11 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

—— xi —— Chamberlaini Panda Siyah Tabutla Uğurladılar (Başı 1 ncide) ya karşı Fransa noktal nazarına sem- kümetinden aldığı notayı okumuş -| pati gösterdiğini, İngilterenin en çok tur. dıktan sonra yollarına devam etmiş- alâkadar olduğu meselenin İspanya İngiliz riğali Pariste bir saat kal | olduğunu anlatıyor. Dally Telegraph, İtalya tarafından lerdir. Yarın sabah İtalya hududuna | Fransaya vukubulacak her dostane ve öğleden sonra Romaya muvasalat edeceklerdir. İspanyaya mütareke teklif edecekler İngiliz başvekili ile hariciye nazı- rına hariciye erkârından Sir Cado - gan, Lord Hallfax'ın hususi kâtibi ve Mister Chsmberlain'ın hususi kâtip- leri refakat etmektedirler. Anlaşılan İngiliz nazırları ile Fran sız nazırları bilhassa İspanyada bir mütareke akdi ve İtalyan gönüllüle- rinin kâmilen çekilmeleri meselesi - ni görüşmüşlerdir. İngiltere ile Fransa arasında fikir mutabakati Bütün siyasi mahfeller Romada neler konuşulacağı meselesi ile meş- gul olmaktadır. Bir kere tahakkuk eden bir nokta, Chamberlaln'ın Fran sa ile İtslyayı barıştırmak ve arada- ki gerginliği izale etmek için tavas- sut etmiyecektir. İki taraf arasında bu nokta üzerinde tam bir fikir mu- tabakati vardır. İki taraf da bu me - selenin yalnız İtalya ile Fransayi a- Jâkadar ettiği üzerinde müttefiktir. ler, Mutabık kaldıkları nokta Fransız mahafiline göre iki taraf arasındaki fikir mutabakati şu nokta Jar üzerindedir: 1 — Fransa bir karış toprak ver- mez ve İmparatorluğun bütünlüğüne dokunulmasına razı olmaz. 2 — Fransa, Uzakşark yolunda Fransanın esaslı ve ehemmiyetli bir üssü olan Cibuti hakkındaki herhan- gi bir talebi nazarı itibara almaktan imtina eder, 3 — Fransa, Adisababa - Cibutl demiryolunun iyi işlemesini temin i- çin İtalya ile teşriki mesaide bulun- #mıya Amadedir ve bu hattın 2500 ak- siyonunu İtalya hükümetine ferağ et mekle bu baptaki hüsnü niyetini gös- termiştir. 4 — Franenın Süveyş kanalının idaresine diğer devletlerden daha bü yük mikyasta iştiraki - kanalın idare Mısırlı ve 1 Hollandalı vardır. - 800 meclisinde 19 Fransız, 10 İngiliz, 2 bin aksiyona sahip olan Fransız ser- #majesinin göze almış olduğu zarar ve ziyan tehlikeleri ile muhik gösterilir. İtalyanın mütalebatı bilhassa Mısırı alâkadar etmektedir. Çünkü şimdiki imtiyaz 1968 tarihinde müunkazi oldu- ğu zaman kanal Mısıra ait olacaktır. 5 — Tunus, bütün ahalisinin ida- resi ile Fransızdır, Daladier'nin son ziyareti esnasında bütün halk tara fından Fransaya karşı gösterilmiş o-| Jan sadakat tezahürleri bumu isbat et miştir. 6 — Fransa, 1935 de verilmiş olan | sözü ve İtalyanın o tarihteki itilüfı| feshetmiş olmasına rağmen kendi im zasını muteber tutmaktadır. 7 — İtalya hükümeti, 1938 senesi başlangıcında Romadaki Fransız mas Yahstgüzarı Jules Blondel'in açmış ol duğu müzakerelere tekrar girişmek istediği takdirde ve istediği zaman Fransa 1935 itilâflarının derpiş ot - mekte olduğu munzam mukaveleleri Akdetmek için mezkür itilâflar esası- ya istinaden İtalya ile müzakerata girişmiye âmadedir. Fransa ile İtalya arasında tavassut meselesi çıktıktan sonra geride kalan meselelerin en mühimmi İspanyadır. Diğer meseleler şunlardır; Süvevş kanalı rüsümu, Akdeniz tahkimatı, ve Yahudi muhacereti. İspanya meselesi Romada görüsü- Jecek meselelerin en mühimmi o'du- ğü isin Frankist İsoanva ile Cürhu- Tİvetef İsmanayı #amell eden birer mümessilin Romaya gideceği bildiri- Uvor. İngiliz gazeteleri | i Bütün İngiliz ve Fransız gazetele- ri seyahstle meşguldür. Times ziya- reti, sade bir nezaket ziyareti say - makta, yapılacak görüşmeler esna- #ında iki taraftan birinin de müsted'i vaziyette olmadığını.İngiltere, Ttalya- müracaatin Pariste olduğu kadar Londrada da iyi karşılanacağını an- latıyor. News Chronicle ile Daily Express, Chamberlsin'in Romaya gitmesini doğru bulmuyorlar. News Chronicle, “Mussoliniye bir şey vermek sırası değildir. Mussolini İspanyadan evve- lâ askerlerin! çeksin, diyor. çester Gardiyan, İtalyanın İngiltere ve Fransa hesabına Akdenizde tahak küm etmek istediğini anlatıyor ve bu na imkân verilmemesini tavsiye edi- yor. Daily Herald da seyahati tasvip etmiyor ve Mister Chamberlain'e hiç bir şey vermemeyi tavsiye ediyor. Fransız Gazeteleri Bütün Paris gazeteleri Chamberla- in'in tavassutta bulunmıyacağı üze- rinde müttefiktir. Liberte diyor ki: “Fransa ile İtalya arasında müzake- reler, İtalyanın daha salim bir xihni- yete dönmek istediği zaman yapıla- caktır,, diyor. Jur gazetesi, İngiltere ile Fransa- nın baş eğmemeğe karar verdiklerini söylüyor. Petit Journal gazetesinde Boussard yazıyor: “Korsika ve Tunusun askerlik nok- tal nazarından bitaraf hale konulma- sı, Balear'da İtalyan krtaatının ve İ- talyan tayyarecilerinin muhafazası hususunda, Fransa boyun eğmek |s- temiyor ve eğemez. Zira ayni zaman- da imparatorluğun stratejik menfa- atleri mevzuubabistir, Ocüvre gazetesinde Bayan Tabouis yazıyor: “Hitler ile Mussolini, Fransanın serfüru edeceği zannına kapılmışlar- dır. Şimdi bu fikri terketmeleri icap etmekte olduğundan bir dörtler kon- feransı toplanmasını temin edeme - mekten endişe etmiye başlamışlardır. Berlin Polonyanın bitaraflığından e- min olduğundan İtalyaya daha ziya- de müzaheret etmiye karar vermiş - tir. Hitlerin yeni düşüncesinin İtal- yanın Fransaya hücumu takdirinde İngilterenin bitaraf kalacağına dair B, Chamberlain'den bir vaat kopar- mak olduğu söylenmektedir. Buna mukabil Almanya da bitaraf kalmak vaadinde bulunacaktır. İtalyada ne di Roma, 10 (A.A) — “Havas ajan- #1 muhabirinden,, İyi malümat almak ta olan mahafil Mussolininin Çem- berlain ile yapacağı mülâkat esna- sında Akdenizde İstikrarı temin et- mek İçin İtalyanm haklı metalibati- nın tatmin edilmesi zaruretine İşa- ret edeceğini beyan etmektedirler. Ayni mahafil, Ducenin, Çemberlaine İngilterenin Fransa ile İtalya arasm da bir tavassutta bulunmasının za- ruri olduğuna da işaret edeceği ve İtalyanm Fransaya karşı serdetmek. te olduğn metalibat ile İspanyol me- selesini biribirine bağlıyacağı müta- leasında bulunmaktadır. Mussol'ni- nin İspanyadaki İtalyan gönüllüle- rinin geri alınmasına mukabil gene- ral Frankonun muhariplik hakkınm bağ edilmesini istemesi muhtemel Şarki Afrikadaki İngiliz ve İtal- yan arazileri arasındaki hudutlarm tahdidi ile İngiliz - İtalyan ticaret mübadeleleri meseleleri de dahil ol- mak üzere münhasıran İtalya ve İn- giltereyi alâkadar oden meseleler de müzakere edilecektir. Salâhiyettar mahafil, İngiltere ile İtalya arasın- da bir ticaret itilâfı aktedileceğini tahmin etmektedirler. İngiliz nazırları nasıl harşılanacaklar ? Roma, 10 (A.A.) — Router ajan- smm muhabiri bildiriyor: Halk ve matbuat Çemberlain ve Halifax tarafından yapılan ziyarete karşı büyük bri alâka göstermekte dirler. Matbuat bu hususla Londrat Pa- ris ve Berlinde yapılan son tefsirler hakkında malâmat vermektedir. İngiliz nazırlarının iyi karşılana Man- | igün sonra - Avrupaya gittiği tesbit ” Bir Dişi (Başı 1 incide) rine tayayreler yola çikarılmıştır. Telgrafı alarak Ekrem Königi tevdi eden yukarda İsmi geçen Ruhi 27.6.938 tarihinde sorgu altina alın miş ve cürmünü ve Ekrem Königin şeriki olduğunu Hiraf etmesi üzeri- ne tevkif olunmuştur. Yapilan araş- tırmada Ekrem Königin Ankara em niyet müdürlüğünden alınmış olan 18.8.9037 tarihli pasaportla 248.937 tarihinde - yani mevhum şahıs İm- zasile cevsbi telgrafı çektikten altı olunmuştur. Mumaileyhin Fransada olduğu anlaşılarak evrakı Hariciye- ye gönderilmek suretile iadesi es - babına tevessül olunmuştır Aslı Olmıyan Neşriyat “Adli tahkikatın bugünkü safhası- na göre İstanbul matbuatında intişar| eden: 1 — Hâlen mebus olan bazı kim- #elerin bu işle alâkadar bulundukla" ri 2 — Posta müvezzilerinden bir Ekrem Könige vermek suretile vazi- fesi memuriyetini sulistimal ettiği, 3 — O zâman yüksek bir vazifede bulunan bir zatın Ekrem Könige Tür kiyede sahte bir pasaport vererek ve| hakkındaki tahkikatı kendisine ihbar ederek kaçırmış bulunduğu, 4 — Gümrük idaresi onezdinde Ankara müddelumumiliğinin mev - zuu bahis toyyarelerin Türkiyeye ge lip gelmedikleri hakkında tahkikat icra etmiş olduğu, 5 — Bu işten dolayı hariciye me- muru Ruhiden başka kimselerin mev kuf bulunduğu, Hususları gayri vakldir. Ekrem Königin İadesi hakkındaki teşebbüsün intacı beklenilmektedir, Geldiğinde şeriki cürmü ile beraber mehkemeye tevdi edilecektir. İstan- bul matbuatının bu mesele etrafın - daki son neşriyatı üzerine de tahki- katın tamikine ve ihbar edilen husus ların tevsikine başlanmıştır. Başvekil Söylüyor Adilye vekilinin bu izahatını mü-! teakip bir çok hatipler söz söyledik. teni sonra başvekil Celâl Bayar tek- rar kürsiye gelerek adliye ve hariei- ye vekillerinin verdikleri izahata na e — ——— münasebetle: yapılacak olan möerasi- min geçen mayısta Romayı ziyare- ti esnasında Hitlere karşı yapılan muazzam kabul resmi kadar parlak olmıyacağı anlaşılmaktadır. Filhaki. ka hiçbir tarafta tribünler kurulma miş ve tezyinat vücude getirilmemiş tir, Londra, 10 (Hususi) — Mister Çemberlain İle Lord Halifax'n M. Daladiye ve M. Bonnet ile görüşme lerinden sonra resmi bir tebliğ neş rolunmuş ve tebliğde iki hükümet arasındaki tam fikir mutabakatı tes bit edilmiştir. Mister Çemberlain ile arkadaşları daha sonra Roma eks şahsın yukardu bahsi geçen telgrafı |. AN Kaplan Avlandı rm Urlalı İbrahim Kaplan Eskici ormanında iki metre boyunda bir dişi kaplan vurmuştur. Resimde vurulan dişi kaplanla başucunda avcısı İb- rahim Kaplan görülmektedir. Silâh Kaçakçılığı Parti Grupunda zaran bugün hükümet elinde bulu - nan deliller üzerinde vasıl olunan ne ticelere göre takibata devam edildiği ni, ve eğer yarım ele yeni bir delil ge çerse cnun üzerinde de yürümekten kendilerini menedecek bir kuvvet ol madığını tebarüz ettirdi. Ve vakanın memlekette kök budak salmış bir iş olmayıp menfaat saikasile malüm o- lan adamların yaptığı bir fezahat ol duğu anlaşıldığını ve beynelmilel bir kaçakçılık şebekesine dayandığını söyledi. Ve haddi zatında vakanm teessürü mucip olduğunu şu veya bu şahıs gibi bir tefrika imkân br rakmadan mücrimleri cezalandırma nın katiğ ve samimi kararı olduğu- nu ifade etti. Bu nasıl katiğ ise ma- sum olan bir takım vatandaşları - mızın da şereflerini spekülâsyon mev zuu yapmaktan kurtarmak hüküme tin borcu olduğunu ve hükümetin bu iki esaslı noktayı ayni hassasi- yetle gözettiğini ve kendisini bunun Ia mükellef bildiğini bildirdi. Başvekilin bu Izahatı umumi he yetçe tasvip olundu, celseye nihayet| verildi. * Franko mumessilinin bir tekzibi | Milli İspanya Hükümetinin Umumi Ajanı Tayyare kaçakçılığı hakkında mat. buata tevdi ettiği 8. Sonkânun 1939 tarihli ve imzalı mektubundan maa- da kendisine atfedilen bütün beya- nat ve İzahatı sureti kat'iyede tekzip mecburiyetinde kaldığını beyan ey- 10 sonkünun 1039 ler Temizli Mücahedesi (Başı 1 ncide) bu masumiyeti her türlü lekeden ko- rumak endişesidir. Yeni valimiz vaziyetin bu gayet ince ve zarif cihetini kavramış ve o- na göre hareket etmeğe azmetmiş gö zükmektedir. Onun şimdiye kadar malümumuz olan icraatı şu iki keli- me İle ifade edilebilir; | “Dürüstlük ve temizlik!...., Unutmamalıdır ki bu iki mefhum buğün yeni hayatımızın baştan başa esası ve temelidir. İlk kurduğumuz müesseselerin kâffesi bu temellere dayanır ve onlarsız ayakta duramaz, muvazene temin edemez ve semere veremez. Hakikatte dürüstlük ve temizlik Türk milletinin öz ruhudur. Bizi ya- kindan tanımağa muvaffak olan her hangi bir Avrupalı bize şarkın cen- tilmenleri demekte tereddüt etme - miştir. Fakat bir kısım ruhlarda inhi raf vaki olduğu da bir vâkıadır, bir hakikattir. Bereket versin ki bu vâ-| kta organik ve biyolojik değildir, bi- lâkis arızidir ve baslıca âmilleri de asırlarca süren keyfi ve müthiş bir istipdadın ezici ve yıpratıcı zulümle- ridir. Fakat; mademki şimdi biz ö- zümüze gelmeğe, yeni müesseseleri- mizle öz ruhumuzu kurtarmağa #z - mettik, her tarafta bu arızi illete kar 9 mücadele açmalıdır. Netekim açık mıştır. Yeni valimiz emin olabilir ki bu presi ile hareket etmişlerdir. Roma- da son derece samimi bir kabul ha- zırlanmışsa da Paris mülâkatının cağı şöphe edilmemekle beraber bu Roma üzerinde iyi tesir yapmadığı anlasiltvor. yoldaki mücahedelerini bütün millet minnet ve şükranla karşılayacak ve bugün hamus ve şeref sahibi vatan - daşları daima kendi arkasında bula- caktır... Ahmet AĞAOĞLU Cep İNCİ KİTABI YAZAN: Guy TÜRKÇEYE ÇEVİREN: SENEDE 1 verilir. Denizaltı Mensuplarına Verilecek Zam Ankara, 10 (Tan Muhabirinden) — Denizaltı mensuplarına o verilecek zamlar hakkındaki kanunun 1, 2 ve 4 üncü maddelerinin tâdili hakkında- ki kanun lâyihası Meclise gelmiştir. Bu tadillere göre: “kursa devam e- den erler zamdan İstifade edemiye- eekler,, fıktası birinci maddeye ilâ- ve edilmiştir. İkinci, dördüncü mad- deler de şu şekilde değiştirilmiştir: “Denizaltılık zamlarmı alabilmek için bilfil denizaltı gemilerinde ça- Uşmak veya her altı ayda en az 15 Saat dalış yapmak şart olacaktır. Bu suretle yapılan dalışlar müteakıp al- ti aylık devre içinde dalınmazsa da- hi denizaltılık zammı almıya hak kazandıracaktır. Yedek kadrosunda bulunan deniz etiler da denizaltı gemilerinde bil- fül çalşacakları veya her altı ayda eh az on beş saat dalış yaptıkları tak dirde denizaltılık zammı alacak - lardır, Gir 0 Askeri Fabrikalar Tekcüt Sandığı Ankara, 10 (Tan Muhabirinden)— Askeri fabrikalar tekaüt ve muave- net sandığı hakkındaki lâyiha encü- menlerden geçerek meclis ruzname- sine alındı. Bütçe encümeni yalnız kara fabrikaları mensupları için tan- İzim edilmiş olan lâyihayı değiştire- rek deniz ve hava fabrikaları mensup larının da faydalanmasını temin et- miştir, e İşçilerin Kazanç Vergisi Hakkında Bir Teklif Ankara, 10 (Tan Muhabirinden) — Yozgat mebusu Emin Dırama ve Ts- tanbul mebusu Yaşar Yazıcı kazanç vergisi kanununda bazı değişiklikler yapılması hakkındaki kanuna bir fık ra eklenmesine dair teklifte bulun- muşlardır. Bu teklifte metre veya parça başı- na tayin edilen ücretlerle çalışan a- melenin aldığı muayyen bir ücretin İkazanç vergisinden istisnasını iste- İmişlerdir. Ve bu gibi işçilerin aldık- İleri ücretler 120 kuruşu geçmediği takdirde bunun seksen kuruşunun vergiden istisnasını teklif etmişler dir, Mpikiğet Emniyet Sandığı Ankarada Şube Açacak Ankara, 10 (Tan Muhabirinden) — En eski Kredi ve ikraz müessesemiz olan Istanbul Emniyet Sandığı 71 yaşına girmiştir. Bu milli müessese son Ziraat Bankası kanuniyle ban- kanın kontrolü altına yerilmişti. Şimdi bu müessesede tevdiat mev- icudu 20 milyon 173 bin lirası vadeli olmak üzere 22.516.347 Uraya yük- İselmiştir. Oğrendiğime göre günden güne in- İkişaf eden bu feyizli tevdint kayna- ğından yeni plasman . mevzuları bu- lunmak suretile faydalanılacaktır. Emniyet Sandığının bugün projesi tetkik mercilerinde bulunan nizam- namesi çıktıktan sonra kaynakları 'nisbetinde ve iştigal mevzuuna uy- gun olarak faaliyetini © genişletebil- imesi için Ankarada ve icabında Tür- kiyenin başka şehirlerinde şube ve ajanlar açılması düşünülmektedir. (itapları Serisinin Şimdiye kadar çıkan kitaplı Uyuyan Adam, Rip Von Winkle, Kabuğuna Çekilmiş Adam, Markopolonun Sergüzeştleri, Acemi Bir Köy- lü Kızı, Ispanyada Engizisyon'dur. FİYATI 10 KURUŞ. 11-1. 1939 BUGÜN ÇIKTI KAZAZEDE de Maupassant Halikarnas Balıkçısı Ye * Atatürk, Yüz SERa 00 KİTAP. Abone şeraiti: Senelik abone 8 lira, altı aylık okane, ö 4,5 liradır. Senelik abonelere bir kütüphane hediye Adres: Ankara Caddesi Reşitefendi Hanı, Cop Kitap- ları idarehanesi, Posta kutusu: 97. Hâkimler Kanununa Yapılacak Ek Kanun Ankara, 10 (Tan Muhabitinden) — Hâkimler kanununun 17 inci madde sinde yazılı olup 3501 sayılı kanu nun ikinci maddesiyle değiştirilen bir numaralı cetvelin tadili hakkın. daki kanun lâyihası Meclise gönde rilmiştir. Mucip sebepler lâyihasında tem- yiz mahkemesi raportörlüğünün ü- içüncü sınıf hâkimliğinin gedinei ve altıncı derecelerine hâsrşdilmiş ol. masından bütçeler hâkim- lerin matlübu veçhile mesleki bilgi ve mümareselerinin artmasi için bu vazifeye alınmalarına mâni teşkil etmektedir. Daha aşağı derecede bu- lunan genç hâkimlerin bu memuri- yetlere getirilmesi neticesinde tatbi- katta hasıl olan güçlükler de gözö- nüne alınarak bu mahzurları berta- raf etmek için üçüncü ve ikinci sınıf hâkimlerin her derecesine temyiz ra- portörlüğü ilâvesi suretile mezkür bir numaralı cetvelin değiştirilmesi. ne zaruret hasıl olmuştur, denilmek- tedir. —-— Yerköy Koza Merkezi Oluyor oyu | Ankara, 10 (Tan Mihabiinden) — Hükümet Çiçekdağı n Yer. köye kaldırılarak Yozgada bağlan- İması hakkında Meel'se' bir lâyiha tevdi etmiştir. Mucip sebepler lâyi- İhasında Yerköyün demiryolu üzerin- de olması ve bu mıntakanın odahs kalabalık ve köy mahsullerinin bura- dan sevkedilmesile ticari durumun daha çok inikişsf edeceği kaydedil- mektedir. — Dün Gece Halkevinde Müsamere Verildi Eminönü hallkevi kışlık müsamele- rine dün gece tertip ettiği bir toplar Kırdar, Bayan Kırdar, Parti idare heyeti, halkevi komite azaları ve hal kevleri mensupları bulundular. Saat 20 de toplantıyı açan ev baş kanı Agâh Sirri Levent, bu sene kış programına başlamaktaki gecikme #ebeplerini anlattıktan sonra komi - telerin ayrı ayrı faaliyet programını izah etti. Başkan bilhassa halkevleri- nin dokuz koldan inkılâp prensipleri- ni yapma yolundaki faaliyetinde gençlerin feragatkâr gayretlerini tak dirle kaydetti, Bundan sonra çok iyi yetiştirilmiş olan evin kırk kişilik koro heyetinin konseri başladı Müzikle beraber genç kızlar ve erkeklerin söyledikleri (Üç Atlı), (Dağ serindir), boğazda ay do- ğuşu), (Akıncılar), Yöylıf Ky, (Na rin narin) parçaları, yine halkevi or- kestrasının (Sdiaska), (Silbervals), (Praphet), parçaları ve piyano İle Bethovenden çalınan bir parça tak - dirle dinlendi ve sürekli alkışlarla karşılandı. Bunu müteakıp Ebedi Şef Atatürk çin Gülhane parkında yapı” lan anma töreni filmi gösterildi. Son olarak halkevi temsil komitesi tarafından hazırlanan iki perdelik (Vazife) piyesi muvaffakiyetle tem- sil edildi ve toplantıya çok neşeli bir hava içinde nihayet verildi. Vali Lütfi Kırdar, salondan ayrılır ken gençlerin muvaffakıyetinden do” layı ev başkanın: tebrik etti.