapo- ru ile idare heyetinin icratını kabul etmiştir. Hamamcılar, kirkçeşme su- yunun yerine metre mikâbına 15 ku- ruştan verilmekte olan Terkos su - yunun fiyatını azaltmak için mürs- caatte bulunmuşlardır. Vali Lütfi Kırdar bu müracaati kabul l mikâbi. 7,5 kuruştan verilmesini muvafık görmüştür. İdare heyeti, bu kararın tatbik edilmesi için be- lediyeye müracaata karar vermişler: dir. Muhtaç Çocuklar İşin Bale Emirönü parti heyeti kimsesiz ve muhtaç çocuklar menfaaline Herapa- lasta bir balo tertibine karar vermiş” tir, Parti heyeti dün ticaret odasın- da toplanarak balo için bir heyat ay- Tılmasına karar vermiştir. Yunanistan beynelmilel Selânik sergisinin 14 üncü açılışı 10 eylülde yapılacaktır. Birinciteşrinin birinci gününe kadar açık kalacak olan bu sergiye eskisi gibi Türkiyenin de İş- tiraki temenni edilmiştir. X Üniversitemizin Anatomi do- çentlerinden doktor Zeki Zeren mes- leki tetkikatta bulunmak üzere dün- Yumurtacıların dileklerini tetkik eden komisyonun dünkü toplantısı | kü trenle Pdrise hareket etmiştir. Terkos suyunun hamamlara metre), » S5 — Ankara radyosunda hu - susi milesseseler için ilân şart ları nedir? € — Hususi ilânlar için kelime başına otuz kuruş ücret alırlar. » S — Radikal, Nasyonal ve sosyalist kelimelerinin mana- ları nedir? C — Radikal müfrit demektir, bir Işi kökünden halletmek istemeyi ifa- de eder. Nasyonal milli demektir, sosyalist, şahsi mülkiyetin kaldırıla- rak devlet mülkiyeti haline getiril - mesini İsteyenlere verilen isimdir. TAKVİM ve HAVA 16 Şubat 1939 PERŞEMBE Kasim: 101 Gün: 28 İkindi: Yatsı: 19,14 — İmsâk: 1022 — Akşamı: Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy Meteoroloji o İstasyoundan 8- man malümşta göre, hava yurtta Doğu ve Cenubu Şarki Anadolu bölgelerinde bulutlu, Orta Anadoluda kapalı ve mev- 41 yağışlı, diğer bölgelerde umumiyetle kapalı ve yağışlı geçmiş, rüzgârlar Doğu bölgelerinde — Cenubi istikametten hafif diğer bölgelerde umumiyetle Şimali işti- kametlen orta kuvvete, Karadeniz. Mar- mara ve Ege denizlerinde kuvvetlice e8- miştir. İstanbulda hava kapalı ve yağışlı #aç- miş, 24 saat zarfındaki yağışın metre mu- rabbama bıraktığı su miktarı 19 kile- gram olarak ölçülmüş, rüzgür Şimali Sar- klden saniyede 7 — 9 metre hızla. €s- miştir. Saat 14 te hava tazyiki 766,7 mili metre idi, Sühunet en yüksek 1İ,2 ve en düşük 5,4 santizrat olarak kaydedilmiştir.
