12 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Milletler cemiyeti konseyinin yüz Birinci toplantısında tasfiye edeceği Meselelerin biri de Habeşistanın İtal TA tarafından fethine aittir. Konse- JİN bu defaki ilk celsesinde bu me- **lenin halli beklendiği halde, işin * gün geciktirildiği göze çarpmak- lâdir. İhtimal ki konsey, bugünkü telsesinde meseleyi konuşur ve bir Meticeye varır. Konsey azasını, mesele üzerinde bu kadar düşünmiye ve uzun uzadı- Ta konuşmıya sevkeden âmil, Habeş İsthini tanımanın Milletler cemiyeti Prehsiplerine uygun olmamasıdır. Ha istan da Milletler cemiyeti azası ve bu sıfatla bütün Milletler ce- Diyeti nzası onun istiklâlini ve bü- wyorlardı. Nitekim İtalya - Ha- İeş harbi başladığı zaman Milletler Cemiyeti zeeri tedbirler tatbikine gi- Yİşmiş ve ancak 1936 da bu tedbirleri #eri almıştı. Milletler cemiyeti zecri tedhirlerin tatbikine girişmekle teca- Yüzü tanımamak, hattâ tecavüzü ber- li. Fakat beynelmilel vaziyet bu zec- *i tedbirleri sonuna kadar tatbike im kün vermemiş, bu yüzden tecavüz ta- hakkuk etmiş, yani Habeşistan İtal Ya tarafından ilhak edilmiş ve bunu hüteakıp, birçok devletler de bu il bakı tanımaktan başka bir çare bu- lunmadığını görerek birer birer ilha- kı tanımıya başlamışlardı. Bugün Habeş ilhakını tanıyan dev. kilerin sayısı, ihtimal ki yirmiyi de #eçmiş bulunuyor. İlhakı tanımıyan en bellibaşlı dev- etlerin başında İngiltere ile Fransa Vardır. Fakat İngiltere ile Fransada Artık emri vakii tanımaktan başka Sare bulunmadığına kanaat getirmiş, İtalya ile anlaşmış ve Pransa da ayni yolu tutmuştur. O halde Milletler cemiyeti de teca- Yüze dayanan bir emri vaki tamya- tak bir prensinp fedakürliğı mı ya- Dacak, yoksa başka bir çare mi bula- tak böyle bir ricatten çekinecek? İanberi hususi ve gizli tölöeTerde, sık “| vk yapılan temaslarda konuşulan me ele budur. Difar taraftan, eski Habeşistan im Baratoru ile adamları, Milletler cemi (| Yetinin ilhakı tanımaması için çalış- Maktn, hattâ Hauile Selâsiyenin | bu Maksadı temin için Cenevreye hare- ket ettiği bildirilmekteldir. Habeş ilhakını henüz tanımıyan devletlerden biri olan İngilterenin, Anlaşılan maksadı, Milletler cemiye- “ile münasebet ve bu cemiyete kar- N bağlılığını bozmadan ilhakı tanı- Maktır, erçi Miletler cemiyetinin 936 da zecri tedbirleri kaldır. Makla, cemiyet azasının ilhakı tanı- Mak veya tanımamak hususunda ser- t bıraktığı ve onun için, azadan Mühim bir kısmının ilhakı tanıdığı in edilebilir, fakat bu noktanın Münakaşası mümkün olmakla İn #ilterenin Milletler cemiyetini ilha tanımıya davet etmiyeceği de an- yor. Belki de Lord Halifaks, ile Mranan Hariciye Nazırı B. Bonmet'nin Maksatları bu defa konseyin, cemiyet a serbest bırakmıya ittifak ile tar vermesidir. a akat bu kararın ittifak ile kabulü kolay kolay milmkün olacak bir iş ildir, Çünkü Sovyet murahhası- ve Çin mürahhasının buna mu- yalakati şarttır. Bu iki devlet murah- muyafakatini elde etmek te tok güçtür, Me meselesinin her gün ileriye te, Masinn en mühim sebebi bu olsa reltir. ys İki devletin murahhasları mu: İş etmedikleri takdirde, İngil- in daha başka bir çareye baş» beklenir. İhtimal ki, İngil- Msey reisinin azadan reylerini ak için teklifte bulunur ve rey- > konsey toplantısında, yahut bey le içtimamda anlatılmasını is- * bu suretle her devletin Haheş hakım tanımak hususunda serbest ie neticesini temin eder, abeş meselesinin hâlâ tasfiye olun ee min sebebi budur. ki de konseyin bugünkü celse- ee eş ü Maia tasfiyesine imkân tere ke, tünlüğünü korumayı taahhüt etmiş| İaraf etmek lehinde olduğunu göster- | Anlaşılan konseyin toplanmasın.| Moskova, 11 (A.A.) — Jurnal dö Mosku, Roma mülâkatından bahse- derek diyor ki: “Almanya ile Italya arasında mev cut derin noktalnazar ihtilâflarına rağmen, Hitler ve Mussolini, Roma- daki" görüşmelerinden istifade ede - rek müşterek bir tecavüz plânı tan- zim etmişlerdir. Hitler ve Mussolini, İspanyada müştereken yaptıkları as- keri hareektlerin bilânçosunu tan- zim etmişler, ileride İspanyada ya- pacakları müdahalelerin plânlarını hazırlamışlar, Akdenizdeki odeniz bazlarının müştereken kullanılma - sı meselesini tetkik etmişler ve ni - hayet iki memleket arasında erkânı harbiye temaslarının sıkılaştırılma- sına karar vermişlerdir. Ayni zamanda faşist mütearrızlar, cenubu şarki Avrupasındaki teca - vüzlerini artıracak usulleri de bü- yük bir itina ile gözden geçirmişler- dir. Alman bütün haberlerde Musso- lini ile Hitler'in Çekoslovakyaya kar şı Almanya tarafından yapılacak te- cavüze İtalyanın ne gibi şartlar âl - tında müzaheret edeceğini görüşmüş lerdir. Roma mülâkatı, Prağ üze - rinde yapilan diplomatik tazyikin vuku bulduğu zamana tesadüf etme- si, Almanyanın hareketine doğru - dan doğruya yardım ve teşvik mahi- Bir Sovyet Gazetesine Göre Roma Konuşmalarının| Özü Çekoslovakyadır! "Bu Meselede, İtalya Almanyaya, Yalnız Siyasi Değil, Fili Yardımda Bulunacaktır!,; yetini arzeder. Çekoslovakyaya kar- talyanın yalnız diplomatik değil fili müzaheretine de nail olacaktır. Esa- sen bu tazyik ve tehditleri bilhassa İngiltere terviç eylemektedir. Roma mülâkatı Milletler Cemiyeti toplantısının arifesinde vuku bal - tecavüz plânları Roma mülâkatı ba- kımından tetkik edilecek olursa, Av rupanın vaziyetiyle sıkı sıkıya alâ - kadar olan fevkalâde mühim mese- lelerde Milletler Cemiyetinin karar - Şi Almanyanın yaptığı tehditler, - || mek itibarile hususi bir ehemmiyet İ iktisap etmektedir. Eğer faşistlerin || larına hareket noktası teşkil etme - Hidir. n Bir Alman gazetesine göre Berlin, 11 (A.A.) — Hitlerin Ro - ma ziyaretini mevzuu bahseden Föl- kişer Beobahter gazetesi, bilhassa Hitlerin Alp dağları hududu hakkın- daki sözlerini tebarüz ettirmekte ve bu beyanatın Avrupa siyaset mese- lelerini Hitlerin nasıl modern bir zihniyetle ele aldığına bir delil ol - duğunu kaydeylemektedir. Gazete daha sonra Hitlerle Mus - solini arasındaki şahsi dostluğu ve Kalyan milletinin Almanyaya karşı beslediği samimi hisleri mevzuu bah settikten sonra şöyle diyor: RUMANYA: Tezahürat Yapıldı Bükreş, 11 (A.A) — Dün şafakla beraber atılmıya başlanan toplar hü- kümet merkezinde milli bayramı İ- lân etmiştir. Şeh'r baştanbaşa donan- mış bulunuyordu. Kralın ve veliah- din saraydan hareketleri, top alımı ile ilân olunmuştur. Kral, at üzerinde ve etrafında ata- şemiliterler olduğu halde geçit resmi ni yapacak olan kuvvetleri teftiş et- miş ve sonra halkın çoşkun alkışları arasında parlak bir geçit resmi yapıl mıştır. Resmigeçit sırasında bir hâdise oldu Bükreş, 11 (A.A) —- Rador ajansı- nın bildirdiğine göre, dün kralın hu- zurunda tertip edilen askeri bir ge çit resmi esnasında bir hâdise olmuş- tur, Spitidon ismindeki polis memu- runun tabancası, polis müdürü Bria- nu'nun otomobilinin basamağına dü- İ şerek ateş almış ve polis memuru 8- yağından alanmıştır. İSVİÇRE: Sulh Zamanında da Bir Başkumündanlık | İhdas Edildi Bern, 11 (A.A) — Mili müdafaa kumisyonu, yüksek kumanda mese lesini sulh zamanında bir başku- mandanlık ihdas etmek suretile hal- letmiştir. Ancak bu başkumandanlık vazifesi tek bir kişi tarafından de- gil, fakat birkaç yüksek subay tara- fından ifa olunacaktır. Ordunun t4- lim ve terbiyesine daha büyük bir ibtimam gösterilecektir. Hudutlarda tahkimat Bern, 11 (A.A) — Hükümet , 400 milyon İsviçre franklık bir nafıa pro- jesi hazırlamıştır. Bu para hazine bo- noları ihracı suretile temin edilecek- tir. Bu paradan 130 milyonu bilhassa huğutlarda tahkimat yapılmasına, 40 milyonu iktisadi işlere ve geri kalanı da şimendifer ve yol inşaatına sarfe- dilecektir. yüz bir: ISPANYA: Harp Cephelerinde Devam Ediyor Londra, 11 (Hususi) — İspanyada harp cephelerindeki durgunluk de- vam etmektedir. Buna sebep, her ne kadar, bir müddettenberi havaların fena gitmekte olduğu söyleniyorsa da, daha ziyade her iki tarafın da ha zırlıklarla meşgul olduğudur. Yakın bir zamanda çok şiddetli bir harbin başlıyacağı muhakkak sayılmakta- dır. Asi kaynaklarının verdiği haber- lere göre, cümhuriyet kuvvetleri Pi- rene mıntakasında Lavorsi civarında bir taarruz hareketine girişmiş, fa kat Frahkistler bu taarruzu durdur- mıya muvaffak olmuşlardır. Gönüllüler meselesi Londra, 11 (A.A) — Deyli telgraf gazetesine göre, LordPiymausla Fran $a büyük elçisi Korbe İspanyada gö- nüllülerin geri alınması mseelelerile #lâkadar olmak üzere İspanya hudut- larında kohtrol meselesini tekrar gö- rüşmüşlerdir. Müzakereler bazı terak ki eseri göstermek! beraber henüz bir anlaşma elde edilememiştir. BULGARİSTAN: Mebusan Meclisi Ayın 22 sinde Toplanıyor. Sofya, 11 (Hususi) — Başvekil Kö- seivanof, beyanatta bulunarakBulgar mebüsan meclisinin ayın 22 sinde top lanacağını bildirmiştir. Kral Boris, Başvekili kabul ederek bu husustaki emirnameyi İmza etmiştir. Mebusan meclisinin tamiri ayın 20 sinde bitirilecektir. Hamidiyenin Bulgaristana gideceği hakkın bir haber Solya, « (Hususi) — Lora gazetesi, Fransız — Jtalyan Anlaşması Romaj 11 (Hususi) — Röyter mus | göre Fransa « İtalya müza- yenide, İyi bir safhada selâmeti namına Fransiz nin Hitlerin ziyareti mü: « Berlin mihverinin zakereler hususunda nikbin gözükü- İ yerlar. Bununla beraber Habeş işinin müzakereler Üzerin yapabileceği de kay Zetesinin Romu laşmanın bu hafta sonunda imzası (| muhtemeldir. | AMERİKA: UZAK ŞARKA Amoy Hâdisesi Endişe İle Karşılandı Çin Kuvvetleri Yeni Bir vam etmiş, yabancı devletler tebaa- Isrmı tahliye için tedbir almışlardır. de Çinliler Japonların bu hattan sek- sen mil mesafede bir şehri İşgal et- tiklerini haber veriyorlar. * Honkong, 11 (A.A) — Dün Japon kıtaatı tarafından işgal edilen Amoy adası ile Konghong arasında münaka lât tamamile kesilmiştir. Japon kitaatı Amoya asker çıkar- madan evvel şiddetli bir bombardı- man yapılmış ve bu bombardımana barp gemileri ile tayyareler iştirak etmiştir. Çok şiddetli bir müsademe- den sonra Japon askerleri Amoy şeh- Yerli ve Yabancı Propagandalara Karşı Mücadele Vaşington, 11 (A.A) — Mümes - siler meclisinin kanun lâyihalarını tetkike memur olan encümeni Tek - sas demokratlarından B. Dies'in A- merika aleyhindeki propagandalar hakkında bir anket icrasını talep €- den takririni tasvip etmiştir. Hatırlardadır ki bundan iki sene evvel mümessiller meclisi, nazi pro- pagandasını istihdaf eden bu kabil- den bir takririn müzakeresini; tehir 'elmişti. Fakat, B. Dies'in takriri hiç- bir fark gözetmeksizin menşei yerli veya ecnebi bütün Amerika aleytarı ve fesatçuyane tahrikâtı istihdaf et- mektedir. Vaşington, 11 (A.A.) — Mümes - siller meclisi, işsiçlere yardım için üç milyar dolar masraf ihtiyarın derpiş eden kanun lâyihasının mü- zakeresine başlamıştır. Almanyaya helyom verilmeme- sinde ısrar ediliyor Vaşington, 11 (A.A) — Kuman - dan Ekner'in burada bulunmasına rağmen dahiliye nazırı B. Ayks, Al- manyaya helyom verilmesinden im - tina etmek hususunda israr etmiş - tir. Kendisi bu bapta harbiye, bah - riye va harieiye nezaretlerinden Ta- porlar almıştır. Fakat hattı hareke - tini değiştirmemeğe karar vermiş ol- duğu söylenmektedir. Diğer taraftan B. Roosevelt, Al - manyaya helyom verilmesi mesele - sinl yarın B. Ayks ve sair askeri er- kân ile görüşeceğini bildirmiştir. Meksika petrolleri meselesi Vaşington, 11 (A.A.) — Meksika büyük elçisi B. Majera bu akşam tayyare ile Meksikaya gitmeğe ka- rar vermiştir. Yarin Meksikaya va - sıl olacaktır, Sefirin bu suretle müs- tacelen hareket etmesinin sebe* merika hükümetinin istimlâk edilmiş olan petrol kumpanyaları için Mek- sika hükümeti tarafından kısa bir za man zarfında tazminat itası tekli - finde bulunulması hususunda ısrar etmiş olması olduğu söylenmekte - lir. ÇEKOSLOVAKYA: Kabinede Sol Cenah Grupu Kuvvetlendi! Prag, 11 (A.A) — Demokrat nas- yonal partisi azasından devlet nazı Fı Jezek 9 nisanda istifa eden Alman #osyal demokrat jartisinden Ludvig Zeh'in yerine sıhhiye nazırı tayin edilmiştir. “Bu tayin sol cenah gru- punu “kabinede takviye etmektedir. © Alman sosyal demokrat partisinin Türk Hamidiye-kruvazörünün 17 ma 'ukümlette aftık' mümessili kalma - yısta Bulgar imanlarını ziyaret ede- mıştır. Bununla beraber bu parti ceğini ve Burgaz limanında üç gün | parlümentoda hükümete müzaheret kalacağını yazıyor. etmeğe-devam edecektir. rine girmiye muvaffak olmuşlardır. Amoy adasının aşgalinden maksat, Japonlarşn ilerde Cenubi Çinde ya- pacakları askeri harekâtta kuvvetli bir baz temin etmek istemelerine at- fediliyor. Hongkong'da Amoy #dası civarında bulunan Kuvaksu adasın- daki ecnebi mıntakasının akıbetin- den endişe edilmektedir. İngiliz do- nanmaşının mezkür adadaki ecnebile ri himaye etmek üzere hareket emri alması bekleniyor. » Tokyo, 11 (A.A) — Japon deniz mahfelleri Amoyun sevukülceyşi se- bepler dolaisile işgal edildiğini, çün- kü bü adanın Japonlara karşı bir üs olarak kullanıldığını beyan etmekte- dirler, 4 İNGİLTERE: İngiltere - Almanya Anlaşmasının Lüzumu Hakkında... Londra, 11 (A.A.) — Londra, tica ret odasının senelik toplantısında reis söylediği bir mutukta, açikça İn giltere ile Almanya arasında bir an- Taşma yapılması lehinde bulunmuş ve siyasi noktalinazar ihtilâflarına rağmen, mazide dost geçinmiş olan Almanya ve İngiltere gibi büyük iki devlet arasında her halde bir anlaş- ma yolunun bulunabileceğini kaydet miştir. Rusyada yakalanan İngiliz kadını Tondra, 11 (A.A.) — Daily Teleğ- raph gazetesinin yazdığına göre, Rusyada tevkif edilen Bayan Roze Kohen hakkında Ingilterenin verdi- ği protesto notasına Sovyetlerin ce- vabı, Ingiliz hükümetini tatmin et- memiştir. Diğer taraftan Daily Herald gaze- tesi, Moskovadaki Büyük Britanya elçisinin yeniden teşebbüste bulun - mak için talimat aldığını yazıyor. O. Gore'un istifası bekleniyor! Londra, 11 (A,A.) — Parlâmento mahafili, B. Örmsbi Gore'un hafta nihayetinde istifa edeceğini tabmin etmektedir. “ # Kendisine halef olarak iki zatın ismi zikredilmektedir: Malkolm Makdonald ve Lord Vin- terton, Başvekil henüz kati bir ka- rar vermiş değildir. LEHİSTAN : Lehistan - Litvanya Mü betleri Varşova, 11 (A.A) — Polonya ile Litvanya arasında posta münakalâtı dün başlamış ve ilk posta kolileri Lit. vanya hududunda teati olunmuştur. Iki memleket arasında telefon ve tel grat muhaberatı da açılmıştır. SUĞÜN | HARİCİ HABERLER | SELEK Yarınki Tavuk (Yazan: B. FELEK)| Düşüncesi az olanların kendilerine kılavuz ettikleri bir söz vardır: — Gününü gün etmek! Bunun ne demek olduğu meydan- dadır, Dünün ziyanından omüteneb- bih, olmamak ve yarının endişesini taşımamak. Bu zihniyet, yerine yer» leşemiyenlerin zihniyetidir. — Adam sende! Yarına sağ çıkaca- Şehir Daha Zaptettiler | gına senedin var mı? Lâtı da bu ser- Nevyork 11 (Hususi) — Bugün bü-|sem felsefenin duvar levhalarından- İtin gün Japonlar tarafından işgal o-|dır. Eğer herkes böyle düşünse idi, lunan Amoy adasında muharebe de-| cihanın bugünkü umranı yerinde, be- yabandan başka bir şey göremez ve ecdadımız yarını düşünmese idi, bu- Japonlar iki koldan Longhaya doğ- | gin yiyecek bir ahlat bulamazdık. ru ilerilediklerini bildirmekte iseler | Bu iptidai günlük zihniyeti münaka- şa etmiyelim, ona mevcudiyet ver» miş oluruz. Böyle aykırı sözleri “boy kot,, edip makulât sahasından kov- mak en doğru iştir. Bizde hep bu kötü nasihat ve itiya- dın tesirile bilhassa cahil zümrede yerleşmiş bir itiyat vardır. Bu gibile- re göre “bugünkü yumurta,, “yarın ki tavuk,, tan iyidir ve bu noktadan hareket ettikleri için iyisini, kötüsü. nü ayırtetmekten âciz bir takım kim- seler bugünkü ufak kâr için yarının bütün menfaatlerini feda ederler. Meselâ: Şehirde muhtelif sahipleri olan bir takım otobüsler işliyor. Bunların bir nizamı var: Muayyen duraklarda du- rurlar, muayyen saatlerde hareket e- derler ve muayyen sayıda yolcu alır- lar. Bunlar, iki tane fazla yolcu taşi: mak veya çabuk hareket etmek için meselâ durak olmıyan yerlerde du- tur, vaktinden evvel kalkar, yahut yolda bir iki fazla yoleu toplar. Ger- çi o gün ufak bir kâr eder, amma o tobüsün vaktinde kalkmadığını, önü- ne gelen yerde durduğunu ve fazla yolcu ahp içerdekileri rahatsız ettiği- ni görenlerden bir kısmı ona bir da- ha binmez, Bu hir kâr mıdır? Anlat- tıklarına göre bazı yerlede; zeytin larla ağaçlara vururlarmış. Bu sutet- le dalları kırılan ağaçlar ertesi sene az mahsul verirlermiş. Bu bir kâr mıdır? Turfanda satalım, diye, yemişleri olmadan toplayıp satanların ertesi sene malını satamadıklarını söylüyor lar. Bu bir kâr mıdır? Yumurtlıyan bir tavuğu bir sene kesmezsek gelecek seneye en az 20 civciv çıkaracağım yani 21 tavuk o- lacağını idrâk etmedikçe hayatta ka zanmak ihtimalimiz sadece bir pi- yangodan ibaret olur. Onunla da ge- çinilmez. Ermeni Mezarlığı Meselesi Tahkikatı Ermenice Jamanak, arkadaşımız şu malümatı veriyor! “Tun gazetesinin bazı yolsuzluklar hakkındaki neşriyatı sırasında Erme- ni mezarlığı meselesinin de bahsi geç mişti, Vakıflar idaresinin umumi müfet. tişliği, bu mesele hakkında bundan evvel tahkikat açmıştı. O zaman Be- yoğlu mütevelli heyeti ve akarlar he- yeti haşkanı dişçi Bay Arşak Sürenin bu mesele hakkında verdiği izahatı dinlemişti. Vakıflar umumi müfettişliği bu de fa da mülevellireden Bay | Mığırdıç Ütüciyam ve Leon Süreni davet ede- rek vakıflar meselesi hakkında ma- Iümatlarına müracaat etmiştir. ALMANYA: Mısırın Berlin Elçisi Londraya Tayin Edildi Berlin, 11 (A.A) — Mısırın yeni Londra elçisi dotkor Hasan Neşet Paşa Mısır sefirlerinin konferansına iştirak etmek üzere Napoliye hare - ket etmiştir. Sefir bundan sonra ç- tomobille hareket ederek çarşamba veya perşembe günü Berlinde bulu- macaktır. Mürsaileyh bir kaç gün Berlinde kalacak ve Hitlere veda mektubunu vererek dostlarına veda ettikten sonra Lonrraya gidecektir. Berlin sefaretine kimin tayin edi leceği henüz malüm değildir, mahsulünü ucuz toplamak için sopa» ; Zell lir olim al gi pi İNİN ni GE a el
