30 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

No. 45 TURK CASUSU hür ik SIFIRIN MUTAREKE Kr er) Yazan: M. SIFIR Sait Molla Ile Kü Mustafanın Bir Dolabı P azar olduğu halde o gün gizli hizmetler dairesi fev- kalâde olarak açıktı. Kumandanlık karargâhına mensup yüzbaşı Ha- zak, büyük salonda oturuyordu. Yazı işleri odasında da Hazak ile beraber gelen tercüman Nomikos ve yazıcı onbaşısı Gambel bulunu- yorlardı. Saat tam ondu. Bir hoca önde ve yaşlıca bir sivil arkada görüşe- rek ve gülüşerek merdivenlerden çıktılar. Misafirleri karşılıyan ve salona alan tercüman, yüzbaşıyı selâmladı ve yüksek bir sesle; — Yüzbaşım, dedi. Mister Sait Molla ve general Mustafa... Döndü, misafirleri selâmladı ve şu İzahatı verdi: — Yüzbaşı Hazak, başkuman - danlık karargâhından kumandan Barker namına sizinle görüşmiye memnudur. Ben, Nomikos ka- rargâh tercümenlarından. Misafirler marokeh koltuklara kuruldular, Sigara ve kahvelerini içerlerken yüzbaşı Hazak, güler bir yüzle tercümana dedi ki: — Kumandan Barker, çok mü- him bir vazife ile bu sabah Çanak- kaleye gitti. Kumandanımın ma- zeretini kendilerine bildirmiye me- mur ve emirlerini dinlemiye hazı - rum. Kendilerine söyleyiniz. ercüman Nomikos, Yüzbaşı. mn sözlerini türkçeye çe- virdi. Sait Molla: — Bu vesile ile, dedi. Yüzbaşı Hazak cenaplarını da tanımakla şe- reflendik. Bundan iftihar ve mem- müniyet duyarız. Görüşülecek me- sele hakkında kumandan Barker, Yüzbaşı cenaplarına bir şey söy-- Jediler mi acaba? — Evet, Mustafa paşanın mer- kez kumandanı Miralay Esat Bey hakkında bazı haberler vereceğin- den bahsettiler. Masadan çıkardığı kâğıtları önü- ne koydu ve kalanini eline aldı, Kürt Mustafanın yüzüne baktı ve; — Kendilerini dinliyorum. Dedi. Kürt Mustafa, cebinden çıkardığı kâğıtları masa Üzerine yaydı. Seçtiği bir mektuba göz gez dirirken: — Kapiten cenapları, dedi, İs- tanbul merkez kumandanlığının â- #i kuvvetlere mensup bir askeri şube halini aldığından haberdar mıdırlar acaba? Bu suale, yüzbaşı Hazak kızdı ve kızardı, Tercümana soğuk bir tavırla; — General bilmelidir ki, dedi, va zifem yalmz söyliyeceklerini not etmektir. Cevap vermek, bir mü - alen beyan etmek değil. 'Tercümanın türkçeye bu sözlerdeki acı ihtar Kürt Mus- tafayı biraz kızdırdı ve kızartı, Bir kaç defa yutkundu: — Onu biliyorum, dedi. O halde söylediklerimi not etsinler. Merkez kumandanı Esat Bey, kumandanlık dairesini âsi kuvvetler yatağına çevirdi. Gönderilen hususi bir şif- re ile her gün, Ankara ile muhabe- re ediyor. Bu muhabereler, elbet- te, bizden #iyade İngilizlerin men- faatleri aleyhindedir. Sonra, yaver- leri Burhan ve Emin Beylerle Ham di, Lütfi ve Şevket isimlerindeki zabitler, her gün Diyanyolunda A- rin okıraafhanesinde ve Sirke- cide askeri İzmir kıraathanesinde bulunuyorlar. Esat Beyden aldık- ları emir ile, esaretten gelen zabit- leri Anadoluya itihak için teşvik ve hattâ tehdit ediyorlar, Bunlar ve bunlara benzer şekilde işgal kuv vetleri kumandarlığının emirlerine | aykırı olarak birçok hareketler o- İuyor. On gün evvel bu yolsuzluk- ları, hakkında beslediğim hürmet ve ubudiyetle beraber general haz retlerine arzettim. Bu İş için ku- mandan Barkerle çalışmaklığımı e- mir buyurdular. O vakit, maruzatı- mı dinliyetn kumandan Barker, ba- ni — Evet, general, bunların hep- si doğru olabilir. Fakat disiplini- miz icabı elimizde kuvvetli vesika- lar bulunmadıkça bu işler hakkın- da Esat Beye hiçbir şey sorama - yız. Bu iddia ve ihbarlar hakkında şahitler ve deliller bulup, hazır- lamanız lâzımdır, demişti. u işle kendim meşgul ol dum. Birtakım kuvvetli de- iller ve şehitler hazırladım. — Esat Bey, denir kamodoru Miralay Nazmi ve Kaymakam Hay dar Beylerin Anadoluya silâh ve cephane gönderdiklerinden malü - matı olmadığını ve Nazmi ile doğ- rudan doğruya veya vasıta İle gö- rüşmediğini kumandan Ballare söy lemişti. Esat Beyin bildiği bu ha- reketleri sakladığını ve hattâ ya- pılan sevkiyata yardım ettiğini is- pat edecek vesika bugün elimizde- dir, 2 — İtalyan Miralayı Kont Kap- rini ile Esat Bey arasındaki sıkı ve gizli temas ve münasebetlerin, Bü- yük Britanya hükümetinin yüksek menfaatlerini bozacak şekil ve ma- hiyette olduğunu da öğrendim. Ca- mialtı ambarlarından çıkarılıp A- nadoluya gönderilen silâhların ora- da bulunan İtalyan zırhlısından ne- den görülmediğinin sırları da mey- dana çıktı, 3 — Müttefiklere karşı Topkapılı Mehmet Beyin Şehremininde yap- tığı milli müdafaa teşkilâlından E- sat Beyin haberi olduğunu ve hat- tâ bu teşkilâtta muavini Ferhat Beyin bile çalıştığını öğrendim. 4 — Esat Beyin, Anadolu ile mektuplaşmasına ( Sadıkzadelerin delâlet ettiğini ve Anadoluya gide- cek evrakın yaver Burhan Bey la- rafından Sadıkzadelerin yazıhane- sine getirildiğini de tesbit ettim. Diğer işler hakkındaki tetkika- tım henüz bitmedi. Bugünlük bu kadar. Yapılacak icraatı görelim, Üst tarafını da bildiririz ve vesi- kalarını da veririz. 14 Üüzbaşı Hazak, yazdığı not- lardan başını kaldırdı. Ter. cümana: — Generale sorunuz, dedi. Şim- di söyledikleri işlere ait vesikalar yanında mıdır? Sait Molla, Kürt Mustafanın ce- vap vermesine meydan bırakma - dı. — Hayır, dedi. Kumandan Bar- kerin bu sabah Çanakkaleye gide- ceğini dün akşam geç vakit Kapi- ten Benetten öğrendim. Kendi- lerini göremiyeceğimizi | bildiğim ve yüzbaşı ile de teşerrüf edeceği- mizi ümit etmediğimiz için Paşa hazretleri bu vesikaları bizde bi - DENIZ ve LİMAN : Beykozda SisYü- zünden BirVapur Karaya Oturdu Dün sabah Anispi Nikolos isimli bir Yunan şilebi Beykozda baştan ka- ra etmiştir. Kanazari acentesine men sup ve 5250 tonlük olan bu gemi Aleko kaptanın idaresinde olduğu halde dün sabah dörtte Karadenizden Boğaza girmiş ve daha erken başlı- | yan sis yüzünden güçlükle yoluna devam ederek Beykozun açıklarına kadar gelmiş ve burada rotasını kay betmiştir. Gemi burada sahile amut bir vaziyette seyretmiye başlamış ve biraz sonra da Beykozda Abraham Paşa korusunun önündeki parkın mermer rıhtımına bindirmiştir. Gemi, dün öğleyin yüzmüştür. Baş sancak tarafında mühim bir yarası vardır. Gemi boş bulunuyordu. Ve içerisinde kaptan ve mürettebatından başka kimse de yoktu. Yeni şilepler geliyor Yeni kurulan Şilepçilik şirketinin vapurlarından ilki pazartesi sabah, hareket etmiştir. Bu 7300 dedveyt İtonluk Bakır isimli şilebimizdir. Bun dan başka 5700 tonluk Krom ve 6300 tonluk Demir şilepleri de birkaç gün sonra gelmiş olacaklardır. Bu şilepler hem anbar eşyasını hem de parça eşyayı taşıyabilecekler dir. Ayrıca bu gemiler, Tuna nehrin- de de sefer yapabilecek vaziyettedir- ler. Tuna 23 kadem derinliğindedir ve yeni gemilerimiz 22 kadem suda yüzebildiklerinden Tunaya da işliye- bileceklerdir. Gemilerimiz ilk seferlerini Zon- | guldak ile Marsilya arasında yapa- caklardır. İstanbul - Mudanya yolu Istanbul — Bursa yolu üzerinde tetkikat yapmak üzere Mudanya yo- lile Bursaya giden Denizyolları mü- dürü Raufi Manyas de dönecektir. s Tenirvolları. Mean tnti Ayam 15 mayıstan itibaren tatbik olunmak üzere yeni bir tarife hazırlamıştır. Bu tarifeye göre, eskiden her gün sabah saat 8.30 da kalkan Mudanya postaları öğleden sonra 15.30 da kal kacak ve bu posta eumartesi günleri 14 de, pazar günleri de 8 de, 22de iki vapur kalkacaktır. Saadet vapuru geldi Mudanyada karaya oturan Saa- det vapuru dün limanımıza gelmiş ve tamir edilmek üzere İstinyeye çe- kilmiştir. Hâdiseye ait rapor veril miştir. Buna göre vapur Cihat kap- tanın vardiyasında iken kaza ol muştur. Vaptır sis yüzünden rotasın- dan ayrılmış ve buna inzimam eden bazı teknik hatalar ile karaya düş- müştür. MÜTEFERRİK ; Göçmen Nakliyatı Bu Hafta Başlıyor Yeni sene göçmen nakliyatına ö- nümüzdeki hafta başlanacaktır. Bu iş için lâzım gelen tedbirler alınmış ve tahsisatı da ayrılmıştır. Mayısın ilk haftasında gelecek olan birinci parti 1600 kişiliktir ve. Köstenceden doğru Çanakkalede Eceâbad iskele- sine çıkarılacaklardır. Deniz Tica ret Müdürlüğü göçmenleri taşıya- cak vapurlar için armatörler ara sında bir münakasa açmıştır. Yeni çıkacak paralar Piyasaya çıkarılan yeni beş, 50 ve ralıklar da hazırlanmıştır. 10 liralıklar da bir haftaya kadar pi- yasaya çıkarılacaktır. e —— raktı. Arzu ediyorlarsa bu akşam ksrargâha ben getireyim. Yüzbaşı Hazak, şü cevabı ver » di: — Hayır, ben Miralay Giripin'le görüşmeden size bir şey söyliye- mem. Eğer o lüzum görürse sizden aldırtır. Yüzbaşı ayağa kalktı. Molla ve Kürt Mustafa, Yüzbaşı Hazakın e lini sıktılar. Yerlere kadar eğilerek selâmladılar ve salondan çıktılar, TAN YERLİ HABERLER limanımıza gelmek üzere İtalyadan | bugün saat 15| yüz liralıklardan sonra 25 ve 10 1i-' 255 liralıklar üç dört güne kadar, ne yapılan talimatname ile konser- İvatuvar talimatnamesindeki deği- Isikliğe ait mazbata kabul edildi. Zelzele mıntakasındaki felâketze- de vatandaşlara bir yardım olmak üzere, âzanın birer günlük yevmiye- Yerini terketmeleri kabul edildi. Bun bütçesi tasvip edildi. Yol inşaatı Azadan Hamdi Rasim şehrin yol işlerinin de halli temennisinde bu- lundu. Buna Vali Üstündağ cevap verdi ve dedi ki; — Yol yapılması bir plân işidir. Çünkü günlük ve yıllık programlar- ia şehir içinde yol inşaatına alt faa- İiyetimiz tamamlanmıştır. Plân tas- dik edilmek üzere meclisinize veril- miştir. Bu itibarla yol meselesi de hal yoluna girmiştir, demektir. 9 mil yon lira sarfiyle program dairesinde kanalizasyon İnşaatı tamamlanmış tır. Bu suretle yeraltı işleri tamam- landığı cihetle bundan sonra yol üs- tüne de bolca para harcıyabileceğiz. Vakıa bu yıl bütçesine yollar için an cak 325 bin lira konulmuştur. Fakat Gazi Köprüsü inşaatının tacili için 800 bin lira bu işe ayırmak lâzım gelmiş, bu da mecburi olarak yol tah sisatından kesilmiştir. Gelecek yıl bütçesine yalnız yol yapılması için 800 bin lira tahsisat koyabileceğimi- zi zannediyorum. Bununla Prostun İ planı mucibince yol yapılacaktır. Köy yatı mektepleri Sildi sü yep len değişiklik hakkındaki teklif o kundu. Vali tekrar söz alarak dedi ki: — Köylerde yatılı okullar açılma- sı çok iyi neticeler vermiştir. Şimdi bu kabil mekteplerimiz 6 tanedir. Gelecek sene bütçesiyle bunları on beşe çıkartacağız. Bu pansiyonlarda bütün civar köylerdeki talebe yatı- yor, okuyor ve terbiye görüyor. Me- selâ yalnız Çekmece okulunda kız ve erkek 90 gündüz ve 200 de yatılı talebe vardır. Bu sözler üzerine talimatname mu vafık görüldü. Bütün mülhak bütçe- ler belediyenin fevkalâde varidat bütçesi ve bütçe kararnameleri de kabul edildi. Otobüs işi Otobüs imtiyazını © belediyenin kullanabilmesi ve şimdilik 30 — 40 kadar otobüs satın alması için 500 bin liralık ödünç para almak salâhi- yetinin makama verilmesi de kabul edildi. Gazi köprüsü Gazi Köprüsüne inecek yolları aç İmiya derhal başlamak üzere, cap İeden istimlâk muamelesini yapmak İiçin 1,5 milyon lira borç para alın- masına sâlâhiyet istiyen makam tok lifine dair mazbata okundu. Vali iza hat vererek dedi ki; | — Yeni köprünün seyrisefere tam surette açılabilmesi için köprüye inen yolların da açılmaları lâzım- Idır. Aksi halde köprünün inşaatı bit İse bile servise konanuyacaktır. Köp rü 938 yılı Ağustos ayında biteceği ne göre bizim de bu köprüye inen İyolları açmak için derhal harekete geçmemiz lâzımdır. Belediyenin yeni yıl fevkalâde bütçesine gelir ve masraf kaydedil- mek üzere istikrazın © yapılmasına izin vermenizi dilerim. Paranın faizi, yüzde sekizi geçme- mek şartiyle, bu teklif te kabul edil- di. Maarif Vekâletinin, Tıp Fakülte- 8inin hariciye kliniği için Cerrahpa- şa hastanesine yaptığı iki bin liralık yardım da kabul edildi, Fenerbahçe mesire yerinde müna- sip bir arazi parçasının, Moda Deniz Klübüne parasız olarak verilmesi, 30 yıl sonra üzerindeki tesisatla bir- Bundan sonra köy yatı okulları ta| gp Şehir Meclisi Imar Plânını Kabul Etti Belediye Reisi Muhtelif Şehirlşleri Hakkında Izahat Verdi Şehir Meclisi dün toplandı. Mez.) likte belediyeye mal edilmesi muva- bahada tartı usulünün ihdası üzeri-|fık bulundu. Şehir plânı kabul edildi Şehircilik mütehassısı Prost tara- fından yapılan İstanbul ve Beyoğlu- nun müstakbel imarına alt nâzım plânla bunun tatbikini gösteren ra- porun tetkiki dün Şehir Meclisinde yapılmıştır. Bu raporu daha evvel etüt eden muhtelit encümenin maz- batası da dün mecliste okunmuştur. Okunan bu mazbatada muhtelit encümen, nâzim plânla raporu tek- nik bakımdan tetkik etmediğini, bu- na da lüzum görmediğini, yalnız şeh rin mümessilleri olmak sıfatiyle işin halkı alâkadar edecek kısımlarının etüt edildiğini yazmaktadır. Mazba- tada, raporun ve plânın mükemmel olduğu, şehrin tarihi, iktısadi, mali ve turistik bakımdan etraflı bir şe- ir veçhe verildiği kaydedilmekte- Bu itibarla nâzm plânın bir İs. tanbullu üzerinde çok müsbet inti- ba bırakan ve bir an evvel tatbikine geçilmesi arzuya şayan olan mükem mel bir eser olduğu ilâve edilmekte- dir. Mazbata okunduktan sonra, Vali ve Belediye ReRisi Üstündağ söz al dı ve bilKassa dedi ki: — İstanbulun, yülardanberi en larından birini teşkil işi cidden lüzumlu birşey- di. Bunun bü şekilde tekemmülü ve meclisinizin tasdikinden geçmesi eld den büyük bir mazhâriyettir. Heye- ti umumiyenizin bu İşte ri kamına gösterdiği teşçi ve teşvik şükrana şayandır. Bu eser, çok güzel — Bika vü mi va fenni şekilde erbiş edileliş- İtir. Plânin kâğıt üzerinde olduğu gi- bi yakında tatbik sahasına da konul- İduğunu görmekle hepimiz bahtiyar olacağız. Meclis Reisi Necip Serdengeçti, bu eserin hazırlanmasında büyük bir rolü olar Valiye teşekkür edilmesini teklif etti, aza buna alkışlarla cevap verdi. Vali de hararetle teşekkürler. de bulunduktan sonra nâzım plân ve rapor kabul edildi. SAğ ire POLİSTE : Bir Kadın Manğa- bn Üstüne Düştü Ağırca Yandı Şişlide, Söğütlü aralık sokağında 24 numaralı evde oturan #1 yaşların- da Hatice isminde bir kadın, man- galın üzerine düşmüş ve o muhtelif yerlerinden yanmıştır. Hatiçe Şişli Çocuk hastahânesine kaldırılarak te- davi altına alınmistır. Kurulan iskele yıkıldı Sirkecide, Muradiye caddesinde, Karadeniz otelini tamir için kurulan yıkılmış ve o sırada oradan geçmek te olan Avni isminde birinin ayak- Iri yaralanmıştır, Kardeşini yaraladı Şehremininde, Kurabaş mahalle- sinde Silivrikapı caddesinde 122 nu- maralı evde oturan Rasim âilevi bir meseleden çıkan kavga neticesinde kardeşi Sıtkıyı bıçakla yaralamış- tır, Çocuğu yaraladı Kasımpaşada Lonca sokağında 11 numaralı evde oturan arabacı Meh- medin idaresindeki yük arabası 7 ya $ında Mihri isminde bir kıza çarpa- rak ayağından yaralamıştır. * Sirkecide, bir otelde oturan Ma- nisalı Yusuf ile Fenerde oturan Ev- kaf memurlarından Hüsnü kalp sek- tesinden ölmüşlerdir, Vatman Mustafanın idaresindeki 91 numaralı tramvay Sirkecide Ali isminde birine çarparak ayağından yaralamıştır. kilde tetkik edilerek, İstanbua tam| tahta iskele evvelki gece ânl olarak | : 30 - 4-938 Pa odan i Telefon ve Telgrafla i Mektupçular Arasında Yeni Tayinler Ankara, 26 (Tan muhabirinden)— Diyarbakır mektupçuluğuna Yıldız Eli kaymakamı Nureddin, Niğdeye Çorum mektupçusu Tevfik, Kocaeli- nç Sivas mektupçusu Talât, Maraşa Bitlis mektupçusu Ağâh, Siirde Van mektupçusu Şevket, birinci umumi müfettişlik evrak müdürlüğüne Di- yarbakır mektupçusu Nazımın teyin ve nakilleri yüksek tasdike iktiran etmiştir. Ordu nüfus müdürlüğüne Sivas nüfus müdürü B. Ali Ulvi Sözen, Si- vas nüfus müdürlüğüne Elâzığ mü- dürü Hasan Tepelioğlu, Elâzığ nü - fus müdürlüğüne Bingöl nüfus mü- dürü Mehmed İzzettin Tunca, Bin - göl nüfus müdürlüğüne Burdur nü- fus müdürü Hasan Basri Çardak, Burdur nüfus müdürlüğüne Muş nü- fus müdürü Ata Kızılşara, Amasya nüfus müdürlüğüne Erzurum nüfus müdürü Mahmut Rüsuhi Genç, Er - zurum nüfus müdürlüğüne Çermik nüfus memuru Ömer Akgün, Tun- celi nüfus müdürlüğüne Malatya baş kâtibi Tevfik Yalvaç, Siird nüfus mü dürlüğüne Artvin nüfus memuru Sa dullah Kısakürek tayin erir - dir, Hataya Çekilen Gi Ankara, 20 (Tan muhabirinden) — Hataya çekilmekte olan matbuat tel graflarının kelimesinden, adi telgraf ların misli ücret alınmakta idi, Bunun bir yanlışlık eseri olduğu gö rülerek, bundan sonra oraya çekile- cek matbuat telgraflarının kelime - sinden, âdi telgrafların kelimesin - den alınmakta olan ücretin yarım a- hınacaktır. Yani! evvelce 32 kuruş a- lınırken, bundan sonra 8 kuruş alına caktır, Fransadan Alınan Kontenjan Arkara, 29 (Tan muhabirinden) İktisat Vekâleti Fransadan alınan ikinci üç aylık (nisan, mayıs, hazi ran) kontenjanları hakkında alâka darlara şu temimi, göndermişti 300 kerita yumurta (kabuklu!, 200 muta Sari Şörükliz “1 Seental Yur imurta sarısı Şekerli, 750 kenisi ar pa, 5 bin kental mısır tanesi (doğru “ ithal), 12500 kental mısır tanesi (mu vakkat ithal), 9 bin kental bakla, 200 kental fasulye, 150 kental ka » $ buklu ceviz, 250 kental kabuksuz c€ viz. Sanayi maddeleri kontenjam olar rak, 1937 yalının dördüncü üç ayı £ çin ticaret anlaşması ile tesbit edi » len miktarları tahsis edilmiştir. Doğru Olmıyan Bir Haber Ankara, 29 (Tan muhabirindeni— Türkiye, Mısır ve Yunanistan ars- sında bir muhadenet paktı aktedile ceğine dair bazı yabancı memleket“ ler matbuatında görülen haberler hakkında Hariciye Vekâletinde ad€ imi malümat beyan edilmektedir. Meclisin Dünkü Toplantısı Ankara,29 (Tan muhabirinden — B. M. Meclisi bugün Fikret Sılayın başkanlığında toplanarak küçük YoZ gadın Karacakasan köyünden muhs” cir oğullarından Ali oğlu Osman AK“ tasın ölüm cezasına çarptırılmaf! hakkındaki mazbatayı tasvip etmi$ ve Türkiye - Sovyet Rusya ticaret vE Seyrisefaln müahedesiyle merbutâ ” tinın tatbikine alt kanun lâyihası * mın birinci müzakeresini yapmıştır. B. M. Meclisi pazartesi günü top” Janacaktır. mam m TAKVİM ve HAVA 30 Nisan 1938 SUMARTESİ fn miemmsaana # üncü sy o Gün: 30 o Karım Jİ Arabi 10$T Run 1499 Beter: 29 Nis: 17 Güneş 3.00 — g0 İkindi: 16.02. — | Yat :2048 — met YURTTA HAVA VAZİYETİ Orta Anadolunun ve e kısımlarında hava kapalı ve yer Ver YÜN istikametten orla kuvvette esmiştir. Dün İstanbulda huva açık geçmir re hizla esmiştir. Saat 14 te bare” sv 762, milimetre idi. Hararet en çek 18 Yurdun Doğu, cenup doğusu belgeli > Bali geçmiş, rüzgârlar umumiyetle gir cenubu gerbiden saniyede 1 4 9 €n az 34 santiğrat olarak kayded”