17 Şubat 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
era $ p Söz, Sözü Açar! Yazan: M. Turhan TAN B ir arkadaş, üç dört gün önce Büyükada açıklarında yakalanan ve bizim gazetede de resmi çıkan de- niz ejderinden bahsediyordu, biz de nezaket gösterip, yani o iri boy balık hakkında yazılanları okuduğumuzu belli etmeyip dinliyorduk. Arkadaş, ilkin balığın O boyunu beş metreden on beşe terfi ve ağırlı- ğını da beş bin kilodan on beş bin ki- loya tashih etti. Zaten bir metre u -| runluğuna bin kilo ağırlığın. bir köpek balığı © vücudünde - sığması herhangi bir ölçüye sığmazken arka- daşımızın bu muhayyel ağırlığı üç misline çıkarmasından sinirlenenler > meelisimizde - yok değildi. Fakat onun heyecanına hürmet göstererek susuyorduk. O da nezaketimizi, ta - hammülümüzü takdir edip sussa ol- maz mıydı? Hayır. Ejder diye andığı köpek balığını - yılan hikâyesi de - nilecek biçimde - uzattıktan (o sonra “söz sözü açar,, diyerek lâfı (o ejder kelimesinin lügat bakımından tahli- line çevirdi. Büyük yılan, yahut beş on başlı yılan veya ayaklı ve kanat- lı koca bir yılan manasına gelen ej -| derin aslı ejderha olup ejdeha sure- tinde de kullanıldığını anlattı, türk- çede ve farscada mecazi olarak o ke- limenin cesur, dilâver, zalim, gad -| dar adam yerinde de kullanıla gel diğini ilâve etti, bir kaç beyit oku - du ve - galiba yorulduğundan - sus - ta. Ona, her nedense, takılmak iste. dun, sustun. Yüzüme garip garip baktı, yor - gun yorgun cevap verdi: — Söz sözü açar dedimse boyu - na ben söyliyeceğim demedima. Be - nim açtığım ejder hikâyesinden si - zin de hafızanız, neşeniz açılmak, bu mevzua uygun fıkralar birbirini ko- valamak gerekti, İçimizden biri 'şevken geldi: — Doğru söylüyor, dedi, nite - kim şu iri bey batık —tikayesimdcu benim batırma bir fıkra geldi, Ta - rihi olmak haysiyetiyle doğruluğu da söz götürmez. İsterseniz naklede - yim. Biz, hay, hay, dedik. O da anlattı: — Üçüncü Sultanahmedin sadra - zamlarından Kalaylıkoz Ahmetpaşa. Muzipliğiyle meşhur bir dostu - muz atıldı: — Madem ki söz sözü açacaktır, “Kalaylıkoz,, un da ne demek oldu - ğunu anlayalım. Ğ Fıkra sahibi, biraz nahoşnud, izah etti, — Cicili bicili elbise giyenlere, farla sırma ve yaldız kullananlara - hele anları kendilerine yakıştıramı - yorlarsa . eski devirlerde kalaylıkoz derlerdi. İ Ve fıkrasına geçti; — Ahmetpaşa hem cahil, hem hir- | #iz bir adam olmasına rağmen ilme ve temizliğe kıymet vermeyen müs tebid idarenin kayitsizliği yüzünden sadrazamlığa kadar yükselmişti, Fa kat herif, o yüksek mevkie davet o. lunduğu gün bile ağır davranama ma a ALANA ENCEREMDEN Posta Telgraf Jdaresinde Yeni Tayinler P. T. 'T. muamelit şube müdürü Kemal Tan muamelât müdür muavin ine, muamelât snüdürlüği İ sınıf şeflerinden Saim Ulutan mua melât şube müdürlüğüne, serbest a- vukatlardan Hayri Tosun oğlu Kas- tamonu idare avukatlığına, servis şe- fi Lütfi Akgül Düzce merkez şefli ne, İzmit memuru İsmet Mudumu merkez şefliğine, Mudurnu şefi Ga- lip Candaş Safranbolu merkez şefli- ğine, Safranbolu merkez şefi Muhit- tin Gözmen muamelât müdürlüğü memurluğuna, Pazar merkez şefi İb- rahim KitapçıAnadolu Hisarı merkez şefliğine, Fatsa merkez şefi Salim Merzifon merkez şefliğine, Samsun memurlarından Naim Fatsa merkez şefliğine, Samsun servis şefi Sezai | Pazar merkez şefliğine, Tercan mer- kez şefi Ömer Samsun Servis şefliği- ne, Darende şef vekili Tbrahiin Da- rende merkez şefliğine, açıktan Nu- rettin Erzincan memurluğuna, Erzu- rum memurlarından Suat ve Nazmi İzmir memurluklarını, açıktan Ali Yılmaz Akseki muvakkat memurla; Ba, açıktan Kemal Gediz memurluğ na, açıktan memur Mehmet eski vazi fesi olan Bitlis memurluğuna, Açık- tan Ali Rıza Ankara muvakkat me- murluğuna, serbest (avukatlardan Fevzi Trabzon PTT. avukatlığına,| üçüncü sınıf memur Mustafa İspta memurluğuna, birinci sınıf memur Ahmet Remzi Konya memurluğuna | açıktan Natık Ankara Radyoevi me- murluğuna tayin edilmişlerdir. DENİZ ve LİMANDA : Gemi Kurtarma Şirketi 50 Bin Lira Kâr Etti Tür üemm ORUTUUrMAr — yersen | dün umumi heyeti toplanarak sene- lik hesabatı tetkik ve kabul etmiştir. | Şirketin bir sene içinde 50 bin lira kâr ettiği anlaşılmış ve yeni bir ge- mi sipariş edilmesi kararlaştırılmış- tır. Bu yemi kazaya uğrıyacak vapur ların eşya ve mallarını boşaltabiles | cek sistemde olacaktır. Şirketin tah- lisiye vapurları da kazaya uğrıyan vapurları yüzdürmiye tahsls edile - cektir. Bir Transatlantik Geliyor Pazar günü limanımıza 48 bin ton- luk Conte di Savo'la adlı bir İtalyan transatlantiği gelecektir. Vapurda muhtelif milletlerden 900 kadar sey- i Edirnenin Edirnenin yeni şehir plânını yapan mimar Egli, dün sabah Edirneden şehrimize gelmiştir. Cuma günü Ankaraya gidecek, plânın tatbikatı üzerindeki ça- Uuşmalarına orada devam ettik- ten sonra gene Edirneye düne- cektir, Profesör Egli, dün kendisiy- | te görüşen hir İİ Edirnenin imarı ve plânm tat bikatı hakkında şunları söyle- miştir: — Edirnenin yeni şehir plâ- cek ve esasen güzel olan şeh- ri daha ziyade güzelleştirecek- | tir. İstanbul — Londra yolu E- dirnenin tam ortasından ve Se- limiye camii Yanından geçecek" İİİ tr. Selimiyenin etraında çok büyük bir meydan açılacak ve şehrin bütün yolları bu mey- dana uzanacak şekilde tanzim | edilecektir. Sehrin ayrıca bir Ücaret meydanı olacaktır. Bu- ÜNİVERSİTEDE : Profesör Fuat Köprülüye Jübile Yapılıyor Edebiyat-fakültesi, » pryleşör Fu- st Köprülünün muallimlik ve profe- Yurrus mayaların 3 Ma yale münasebetile 4 martta bir jübile ter- tip etmiştir. Üniversite konferans salonunda bir toplanti yapılacaktır. Bu toplantıda doçent Ali Nihst Tar- lan, Caferoğlu Ahmet, Ziyasettin Fahri Fındıkoğlu ve Ömer Lütfi ta- raflarından profesör hakkında nu - tuklar söylenecektir. Bü merasimden sönra Köprülüve, talebeleri ve arkarlaşları tarafından güzel bir hediye verilecektir. Ayni gün akşamı da Maksimde bir edebiyat gecesi tertip edilecektir. O gece muhtelif devirlerin edebi şah- siyetler; yaşatılacağı gibi eserleri de okunacaktır, yah bulunmaktadır. Bir gün llmanı- mızda kalacak olan vapur, Yunan's- | tana da aktır. Seyyahların ekserisi İngilizdir. Denizbankta Maaşlar Verildi Denizbank memurlarının evvelce yüz elli liraya kadar olan maaşları verilmişti. Dün, diğer bütün memur- uğrıyı vü ne mata olduğunu meydana koy- hu. Fıkrayı söyliyen arkadaş şimdi, söz sözü açar sözünü ortaya atan ve bize üç gün evvel Büyüknda önlerin. de tutulan köpek balığın ejder diye anlatan arkadaşın yüzüne bakıyor - du. Bu durumda hikâyesine © devam etti: — Kalaylıkoz mührü alıp sadra- zam olduktan sonra Topkapı sara - yındaki köşklerin — birinde padişah namına ağırlanıyordu. Etrafına küme küme devlet ricali toplanmıştı. Herif işte o sırada gözünü Sarayburnuna çevirdi, dalgın dalgın düşündü, son- ra başını kaldırdı: — Ben, dedi, kaptanderya iken Akdenizde gemicilerim bir balık ya- kalamışlardı. Boyu buradan - yani Sarayburnundan - Eyübe ka: rırdı!... Dinliyenler yeni Sadrazamın man palavracı olduğunu anla- yıp güldüler ve bu yalanı padişaha anlatıp onu da güldürdüler, Bir nebze sustu ve sonra ilâve et- — Fakat biz on beş metre boyun- da, on beş bin kilo ağırlığında ejder. leri gayri tabii bulup gülmüyoruz, , rupa gazetelerini günkü bir kısım Av: göre göre palavraya kanıksamışız! ların maaşları tevzi olunmuştur. 0 Sarıyerde Yangın Dün akşam Sarıyerde Yenima- hallede halaç Tevfiğe ait dükkânda bir yangın çıkmıştır. Ateşin ortaya atılan sigaradan çıktığı anlaşılmıştır. Neticede dükkân kismen, içindeki pamuk vesaire de tama'nen yandık- tan sonra yangın söndürülmüştür. Balıkçılar Dün Senelik Toplantılarını Yaptılar Dün balıkçılar ve yükçüler cemi- yetleri senelik kongrelerini yaptlar ve her Iki cemiyetin idare heyeti #- #alarından yarısı tebdil edilerek ve- nileri seçildi. Balıkçıların kongresi. ne Ali Tansever reislik etti. Cemijet- ler kanunu mucibince hazırlanması Iâzimgelen nizamnamenin maddeleri birer birer okunarak kabul edildik- ten sonra idare heyeti, hesâp ve tet- Plânı Tatbik Ediliyor Şehir Plânını Hazırlıyan Profesör Egli Bu Hususta Gazetemize İzahat Verdi İ müzdeki hafta zarfında bir toplantı Y eni İmar rada bankalara ait bina inşas- tina bâşlanmıştır. Ayrıca gene bu meyanda turistik bir otel ya- * pılması muhtemeldir. Şehirde- ki bütün tarihi eserler tamir olunacaktır. Ali Paşa çarşısı, bostan ve eski cami de bunlar | arasındadır. Şehirdeki istimlâk işleri fki sene devam edecektir. Hükümet, Edirnenin imarı işinde paraca yardımı kabul etmiştir. Edirnenin İmarı işinde mi him bir nokta da, Meriçin taş- ması hâdisesidir. Bu yüzden her sene Edirnenin hir çok ma- halleleri ve büyük tarihi kıy- meti bulunan All Paşa eamil sular altında kalır. o Bunun komşu topraklara da zararı ol- duğu için, Bulgaristan, Türkiye İ ve Yunanistan arasmda, taş- manin sebebiyet verdiği zarar- İ ları azaltmak İçin iş birliği ya- İ prlaenktır. Buna af* tetkiklerin | ilerlediğini zannediyorum... MAARİFTE: © Türkçe Mualiimleri Dün Bir Toplantı Yaptılar | İstanbuldaki orta mekteplerde ve Hselerde çalişan Türkçe muallimleri, | dün İstanbul kız lisesinde toplanarak orta mektep kıraat kitaplarında yö” pılmak istenilen değişiklikler hak - kında görüşmüşlerdir. Terbiyevi Filmler Gösteriliyor Maarif Vekâleti, mekteplerde ta- lebe ve muallimlere gösterilmek ü- zere bir çok terbiyevi ve bulaşık hes- taıklara ait filmler getirmistir. Bu filmler dün İstanbul birinci ilk mek- tepte ilk defa olarak gösterilmiştir. Trahom hastalığı ve tedavisi, sıtma, frengi, kolera ve içki müptelâları hakkında hazırlanmış bulunan bu filmler sıra ile bütün mekteplere gösterilecektir. ir Eczaneler Pazar Tatili Yapacak Eczacıların hafta tatili kanunun - dan istifade etmeleri hakkındaki ta- lepleri esas itibarile Sıhhat ve İçi mal musvenet Vekâleti tarafından kabul edilmiştir. Vekâlet, bu talebi muvafık bulmuş ve bunu cemiyete bildirmiştir. Eczacılar cemiyeti ö yaparak her semt için birer nöbet cetveli tertip edeceklerdir. Bu cetvel kikat raporları okunarak tasvip e- dilmiştir. Bugün kahveciler ve gar- sonlar kongrelerini aktedeceklerdir. * İki gündenberi Karadenizde de- vam etmekte olan karayel fırtınası dün öğleye doğru hafiflemiştir. bir marttan itibaren tatbik edilecek- | tir. Yeniden 18 Sokak Tamir i Edilecek Belediye, kısmen tamir, kısmen de yeniden inşa etmiye karar verdiği muhtelif semtlerdeki sokak ve cad- deleri dün 24979 liraya mütcahhide ihale etmiştir. Tamir ve yeniden in- İşa edilecek sokak ve caddeler şun- lardır: Kadıköyünde İhlâs sokağı, Zühtü- paşada Şefikbey sokağı, Caferağa s0- kağı, Recaizade Ekrem sokağı, Yo- Zurtçu Parkı sokağı, Hasırbaşı soka ğ), Merdivenköy — Mama şosesi, E- yüpte Çömlekçiler yolu, Beyoğlunda Kumbaracı yokuşu, Üsküdarda Aha- li sokağı, Eminönünde Hasırcılar cad desi, Sultanahmette Nakilbent soka- ğı, Balıkpazarında Taşçılar sokağı, Balıkpazarında Tahmis sokağı, Kü- çük Ayasofydda Kaleci sokağı, Şeh- remininde Saraymeydanı sokağı, Sa- || veçhile görülüp | bel matyada Mütesellim sokağı, Yediku- lede Tatlıkaynak sokağı İ BELEDİYEDE : || Belediye Teftiş Heyeti Takviye Ediliyor Belediye, halk hizmetlerinin lây: ülmediğini zal lediye talimatnamesinin hakile tat bikini kontrol etmek ve halkın me- nafiini gözetmek maksadile belediye teftiş heyetini takviye etiniye karar vermiştir. Bunun için Yali ve bele- diye reisi Lütfi Kırdar belediye mü- fettişlerini bir toplantıya çağırarak bu hususlar etrafında kendilerile görüşecektir. 4 Bütçe hazırlığı dolayısile dün, heyeti fonniye erkânı, belediye mu- hasebecisinin nezdinde toplanarak görüşmüşlerdir. Belediye reisi, heye» ti fenniye. kadrosunun sensikine ta-| # İşten el çektirilen belediye -ga- raj.müdürü Tafıkın yerihe vekâleten makine mühendislerinden Ekrem ta- yin edilmiştir. Kantar Memuruna İşten El Çektirildi Bir müddettenberi hakkında tah- kikat yapılan Kerestecilerdeki sebze hali kantar memuru Ragip Erkana| görülen lüzüm üzerine işten el çek- tirilmiştir, Tahkikat neticesinde Ra- &p Erkanın belediye rüsumunu tab- sil ederken makbuz dipkoçanlarına tahrif ederek tahsilât miktarlarına ait rakamları değiştirdiği anlaşlmış- tır. Vali Kasımpaşayı Gezdi Vali ve Belediye relsi Lütfi Kır dar, dün öğleden evvel Kasımpaşaya giderek nahiye müdürü ile beraber bazı mahalleleri gezmiş, mahalle mü- messillerinden Kasımpaşalıların di- ekleri hakkında izahat almıştır. Be- lediye relsi oradan ayrıldıktan sonra eski esörler müzesine giderek müdür Azizle, muhafaza ve İmarı istenilen eski ve tarihi âbideler hakkında gö- rüşmüştür. 4 İtalyan general konsolosu dün, saat on birde vilâyete gelerek Vali ve Belediye Reisi Lütfi Kırdarı ziya- # İktisat Vekâleti iç ticaret umum | ret etmiştir. müdürü Mümtaz Rek ile İnhisarlar umum mü Mithat Genel Anka- * Eminönü haninm arkasındaki hanın da istimlâk muamelesi dün ik- raya gitmişlerdir. mal edilmiştir. Gümüirn Fe ar ” esirmleri SM z 17-2.939 Bil ik Evap Kaç Tane Peyami Safa Vardır ? S — Aşağıdaki yazı “Yücel, mecmuasının 307 inci sayfa - sında istifham başlıklı yazı - dır. I Namık Kemalden ve Tevfik Fik - retten sonra, iki gündenberi Meh- met Akif de yoktur. Vatan şiirinin bu üç büyük zirveli sıra dağları üstüne ölümün kara bulutu indi. Bütün ölçüleri ve haysiyetiyle dü- şünürsek Türk vatanı bugün şâir- sizdir, Peyami Safa n Mehmet Akif bir kaç mısrat ve ni- hayet bir kaç şiiri affedilmek şar- tiyle manzum konuşan bir ma - halle kahvesi kâtibinden başka bir şey değildi. Sakallı yok mu işin? Git, cehen - Bem ol şuradan, gibi Karagöz ga - Zetesi fıkralarını aruz vezniyle söylemekten başka, değil şiirle, a- lelâde bir güzel nesirle de alâkası olmayan sözler Akifin külliyatını çok şişirmiştir. Peyami Safa Bizim tanıdığımız bir tane Peya - mi Safa vardı. Bu yazılarda iki kutba benzeyen iki syrı fikir gör- dük. Bunları yazan bizim bildiği - miz Peyami Safa mıdır, yoksa Peyami Safalar ikileşti mi? Maarif Prevantoryomunda M. Tanal GC — Bizim bildiğimiz Peyami Sa- fa adında bir muherrir vardır. Fakat bu hususta cevap vermek daha ziya- de kendisine teveccüh eder, * $ — Aşık Kerem adlı eseri yazan halk #airinin adı nedir Cc — Kak Keremin müellifi belli değildir, Bu ve buna benzer diğer e- serler halkın malıdır ve kıymetleri de buradadır. * S — Vanda açılacak üniversi- tenin ne vakit yapılacağını bilir misihiz? C — Sabık Maarif Vekilinin se - yahati esnasında Vanda yapılacak ü- niversitenin yeri tesbit edilmiş ve inşası da kararlaşmıştır. Fakat inşa» atın ne vakit başlayacağı henüz belli değildir. * S — Faik Sabrinin Türkiye coğraf yasından maada coğ » rafya kitabı var mıdır? Var- aa kimindir? C — Hâmit Sadi ile Coğrafya müderrisi Sadinin de Türkiye coğraf- yası adlı eserleri vardır, Kitapçılarda bulabilirsiniz. * $ — Faik Sabrinin “Tam at- las,, adlı eserini nereden te » darik edebiliriz? C — İstanbulda Kanaat kütüpha- nesinden. TAKVİM ve HAVA 17 Şubat 1939 CUMA Kasım; 102 Rumt: 1355 Şubat 4 1228 rm Sı 3 inci ay o Gün 28 Arabi 1387 Zihiece: 27 Güneş — öğe | İkindi: 15,23 — Akşam: | Yata: 19,15 — İmei Yurtta Hava Vaziyeti Yeşilköy Meteoroloji istasyonundan 8- inan malâmata göre, hava yurdun Trak- ya “bölgesinde bulutlu, diğer bölgelerde ürmümiyetin çok bulutlu ve yer yer ya- dışlı geçmiş, rüzgârlar umumiyetle Şi- mali istikametten Ege denizinde kuvvet- Hi, diğer yerlerde orta kuvvette esmiş- tir Dün İstanbulda heva kapak geçmiş, rüzgür Şimali Şarkiden saniyede 4 — 6 imetre hızla ermiştir Sant 14 to hava tar- yik 707,8 mlimetre idi. Sühünet en yük- sek 7,3 ve en düşük 0,6 santigrat olarak 'kaydedilmistir.
