26 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

A 24.1. 039 BUGÜNİ İlkbaharda Harp Şayiaları Yazan: ömer Rıza DOĞRUL elecek İlkbaharda büyük bir) harhin kopacağını dair P9” diplomatlar tarafından ileri sürülen karanlık ihtimaller, her yerde mü?” Yaşa edilmekte ye bu ihtimallerin ** hakkuk imkânlarını araştırmak ves? hazırlamaktadır. : Almanyanın sılâhlanma işine ve MİRİ âzami önemi, Alman siyaseti durmadan genişlemek yolundaki hı- ZN muhafaza etmesi, ve yeni YE Müstakil devletler icat etmk isin bir tekim nüvelerden istifade etmesini: Alman ve İtalyan siyasetinin atıl Anlığını ve dalma yeni bir takım Üç masını göz önünde ecek | İlkbaharda safını Mur den bed- *pleri ortaya ati Yulunduranlar, gel Yeni bir büyük harp: çıka akkak saymakta ve bu YÜZ inlik göstermektedir. Fakat vaziyeti daha soğuk kanlılık İa tetkik edenler hiç te bu fikirde de" #ildir Bunlara göre harp, bes çe dayanır: İnsan, gıda, demir, petrol) YE para, Ve tu bakımlardan Alan Yanm vaziyeti yu şekilde hulâsa olu: | nabilir. “Almanlar nüfus sayısı 1914 ©, nisbetle artmıştır. Fakat orduları © tamanki ihtiyet kuvvetleri ile mü “ehhez değildir. Alman deniz kuvvet leri 1914 e nisbetle çok zayıfar. Gıda darlığı Kayser Vilhelmin İmparator- buğunu yıkan en esaslı sebeplerden di. Almanya 1914 te yiyeceğinin beş” te dördünü istihsal ediyordu. Bugün de ayni vaziyettedir. Fakat Alman) ya İngiltere ije harbe girerse yine g-| da darlığı ile karşılaşacak ve bu yüz den ayni heticeye vara: aktır. Demi; en mühim harn madenidir, Almanya- um en mühim demir madenleri Lo- rende idi ve burası kaybetmiştir. Almanya her sene 20 milyon ten de- mir alıyor ve bunları Fransa ve İs- veçten tedarik ediyor. “Harp kopar kopmaz, Almanya demir bulamaz 0- lacaktır. Tayyare ile tankı, kamyo- nu, melörün toplarını kımıldatan ” e birini istihsal edebilmek- cü Almanya, Rumanyanın pet- tolünü alsa da ancak yarı ihtiyacını temin etmiş olur. Tank ve tayyare barbi Almanyayı bu bakımdan zaafa uğratmış sayılır. Para bahsine gelin- ee Almanyanın harici borcu çok bü- “üktür Altını azdır. Ve kredi temin edemiyecektir.,, Vaziyeti bu şekilde muhakeme e- denler, önümüzdeki İlkbaharda harp “İmryacağını, bu yüzden rahat etmek | Mizım geldiğini söylüyorlar» B manyanın hazırlığını tuğunu, tamamlamış © ârınm hasımlarının vaziyette u düşünceler hesaplara dayan- Isa da kaynak: kaynaklariyle lduğunu #arışamıyacak O Tösterir, İş yalnız bu gibi hesapları etmiş olsaydı. şüphe yok *İ harbi yuku balmazdı. » Onun için yalnız bu hesapların e anlara huzur ve istirahat temin © mesi beklenmez. Ancak ibtlAfr bertaraf edilmesi, isterapların çi ri aet bulması, emniyeti takviye ©“ Vaziyet ise böyle olmaktan, $07 “e tece uzaktır. Eski ihtilâflar, bw | ta edilmeden, yeni ihtilâflar doğ.” tuyor ve eski ihtilâfları şiddetle tiyor, : İlkbaharda harp olmasını bişi Himse temenni etmez. Fakat olmıyacağına dair verilen teminat ii bii kimseyi tarmin edecek Mahiye değildir, ik Onun için her millet, kendi iz Yetini korumak için herşeyi YEP ber zaman her ihtimale Kr € uyanık bm ee Fransa 600 Alıyor Fransa hü- y harp 18Y- miştir. Hel heyeti, re ür, TaY- ür 500 mil areler pulun” istinat 1914 Tayyare Paris, 25 (Hususi) — kümeti Amerikadan 60 lerin içinde saatte etle hareket eden tayY duğu bildiriliyor. Ribbentrop Varşovaya Gitti Beck, Polonyanın Harici Siyasetini İzah Ediyor fa ten ve dü if de Alman Hariciye Nazırı Ribbentrop in ran ” Varşova, 25 (Hususi) — Al mek nin Franko, Almanya, Afrikada Harp Çıkarsa İtalyaya Asker Gönderecekmiş Londra, 25 (A.A.) — Havas Ajansının muhabiri bildiriyor: Şimali Afrikada harp vuku bulduğu takdirde İtalyan kıtala- tiyle hizmet edeceklerdir. Chamberlain'in Akdeniz ve müs- mleke meselelerini müzakere üzere İngiltere, Fransa, İtalya Almanyanın iştirakile yeni bir rtler konferansı toplanmasını tek - edeceği, çünkü İngiltere Başveki- ai zaferi istihsal e- Almanyanın r etmez. rını takviye etmek üzere İtalyaya, Libyaya ve belki de İspanyol Fasına Alman kıtaları gönderilecektir. Bu kıtalar; yalnız İtalya- nın iştirak ettiği bir harp zuhurunda “Gönülli ütamları sı- turan İtalyanlara mahsus statüde ta- dilât yapılmasını, Cibutide bir ser - best liman ihdasını, Süveyş kanalı idare meclisine İtalyan mümessille- rinin kabulünü, Addis - Ababa - Ci- buti, şimendiferlerinin işlemesinde ve idaresinde bazı tedilât yapılma - $ım derpiş edebilecektir. Manmafıh üstemleke taleplerinde bulunuca - bu imtiyazlar ancak Musoslini, bü - ğına kani olduğu beyan edilmekte- ir. Chamberisin, Frankonun İtslyaya de verilebilecektir. Mussolini, İspan- Dörtler konferansını toplamıya tün kuvvetlerini İspanyadan çekmek hususundaki vandini tuttuğu takdir- Hariciye Nazırı Von Ribbentrop li/ojan borcunun İngiltereye devrini yadaki İtalyan kıtalarını geri almak kişilik maiyetile bugün buraya gel-|te miştir. Bu ziyaret resmidir ve iki gün sürecektir. Ribbentrop bu iki günlük etmeyi derpiş eylemektedir. Bu takdirde Fransa da Tunus'ta o- istemediği takdirde İngiltere hükü - meti, “Minorgue adasında veya İs - il m önüllü çalışan Chamberlain panyol Pâsında garanti temin et - ikameti esnasında meçhul asker abi: desine çelenk koyacak, reisicümhur tarafından kabul edilecek, şerefine muhtelif ziyafetler verilecektir. 26 Künunusani 1934 anlaşmasının yıldönümüne tesadüf eden bu ziya- ret Polonya matbuatı tarafından 934 siyasetine devam edeceğini ilham et- | mektedir. Polonya Hariciye Nazırının beyanatı I harici siyasetinin in nede Polonya prensipleri esas | e m olduğu | sualine Bek, şu e “Bu siyasetin esas prensibi komşu larımı 5 Biz yük bir ohemmiyet atfetmektedir. Siyasetimizin diğer bir prensibi de Polonyanın Rumanya ve Fransa ile| akdettiği ittifaklara sadakatle riayet etmektir. Nihayet üçüncü prensibi- miz de Polonyay: alâkadar eden bir mesele hakkında karar verilirken Po- lonyanın omütaleasının alınmasına mâni olmaktır. Polonyanın bir mese- leye karşı gösterdiği alâkanın dere- cesi ekseriya bu mesele ile Polonya hudutları arasındaki mesafeye göre ölçülür. İstikbale ait umum! tahminler ve Polonyanın iki büyük komşu arasın: da muvazeneyi temin imkânları hak- da Bek, şöyle demiştir. R bi bi ali ve öç ni yapıcı bir messi için elzem olan suk-|cr hü idame etmektir. Polonyanın Sov- şetler birliği ve Almanya arasında müvazeneyi temin etmesi tabiidir.Bu|.., ve sekilde hareketimiz bü iki komşumuz dan birinin sleyhine müteveccih te-İile tavüzkârane plânlara müstenit her)sirmiş bulunuyor. Ebedi ve büyük mesaiden uzak durmak | At mumi kanaatimizin bir İtü: ve le türlü teşrik! hususundaki ul! neticesidir... Müstemleke meselesinde Polonya rasetinin rolü hakkında da *ı vermiştir: ci harici sİY* Bek, şu malüma ri “Polonya iki sebepten dolayı müs- |ceş e meselesile alâkadardır: Bun- | a temlek muhaceret için ara-|, yetinde de es inizi sosyal hasta bakım ebatta umumi bir kütüphane kur- hapisanelerde bir nesriyala da bilkassa ehemmiyet ederek merkezde halk partisi ve mül Hatay Halkevleri Reislerinin Beyanatı Antakya, 25 (A.A) — Hatay Antakya, İskenderun, Kırıkhan, Reyhaniye, Ordu ve Beylân'da Yeni Halkevleri derhal mişlerdir. Antakya Halkevi dokuz Kol teskil etmiştir. İsken derun Halkevi şimdilik altı kol olarak çal karşılıyacak şekilde Jalkevleri açılmıştır. vler de mahalli ihtiyaçları niştir. Başkanı Antakya Hslkevi Her salında daima büyük var- | uklar gösteren münevver ve şuurlu atay gençliğinin Halkevleri faali. bir yük başam'ar ır zamanda r. Yapacağınız kursları, halk dersaneleri yurtları; : sağlık evleri mak mümkün olduğu kadar geniş ak, şehirde ve sırasile köylerde uzak köylere uzanacak olan ve receğiz... İskenderun Halkevi nları söylemiştir: “Afalkevimiz yeni bir nizamname yehi ve ge Başkanı da ş faalivet sahasına atürkün “Antakye ve İskender M n mukadderatı ürerinde ciddiyet katiyetle durduğumuz bir mese- dediği günden itibaren Hatav nde resmen teşekkül ve taazzuv katta Halkevleri rami alan siyasi ekkül büy”k ve medeni Türkive Ikevleri nizemnamesini esas tuta- çalış rükün olarak göstereceğine hiç şüphemiz yoktur. Güzel memleketi durumunda da her ba- kımdan ana şürt seviyesine en kısa yükseltmek hedefimiz- işlerin başında, ge parasız okuma ( odalarr tesis) etmek işleri vardır. Gençliğin €ikr!| ierini de fstivecektir ve bedehi kudretini yükseltmek icin “Ben bedbin “değilim. Vazifemiz|spor v» güzel sanatlara olduğu kadar lardan birin -aması, ikincisi, endüstrisi için lâ zi arar ” “esidat maddeleri temin ede- zam olan e ara ihtiyacı olmasıdır. cek mem ensibe dayanarak Polon- Bu iki PE lekeleri olan memle ya şimdi eriki mesaide bulunmıya ti sk içtimal sahada salışmalarda bu- unmak üzere Halkevlerini teşkil et- miştir Anavatanın dahil olduğu üs- tün medeniyete ermek yolunu tuta- €ek olan Hurevlerimiz şahsi fanli- yetinde Kermslizm prensiplerinden başka hiç bir menba ve hiç bir telâk , n in belli başlı merkezleri olan faaliyete geç- maktadır. Diğer teşkil edil Filistine Gitme İstiyorlar Varşova mar komitesinin bir veti, Tondraye hareket etmiştir. He ; terek bir tarzı hareket tekip edilmesi icin Yahudi ve ecnebi teşekküllerile temas edecekur Bu meselede bilhas sa Poimya Yahudilerile — Alman: den Polonyava gelen mültecilerin ih Jtıyaçları göz'nünde tutulacaktır. Heyt, Yakvdilerin çok miktarda ve serbestçe ilistine hicret edebilme- Almanyada kapanan Yahudi müesseseleri Berlin. 25 -a.A,) — Alman Ajansı saldiri vor Yahudi perekende ticaretinin tas tiyesi ve arilestirilmesi işi bu ayın başında hemen hemen ikmal edilmiş İ bulunuyordu. 1938 Ağustosunda 'ye- rünü 7750 olarak kaydedilmiş ; olan Yahuti müesresesinden 1200 ü ari tanınmıştır. Bu mü- csseselerden yalnız 700 ü halis “kan Almanların “indedir ceci müesses» faaliyetini tatil etmiş te Şilide Şiddetli Bir Zelzele Oldu Santiago “Şili” 25 (A.A) — Ev- velki gece vuku bülan bir zelzele ne- ticesinde birçok binalar yıkılmıştır. 10 ölü ve 20 yaralı vardır. Victoria ve Curico şehirlerinde de | 25 (A.A) — Yahudi isti- murahhas he- Yahudi muhacereti işinde müş- 3050 peraken | ketlerle te: çalışmaktadır» ki t sy İzmit Belediye İntihabı Feshedildi mat Fiy, kubiliyetlerile bu gayesine 02 za- cereyanı asla tanımıyacaktır. Ha- halkı mütehalli olduğu yüksek birçok ev yıkılmış ve yine birçok kişi ölmüş ve yaralanmıştır. Zelzele Tal- cada da hissedilmiştir, Orada da bir-| nda varaesktır. Bütün gayemiz memleketimiz! içtimat sahada Tür.) binasi tamamile yıkılmıştır. 'e <eviyesine yükeltmek ve o se İzmit belediye a le Devlet Şüri Devlet Şürası 4, 25 (TAN muhabirinden) — i meclisi intihabatında rulsüzlükler yapıldığı iddiasi- asma itraz edilmişti itirazı yerinde bularak batı feshetmiştir. Bugünlerde miden intihap yapılacaktır viyey» vardıktan sonra beraber yü- mektir. Yeni Türk medeniyetini yeni Türk haşstı İçtimaiyesini yay- mıya ve köklestirmiye çaliştrken bü- tün dünyaya fazilet ve İnsanlık ders leri vermiş olan şanlı "Türk ordusu bize asil bir »ümune teşkil etmekte- cir.,, tur. çok hasar ve ölü vardır. Hapishane | Londra, 25 (A) — Santiago de| Şiliden bildirildiğine göre zelzeleden iki bin kişi ölmüştür. Silifkede de zelzele öldu Silifke 25 (TAN muhabirinden) Bugün saat 11 de Silifkede 10 saniye süren bir-zelzele. oldu. Hasar yok- hiek,; hususunda Fransanın vereceği mühtemel kararı tasvip edecektir. * Paris, 25 (A.A.) — Ordre gazetesi, Almanyanın İtalyan taleplerine işti- rak ederek kendi müstemleke talrp- lerini de bu vesile ile ileri sürmesi ihtimilini nazarı dikkate alarak di - yor ki Tetkik edilmeden A Jmalzı İzeme, te tekhikçilerin de değildir | Akdenizin öbür tarafında Binga ee SENEAEERLA OTU LK KUÇUK nı hazırlıklar yapılmaktadır. Bu mın taksda kuyular açılmakt y dan 1 tesis edilmekte ve daha buna dir. * Roma, 25 (A.A) — Diplomatica gazetesinin notu, Cham- berlain'in Romadan hareketinden bi- raz sonra neşredilen diplomatik mot- taki ihtarın tekrarı mahiyetinde tef- sir edilmektedir. Bu evvelki not “Negrinin dostları tarafından geni; mikyasta bir müdahale vukukubul- duğu takdirde, İtalyanın hareket ve İcraat serbestliğini tekrar elde ede ceğini,, bildirmekte idi. O zamandan- beri İtalyan matbuatı Fransaya İs. panyada müdahale maksatları atfet- meye çalışmıştır. Keza gazetenin notu Fransanın P:-| rene budutlarında İtalyanların bu - lunmasından mütevellit endişelerinin hakikaten mübalâğalı olduğu tekrar ediliyor. Bununla beraber 1901 sinı- fından 60 bin iişinin silâh altına ça- ğırılması ve Romaya | şubatta milis- lik teşkil yıldönümü vesilesile gelen 0 bin milisin tahşidi İspanyada muh İnformaztone mata yapıyor! derler. tekrarlaşması muvafık olmıyan bazı iddialara göre, anyddan İtalyaya daha şimdiden akledilmektedir. Bu mal - İgönderilmiş olması ihtimalden uzak benzer faalıyetler göze carömükta «| “FELEK İ eme a. a Üflemeden İçmemeli ! Yazan: B. FELEK Gerçi Avrupada kahveyi ve çayı hölpürdete hölpürdete içmek ayıp- t e gürültülü içenler için: ri uyandıracak kadar şa- Onlar böyle diyedursunlar bizim için dikkat edi- lecek şey ses meselesi değildir. İçti- ğimiz şeyin tadım almak ve, ağzımi- nı yakmamak istiyorsak değil çayı kahveyi hattâ darbımeselde dendiği gibi yoğurdu bile üfliyerek yemeli- yiz. Bunun için de mutlaka sütten ağzımızın yanmasmı beklemek kü- rı akıl olmaz. Civarda ağzı yanmış olanları görmek bizi bu yakıcı tec rübeden kurtarabilir; eğer müşahe- de kahiliyetimiz varsa. İmdi nasıl kahveyi çayı üfliyerek içmeyi dilimizin ve damağımızm se- lârneti İcin lüzumlu sayıyorsak bü- tün kararlarımızı alır ve tatbik eder- ken de uzun uzadıya üfleyip ağzrmı- zn yanmasına mahal bırakmamak akıllıca bir iş olur. Bundan on, on iki sene evvel bir spor ziyareti mlinasebetile Peştede hulunuyorduk. Bir akşam bizi kala balikça bir ziyafete davet ettiler. U- zün bir masanın iki yakasını işgal e- diyorduk. Ben bizi davet eden heye- ön reisile yanyana oturuyordum. Karşı tarafta da bizim Salt Çelebi ve âlğer arkadaşlar vardı. Büyük bir İmasada yemek yenirken orada bu- lunan 50, 60 hattâ sırasına göre 100 işi ayni yemeği yemiyorlar. Bunlar- dan bir kısmı birinci yemeği bitirip ikincisine geçtikleri halde bir kısmı daha ilk yemeği indirmekle meşgul bulunuyorlar. Bu, servisi yapanların çabukluk ve ağırlığına bağlı bir şey. Nedense, bizim kıyı henüz sıra ye- meklerini yerken karşı taraf peyni- te kadar gelmiş idi. Üstünde mühte- if cinsten peynir olan bir tepsiyi Sa it Çelebiye sundular, Peynirlerin en yağlı görüneninden hürmetlice bir parça kesti ve tabağına aldı. Ben, da- lekeden kd önel senememperi memeler. vetlerile dskeri kıtaların karaya çıka | dakika sonra Salt sanki havaya lâf rıldıği söylenmektedir. Bundan baş- ka Libyanın cenubunda Kufrada ba- atıyormuş gibi: — Benim aldığım peynirden alma- yın; mahvolursunuz! sözünü hiç pey- nirle mesgul olmaz bir tavırla orta» ya attı. Macarlar bu sözden bir şey anlamadılar ama ben Saldi görünce gülmeden patlamamak için dudak- larımı ısırmıya mecbur oldum. Sa- idin aldığı pevnir Kamamber deni- len kokulu peynirlerden imiş. Her birimiz. böyle kokulu peynir. leri yerken arkadaşlarımızı düşün“ sek birçok nâhoş vaziyetlerin önüne gecmiş oluruz. Sıcak çay ve kahve bize hayatta her atılacak adımın ihtiyat ve tecn- ni ile üfleye üfleye, ağız yakmadan ihtar eden atılmasım bize semboldür. Sofyada Gizli Bir Radyo Merkezi Bulundu Sofya, 25 (Hususi) — Polis. Bulk garistanda kısa dalgalarile radyo neşriyatı yapan gizli bir radyo mer- kezi meydana çıkarmıştır. Bu mer kez, 75 kilometre uzaklara kadar gramofon neşriyatı yapmakla iktifa temel bir Fransız müdahalesi tehlike sile alâkadar görünmektedir. Bu sek- | sen bin kişinin silâh altına celbi 1 şubat için imiş olmakla bera-| ber, küçük çantalarla bir çok sivilin tabur halinde garlara ve kışlalara doğru gitmekte olduğu görülüyor. Orduda kısmi seferberlik ilân edil. diği hakkında yabancı memleketler. de çıkan meseleler salâhiyettar mah- fillerde yalanlanmakta ve alınan ted birlerin kısmi seferberlik ile hiç bir alâkası olmayıp yalnız modein ve teknik bir talime iştirak etmek üzere bir kaç ihtiyat sınıfın silâh altına çağ rılması mevzuu bahis bulunduğu tas bir nutku vardır. Rayştag içtimaa çağırıldı Berlin, 25 (A.A.) — Rayiştağ 30 Kânunsani pazartesi günü saat 20 de içtimaa davet edilmiştir. Südet me- busları ilk defa olarak içtimada hazır bulunacaklardır. Ruznmede Hitlerin ediyormuş ve böylelikle civur köy ve kasabalarda radyo dinleyicilerini alelâcaip neşriyatile hayrette bra kıyormuş. Arama neticesinde Sofya- da Dondukoy b - l arında radyo İma- lâtçısı Ni olay Panov adında birinin tecrübe için bu işi yaptığı anlaşıl mıştar, Bu münasebetle, polis müdürlüğü tarafından neşredilen bir tebliğde Bulgaristanda gizli radyo neşriyatı yapanların bundan sonra da şiddetle cezalandırılacakları ve halen radyo merkezi kuranların neşriyat cihaz larını polise teslim etmeleri bildiril. miştir, m Knk Yurddaş: —— Yarın göklerden gelecek ölüme binlerce kurban ver- memek için kurbanlarımızı bir nutku vrdir. Sava Kurumuna bağışlıya- lum.