17 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

5 DÖRDÜNCÜ YIL — No: 1273 KURUŞ GÜNLÜK SİYAŞSİ HALK GAZETESİ zT sramaman ee rer ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Her evde bulunması lâzımdır. Yaldızlı bez kaplı 2. Cilt — 700 Sayfa. 700 Kuruştur. Tafsilâtlı broşür isteyiniz. TAN Matbaası — İstanbul Cümhurreisimiz İsmet İnönü, evvelki akşam Çankayada askeri erkân şerefine verdikleri ziyafette misafirleri arasında (Diğer resimler yedinci sayfamızda) ü Eski Dünya Yeni Dünya Yeni dünya, mühim ve in- sanlığın istikbali için inkı- lâp yapacak büyük keşif- ler arkasında koşarken, ihtiyarlamış eski dünya, kin, hırs, intikam, istilâ, büyüme hırsları içi içinde calkanın duruvor. Yazan: M. Zekeriya SERTEL D ün Amerikada tahsilde bulunan kızımdan bir mektup aldım. Onu da, beni de hayrete düşüren bir keşif- ten bahsediyordu. Amerikanın St - Louis şeh- rinde çıkan St. Louis Dispach gazetesini gezmeğe gitmiş, O- rada ona radyo ile vermeğe başladıkları yeni gazeteyi gös termişler, Şaşırmış, - kalmiş. Bana da radyo ile gönderilen g8azeteden bir nüsha, bu ga- zeteyi radyo vasıtasiyle yay - ma_k için kullanılan makine - Ien_n, tatbik edilen usullerin resimlerini göndermiş. Tetkik ettim, yanımdakilere göster - l(î;r]ndulî:pimiz hayretten dona Bu Tesimleri, ve bu malümatı yarınki nüshamızda oku - yunca siz de şaşmaktan kendinizi alamıyacaksımz. İ Bu keşfin mahiyeti bir-kaç ke- lime ile, şundan ibaret: Bugün gazeteler bayi ve mü - vezzi vasıtasiyle evlere dağılıyor veya elinize varıyor. Bu yeni ke - şiften sonra artik müvezzi ve ba - yie ihtiyaç kalmıyor. Radyonuz sa- yesinde. evinizin: sıcak koynundan ayrılmaksızın, nasıl dünyanın her- hangi bir köşesindeki musikiyi ve- ya konferansı dinliyebüiyorsanız, ayni köşede oturarak gazetenizi de radyo'makinenizden almağa mu - vaffak olacaksınız. Bakınız 'nasıl: Gazete idarehanesinde Bazete şimdi olduğu gibi hazırlanıyor. Ha- berlerin serlevhaları konuyor, say- faları yapılıyor, resim ve karika - türleri yerli yerine yerleştiriliyor. Sonra bu sayfaların bir kopyesi a- hnıyor. Tıpkı bugünkü tabı ma - kinelerine konulduğu gibi, gazete- yi yayacak verici makinenin içine konuyor. Verici makine faaliyete geçince, tipkı televiziyonla resim verir gibi, gazeteyi vermeğe baş - lıyor. Siz evinizdeki radyo maki - nenizi gazete idarehasinin dalga- (Sonu, Sa: İ0; Sü:,q M Fransa, Yeniden 7600, Amerika 3032 Tayyare Inşasına Karar Verdiler Amerika, Kendi Emniyeti Namına, Fransız ve İngiliz Silâhlanmasına Müzaheret Edecek v kaeee Çd İngilterenin hava ordusuna ilâve ettiği son sistem tayyareler Vaşington: 16 (A. A.) — Salâhiyettar mahafil, hava kuv- vetlerinin arttırılmasına müteallik olan programı, Roosevel- tin umumi siyesetini teyit eder mahiyette addetmektedir. Bu mahafil, İngiltere ve Fransada yapılan tayyare satışlarına mü- teallik müzakereler neticesinde bizzat Amerikanın emniyeti namına Fransız - İngiliz silâhlanmasına müzaheretin zaruri olduğunun parlâmento ekseriyeti tarafından kabul edilmiş ol- duğunu beyan etmektedir. Ş. Saracoğlu -Belgratta Kalmıyor Ankara 16 (TAN muhabirinden) — Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu, Bükreşte toplanacak olan Balkan an- tantı daimi konseyinde hazır bulun- mak üzere bu akşam refikasile bir- likte ve eksprese takılan hususi bir vagonla İstanbula hareket etmiştir. Şükrü Saracoğlu, Belgrada uğra- mıyacak, Bulgaristandan Rusçuk yo- lile doğrudan doğruya Bükreşe gide- cektir. Hariciye Vekilini, İstasyonda, Ri- yaseticümhur umumi kâtibi ,bazı ve- killer ve mebuslar, İngiltere ve Sov- yet büyük elçileri, Arnavutluk, Bul- garistan ,Yunanistan, Rumanya ve Yugoslavyanın Ankara diplomatik HMümessilleni ve Fransız maslahatgü- Xıuıcüg erkânı uğurlamıştır. x *l Cümhuriyetçi mebuslardan Pace, şöyle demiştir: “— Şüna kaniim ki reisicümhur, şayed bizim hududumuzun Rhin ü- zerinde olduğunu söylememişse fik- rimce bizim ilk müdafaa hatlarımı - zın Fransa ve İngilterede olduğunu pek alâ söyliyebilirdi. Eğer Fransa ile İngiltere, mağlüp olacak olurlar- sa derhal tehlikeye maruz kalırız. Almanyanın bir Avrupa ihtilâfın da müuzaffer olması, meselâ Bermu - deslerin Almanyaya terki manasını ifade edebilir..,, Muhalefet hatipleri, tayyare satış- larını “Fransayla vaktinden evvel ya pılmış bir ittifak,, addile tenkit et - || mektedirler. Fakat bu fikirde olan - || lar ehemmiyetsiz bir ekalliyettir. Verilen reylerin mıktarı, Avrupa veya Asyada vukua gelecek bir har- bin tesiratından azade kalınamıyaca ği mutaleasında bulunan unsurların kuvvetini göstermektedir. Bitaraflık kanunu işi Bundan başka siyasi mahafil, de- mokrat âyandan Thomas'ın “bitaraf- lk kanunu,, nuh mutaarrızla taar - ruza uğrayan arasında bir fark gö- (Sonu: Sa. 10; Sü. 1) 1000 Kişi Mebusluğa Talip Oldu Ankara 16 (TAN muhabirinden) — Yeni intihabatta namzetliğinin ko- nulması için Halk Partisi Merkezine vâki olan müracaatler bini bulmuş- Madrit Mütareke İçin Frankistlerle Yeniden Müzakereye Girişmiş tur. Parti Genel Merkezinde yapılan seçim tasnifi gayet gizli tutulmakta- imda verilen haberler tahmin ve ri- vayetten ibarettir. Yurdun her tarafında seçim ha- zırlıklara devam ediliyor. Başve- kâlet, vilâyetlere gönderdiği bir tâ- mimde, askerler hariç olmak üzere, bütün vatandaşları bu yurt vazifesi- ni ifaya davet etmektedir. Defterle- rin asılması 25 şubata kadar devam edecek, isimleri bulunmıyan vatan- daşların itirazları üzerine verile- cek kararlardan sonradır ki, kati ve nihai olarak seçime iştirak edecek ilk müntehip, bunların seçeceği ikin- ci müntehip ve çıkarılacak mebus sa- yısı tayin edilecektir. Emniyet U. M. Muavini Siirt Valisi Oldu Emniyet umum müdür muavini İzzettin Çağyar Siirt valiliğine tayin edilmiş, hazırlanan kararname yük- sek tasdika iktıran etmiştir. Emniyet umum müdür muavinliğine kimin tayin edileceği malüm değildir, diğer muavin Hulüsi bu muavinliğe de ve- kâlet etmektedir. Fi eli #L SN DU Yanan Kızılayın Yardımı Ankara, 16 (A A.) — Haber aldı- ğımıza göre Kızılay cemiyeti tarafın- dan Şili yer sarsıntısı felâketzedele- rine iki bin lira, İspanya dahili harbi dolayısile Fransaya iltica eden felâ- ketzedelere iki bin beş yüz lira yar- dım yapılmıştır. . - | Paris, 16 (A.A.) — Figaro gaze- | tesinin Londra muhabirine — göre, Fransa hükümeti, İngiltere hükü- ve İngiliz erkânı harbiyeleri arasında daha etraflı görüşmeler — yapılmasını teklif et- miştir. İngiltere hükümetinin müm- kün olduğu kadar yakm bir zaman- da bilhassa Akdenizde ve —Uzak Şarkta yapılacak askeri teşriki me- isaiye &it muhtelif projeleri tetkike | taraftar görünmüş — olduğu söylen- mektedir. ! metine Fransız gıı Bu sebeple yeni namzetler etra- | Madrit Mütemadiyen Bombalanıyor, İtalyan Askerleri Frankonun Emrile Çekileceklermiş! Alikanttan bir görünüş Londra, 16 (Hususi) — Berlinin yarı resmi gazetesi o- lan Correspondence Diplomatic bugünkü makalesinde İngil- tere, Berlin sefiri Mister Hendersonun “yer yüzünde. İngilte- re ile Almanya için kâfi yer vardır,, mealindeki bahsederek bu sözlerin İngiliz silâhlanmasını hızlandırmaktan hasıl olan tesiri hafifletmek için söylendiğini anlatıyor ve İn- sözlerinden ||liğını sonuna kadar gilterenin bu derece kuvvetlen- dikten sonra Almanyanın müs- temlekelerini iadeyi kabul et - mesini tereddüdle karşılıyor. İtalyanın resmi gazetesi olan İn- formazione Diplomatika ise İtalyan askerlerinin İspanyadan çekilmesi ve general Frankonun tanınması me - şeleleriyle meşgul olmaktadır. Bu gazeteye göre “general Franko, İtal- yan askerlerinin vazifesi bittiğini i- f lân etmesi üzerine İtalyanlar çekile- cekler. Fakat daha evvel çekilmelerine imkân yoktur. İtalya, silâh arkadaş- yapacaktır,, İ - talyan gazetesi, Frankoyu tanımak - |İ'tan: bahsederken demokrasilerin bu ||bahis üzerinde kopardıkları gürül - tünün müdahane ile tehdit arasın - da çalkandığını, ve demokrasilerin asil İspanyol milletinin zihniyetini tanımadıklarını söylüyor, çünkü İs - pnaya milleti silâh arkadaşlığını u - nutmaz. Cebelüttarıkın müdafaası Cebelüttarık'ın eski kumandanı general Harington, beyanatta bulu - narak Cebelüttarık'ın — geçen eylül ((Sonu: Sa. 10, Sü. 3) Papa Seçimi Yeni İhtilâf Doğ OĞU ruyor Londra, 16 (Hususi) — Yeni - bir papayı seçmek için yapılacak toplan- tılar neticesindemutlaka bir İtalyan papanın seçilemiyeceğine dair hasil olan intıba İtalyada memnuniyetsiz- lik uyandırmaktadır. Katolik millet- ler, kardinallerin sayısındaki nisbet- sizlikten memnun değildir Meselâ İ- talyan kardinallerin sayısı otuzdan fazla olduğu halde nüfusu İtalyan nüfusundan aşağı olmıyan Fransa nüfusuna yalnız 6 kardinal, ve yırmi milyondan fazla olan Amerika kato- liklerine 3, kırk milyona varan Bre- zilya nüfusuna 1 kardinal isabet et- mektedir Bu müsavatsızlık Ameri- kada memnuniyetsizlik uyandırıyor ve vaziyetin ıslahı lâzım geldiği ileri sürülüyor. İslah yapıldığı takd'rde kardinallerin çoğu yabancı olacak ve papanın mutlaka İtalyan olmasına imkân kalmıyacaktır..