26 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

F e— 20214 480 FT T e b BUGÜN| İlkbaharda | Hurp Şayîclal'l Yazan: Ömer Rıza DO' ĞRUL | G'lwek İlkbaharda büyük- bir ER harbin kopacağına d.i.r l.uıl | d'pıomatlar tarafından- ileri !'mfıen | Karanl.ık ihtimaller, her yerde müna” aşa edilmekte ve bu ihtimallerin y hakkuk imkânlarını araştırmak vesiç lesini hazırlamaktadır. 4 Almanyanın silâhlanma işine Ver” t diği âzami önemi, Alman ,ıymt'iııin durmadan genişlemek yolundl.kı hi- | Zini muhafaza etmesi, Ve e y.." | Müstakil devletler icat etmk için bir lekim nüyvelerden istifade etmesini, îM'min ve İtalyan siyasetinin atıl- —Mlığını ve daima yeni bir "Em,.'l:;: epleri ort atmasını göz Önü! 'iulundura:ıî:r. gelecek İlkbaharda Yeni bir büyük harp çıkacağını mMü- | | akkak saymakta ve bu yüzden bed- binlik göstermektedir. Fakat vaziyeti daha 50| İa tetkik edenler hiç te bu Bildir. Bunlara göre harp: beş dayanır: İnsan, gida, demir, Ve para. Ve Lu bakımlardan Almılıı- Yanın vaziyeti şu şekilde hulâsa olu- habilir: “Almanların nüfus Sayısı 1914 e nisbetle artmıstır. Fakat ord.ıılırı o Zamanki ihtiyat kuvvetl-cı:i ile mü- tehhez değildir. Alman deniz kuvv;t- leri 1914 e nisbetle çok zayıftır. Gıda darlığı Kayser Vilhelmin İmparator- İuğunu yıkan en esaslı ıebe_plerden- di. Almanya 1914 te yiyeceğinin beş- te dördünü istihsal ediyordu. Bugün de ayni vaziyettedir. Fakat A_lmııı- ya İngiltere ile harbe girerse yine ügı- da darlığı ile karşılaşacak ve bu yüz- den ayni neticeye varacaktır. Demir en mühim harn madenidir, Alma_nyı- nm en mühim demir madenleri Lo- rende idi ve burasını kaybetmiştir. Almanya her sene 20 milyon ton de- mir alıyor ve bunları Fransa ve İs- veçten tedarik ediyor. *Harp kopar kopmaz, Almanya demir bulamaz 0- lacaktır. Tayyare ile tankı, kamyo- nu, motörün — toplarını kımıldatan İ Y da birimi istihsal 'edebilmek- adir. Almanya, Rumanyanın pet- rolünü alsa da ancak yarı ihtiyacını temin etmiş olur. Tank ve tayyare barbi Almanyayı bu bakımdan zaafa uğratmış sayılır. Para bahsine gelin- te Almanyanın hariti borcu çok bü- Yüktür Altını azdır. Ve kredi temin edemiyecektir.,, Vlziyyeti bu şekilde muhakeme e- denler, önümüzdeki İlkbaharda harp Umryacağını, hu yüzden rahat etmek lâzım veldiğini söylüyorlar. Bu düşünceler lıesıp_lırı dıyımn: dığı için netice itibariyle İ Manyanın hazırlığını tamamlamış .ı:l luğunu, tamamlamış olsa da hy'f ıı larının hasımlarının kaynaklariy : Yarışamıyacak vaziyette olduğun Fösterir. İş yalnız bu gibi ttmiş olsaydı. şüphe yok ki, harbi vuku balmazdı. Ü- Onun için valnız bu hesıplır_m ıt- sanlara huzur ve istirahat temlü Çü Mesi beklenmez. Ancak ihtılmüı;z bertaraf edilmesi, istırapların ıed Ş het bulması, emniyeti takviye ee; Vaziyet ise böyle olmaktan, S0? tece azaktır. Eski ihtilâflar, berta- taf edilmeden, yeni ihtilâflar doî:_ tuyor ve eski ihtilâfları şiddetlen tiyor. .nkbahnrdı harp © İmse temenni etmez. dlmryacağına dair verilen teminat .:: İt kimseyi tarmin edecek mahiye'! değildir, ' Onun için her millet, İİG_'““ ':: Yetini korumak için herşeyi ylı)hlıır *r zaman her ihtimale karşı Vi Fransa 600 Tayyare Alıyor hü- Paris, 25 (Hususi) — F;::_;' tay- Ümeti Amerikadan 00 istir. Yaresi almıya karar Nai iıeyeti. hazırda bir Fransız “yyar'eür. Tay- Âmerikdda bu işle meşsoo mil sür- lara istinat hesaplara 1914 lmasını hiçbir Fakat harp ni- Hali- İ Ribbentrop Varşovaya Gitti Beck, Polo_n;;;ın Harict Siyasetini İzah Ediyor Alman Harîc:ye Nazırı Ribbentrop Varşova, 25 (Hususi) — Alman kişilik maiyetile bugün buraya gel- miştir. Bu ziyaret resmidir ve iki gün sürecektir. Ribbentrop bu iki günlük ikameti esnasında meçhul asker abi- desine çelenk koyacak, Treisicümhur tarafından kabul edilecek, şerefine muhtelif ziyafetler verilecektir. 26 Kânunusani 1934 anlaşmasının yıldönümüne tesadüf eden bu ziya- ret Polonya matbuatı tarafından 934 siyasetine devam edeceğini ilham et- mektedir. Polonya Hariciye Nazırının beyanatı Polonya harici siyasetinin esas prensiplerinin neden ibaret olduğu sualine Bek, şu cevabı vermiştir: “Bu siyasetin ge yük bir mmiyet atfetmektedir. Siyasetimizin diğer bir prensibi de Polonyanın Rumanya ve Fransa ile akdettiği ittifaklara sadakatle riayet etmektir. Nihayet üçüncü prensibi- miz de Polonyayı alâkadar eden bir mesele hakkında karar verilirken Po- al esas prensibi komşu- fatiyle hizmet edeceklerdir. Chamberlain'in Akdeniz ve müs- |temleke meselelerini müzakere et - mek üzere İngiltere, Fransa, İtalya ve Almanyanın iştirakile yeni bir dörtler konferansı toplanmasını tek - lif edeceği, çünkü İngiltere Başveki- linin Franko, nihai zaferi istihsal e- der etmez, İtalya ile Almanyanın müstemleke taleplerinde bulunaca - ğına kani olduğu beyan edilmekte- dir. teklif etmeyi derpiş eylemektedir. OTLAN : Almanya, Afrikada H Çıkarsa İtalyaya Gönüllü Asker Gönderecekmiş , Londra, 25 (A.A.) — Havas Ajansının muhabiri bildiriyor: Şimali Afrikada harp vuku bulduğu takdirde İtalyan_ kıtala- rını takviye etmek üzere İtalyaya, Libyaya ve belki de İspanyol Fasına Alman kıtaları gönderilecektir. Bu kıtalar; yalnız İtalya- nın iştirak ettiği bir harp zuhurunda “Gönüllü,, cüzütamları sı- turan İtalyanlara mahsus statüde ta- dilât yapılmasını, Cibutide bir ser - best liman ihdasını, Süveyş kanalı idare meclisine İtalyan mümessille- rinin kabulünü, Addis - Ababa - Ci- buti, şimendiferlerinin işlemesinde ve idaresinde bazı tadilât yapılma - sını derpiş edebilecektir. Maamafıh bu imtiyazlar ancak Musoslini, bü - tün kuvvetlerini İspanyadan çekmek hususundaki vaadini tuttuğu takdir- ! Chamberlain, Frankonun İtalyaya de verilebilecektir. Mussolini, İspan- Dörtler konferansınt toplamıya Hariciye Nazırı Von Ribbentrop 11 |Glan borcunun İngiltereye devrini yadaki İtalyan kıtalarını geri almak istemediği takdirde İngiltere hükü - Bu takdirde Fransa da Tunus'ta 0o- meti, “Minorgue adasında veya İs - panyol Fasında garanti temin et - | D arp çalışan Chamberlain Halkevleri açılmıştır. evler de mahalli ihtiyaçları miştir. Antakya Halkevi Başkanı çalış- Hatay Halkevleri Reislerinin Beyanatı Antakya, 25 (A.A.) — Hatayın belli başlı merkezleri olan Antakya, İskenderun, Kırıkhan, Reyhaniye, Ordu ve Beylân'da Yeni Halkevleri derhal faaliyete geç- mişlerdir. Antakya Halkevi dokuz kol teskil etmiştir. İsken- derun Halkevi şimdilik altı kol olarak çalışmaktadır. Diğer karşılıyacak şekilde - teşkil edil- —'* Her sahada daima büyük var- aklar gösteren münevver ve şuurlu Hatay gençliğinin Halkevleri faali- yetinde de esaslı bir rükün olarak büyük başarılar göstereceğine hiç şüphemiz yoktur. Güzel memleketi- mizi sosyal durumunda da her ba- kımdan ana şurt seviyesine en kısa Jonyanın — mütal mâni olmaktır. Polonyanın bir mese- leye karşı gösterdiği alâkanın dere- cesi ekseriya bu mesele ile Polonya hudutları arasındaki mesafeye göre ölçülür.,, İstikbale ait umum? tahminler ve Polonyanın iki büyük komşu arasın- da muvazeneyi temin imkânları hak- kında Bek, şöyle demiştir: “Ben bedbin değilim. Vazifemiz yapıcı bir mesai için elzem olan sul- hü idame etmektir. Polonyanın Sov- yetler birliği ve Almanya arasında müvazeneyi temin etmesi tabiidir.Bu şekilde hareketimiz bu iki komşumuz dan birinin aleyhine müteveccih te- cavüzkârane plânlara müstenit her ürlü iki mesaiden uzak durmak ::::sıılıısıtıîıî;aki umumi kanaatimizin bir neticesidir.,, Müstemleke meselesinde Polonya harici siyasetinin rolü .hfıkkmda da Bek, şu malümatı vermiştir: «Ppolonya iki sebepten dolayı müs- leke meselesile alâkadardır: Bun- GEL birincisi, muhaceret için ara- ıgrdan 1, ikincisi, endüstrisi için lâ zi arama tidal maddeleri temin ede- zu: Şu:nbalm ihtiyacı olmasıdır. K L aet teyrreğelaei ıî:tlşîlıgıt:;iki mesaide bulunmıya çalışmaktadır « /o-___ izmit Belediye İntihabı Feshedildi 'AN muhabirinden) — b'ı:ıiğeıîil;î meclisi intihabatında Ka usulsüzlükler yapıldığı iddiasi- le Devlet Şürasına iürg.z edilmişti. Devlet Şürası itirazi y.ennde P“lmk intihabati teshetmiştir. Bugünlerde Yarelerin içinde saatte $ ylun> âtle hareket eden tayyareler H duğu bildiriliyor. - iden intihap yapılacaktır. bir za da yükseltmek hedefimiz- air, Yapacağımız işlerin başında, ge ce kursları, halk dersaneleri, parasız hasta baktm yurtları, sağlık evleri sçmak mümkün olduğu kadar geniş ebatta umumi bir kütüphane kur- mak, şehirde ve sırasile köylerde hapisanelerde okuma odalarrT tesis etmek işleri vardır. Gençliğin fikri ve bedeni kudretini yükseltmek icin spor ve güzel sanatlara olduğu kadar en uzak köylere uzanacak olan geniş bir nesriyata da bilhassa ehemmiyet vereceğiz..,, İskenderun Halkevi şunları söylemiştir: *“Halkevimiz yeni bir nizamname ile yeni ve geriş faaliyet sahasına girmiş bulunuyor. Ebedi ve büyük Atatürkün “Antakye ve İskenderu- nun mukadderatı üzerinde ciddiyet ve katiyetle durduğumuz bir mese- le,, dediği sünden itibaren Hatav icinde resmen teşekkül ve taazzuv ederek merkezde halk partisi ve mül bakatta Halkevleri ramı alan siyasi teşekkül büy”k ve medeni Türkive Halkevleri nizamnamesini esas tuta- rek içtimaf sahada calışmalarda bu- lunmak üzere Halkevlerini teşkil et- miştir Anavatanın dahil olduğu üs- tün medeniyete ermek yolunu tuta- ctak olan Hazkevlerimiz şahsi faali- yetinde Kersalizm prensiplerinden kaşka hiç bir menba ve hiç bir telâk ki cereyanı asla tanımıyacaktır. Ha- tay halkı mütehalli olduğu yüksek kabilivetlerile bu gayesine az Za- manda varacaktır. Bütün gayemiz memleketimiz! içtimai sahada Tür- kiye seviyesine yükeltmek ve o se- viyey2 vardıktan sonra beraber yü- rümektir. Yeni Türk medeniyetini yeni Türk haşatı içtimaiyesini yay- mıya ve köklestirmiye çalışırken bü- tün dünyaya fazilet ve insanlık ders leri vermiş olan şanlı Türk ordusu bize asil bir nümune teşkil etmekte- Başkanı da Filistine Gitmek İstiyorlar Varşova, 25 (A.A.) — Yahudi isti- mar komitesinin bir murahhas he- yveti, T .ondraya hareket etmiştir. He- yet, Yahudi muhacereti işinde müş- terek bir tarzı hareket takip edilmesi icin Yahudi ve ecnebi teşekküllerile temas edecekur. Bu lede bilhas mek,, hu nda Fransanın vereceği mühtemel kararı tasvip edecektir. * Raris,- 25 (AA.) — .Ordre' gazetesi, Almanyanın İtalyan taleplerine işti- rak ederek kendi müstemleke talep- lerini de bu vesile ile ileri sürmesi ihtimalini nazarı dikkate alarak di - yor ki: “Tetkik edilmeden tekrarlaşması muvafık olmıyan bazı iddialara göre, Almanyadan İtalyaya daha şimdiden malzeme nakledilmektedir. Bu mal - zeme, ile birlikte teknikçilerin de K Üflemeden İçmemeli ! Yazan: B. FELEK Gerçi Avrupada kahveyi ve çayı hölpürdete hölpürdete içmek ayıp- tır. Böyle gürültülü içenler için: — Ölüleri uyandıracak kadar şa- mata yapıyor! derler. Onlar böyle diyedursunlar bizim İçin dikkat edi- lecek şey ses meselesi değildir. İçti- ğimiz şeyin tadını almak ve, ağzımı- zı yakmamak istiyorsak değil çayı kahveyi hattâ darbımeselde dend.lğ_l gibi yoğurdu bile üfliyerek yemeli- yiz. Bunun için de mutlaka sütten ağzımızın yanmasımı beklemek kâ- rı akıl olmaz. Civarda ağzı yanmış olanları görmek bizi bu yakıcı tec- rübeden kurtarabilir; eğer müşahe- de kabiliyetimiz varsa. İmdi nasıl kahveyi çayı üfliyerek içmeyi dilimizin ve damağımızın se- lâmeti için lüzumlu sayıyorsak bü- tün kararlarımızı alır ve tatbik eder- ken de uzun uzadıya üfleyip ağ:ım'ı_- zın y mahal bırak akıllıca bir iş olur. Bundan on, on iki sene evvel bir spor ziyareti münasebetile Peştede bulunuyorduk. Bir akşam bizi kala- balıkça bir ziyafete davet ettiler. U- zuün bir masanın iki yakasını işgal e- diyorduk. Ben bizi davet eden heye- tin reisile yanyana oturuyordum. Karşı tarafta da bizim Sait Çelebi ve diğer arkadaşlar vardı. Büyük bir masada yemek yertrken orada bu- lunan 50, 60 hattâ sırasına göre 100 kişi ayni yemeği yemiyorlar. Bunlar- dan bir kısmı birinci yemeği bitirip ikincisine geçtikleri halde bir kısmı daha ilk yemeği indirmekle meşgul bulunuyorlar. Bu, servisi yapanların çabukluk ve ağırlığına bağlı bir şey. Nedense, bizim kıyı henüz sıra ye- meklerini yerken karşı taraf peyniİ- re kadar gelmiş idi. Üstünde muhte- lif cinsten peynir olan bir tepsiyi Sa- gönderilmiş olması ihtimalden uzak değildir. vetlerile askeri kıtaların karaya çıka Akdenizin öbür tarafında Binga - t Çelebiye sundular. Peynirlerin en yağlı görüneninden hürmetlice bir parça kesti ve tabağına aldı. Ben, da- rıldığı söyl ktedir. baş- ka Libyanın cenubunda Kufrada ba- zı hazırlıklar yapılmaktadır. Bu mın takada kuyular açılmakta, hava mey danları tesis edilmekte ve daha buna benzer faalıyetler göze carpmakta - dir. * Roma, 25 (A.A.) — İnformazione sa Poiwnya Yahudilerile Almanya- dan Pelonyaya gelen mültecilerin ih tıyacları göz/ nünde tutulacaktır. Heys-t, Yahudilerin çok miktarda ve serbestçe ilistine hicret edebilme- ierini de istivecektir Almanyvada kapanan Yahudi müesseseleri Berlin, 25 «A.A.) — Alman Ajansı vıldiri sor:: Yahudi perökende ticaretinin tas- tiyesi ve arilestirilmesi işi bu ayın başında hemez hemen ikmal edilmiş buluntıyordu. 1938 Ağustosunda ye- künü ?750 olarak kaydedilmiş , olan Yahudi müessesesinden 1200 ü ari- leşmiye müse!t tanınmıştır. Bu mü- esseselerden yalnız 700 ü halis kan Almanların #'indedir 3050 peraken ceci müessesr faaliyetini tatil etmiş )r Şilide Şiddetli Bir Zelzele Oldu Santiago “Şili” 25 (A.A.) — Ev- velki gece vuku bülan bir zelzele ne- ticesinde birçok binalar yıkılmıştır. 10 ölü ve 20 yaralı vardır. Victoria ve Curico şehirlerinde de birçok ev yıkılmış ve yine birçok kişi ölmüş ve yaralanmıştır. Zelzele Tal- cada da hissedilmiştir. Orada da bir- çok hasar ve ölü vardır. Hapishane binası tamamile yıkılmıştır. DA Londra, 25 (A :) — Santiago de Şiliden bildirildiğine göre zelzeleden iki bin kişi ölmüştür. Silifkede de zelzele öldu Silifke 25 (TAN muhabirinden) — Bugün saat 11 de Silifkede 10 saniye süren bir-zelzele oldu. Hasar yok- GİP. 5 tur. Dipl g notu, Cham- berlain'in Romadan hareketinden bi- raz sonra neşredilen diplomatik not- taki ihtarın tekrarı mahiyetinde tef- sir edilmektedir. Bu evvelki nota “Negrinin dostları tarafından geni; mikyasta bir müdahale vukukubul- duğu takdirde, İtalyanın hareket ve ıcraat serbestliğini tekrar elde ede- ceğini,, bildirmekte idi. O zamandan- beri İtalyan matbuatı Fransaya İs- panyada müdahale maksatları atfet- meye çalışmıştır. Keza g in notu FT Pi- rene hudutlarında İtalyanların bu - lunmasından mütevellit endişelerinin hakikaten mübalâğalı olduğu tekrar ediliyor. Bununla beraber 1901 sını- fından 60 bin kişinin silâh altına ça- ğırılması ve Romaya 1 şubatta milis- lik teşkil yıldönümü vesilesile gelen 20 bin milisin tahşidi İspanyada muh temel bir Fransız müdahalesi tehlike sile alâkadar görünmektedir. Bu sek- sen bin kişinin silâh altına celbi 1 şubat için ilân edilmiş olmakla bera- ber, küçük çantalarla bir çok sivilin tabur halinde garlara ve kışlalara doğru gitmekte olduğu görülüyor. Orduda kismi seferberlik ılân edil- diği hakkında yabancı memleketler- de çıkan meseleler salâhiyettar mah- fillerde yalanlanmakta ve alınan ted birlerin kısmi seferberlik ile hiç bir alâkası olmayıp yalnız modetn ve teknik bir talime iştirak etmek üzere bir kaç ihtiyat sınıfın silâh altına çağ rılması mevzuu bahis bulunduğu tas bir nutku vardır. Rayştag içtimaa çağırıldı Berlin, 25 (A.A.) — Rayiştağ 30 kânunsani pazartesi günü saat 20 de içtimaa davet edilmiştir. Südet me- busları ilk defa olarak içtimada hazır bulunacaklardır. Ruznmede Hitlerin atıy $ gibi: — Benim aldığım peynirden alma- yın; mahvolursunuz! sözünü hiç pey- nirle mesgul olmaz bir tavırla orta- ya attı. Macarlar bu sözden bir şey anlamadılar ama ben Saidi görünce gülmeden patlamamak için dudak- larımı 1isırmiıya mecbur oldüum. Sa- idin aldığı peynir Kamamber deni- len kokulu peynirlerden imiş. Her birimiz, böyle kokulu peynir- leri yerken arkadaşlarımızı düşün- sek birçok nâhoş vaziyetlerin önüne geemiş oluruz. Sıcak çay ve kahve bize hayatta her atılacak adımın İihtiyat ve teen- ni ile üfleye üfleye, ağız yakmadan atılmasını bize ihtar eden birer semboldür. Sofyada Gizli Bir Radyo Merkezi Bulundu Sofya, 25 (Hususi) — Polis. Bul- garistanda kısa dalgalarile radyo neşriyatı yapan gizli bir radyo mer- kezi meydana çıkarmıştır. Bu mer- kez, 75 kilometre uzaklara kadar gramofon neşriyatı yapmakla iktifa ediyormuş ve böylelikle civar köy ve kasabalarda radyo dinleyici!lerini alelâcaip neşriyatile hayrette bıra- kıyormuş. Arama neticesinde Sofya- da Dondukov bulvarında radyo ima- lâtçısı Nikolay Panov adında birinin tecrübe için bu işi yaptığı anlaşıl- mıştır. Bu münasebetle, polis müdürlüğü tarafından neşredilen bir tebliğde Bulgaristanda gizli Tadyo neşriyatı yapanların bundan sonra da şiddetle cezalandırılacakları ve halen radyo merkezi kuranların neşriyat cihaz- larını polise teslim etmeleri bildiril- miştir. HL Yurddas ae Yarın göklerden gelecek ölüme binlerce kurban ver- memek için kurbanlarımızı bir nutku vrdır. Sava Kurumuna bağışlıya- lım. zelibllkir ” uit z dakika sonra Sait sanki havaya lâf , —