5 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Romada Neler Görüşülüyor ? Yazan: Örer Rıza DOĞRUL yimmnya devlet ve hükümet şefi, me, Hitler, Romada hakikaten eşsiz erâsim ve tezahlirlerle karşılandı. “Mdra gazetelerinden birinin dediği $İbi, Mer Hitler, büyük zaferlerden nen eski Roma imparatorlarına Yaraşan İhtişam ile istikbal edilmiş Ve bütün İtalya bu ziyareti bir bay- Tün saymakla ziyarete en büyük e- iyeti vermek ve verdirmek i- her şeyi yapmıştır. Bukün, bütün dünya mahfilleri, zi- Yaretin vereceği neticeleri merak ©- iyor, Netice: Roma - Berlin mihverinin Sağlamlığını bütün düny Mekten ibaret olacak, yoksa konuşu tıktan sonra ilk defa olarak görü- VEN İki hükümet şefi yeni ve mühim meselelerle meşgul olacaklar mı? Mer Hitlerin maiyetinde bütün si- ye Alman kuvvetleri kumanda şe- bip meral Vilhelm Keitel ile büyük #keri heyetin bulunması, iki ta- pl erkânı harbiyeleri arasında mü konuşmalar vuku bulacağını his- te ve bu yüzden seyahat me- de bir sürpriz ile karşılaşma- Bin mümkün olduğu tahmin edil. tedir, Bir aralık, bu sürprizin iki taraf a- ında askeri bir ittifak olacağı söy- İŞ, fakat Berlinin resmi mahfil b bu iddiayı reddeden beyanatta 'unmuşlardaı. Umumiyetle kabul olunduğuna a iki hükümet şefi, İspanya har- ni konuşacaklar, İngiliz - İtalyan #nlaşmasından sonra Akdeniz mese- İn aldığı mahiyeti tetkik edecek 1, © İngiltere - Fransa ricalinin buluşup konuşmalarının Beticeleri üzerinde duracaklardır. gnd konuşmaları, İngiltere ile MSA arasında müşterek müdafaa Yı tanzim eden bir anlaşma ile neti- mmiş ve iki taraf “ 19 mart 1936 dan ) *tsind işi de devam ettirmiye;, karar v ler ve şimdiye kadar ordu ve Ya münhasır kalan teşriki Mesalyi hava kuvvetlerine teşmil et. Mişlerdir, Acaba, da bu İtalya ile Almanya arasın- na benzer bir vaziyet mümkün ir? dep kat Londra gazetelerinin Berlin Mng malâmata göre, Hitler — Mahi ini konuşmaları askeri hiçbir Kayi haiz olmiyacak ve netice — bene liz - Fransiz anlaşmasi- Y, 'miyecektir. Mara et bu merkezde olduğu için, Malay vrupa siyasi mahafili konuş. k neticesini en büyük merak İ- p emektedir. aeg en çok alâkadar eden me Mukağğ,, biri de Çekoslovakyanın atı üzerinde © yapılacağı alg, nin bir İtalyan memba- Si, İni söylediği bir habere iyor Mossolini şahsi nüfu- m Soli lanarak Südet Almanlar me ve İngilterenin ar. Mitlerde,i de eVlikan halletmesini — Her Südeç a ivecektir. am sele çı Müh; nları meselesi bütün diplomasisini alâkadar old im ve en tehlikeli me- Maktadı. wmümiyetle kabul olun- leği, Mesele, tere ile Fransanın di- cakar Pia dostça hallolunması- hokta üzerinde düşün- ve h zerinde düşün. Yaya Köre, ımlar ayrılıyor. Alman- ilel mahiyette de sele, her milletin kendi Na im olması esası ü- olunmalıdır. İngiltere ile mazi Südetler arasın- dey erin umumi sulhü bakarak a him mesele oldu: ba yşllanıe, Di e karşı lâ. min” Üzer, olmadığını, “vlüy düşü, gk kayı ini era dostça halletme- lâzım geldiğini mülâlatının — bu e ME tesir yapaca eğiz, si * konuşularak me. mühimdir ve siyasi Meraka Yüyaktar, İdi UZAK ŞARK: Çin Kuvvetleri Yeni Muvaffaki- yetler Kazandılar alg i Bir Hava Harbinde Sekiz Japon Tayyaresi Düşürüldü Nevyork, 4 (Hususi) — Dün de haber verdiğimiz üzere o Şantungda devam eden muharebeler Çinliler le- hinde inkişaf etmektedir. Hankov - lan resmen bildirildiğine göre dün bütün gece devam eden bir muhare- beden sonra Çin kıtaları, Talerş - vang'ın şimali şarkisi istikametinde 8 kilometre kadar ilerlemiş ve Ling- yi ile Tanşeng arasındaki Japon cep | hesini yarmağa muvaffak olmuştur. | Bundan başka, Çin kuvvetlerinin şimali Çinde de mühim muvaffakı - yetler kazandıkları ve bazı şehirleri istirdat ettikleri ve Hankov üzerin - de vukua gelen bir hava muharebe -| sinde on Iki Japon tayyaresiRiden se- i düşürdükleri haber veriliyor. Bir İngiliz gemisi Japonlar tarafından tevkif olundu | Tökyo; 4 (A.A.) — Bir Japon de | niz hatları idaresi tarafından kira - lanmış olan Kayeson ismindeki İngi- liz vapurunun askeri bir mıntaka addedilen Lungo boğazında kapalı bir liman olan Tsukumi'ye girmesi- ni müteakip Japonlar (o tafafından tevkif edildiği haber verilmektedir. Vapurda şimdi. ciddi araştırmalar yapılmaktadır. Kayeson gemisi, harbiye nezare - tinden almış olduğu talimata tevfi - kan bu gece hareket edecektir, * Vaşington, 4 (A.A) — Çin güm - rükleri hakkındaki Ingiliz — Japon İitilâfı hakkında hariciye nazırı Hull, nezaretin müzakerelerden haberdar ÜĞLEMİŞ Unmayunu Buymmekl0 iktifa etmiştir. CENEVRE: Yahudi Kogresi Macar Yahudileri İşini Görüştü Cenevre, 4 (A.A) — Dünya Ya- hudi kongresinin icra komitesi Ma- car hükümeti tarafından meclise ve- rilen ve Yahudilerin iktisadi haya- ta ve ezcümle 'matbuat, tiyatro ve bilâmum serbest mesleklere ancak yüzde yirmi nisbetinde iştirak ede- bileceklerine dair olan kanunu tet- kik etmektedir. Komite bu kanunun Macar hükü- metinin Trianon muahedesile ekal - liyetlerin haklarına riayet edeceğine dair giriştiği taahhütlerle kabili te - lif olmadığı kanaatindedir. Komite Paris, Londra, Vaşington ve Macar nazırları nezdinde teşeb - büslerde bulunarak Macar hüküme- ti tarafından ittihaz edilen tedbirle- re itiraz etmeye karar vermiştir. Komite, bu tedbirler tatbik edil - diği takdirde dünya Yahudi kongre- sinin beynelmilel zıman altına alı - nan Macar Yahudilerinin hukuk mü savatını müdafaa etmek Üzere Mil - Jetler Cemiyetine ve devletlere mü- racaat edeceğini kaydeylemiştir. İçtimai meseleler istişari komisyonunda Cenevre, 4 (A.A) Romanya mümessili, içtimai meseleler istişari komisyonuna bir karar sureti tevdi etmiştir. Bu karar suretinde çocuk - ların himayesini temin için, harp es- nasında “bitaraf mıntakalar” ihdas edilmesi derpiş olunmaktadır. Her muharip memlekette vücude getiri - lecek olan bu mıntakalarda çocuk - lar, bombardımanlardan, gazdan, i- lâh. masun bulunacaklardır. Fransız mümessili, Romen tekli - fine müzaheret etmiş ve beynelmi - lel kızılhaç teşkilâtının, bunu bil - amel tahakkuk ettirmesi teklifini Me- ri sürmüştür. Von Ribbentrop'un Haraiciye Na- zırlığına getirilmesi üzerine boşalan Almanyanın Londra sefirliğine Dr. Herber Von Dirksen tayin olunmuş. tur. Dün akşam Londraya varmış ©- lan yeni sefir, İngiliz Hariciye Nazı- mıştır, İSPANYA: Madrit Frankisler Tarafından Bom- bardıman Edildi Londra, 4 (Hususi) — İspanyada harp yeniden canlanma alâmetleri gösteriyor. Dün Madrit şehrinin Frankist bataryaları tarafından bom bardımanı neticesinde, insan zayla - tının 13 ölü ve 28 yaralı olduğu tes- pit olunmuştur. İ Bombardıman esnasında şehre beş yakım obüs atılmıştır. Diğer taraftan Salamanka asi kaynakların dan verilen haberlere göre, son gün lerde havaların çok fena olmasina rağmen, Yrankis kıtaları Algamba - Ta mıntakasında ileri hatlarında mü- him tashihler yapmağa muvaffak ol muşlar ve mühim askeri mevziler İş gal etmişlerdir. Ayni membalar, Cümhuriyetçi milislerin El Poboa mevziine yaptıkları mukabil bir ta- arruzun şiddetle tardedildiğini ha - İber vermektedir. İ * Burgos, 4 (A.A.) — Frankistlerin hariciye nazırı general Jondana, na - zırlar meclesine Vatikanın Burgos hükümeti nezdinde diplomasi ajanı olmak üzere bir mümessil tayiyine karar vermiş olduğunu beyan et - miştir. İNGİLTERE: Fransa Hükümeti Ingiltereye Bir Muhtara Verdi Londra, 4 (A.A) — Havas ajansı muhabiri, İngiltere Hariciye Nezare- tinin Fransa hükümetinden bir muh- tıra almış olduğunu istihbaratına at- fen bildirmektedir. Fransa hüküme- $i, bu muhtırasında İngiliz ve Fran sız nazırları arasında yapılmış olan Prag hükümeti nezdinde icra edile- cek teşebbüsleri izah ve tasrih etmek tedir, İngilizlerle Fransızlar arasındaki görüşmelere diplomasi yolu ile de - vam olunacaktır. Mussolini Hitlerden Südetler işinin hallini istiyecek Londra, 4 (A.A) — Havas ajansı muhbiri bildiriyor; Emin bir İtalyan membaından öğ- renildiğine göre Mussolini şahsi nü- fuzunu kullanarak Südet ekalliyeti meselesini Fransa ve İngilterenin ar- zusuna tevfikan halletmesini Hitler- den istiyecektir, * Londra, 4 (A.A) — Öğleye doğru toplanmış olan kabine, bir saat yirmi dakika süren müzakereden sonra da- Zılmıştır. Haya Nuzırı Lort Svinston, arkadaşları gittiklen sonra Başvekâ- let dairesinde yirmi dakika dahâ kal- Bozöyük, (TAN) — Orta Anado- Tu zelzelele felâketzedeleri için top- lanan fane 500 lirayı geçmiştir. Ka- naat bakkaliye şirketi mü. İz. zet Aruca 100 lira vermiştir. Jane toplanmasına devam olunuyor. görüşmelerin neticesi olarak yakında | HARİCİ HABERLER Vaşington, 4 (A.A) — Ayan mec| isi 1156 milyon dolara baliğ olan deniz silâhlanma kanunu lâyihasını 28 reye karşı 56 reyle kabul etmiş - rı Lord Halifaksa ilk xiyaretini yap- tir. Lâyihada zırhlıların tonaj yekünu | parlâmentonun kabul ettiği 105.000 tona mukabil 138.000 olarak tespit edilmektedir. Ayan meclisi İâyihada derpiş edilen İki tayyare gemisinin tonajını da 15.000 den 20.000 ne çı- karmıştır. Deniz silâhlanma lâyihasının heye £i umumiyesinde 46 harp gemisi, 950 tayyare ve 26 muavin gemi inşası derpiş edilmektedir. Ayan Meclisi Programı kabul etti Ayan meclisinin deniz programı - nı bine karşı iki gibi bir nispet da - hilinde kabul etmesi hükümetin, mu vaffakıyeti hakkındaki tahminleri teyit etmiştir. 'Cümhuriyetçi ayan azasının mu- halefeti deniz programının genişle - tlmesine karşı yapılan teknik bir #tirazdan ziyade cümhuriyet parti - sile demokrat partisi arasında mev - cut noktai nazar farkından ileri gel- diğini meydana çıkarmıştır. Ticaret Filosu da kavvetlendiriliyor! Vaşington, 4 (A A.) — Amerikan #icaret odasının senelik toplantısın- da bir nutuk söyliyen deniz komis - yonu reisi Land, ticaret filosu inşa- at programının tecil edilmesini is - twmiş ve milli müdafaanın ihtiyaç - larini temin etmek üzere gelecek on sene zarfında 1.250 milyon dolar kıy metinde 500 gemi inşası lizim gele ceğini ilâve eylemiştir. Vaşongton, 4 (A.A) — Harbiye nezareti harp vukuunda Amerikada 10.000 fabrikanın derhal silâh cephane imaline beşiryöcaklarını te- min”edmiştir. İNGİLTERE: Londra, 4 (Hususi) — Bugün neş- Tolunan bir beyannameye göre, İn - vet | Silâhlanma Yarışı Müdafaa Masrafları Için Milyonlar Harcanıyor! Amerika 46 Gemi, 950 Tayyare Yapacak İngiltere, Fransa Müdafaası Kuvvetleniyor gilterenin askeri tayyare kuvveti 2000 e varmıştır. Daha üç sene ev - vel bu kuvvet, yalnız 500 tayyare » den ibaretti. Bu 2000 tayyareden 1500 ü doğrudan doğruya İngiltere adalarının, geride kalan 500 tayyare ise imparatorluğun diğer aksamının müdafasına hasaredilmiştir. Diğer taraftan, İngiltere deniz kuv vetleri de yeniden takviye olunacak ve ordunun çoktanberi devam eden gerek kemiyet, gerek keyfiyet nokta sından takviyesi işi süratlendirile -| cektir. | FRANSA: Londra, 4 (Hususi) — Fransa ha- va nazırı bugünkü beyanatında hava silâhı için, müdafaa kredisinden 0 - tuz milyon İngiliz lirasının tahsis o- duğunu üç haftadanberi bunun on milyonunu sarfettiğini, 1940 se - nesine kadar hava kuvvetlerini ge- nişletme programının nihsyet bula - cağını, dahili istihsal kâfi gelmediği takdirde (Fransanın eksiğini ha - riçten temin edeceğini anlatmıştır. 'HOLANDA: | Stokholm, 4 (A.A) — Hukumet, milli müdafaanın derhal tarsinini ve bilhassa malzeme mübayansı için Riksdag'dan munzam tahsisat talep edecetkir. Talep edilecek tahsisat miktarı yetmiş milyon kuron olup 13 milyon 200 bin kuronu orduya, on dokuz buçuk milyonu donanmaya, yirmi üç milyon sekiz yüz bini hava taarruzlarına karşı müdafaa işine a- ittir, Bu munzam tahsisat için, ihtimal mevcut vergilerin tezyidi suretile karşılık bulunacaktır. FİNLANDİYA: T Tel w VA Finlandiya LEHİSTAN : Danzig Hiçbir Zaman Lehistandan Ayrılmıyacaktır Danzig, 4 (A.A) — Polonya deniz ve müstemleke birliği re- isi General Kyasnievski bir nu” tuk söyliyerek ezcümle demiş- tir kiz “Danzig hiçbir zaman Polon- yadan ayrılmıyacaktır. Vistülün mansaplarını icap ederse kuv- vet kullanarak müdafaa etmiye azmettik, Dansig, Polonyanın mah olmalıdır. Bu bizim için bir hayat ve memat meselesidir.,, RUSYA: Bir Mayıs Bayramı . Çok Neşeli Geçti Moskova, 4 (AA) — Tas Ajansı bildiriyor: 1 Mayısta, bütün Sovyet- ler Birliğinde muhteşem halk geçit resimleri yapılmış ve bütün tezahür- ler müstesna bir sevinç havası için- de cereyan etmiştir. Moskovada Kızıl meydandaki geçit resmine bir buçuk milyon kişi, Lenin graddaki tezahürlere bir milyon ki. şi, Kievdekilerine 500 bin kişi, Minsk dekilerine 100 bin kişi, Erivandakle- rine 90 bin kişi, Ulma-Ata'dakilerine AMERİKA: Seçimi Roosövelt Taraftarları Kazanıyor! Caksonyil “Florida” 4 (A.A) — A- yandan B. Rüzveltin hararetli taraf- tarlarından B. Klod Peker, bura De- mokrat fırkasının âyan intihabatında yeniden intihap edilmiştir. Bu inti- hap, halkın, idare hakkındaki hissi. yatının bir delili addedilmektedir. B. Peker dört rakibine galebe çal mıştır. Bunların arasında “yeni ka- nun” aleyhdarı olan B. Mark Vilkoks da vardır. Bu intihap, mümessiller meclisi- nin yeniden intihap edilmesi ve âya nın üçte birinin teedidi icap eden bu sene zarfında yapılan ilk intihaptır Bu sebepten dolayı bütün memleke- tin nazarı dikkatini celbelmiştir. Şevrole fabrikalarında grev Bay City “Mişigan” 4(AA) — Şevrole fabrikalarından bin kadar iş i arkadaşlarından üç kişinin işten çıkarılması üzerine grev ilân ederek fabrikayı işgal etmiştir. Grevciler sendikanın müdahalesi- ne rağmen binayı tahliye ederek işe başlamak istememektedirler. ————.. nn... küdeklerine 400 bin kişi ve Aşkabad- dakilerine 60 bin kişi iştirak etmiştir. Sovyetler Brliğinin her şehrnde ve 120 bin kişi, Frunze'dekilerine 50 bin Stalinabad'dakilerine 30 bn kş, Ba- köyünde de birçok tezahürler ve mi- tingler yapılmıştır. İ Ben Esmeri Şeker İle Beslerim (Yazan: B. FELEK) Şekeri severim vesselâm. Ne şe- kilde, ne tarzda olursa olsun. Nöbet şekerinden, horoz şekerine kadar, Şimdi biri çıkıp da size sorsa: — Kaç türlü şeker bilirsin? Hani kolay kolay da cevap verile mez. Hele bir deneyelim: Baştan başlıyorum: Kelle şeker Halka şekeri Küp şeker Moro« şekeri Toz şeker Tablebi şekeri Kristal şeker Kişniş gekeri Pudra şeker Elma şekeri Nöbet şekeri Ölesirük şekeri Lohusa şekeri Badem şekeri Peynir şekeri Akide şekeri Şam şekeri Nane şekeri Liman şekeri Niyet şekeri estane şekeri Düdük şekeri Bunlar olduğunu gizlemiyenler. Şekerliğini gizliyenler de şunlar: Bergamatlar Karamelâlar Fondanlar Bonbonlar Şekerlemeler Lâtilokumlar Ezmeler Ben bu kadar bulabildim. Fazlası” nı bulan bana yazarsa fena olmaz, Yalniz birinci listedeki isimler ara- sında şimdiki gençlerin ve çocukla- rın bilmedikleri kelle şekeri, peynir şekeri, niyet şekeri gibi neviler var- dır. Onları da büyüklerine sorar öğ- renirler. Şekerin bu otuzdan fazla kılığa girdiğini görüp hâlâ ne faydalı, ne kıymetli şey olduğunu inkâr et mek akıllı kâri değildir. Zaten Türk- ler dünyada şekerin kıymetini en çok İtakdir eden yegâne millettir. Çünkü hiç bir dilin nüvaziş ve muhabbet sözleri arasında bizdeki gibi: — Şekeri Hitabı yoktur. Biz? Fransız, karısına; — Mon sucre derse karısı alay €- der. O: — Mon chow (lâhanam!)sözünü bek ler, Ve nihayet yine bizdeki gibi sev. gilisini şekerle beslediğini “Ben es- jmeri şeker ile beslerim” nevinden a terenmiim eden de pek yoktur. E, biz bu kadar “şekersever” leriz de neden eskisi gibi reçel ve şurup yapmıyoruz? Bana bu noktayı hatırlatan “Ulu- sal Ekonomi ve Arttırma” kurumu- nun, gazetelere gönderdiği şu “şiar” lar oldu. Bu şlarlar tabii bana değil, kadınlarımıza hitap; — Ev kadınları! Taze.yemiş mevsiminde reçel ve şurup hazırlamak için kollarınızı gi- vayınız!, | — Taze yemişlerin renginden ve asitlerinden manikürlü tırnaklarınızı korumak isterseniz ellerinize ince lâş tik eldiven takınız!. Manikür, reçel ve şurup yapmıya mâni değildir!, — Bütün doktorların birleştikleri hakikat şudur: Reçel ve şurup en iyi sağlık ve kuy vet ilâcıdır. — Eski kiler an'anemizi bugünün şartlarına uyduralım. Bugünün kile- ri, reçel, şurup Ve turşu kileridir. — Biliyor musunuz, Türk evleri- nin en son modası nedir?. Kavanoz, kavanoz reçel ve şişe şişe şurup dolu kiler sahibi olmak! ü — Türkiye, şekeri en ucuz yiyen memleketlerden biri oldu. Türkiye, ayni zamanda çeşitli ye- miş memleketidir. Şeker ve yemişir izdivacından ro çel ve şurup doğar. Taze yemiş mevsimini kaçırmayı. nız! Bunları okuduktan sonr, düştüm: - Âşıfın esmeri şekerle besleyişi sey gisinden mi, ucuza mal oluşundan mu: a şüpheye sa Ev Kadınları , Türkiye, şekeri en ucuz yiyen memleketlerden biri oldu. kiye, ayni zamanda çeşitli ye, miş memleketidir. Şeker ve ye, mişin izdivacından reçel ve ye rup doğar. Taze yemiş Mevsimi. İ| si kaçırmayınız” (Ulusal Ekonomi e Artırma Kurumu)