2 Haziran 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

(BUGÜN Meselesi /İlazan: ömer Rıza DOĞRUL şen perşembe günü toplanan tâ- temin edecekti. Fakat bu kararı Kik etmek bir hayli masrafa bağlı ğu gibi aemayunların ermami te daha başka bir toplantıya bi- lacaktı, nküi toplantıda masraf işi ka- tırıldı, İspanyadaki yabancı gö- İllüleri saymak, toplamak, bir yere , geçindirmek, sonra naklet- lâzım olduğuna göre bu işin İngiltere, Fransa, İtalya, Al iğini bildirdiği için anlaşılan masrafı diğer dört devlet taahhüt ektir. Fakat Rusya da sayım işini mesi için lâzım olan masrafa iş. etmeyi kabul ediyor. Bu sayım | bir, bir buçuk milyon İngiliz ma mal olacağı anlaşılmaktadır. Sayım İşi bittikten ve yabancı mu- ler tefrik olunduktan sonra, bun vapurlara bindirerek memleket. ine göndermek icap edecek. Bu- masrafı da 750 bin İngiliz lira Mutacağı anlaşılıyor, Rusyanın işti- etmek istemediği bir masraf da Pidur. | Bütün bu kararlar verildikten son- #ıra gönderilecek komisyon azası- X seçmiye geliyor. Gelecek toplan- İtin mevzuu bu olacak ve bu aza bitaraf kimselerden olmalarına edilecektir. “İt edecekler, İspanyaya gidecekler İN her biri gönderildiği yerde yaban- İ gönüllüleri ayırdetmekle meşgul o- cak. Kim bilir bu iş ne kadar uzıyacak. ten ademi müdahale komitesinin gücü mümkün mertebe işleri ge- tirmek, uzatmak, değil mi? la bei bu sayede dövüşen ta- biri ötekine “pes!,, der de el kendiliğinden hallolunur ve te de iş yapmaktan kurtulur. Üs lik te harbin Avrupaya sıçraması: fa mâni olmakla iftihar ederdi. Ama İsanyada şu veya bu taraf kazan- İliş, komite bunun ehemmiyetini tak İlk etmekle beraber umumi sulhü şeyin fevkinde tuttuğu için bü- müdahalelere göz yummuş ve en ihayet bu kararları vermiştir. Fa. t bu kararların tatbiki de bir hayli İmana bağlıdır. Belki de bu sırada İsklenen hâdise vuku bulur ve ko. ik yon azası da onunla iktifa eder. Hulâsa ademi müdahale komitesi, yada vuku bulmakta olan bey- imilel harbi İspanyaya hasretmiş Pimakla iftihar edebilir. Fakat İspan- ları, tek başlarına bıraktığını ve rbi onlara hasra muvaffak oldu. u, yani İspanyanın mukadderatı- İspanyolların eline hasrettiğini id. edemiyecektir ve bu yüzden va- esini yapmış olarak tarihe iyecektir. Di Asıl mesele, bütün hu gecikmelere yabancılar İspanyadan çıka- ak olursa İspanyadaki bütün va- leğişmesi ihtimalidir. Çünkü bu ihtimal henüz ölmemiş. İmama Almanyaya Yeniden Bir Ticaret Heyeti Gidiyor Ankara, 1 (A.A) — Almanya ile #nilden bir ticaret munhedesini mü- İkere ve akdetmek üzere Berline iranın son haftasında bir Türk he inin gönderilmesi kararlaştırılmış İ Bu heyet hariciye kâtibi umumisi Miyük elçi Bay Numanmenemencioğ- Kun siyaseti altında bulunacaktır. yet şimdiden istihzarata başlamış. ların memleketlerine gitmesi | * te bir hayli mühim işlerdi.| * İ 170 Bine Cümhuriyetçilerin Muvaffakıyetli Hava Bombardımanları Palmada Bir Hava Üssü ve 17 İtalyan Tayyaresi Tahrip Edildi Londra, 1 (Hususi) — İspanyadan alınan en son haberlere göre, hükü- met tayyareleri bugün Balma Major- kayı bombardıman etmiş ve bu su- retle Frankistlerin bombardımanla- rına mukabelede bulunmuştur. Hü- kümet tayyareleri Tortoza civarında da muvaffakıyetli bir bombardıman yapmışlardır. Cümhuriyet hükümeti Palmada bir hava üssünü ve burada bulunan 17 Italyan tayyaresini tahrip ektiği tılan bombaların limandaki üç gemiye yangın verdiğini haber vermektedir. Franki hükümet tayyarelerinin Sivil halkı da bombar dıman ettiğini ilâve ediyorlar, Harp vaziyeti Frankistler, Teruel mintakasında, Valensiyanın ilk müdafaa hattı sayı- lan son derece müstahkem mıntakayı aştıklarını ve askerlerinin Sagunle şehrine ilerlediklerini bildiriyorlar. General Franko, dün Vinaroz'da toplanan Frankist donanmayı teftiş etmiştir. Ademi Müdahale 'Tâli ademi müdahale komitesi dün İspanyadaki yaboncı gönüllüleri say- mak, ayırmak ve nakletmek masraf- larının 1, 1,5 milyon tutacağını tah» min etmiş ve bu masrafın İngiltere, Almanya, İtalya, Fransa ve Rusya tarafından, deryiler olmaz İl göndermek masrafım kabul etmiş, fakat İspanyada gönüllüleri bulunma dığı için başka milletlere mensup as- kerleri nakil masrafına iştirak etmi- yeceğini söylemiştir. Bu masraflar geride kalan dört devlet tarafından deruhte olunacaktır. Gönüllüleri nak letmek masrafı 750 bin İngiliz lirasi tutacak ve yine anlaşılan bu dört dev let tarafından ödenecektir. Sivil halkın bombardımanı Londra, | (A.A.) — İspanya büyük elçisi, İngiliz hariciye nazırının dik- katini, Frankistlerin sivil ahali üze- den başlaması keyfiyeti üzerine cel- betmiştir. Sanıldığına göre, Lord Halifaks, B. de Arkarate'ye İngiliz hükümetinin bombardımanlara bir nihayet veril. mesi hususunda bütün nüfuzunu is- timal edeceği teminatım vermiştir, Paris, 1 (A.A) — Mebusan meclisi sol partiler heyeti, bugün bir tebliğ neşrederek İspanyadan, Alikant, Va- lensiya ve Barselon gibi açık şehirle- rin bombardıman edilerek yüzlerce kişinin bu suretle ölmesini nefretle protesto etmektedir. Hazeri Çek Ordusu rine yaptığı bombardımanların yeni» Çekoslovakya Hazırlanıyor! .Çıkacak Dün İki Südef Alman Daha Yaralandı —— ” —— Nevyork, 1 (Hususi) — Üni- ted Press'in Prag muhabiri tara- fından verilen malümata göre Çekoslovakya Parlâmentosu pek yakında askeri hizmet müddeti- ni 2 seneden üç seneye çıkaracak ve bu suretle hazeri kuvvetini de (170) bine çıkarılacaktır. İki Südet yaralandı Prag, 1 (Hususi) Geçenlerde iki Südet Almanın katline sahne o- lan Eger şehrinde bugün de iki Südet Alman yaralandı. Çek membalarına göre bir küçük zabit bir sürü Südet- le kavgaya tutuşmuş ve kendini mü- dafaa için yere ateş etmiş ve iki Sü- det ayaklarından yaralanmışlardır. Derhal açılan tahkikat devam etmek tedir ,Alman gazeteleri bu hâdise dola « yıkile Çekoslovakya aleyhinde yeni- den şiddetli neşriyata başlamışlardır. Strongun Orta Avrupa seyahati Londra, 1 (A.A.) — Taymise gö- re İngiltere hariciyesi Orta Avrupa dairesi şefi Prag — Berlin — Paris seyahatinden geri dönmüş ve son de- rece (aydalı bir iş görmüştür. Mister Strong Südetler meselesi hakkın- leniyor. Siyasi mahafile göre Mister Strong'un Südetler meselesi hakkın- da İngiliz sefirlerine talimat vermiş, bundan başka Almanyanın müstem - lekeleri meselesi, garp mis 4831 hakxında GX ihulakereler miştir. 21 Ingiliz amele mebusu Çek sos yal demokrat fırkasının 16 ner Yıl - dönümü münaşebetile 4 haziranda ya pılacak merasime iştirak etmek üze- re Prağa muvasalt etmişmişlerdir. Paris mahfillerine göre Paris siyasi mahafili Südetlerin metalibini Çekoslovakyanın emniye- ti ile gayri kabili telif görmekte ve Südetlerin hiç bir fedakârlıkta bu « lunmıyacaklarım anlatmaktadırlar. yap - MEKSİKA Nümayişte Ölenler Nevyork, 1 (A.A.) — Nevyork Ti mes gazetesinin Meksiko muhabirin den: Mahalli kiliselerin yeniden açıl ması lehinde nümayiş yapan bir ala- yin polis tarafından dağıtılması es- masında Villa - Hermoza'da 4 katolik ölmüş ve bir katolik te yaralanmış « tar. Son günlerde Çekeslovakyada hummalı bir harp faaliyeti göze çarpmaktadır. Resimde geng mektepli kızların İzehirli gaz talimleri yaptıkları görülmektedir. TAN ALMAN CASUSU Sarışın Kadının Muhakemesi Nevyork, 1 (A.A.) — Ameri. 4 fından dinlenmişlerdir. kan ordusundan 4 zabit ile Bre- İstievap edilen Amerikalı za- men vapurunun ikinci telsiz za- bitler, Fetten kalesi kumandanı biti, “Sarışın kadın,, ve aslen Al. $ Albay Eşlan ileiki binbaşı ve man olan diğer bir kadın ve yi- bir yüzbaşıdır. Albay Fotten, or- ne aslen Alman olan üç kişi, ec- dunun eski istihbarat azasından nebi casusların faaliyetleri hak- olup ordunun esrarını elde tmek kındaki tahkikata devam etmek- istiyen bir takım kimselerin teh- te olan büyük federal jüri tara. didine maruz kalmıştır. ...... Çin Londra, 1 (Hususi) — Çin hükü- metinin Londra, sefiri, bugün Lord Halifaks'a, Japonların açık şehirleri bombardıman etmelerini protesto &den bir nota vermiş ve süratle te- sirli teşebbüslerde bulunmasını iste- miştir, Çindeki Alman askeri Çin ajansı, Alman hükümetinin İÇin nezdindeki bütün askeri müreb- bileri geri almağa karar vermiş ve bu kararını Çin hariciyesine bildir- miş olduğunu haber veriyor. Bu muallimlerin Çin hizmetinde kalmaları için vuku bulan taleb red dolunmuştur. Bu muallimler, Çin müdafaasına ait bir çok sırlara vâ- kıf oldukları için bu sırada geri 2- lınmaları Çin mahafilini endişeye yettar mahafil- den aldığı malümata göre Japonya, Pekinde tesis ettiği hükümetin tamn ması mukabilinde Almanya ve Itak yaya iktisadi menfaatler vaadetmiş- tir, Bu iki hükümetin bu rejimi ta- nımaları bekleniyor. Amerika Japonyayı protesto etti saha LEhümeli Japon hükümetine bir protesto notası göndermiş ve Japonyanın Amerika mallarını zapletmesini en derin alâ- ka ile karşıladığını, Amerika mis- yonlarına ait Şanghay üniversitesi. nin Japonlar tarafından askeri işler için kullanıldığını bildirmiş ve der- Büyü A "hal misyonerlere iadesi lâzım geldiği. ni anlatmıştır, Harp vaziyeti Bugün alman haberlere göre Ja- ponlar Lunghay demiryolu şebeke - Bir Bakışta Dünya Haberleri BELÇİKA Siyasi Suikast Amsterdam, 1 (A.A) — Ukray - miştir. Dissinof ve Petroviç adlarını da taşıyan bu adam, rusça ukrayna» ca, almanca ve İransızcayı mükem- mel surette konuşmaktadır. deki Alman Askeri Muallimleri Geri Alınıyor sinden ilerlemekte ve Sarı Nehri de geçerek bu haavlideki Çin kıtaların imha etmektedirler. Japonya harielye nezareti namına söz söylemeğe salâhiyettar bir zat, Japonyanın Kantonda sivil halk üze- rine ateş açmadığını, ölen ve yara- lanan halkın tayyarelere karşı atılan toplar yüzünden öldüklerini ve yara landıklarını söylemiş, Kantonun a - çık di müstahkem bir şehir oldu- unu ilâve etmiştir. Bir Sovyet gemisi Mevkuf Tokyo, 1 (A.A) — Domel ajansı bildiriyor: Japon makamları, salı sabahı Ha- kadto adası sahilleri kenarında ka- raya oturmuş bulunan ve Japon ka- rasularına tecavliz eylemiş olduğu tahmin edilen Vladivostok kumpan- İyasına sit bir Sovyet krovetini yo- Jlundan alıkoymuştur. Korvette 153 kişi vardır. Kaptan ve ikinci kaptan isticvap olunacaklardır. Norveç Hükümetinin Bitaraflık Siyaseti Oslo, 1 (A.A.) — Mebusan meelisi, hariciye encümeninin 25 mayıs ta - rihli bir takririni ittifakla kabul et- miştir. Bu takrirde Norveç'in her İtürlü harp ihtilâtları haricinde kal - ması lâzım olduğu ve meclisin Nor- veç'in memleketin tasvip etmediği her muharebede hattâ Milletler Ce- miyetinin karar vermiş olduğu bir hareket dahi olsa mutlak ve şarta gayri muallâk bir bitaraflık muhafa za etmek hakkını muhafaza etmek- te bulunduğu beyan edilmektedir. ALMANYA Göringin Emirnamesi Berlin, 1 (A.A) — B. Göring'in bir nah nasyonalist albay Konuvalet'i öl | emirnamesi, üniformalı askerlerin düren Sovyet ajanı Valuh'un eşkâ- | B. Hitler, ordunun en yüksek şefi ol- ini ve kati hüviyetini polis tesbit et- | mak sıfatile teftişlerde bulunduğu si- rada veya bu askerler vazife başın- da bulundukları esnada Führer'in fotoğrafisini almalarını menetmek - tedir, RUMANYA Silâhlanmak İçin Bükreş, 1 (A.A.) — Maliye neza - reti, dün sabah orduyu techiz için bir dahili istikraza karar vermiş ve tahvillerini piyasaya arzetmiştir. İki milyar 50 milyon leylik bir meb- lâğ hemen satılmıştır. Bu istikraza ait hazine bonoları yüzde 4 buçuk faiz getirmektedir. İNGİLTERE Kabineye Davet Londra, 1 (A.A) — Havas ajansı muhabirinden: Iyi bir membadan bil dirildiğine göre B. Chamberlain, haf ta tatili esnasında B. Antoni Eden'le yapmış olduğu gizli bir görüşme es- masmda mumaileyhi kabineye girme- ğe teşvik etmiş ise de gayreti boşa çıkmıştır. B. Eden, ancak Çürçil'den Sitrin'e kadar muhtelif fırkalar mensupla - rından mürekkep bir kabineye gire- bileceğini söyliyerek bu teklifleri ved detmiştir. 3 Karnıyarık Mesai Saati Kalktı Yazan: B. FELEK Memnuniyetle öğreniyoruz ki; biü- tün devlet ve devlete bağlı müesse- selerde mesai saati yazın sekizde baş layıp, öğleden sonra ikide bitecek. Yani memurlar öğle tatili yapmı. yacaklar. Bunun ne kadar İyi birşey oldn- ğunu kısaca anlatmaya müsaade eder misiniz?, Ben bundan dört beş sene evvel orta yerinden tatil ile ayrılmış me- sal şekli aleyhine “karnı yarık” ça- lışma sistemi diye birkaç bend yaz- muştım, Bugün bu sistemin tatbiki ei- hetine gidilmesi bir yanda noktal na zarımın kabul edilişi bakımından ba na mütevazi bir mükâfattır; (kim- se bunun farkında olmasa bile!) di- ğer taraftan devlet ve halk işlerinin rahatlığı bakımından faydalıdır. O vakit te söylediğim gibi İstan- bul şeklinde dağınık bir şehrin hal kını hükümet dairelerinde tatil zama nına tesadüf ettiği için bekletmek re va değildi. Bundan başka bir günde bitirilecek bir iş şu kalemden bu ka- leme giderken paydos zamanı geldi- Bı için şurada, burada hulâsa avare dolaşması vakit ziyamı ve ertesi gün tekrar ayni yere gelmesini velhasıl külfeti mucip olmaktaydı. Bu karar memurlar için de çok ha yırlıdır. Saat ikiden sonra serbest kalan memur, bilhassa yazın ezici sicakla- rında çoluk çocuğiyle beraber hava alır veya istirahat eder. Eğer bir alış verişi varsa onu yapar. Böylelikle şehirde memurlarm öğ leden sonraki zamanlarını dışarıda sarfetmeleri yüzünden de alış veriş hayatında hareket artar, Ortadan ikiye bölünmeyen işlerin de insicamı bakımından bu karar pek faydalıdır. Bir memur, bir İşi fasılasız ve fs- tünden ayrılmadan bitirmek imkâ- nani bulur, İyi kararların üzerine titremeliyiz. İlk tatbikatında belki yemek saatle ri vesaire gibi birtakım ufak mah. İzurları sezilecek olan bu iş çoktan- dır insanların iş için tatbik ettikleri en rahat sistem olarak dünyaya ya- yılmıştır. Hükümeti bu karardan do- layı tebrik etmemek. haksızlık olur. Yalnız bunu en geniş ilin vasıta. lerile halka | bildirmeli ve saat Fki- den sonra dairelerin kapalı oldn- ğunu herkese duyurmalı ki: bey- hude zahmet edip iki buçukta iş ta- kibine gelenler olmasın. Kırşehirde Dün de 14 Zelzele Oldu Çankırı, 1 (Tan muhabirinden) — Dün geceki üç kuvvetli zelzeleyi ta- kiben bügün de saat 8 ze kadar 14 zelzele daha oldu. Halk dün geceki gibi bu geceyi de bahçelerde ve kır- larda geçirmektedir. Telgrafhane de bir çadıra nakledilmiştir. Zelzelenin blânçosu şudur: Şehirde 11 ev oturulamıyacak va- ziyete gelmiştir. Diğer bütün bina- Jar da çatlamıştır. Zelzele vilâyet da hilinde kırk yerde hissedilmiştir. İstanbul Rasathanesi de zelzeleyi kaydetti İstanbul rassthanesince gece biri saat 19 u 56 dakika 12 saniye geçe, diğeri saat 20 yi 4 dakika 18 saniye geçe, üçüncüsü de 21 i 35 dakika 50 saniye geçe olmak üzere üç zelzele kaydedilmiştir. Bunların üçünün de ayni merkez- den geldiği ve birinci ile üçü oldukça şiddetli olduğu, merkez üst lerinin İstanbulun şarkında ve 390 kilometre mesafede bulunduğu tak- dir edilmektedir. Fatin Hoca ne diyor? Istanbul rasathanesi müdürü Fa- tin hoca, zelzele hakkında şunları söylemiştir: — Zelzelenin mahiyetini henüz (- yice bilmiyorum. Fakat geçenlerde ayni havalide Kırşehirde de şiddetli zelzeleler olduğuna göre, iki hâdise arasında tahtelarz bir alâka olabilir Hariciye Vekili İstanbula Geliyor Ankara, 1 (Tan muhabirinden) — Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras, bu akşam saat 19,50 de kalkan mnh. telit trenin arkasına bağlanan hususi vazonla İstanbula hareket etmiştir.