26 Ocak 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Bu emektar fikir mecmuası, en salâhiyetli imzalarm memleket meseleleri etrafındaki en olgun yazılarile yedinci cildine yepyeni bir şekille girmiş ve hiç bir münevverin istiğna edemiyeceği bir kıymet almıştır. Yeni şeklin ikinci sayısı da 1 Şubatta çıkıyor. Fiatı: 15 kurnş. VARLIK umhuriyel 5283 Telgraf ve mektnb adresl: Cumhurtyet. tstanbu] Posta fcutusu: tstanbul No. 246 Teleion: Başmulıarrir ve evl: 22366 Tahriı heyetl: 24298. tdare ve matbaa fcısmı 24299 24290 r AKBA Çok zengın t)irını çıkardı Ziya, Orha BUGÜ AKbADA Ercümend Ekrem, Cemal Nadir bu nüs 26 İkİIICİkâniin 1939 tıada en güzel eserlennı | vermışlerdır. Yeni kabine Refik Saydamın önlemek maksadile Cenovada Italyan riyaseti altında kuruldu kuvvetleri hareket için emir bekliyorj Yeni Hükumet Anhara: 25 ikincikânan (Başmuharririmizden telefonla) ugün Ankarada iki ehemmıyetlı hâdise oldu: Biri Cumhuriyet Halk Partisi yüksek teşkilâtı tarafmdan Türkiye Büyük Millet Meclisi seçiminin yenilenmesine karar verilmiş olması, dığeri Başbakan Celâl Bayarın kendi hükumetinin istifanamesini Cumhur Reisine takdim etmiş bulunmasıdır. Saym Cumhur Reisimiz yeni hükumetin teşjrilini îstanbul saylavı doktor Refık Saydama tevdi buyurmuşlar ve bu vazifeyi kabul eden yeni Başbakanın kurduğu yeni hükumet Mecliste umumî bir tasvîble muvaffakiyet temennilerinin ifadesi olarak alkışlarla karşılanmıştır. Bu değişikliğin sebebi>.. Pek tabiî olarak herkesin merakla aklından geçecek olan bu suale verilecek uzunboylu bir cevab yoktur. Olsa olsa Meclis seçiminin yenilenmesi karan dolayısile, biraz da ja* ka kanşık olarak: * . Yeni vaziyet, yenî adatnT « Denilebilir. Hakikatte bunun bile varid olmaHıgını derhal ılâve etmek şartile. Cidden son hükumet tebeddülünün büyük mucib sebebi olînadığı şundan bellıdir lt»yi hu» kumet, eski Başbakan ve bir tek farkile ayni erkândan teşekkül etmiş bulunmaktadır. Hükumet Başkanlıgını kabul etmiş olması neticesi olarak doktor Refık Saydamdan boşalan Dahiliye Vekilliğine Faik Öztrak ve Faik Kurdoğlundan açılan Ziraat Vekilliğine de Kütahya saylavı Muhlis Erkmen getirilmişlerdir. Kolay takdir olunur ki yalnız iki Vekillıkte halef selef iki zatm şahsiyetleri bir hükumet buhranmın kat'î sebebleri değildir. Zaten, bilhassa bu son değişmede buhrandan bahsetmeğe yer yoktur. Biz ayni mütalealan Celâl Bayar îsmet Inönünü istihlâf ederek hükumet teşkil ettigi zaman dahi ayni ciddiyet ve samimiyetle söylemiştik. Ayni partinin seçkin şahsiyetleri arasmda zaman zaman, elden ele bayrak değiştirme kabilinden hükumette vazife bırakıp vazife alma hâdisesine çok partili memleketlerin anladıklan manada buhran mana ve mahiyetini izafe etmek esasen mümkün değildir. Celâl Bayar kabinesi italya 60 bin kişiyi seferber etti dün istifasını verdi Fransanın, Ispanyaya yardımını J 60 bin kişiyi silâh altına alan Italyan ordusundan bir kıt'a Almanyanın Trablusgarbe topçu kuvvetleri ve teknisyen gruplar gönderdiği Paristen haber veriliyor Parti yüksek divanının toplantısı Ankara 25 (a.a.) C. H. P. Büyük Millet Meclisi Grupu umumî heyeti bugün 25.1.939 Büyük Millet Meclisinin umumî içtimaını müteakıb saat 1 7 de Trabzon saylavı reis vekili Hasan Sakanın reisliğinde toplandı. Yeni Başvekil Dr. Refik Saydam söz alarak kürsüye geldi ve yeni teşekkül eden hükumetin teşkilâtı esasiye kanunu hükmüne göre cuma günü toplanacak Büyük Millet Meclisi umumî heyeti içtimaında beyannamesini okuyup itimad reyi istiyeceğini bildirdıkten sonra bu sabah saat 11 de Reisicumhur Ismet Inönünün riyaseti altında toplanmış olan Parti divanınm Büyük Millet Meclisi seçknini yenilemek hususuna karar verdiğini, bu karar umumî heyetçe de tasvib edildiği takdirde cuma günü toplanacak Büyük Millet MeclisL umumî heyeti içtimaında muamelesinüı ikmal olunacağuu izah etti. Divan karan Grup umumî heyetinin tasvibine arzolunarak ittifakla seçimin yenilenmesine karar verildi. Müzakere edılecek başka madde olmadığmdan celseye nihayet verildi. Roma 25 (a.a.) Reuter ajansmın muhabıri bıldıriyor: Cenova ve Spezia'da tahşid edılen 30,000 Italyan askerinin Ispanyaya gitmek emrini bekledıkleri bıldirılmektedir. Fransız kıt'alarının İspanyada herhangi bir şekılde harekete geçtıkleri haber "verilir verilmez bu emir verilecektir. Bu münasebetle şunu da ilâve etmek lâzımdır ki italya, bugün yeni bir ihtarda bulunmuş ve Fransa son dakikada cumhuriyebçi Ispanyaya yardım etmeğe teşebbüs ettigi takdirde Italyanın ademi mü dahale hususunda serbestçe hareket edeceğini bildirmiştir. kişi talim ve terbiye görmek üzere 1 şubat için silâh altına çağınlmıştır. Mussolini Hitler'le görüşecek Peşte 25 (Hususî) Macar gazeteleri, Hitler'le Mussolini arasmda ya kında mulâkat yapılacağını yazmaktadır> Iar« ^tsw ttalya Fransaya meydan okuyor tstifa eden Celâl Bayar ve yeni kabineyi teşkil eden Refik Savdam Meclisten çıkarlarken Parti Divanı Meclisin feshini karar laştırdı Parti teşkilâtı hükumetten ayrılıyor, Umumî Sekreterliğe doktor Fikri Tuzer getirildi Reis, yeni kabinenin teşekkülüne kadar celseyi tatil etmiş ve Meclis saat 16,50 de Refet Camtezm başkanlığmda tekrar toplandığı zaman aşağıdakı Riyaseticumhur tezkeresi okunmuş ve alkışlarla karşılanmıştır: B. M. Meclisi Yüksek Reisliğine İstanbul meb'usu Dr. Refik Saydamın [Arkast Sa, 3 sütun 3 de] Londra 25 (Hususî) General Franko'nun galıbiyetinden sonra Italyanın, Akdenizdeki taleblerini Fransaya şiddetli bir lisanla tekrarlıyacağı Lon dra mehafilinde endişe ile beklenmektedir. Faşizm düşmanlarile alay eder bir eda taşıyan Mussolım'nm son nutkunu 60 bin kişi silâh altına alımyor İngıliz gazeteleri ehemrıSetle kaydediyor. Bilhassa yarıresmî Relazione IntprRoma 25 (a.a.) Stefani ajansı nazionale mecmuasmda çıkan bir makabildiriyor: le, İngiliz gazetelerini çok messjul edi İArkası Sa. 9 sütun 3 le] 1901 sınıfımn ilk kısmı olan 60 bin Ankara 25 (a a ) B M. Meclisi bugun saat 15 te Faik öztrakın başkanlı ğmda toplanmış ve celsenm açılışmı muteakıb Izmır meb'usu Celâl Bayarın Başvekâletten ıstıfa etmesi üzerine Başvekâlete İstanbul meb'usu doktor Refik Ayni parti içinde son hükumet tebed Saydamın memur edilmiş olduğuna dadülünde dahi bizdeki vaziyetin şekli ve ır Rıyasetıcumhur tezkeresi okunmuşşümulü yorulanlann yerlerini daha az yo tur. rulmuşlara bırakmalan hükmünden ileri geççmez. Nihayet iş en çok bir fikir mese Barselon'un müdafaası imkânsız görülüyor Birçok halkla beraber ecnebi sefaret erkânı da şehri terk etmektedir YUNUS NAD1 lArkast Sa. 7 sütun 3 te\ Atatürkeaid Impeks meselesi etrafındaki tahkikat Parti, hükumet teşkilâtından ayrılıyor Ankara, 25 (Telefonla) Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliğine Parti Umumî Idare Heyetinden Erzurum Meb'usu Dr. Fikri Tuzer tayin edildi. Kendisine tebligat yapıldığından Dr. Fikri bu akşam yeni vazifesine başladı. Parti teşkilâtı 936 haziranmda hükumetle birleşftİTİlmişri. Üç seneye yakm zaman zarfmdaki tatbikatın tetkiki için Erzurum Meb'usu Saffet Antkan, Kütahya Meb'usu Receb Peker, Ankara Meb'u6U Mümtaz Ökmen, Amasya MeJ> usu Esad Uraz ve Zonguldak Mebusu Halilden müteseikkil bir komisyon kurulmuştu. İlk tetki'klerin verdiği netice olarak Cumhuriy«t Halk Partisi Genel Sekreterliğimn aynlmasma karar verilmiş ve bu karar Tekirdağ Meib'usu Faik Öztrakın Dahiliye Vekâldtine tayin olundugu bugün taftıik edilmiş ve Genel Sekreterlik Dr. Fikri Tuzere tevdi edilmiş butlunuyor. Gene 1936 senesi hazîranmm on sekizinde Başkanlık divanı tarafmda<n verilmîş o<lan lcalArkast Sa 9 sütun 6 dai HATIRALAR Londra firmalarına müracaat eden bu şirketin teminat mektubunu Denizbanktan aldığı anlaşılıyor «Impeks» namında bir şirketin İn gilterede bazı müesseseleTe müracaatle yüzde 4 veya 6 komisyon verildiği takdirde Türkiye ile yapılacak işlerin o müesseselere veril mesini temin edeceklerini vadettikleri hakkında Meclis Parti Grupunda eski Başvekil Celâl Bayar tarafından verilen izahat üzerine bu şirket hakkında dün kısaca malumat ve bazı yerlerde araştrrma Impeks şirketinin bir dairesini işgal ettigi lar yapıldığını yaz« Banka > hanı mıştık. Dün yaptığrmız tahkikata göre f Impeks Şirketinin mahiyeti Denizbankta ve şirket erkânından birinin I Impeks şirketi 25 ikinciteşrin 938 taeyinde de arajtınnalar yapılmısbra 4 t4zlu& $& 9 sutun & U\ An 3tan : Salih Bozok Barselonda iaşe müşkülâtı: Halka hükumet tarafmdan ekmek dağıtılıyor Londra 25 (Hususî) Dün akşamdanben Barselon'dan doğrudan doğru ya hiçbir haber almamamaktadır. Frankist'ler üç istıkametten Barselon'a doğru süratle ilerlemektedirler. Hükumet, Barselon'dan Heruna şehrine nakledilmiştir. Halen Barselon'da sadece her nezaretm bir mümessili kalmıştır. îngiliz sefirile konsolosu dün gece Barselon'dan ayrılmışlar ve bir İngiliz muhribile bu sabah Marsilyaya muvasalat etmişlerdir. Fransız sefiri, konsolosu ve Fransız kolonisi Suffrenne muhribile Marsilyaya hareket etmişlerdir. • Barsclonda'ki bilumum yabaocı ga * zeteciler de Fransaya dogru yola çık mışlardır. bedî Şefimiz Atatürkün çocukluğundanberi yanında bulunan değerli meb'us Salih Bozok, Büyük Atamm hususî hayatına aid hiçbir yerde nesredilmemis olan hatıralanm okuyuculanna anlatmaktadir Tarihe mal edilecek olan bu çok kıymetli notlan, heyecanla okuyacalksınız. Tarasa sakut etti Cumhuriyet Londra 25 (Hususî) Frankist kıtaatı bugün Tarasa şehrini de zaptetmiş/lçrdır. Frankist tayyareleri de öğleden sonra, Barselon'u şiddetle bombardıman etmişlerdir. Valansiya dört defa bombalandı = Pek yakında =• Paris 25 (Hususî) Frankist tayyareleri bugün Valansiya'yı dörl defa bombardıman etmişlerdir. Saat 2 de bir deniz tayyaresi, saat 2,20 de bir avci tayyaresi, saat 4.10 da bir deniz tayyaresi, sâaT 6,30 da on tayyare yüzü mülArkast Sa, 9 sütun 1 de]
