21 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— 21-4-938 BÜĞÜN . Uzak Şarkta Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Ç in kuvvetlerinin Suçav civa - rında kazandıkları muvaffa- klyetleı-in Japonyada harp aleyhin- de kendini göstermiye başlıyan ce - | Feyanları takviye etmesinden kor - kuluyordu. Japon karargâhı ancak Yeni bir zaferle vaziyetin kurtarıla- tağına inandığı için, yeni takviye taları alarak yeniden faaliyete Zeçti ve çok mühim bir demiryolu Şebekesinin anahtarı olan Suçav'a karşı iki taraftan harekete geçti. İki apon ordusu şimalden ve şimali Şarkiden ilerliyerek Suçavda birleş- Mek üzere harbetmekte ve Japon - tla Çinliler arasında kanlı muha - Tebeler vukubulduğu haber veril - Mektedir. Anlaşılan Japonlar bu defa Suçavı Muhakkak eline geçirmek azmile ha Teket ve bu yüzden Çin kuvvetleri- hi tazyik ediyorlar. Fakat, Japonların bu mintkada, Pek büyük fedakârlıklar pahasına Muvaffak oldukları tahmin edilse © neticenin kati olacağını sanmak doğru olmaz. Çünkü gün geçtikçe kendini daha fazla hissettiren Çin Mukavemeti gün geçtikçe sertleşe - tek ve şiddetlenecektir. Çinin en tanınmış ricalinden olan toktor Sunfo bu noktayı tavzih eder €n diyor ki: “Bugün Çinin döğüşen kuvvetleri iki buçuk milyon kadardır. 8,5 mil- Yon asker terbiye görmektedir. Ye- Ni Çin askeri tank, top, mitralyöz Bibi yeni silâhları çok iyi kullanı - Yor. Askerin mânevi kuvveti ise, son derece yüksektir. Japonyanın en bü Yük korkusu Çin birliği idi. Fakat Japon taarruzu, Çinin millet hissini Uyandırdı. Ve Çin askerleri hürriyet Ve istikbal için çarpışıyorlar. rp, on milyonluk askeri kuv - Veti ile Çini büyük bir askeri devle- te çevirecektir. Japonya, Çinin muka Vemet etmiyeceğini, ederse de bu Mukavemetin üç aydan fazla devam *tmiyeceğini sanıyordu. Japon ku- Mandası, Nankinin sukutu ile Çinin TMağlüp edildiğine. zahip — olmuş, SAat t eet Larlamancın Tan sekiz ay geçtikten sonra Çin mu- 'V_Emetinm mütemadiyen arttığını Ve istilâ kuvvetlerini püskürttüğü - Hü görüyor bu mukavemetin kırıl - TMiyacağına emin olabilirsiniz.,, Çin teşrii kuvvetlerinin başında ulunan ve Çin ihtilâlinin en meş - hur lideri Sun-Yat-Senin oğlu olan oktor Sunfonun bu sözleri Çinin bütün kuvvet kaynaklarını seferber “*derek sonuna kadar istilâ ile müca- dele edeceğini göstermekle kalmı - Or, harbin hakikaten uzun bir za- Man süreceğini de apaçık gösteriyor: İSPANYADA : Iıpanyı harbi bilhassa iki cep ”N heye inhisar etmiş gibidir. l;i î_ıef, Katalonya ile Valânsiyayı Tibirinden ayırdıktan sonra arada- $ Ayrılığı genişletmek için uğraşı - ve bunun için Tortosayı zaptet- İ istiyorlar. tün ilerin ikinci hedefi Katalonya- âı—:;nmyı bitişik hudut mınta - “Üaki işgal etmek ve bu suretle ara c teması kesmektir. | ımhhutiyet İspanyasının mukad- hç fti bu iki harbin neticesine bağ- ı'nlklı beraber buralarda elde ek kati neticenin de harbi biti RUMANYA: Hükümet, Tah- rikçilere Karşı Tedbir Aliyor Bükreş, 20 (A.A.) — Rador ajan- sı bildiriyor: 17 Nisanda bütün memlekette sa- bık Demir Muhafız teşkilâtına men- sup tahrikçilerin evlerinde yapîlan araştırmalar esnasında elde edilen vesikalar Bükreşte bir araya toplışn- mıştır. Çok mühim vesikaları .dn ih- tiva etmekte olan bu evrak, sıvi_l ve askeri istintak ve iddia daireleri ta- rafından tetkik edilmektedir. Bu da ireler, tahkikatı pek yakında bitire- cek ve adli takibat için raporunu ve ktir. mâazeteler tarafından — neşredilen bu vesikalardan biri, Rumen efkârı Lı;mumiyesînde büyük heyecan uyan- ırmıştır. Bu vesika B. Kodreonu tarafından gönderilmiş olan bir mektuptur. Mu maileyh, bu mektubunda eski Baş- vekil Dükanın katillerinin projesin- den malümattar olduğunu ihsas et- mektedir. Bu mektupta Demir Muha fızlar teşkilâtının tethiş vasıtaları- na müracaat etmesi ve bilhassa Ya- hudiler aleyhine müteveccih çok şid detli bir mücadelede bulunması lü- zumu tasrih edilmektedir. Son hâdiseler Rumanya hüküme- tini dahili emniyet bakımından yeni ve esaslı tedbirler almıya mecbur et miştir. Bu meyanda hazırlanan karar namelerden biri yakında neşredile - cektir. Bu kararname, ecnebi memleket - lerde yaşıyan ve Rumanya devleti- nin menafii aleyhinde tahrikâtta bu lunan veya fesatcuyane propaganda lar yapan bütün Rumanyalılardan Rumen tabiiyetinin istirdadını natık olacaktır. Bükreş, 20 (A.A.) — Kodreano - nun profesör Yorga aleyhinde mah- kemeye müracaat ettiği bildirilmek- tedir. Bunun sebebi, profesörün mu- hakeme esnasındaki ifadesinde Kod- reanonun evinde vatana ihanet su - çunun subut bulmasını intaç edecek evrak bulunduğunu söylemiş olma- sıdır. Küçük İtilâf Konferansı Bükreş, 20 (A.A.) — İyi malümat almakta olan mahafil, küçük itilâfın yakında burada bir konferans akte- deceğini haber vermektedir. Küçük İtilâfın Macaristan ile mu kareneti meselesinin bu konferansta müzakere edilmesi muhtemeldir. Kral Karol Rahatsız Bükreş, 20 (A.A.) — Saray mare- şallığı tebliğ ediyor: 'Majeste Kral gırtlakta bazı hafif tesirler icra etmiş olan gripten do- layı odasında istirahat etmektedir. Akşam hararet 38 derece, nabzı ise 84 idi. Majestenin umumi vaziyeti iyidir. MACARİSTAN: HÜlee N’i k doğru « Harp, İni & & büçgttiyet hükümetinin — elindeki Hnen toprakların kaybolması üze- lg“ul’iteeek. ve İspanyanın yabancı ki e“ kurtulmasından sonra bel- Yeniden başlıyacaktır. M'S'RDA şliy: Isırdan gelen en son haberler Veft Partisinin son seçimde Ünlag e? Mağlübiyeti bir hayli ay - İe v:yo,_ Bir kere Veftten ayrılan ""tıl kendilerine Sadistler adını a 84 âzalık kazanmışlardır. rıı:u başka Veft Partisinden ;ıq"lkin s_'distleı'e iltihak etmyien hittisinder © Sayısı da 68 dir. Veft Ka katııç, Mazanan 12 kişi de bun İ:ı.ılı l."llıııx.:i 9 zZaman eski Veft men tti ;ö:;;:;uslu bir kütle teş r. Veft Partisinde ayrılık *&ki iıi,ne:'üş'_ parti liderine v"t hl: hüküm sürmüş ol- k.“n. *fa da kati bir ekse- Ve iş başına döne - İıler. büneyi ? ı'lıı. .“üte' Ply“ !ek“ Yti "m.._l_';: iti Matsızlık bu parti - Macar Nazilerinin Şefi Viyanaya Kaçmış! Budapeşte, 20 (A.A.) — Kont Bet- lenin organı olan Nitlo - Oren - Uj- san gazetesinin Viyanadan öğrendi ğine göre Macar Nazilerinin şefi Kont Zoltan Boszormenzi, Viyanaya iltica etmiştir. Viyanada siyasi zabı ta, kendisine iltica hakki bahşetmiş ir. Kont Boszormenzi, bir Nasyonal- Sosyalist kıyamı tertip etmiş oldu - ğundan dolayı 1937 ilkteşrininde iki sene iki ay ağır hizmete mahküm e- dilmiş idi. Mumaileyh, davayı isti- naf etmiş ve beraet kazsnmıştır.. Nevyork, 20 (Hususi) a Unıted Press'in Prag muhabiri bildiriyor: ün, naziler 51 yahudiye karşı ta- î:rîuzğa bulunmuşlar, ve hükümet - zum gömüştür ! HARİCİ TAN HABERLER Ispanya-" Harbinde Som Cumhuriyet Kuvvetleri Mukavemet Ediyorlar New-York, 20 (Hususi) — United Pres'in Barselona muhabiri bildiri- yor: Madrit müdafii general Miaha asiler Akdeniz kıyılarında yeni he - defleri olan Castellonun müdafaası için icap eden tedbirleri almıştır. Şimalde, Fransa hududu boyların- da, Cümhüriyet kuvvetlerinin şid- detli mukavemeti devam etmektedir. Londra, 20 (Hususi) — İspanya harbine dair gelen son haberlere gö- re, harp, bilhassa iki cephede şiddet lenmiştir. Asi kuvvetleri, bir taraf- tan Akdeniz kıyılarında ileri hare- ketlerine devam ederek Tortoza'yı işgale uğraşırlarken, diğer taraftan da, Pirene boylarında yeni mevkiler zaptetmek suretiyle — Katalonyanın Fransa ile rabıtasını bilfiil kesmiye çalışiyorlar. Anadolu Ajansının Saragossa asi kynaklarından aldığı haberlere göre; Frankistler, Tortoza istikametinde şimale doğru ileri hareketlerine de- vam ederek Tortoza'nın cenubunda kâin Sar Karlos dö la Rapita'yı işgal etmişlerdir. Diğer taraftan General Aranda'- nın kıtaatı, Frankistlerin kontrolü altında bulunan sahil kısmını cenu- ba doğru tevsi etmişler ve dün ak- şam üzeri Benikarlo'nun cenubunda kâin Peniskola civarına vâsıl olmuş- lardır. Diğer taraftan General Solşaga ku mandasındaki kuvvetler Pirene hu- duduna doğru ileri hreketlerine de- vam ederek Fransız- hududuna tak- mikam 48 Li1. A adeelik 11cdafode bu- General Miyaha, Frankistlerin İleri Hareketini Durdurmak İçin Müdafaa Tedbirleri Alıyor lunan Val d'aran'ın merkezi Viella'- yı işgal etmişlerdir. Bu suretle mü- him Cümhuriyet kuvvetleri tarafın- dan işgal edilen geniş bir dağlık mın takanın yollarını bilfiil kesmişler- dir. Cümhuriyetçiler Leridada mukabil taarruza geçtiler Son günlerde Tortoza mıntakasın- da şiddetli bir mukavemette — bulu- nan Cümhuriyetçiler şimdi Lerida mıntakasında ve Pirene cephesinde mukavemete devam etmektedirler. Bu sonuncu cephede Cümhuriyetçi- ler mukabil taarruza geçerek Sort'"- un şimalinde iki kasaba zaptetmiş- ler ve Frankistleri Pallareso nehrine doğru geripüskürtmüşlerdir. Lerida cephesinde 'Trempo — mıntakasında düşman, ricat etmek mecburiyetin- de kalmıştır. Pek arızalı olan, pusu ve baskınlara çok müsait bulunan bu iki cephenin birçok yerlerinde seller akmakta ve uçurumlar bulun maktadır. Cümhuriyetçiler, bu ara- ziyi tanıyan gönüllü dağlılrın bilgi- sinden istifade ederek muvaffkıyetle taarruz etmektedirler. İngiltere Ademi Müdahale siyasetine sadık kalacakmış! Cümhuriyetçi İspanyanın Harici- ye Nazırı Delvayo tarafından Millet ler Cemiyetine gönderilen notaya tel mih eden bazı iyi haber alan mahfel ler İngiltere hükümetinin ademi mü- dahale siyasetine sadık kalmıya kati sürette karar vermiş olduğunu be- Yan cdiyorlar, Çinde Çok Kanlı Bir Harp Başladı Nevyork, 20 (Hususi) — Uzak Şarkta Japonların birkaç gündür Suçau şehrini almak için başldıkları şiddetli taarruz devam etmektedir: Suçaw şehri, Lunghay demiryolu şe bekesinin anahtarı olduğu, Japonlar, burasını zapt için birkaç defa teşeb- büs etmişler, fakat muvaffak olma- mışlardı. Daha sonra Çinliler bura- da mukabil taarruza geçmişler ve Japonları püskürtmüşlerdi. Bu defa Japonlar, büyük takviye kıtaları al- dıktan sonra yeniden harekete geç- miş ve bu hareketi azami şiddetle idareye başlamışlardır. İki Japon ordusu şimalden ve şimali şarkiden Suçaw'da birleşmek üzere ilerlemek tedir. Hali hazırda Japon kuvvetleri ileri hareketlerine devam ediyor ve en son habere göre Lenyi şehrine girmiş bulunuyorlar. Muharebenin şehir dahilinde devam ettiği ve Çin- lilerin Japonları püskürtmek için a- zami gayreti sarfettikleri bildiril- mektedir. Şehir dahilinde devam e- den göğüs göğüse muharebe ortalığı kana boyamıştır. Yeni Çin kuvvetleri Şanghay, 20 (A.A.) — Röyter, bü tün Çinde binlerce yeni kaydedilmiş neferler talim görmektedir. Yabancı müşahitler, Hunan, Kvangsice Kvey şav vilâyetlerinin bütün erkekleri - nin askeri talim görmekte oldukla - rını bildiriyorlar. Mühimmat meb - zul gözüküyor. Binlerce tüfek ve mü himmat sandıkları tepelere gizlenen depolara sevkedilmiştir. Her taraf- ta yeni tayyare meydanları, yollar, demir köprüler yapılmakta ve demir yolu şebekeleri büyütülmektedir. Japonların tebliği Pekin, 20 (A.A) — Şimali Çindeki TUNUS; Yeniden Birçok Tevkifler Yapıldı - Tunus, 20 (A.A.) — Zabıta ve as- ker kuvvetleri, askeri hastane etra- fında 51 kişiyi tevkif ve mütenevyi esliha müsadere etmişlerdir. Gayri kanuni toplantı yaptıklarından ve- ya Fransa aleyhinde fesatcuyane haykırışlarindan dolayı da bazı kim- seler tevkif edilmiştir. Birkaç kişi de bir nöbetçiyi taşa tuttuklarından dolayı tevkif olun - muşlardır. * Sus, 20 (A-A.) — Bled'de sükü - net tamamiyle teessüs etmemiş ol- masına rağmen fikirlerdeki gergin- lik mahsus derecede zail olmuştur. Sus mahkemesi şimdiye kadar 57 kişiyi mahküm etmiştir. Birçok heyetler Tunusu dolaşarak Muhtelif Tunus ricalini isticvap et- mektedir. İSVİÇRE: Tam Bitaraflığının Tanınmasını İstiyor Berlin, 20 (A.A.) — Federal kon - sey, Milletler Cemiyeti genel sekre- terliğine müracaat ederek İsviçrenin tam bitaraflığının tekrar tesis me - selesinin muvakkaten konseyin ö - nümüzdeki celsesinin programına ko nulmasını istemiştir. —— YUNANİSTAN : Türk - Yunan Dostluğu Atina, 20 (A.A.) Gazeteler, Türkiye elçisi Ruşen Eşref Ünay - dın'ın 16 nisanda Rotariklüp'te şere fine verilen ziyafette söylediği nut- ku uzun uzadıya mevzuu bahsetmek te ve bilhassa iki memleketin uzun müşterek hayatından doğan fikri ka- rabet ve müşterek mukadderatına is tinat eden Türk — Yunan dostlu - ğuna ait olan kısım üzerinde dur- maktadır. simini gösteriyor. ROMADAKİ İMZA MERASİMİ : e İngiliz Z İtalyan itilâfı birkaç gün önce Romada İtalya Hariciye Nazı- bunlar aleyhinde şiddtli takibata lü- |rı Kont Ciano ile Lord Perter arasında imzalandı. Bu resim, imza mera- kep bir heyet, şimdiden tam randı- manla çalışan İngiliz fabrikaları i- malâtlarını arttırıncıya kadar der- hal tayyare satın almak imkânlarını tetkik etmek üzere bugün Amerika ya hareket etmiştir. Zannedildiğine göre heyet, Amerika için memnuni- yeti mucip bir netice elde edemediği Japon ordusu karargâhı son günler- deki müharebeler hakkında tafsilât K ELET Sıcaklar ve Pisli (Yazan: B. FELE Belediye, üstü başı pis, sel bekâr odalarında oturan bir kimseleri hamamlara sevkedip tiyor, elbiselerini de tebhirhar deriyormuş. Rivayete göre, hamamcılar hırpani ve pis kimselerin han ra girmesi oradaki diğer müşt kaçırdığından şikâyet etmişle lediye de bu şikâyeti haklı g olacak ki; bu çeşit kirlilerin y ması için bir iki hamam ayırı mış. Ben pislikten iğrenirim. , her nevi pislikten. Maddi olsuı nevi olsun. Diyeceksiniz ki; — Pislikten hazeden var mu Efendim! Bir adamın peris olursa o pislikten hazeder. Fa: silât vermeme müsait olmıya mevzua şöyle yandan temas & Havalar ısınmıya başlayın ni bir düşüncedir alır. Çünkü pislik, koku, taaffün de bizin dışarı çıkmak istemez. Sahibi: çinde kalır. Lâkin havalar birs şayiş bulunca bütün bu kokula ler ve taaffünler havalanirlar. Seyrüsefer talimatnamesinin vay bahsinde bilhassa üstü baş li ol ın arabaya al, zılıdır. Bu kayıt arabalara n adette yolcu Aalındığı düşüni yapılmıştır. Ya bugünkü gibi ça usulile yolcu taşıyan aral alınacakların nekadar temiz o lâ leceğ düş ! Buns men şimdiye kadar üstü kirlid ye tramvaydan bir tek adam in diğini gördünüz mü? Pislik mazeret değildir. Fak olamaz. Tramvaya binecek kı olan hamama gidip yıkanabilir nun için bazılarımızın: — Canım! Bırak fakir adam yapsın. Yok işte! Tarzındaki ; merhamet tiryakiliklerinin mi nı anlamam. Hele bazılarının Allah taraf vücutlarının ve terlerinin kol civarı için büsbütün hususi bir teşkil ediyor. Onun için beledi bu hareketini bütün kuvvetim kışlar, bunun yalnız. yoksullar Prr TRRT vermemektedir. Şansi vilâyetindeki harekâtın mü sait surette inkişaf ederek 16 Nisan- da büyük muvaffakıyetle bittiği, Kı- zıl müfrezelerden mürekkep bir Çin ordusunun tamamen imha edildiği, Çinlilerin yedi saatten fazla süren bir muharebede 2000 ölü verdikleri ve birçok malzeme bıraktıkları bildi rilmektedir. AMERİKA: Ingiltere Mühim Mikdarda tayyare Satın Alıyor Vaşington, 20 (A.A.) — Röyter a- jansı bildiriyor: Amerika hükümetinin, İngiltere tarafından Amerikada arzu ettiği kadar tayyare malzemesi satın alma sına muhalefet edilmiyeceği ve hü- kümetin kongrede bu hususta hiç şüp hesiz yükselecek olan prec ları ğil daha yüksek tabakalara | genişletilmesini dilerim. Gerçi Bektaşiye: — Niçin yıkanmazsın? Diye dukları zaman: — Aslımız topraktır, su ile | mıya gelmez; çamur oluruz. Ce nı vermiştir. Amma çamur ©o ğçin h gitmiye lü yo İstidadi olanlar kerbelâda bile mur olurlar. Herifin birinin üstü başı kirli Arkadaşı demiş ki: — Yahu! Şu mintanını bir y sana! — Yine kirleniyor. — Kirlenince bir daha yıkar İki gün sonra tekrar kirli yor. — Tabii, mintan bu! Kirlenir Kirlendikçe yıkarsın! — İyi amma, ben bu dünyayı nız mintan yıkamıya mı geldim, vabını vermiş, Gerçi bu dünyaya yalnız yıka ya gelmedik , pis, m zip âlemi iz'aç etmiye memur medik ya! A bertaraf etmeye muktedir bulundu- ğu bildirilmektedir. Ingiltereye mühim miktarda tay- yare satılmasının infiratçı blok tara fından mücadeleleri için mül 1 bir delil olarak ele alanacağı muhak kaktır. Bu blok bilhassa senatoda hâ lâ kuvvetlidir ve 28 mayısta toplana cak olan “harbe karşı kongre” de söz alacak hatipler, Amerika bitaraflığı nın yabancı propaganda ile ve Avru pa demokrasilerinin faşizme karşı bir harp vukuu halinde, Amerikanın yardımını temin etmeleri suretile baltalanmak üzere bulunduğu tezi- ni müdafaa edeceklerdir. * Londra, 20 (A.A.) — Hava Neza- retine mensup eksperlerden mürek- takdirde bu meseleyi Kanadada tet kik edecektir. MAT ”” YS0 Ş eee LT gımımııı'mı ALLLLLL L ğ B. Rüştü Aras Parti Grupund İzahat Verdi Ankara, 20 (A.A,) — C.H.P.B.| M. grubu dün 19-4.1938 Trabzon ai lavı Hasan Sakanın bııkınlııındı İ landı: Kürsüye gelen Dr. Aras iki meml, ket arasındaki hığlıl'iın bir tezahl, eolmak üzere Miısira Yyaptığı seyah etrafında izahat verdi, Mısırda ika meti esnasında Türk Milletine ve | nun Şefine karşı Mısır milletinin » ricalinin gösterdikleri Muhabbet yüksek tezahüratı beyan ederk: B#rup umumi heyeti, Mısir milletir ve Kralına karşı sürekli alkışlar| memnuniyetin| gösterdi. Avdetinde Berut orada Fransız âli k müş olan doktor A e Trablusşamdan ve halkın Şefimiz Ata ye karşı izhar etti yolu İle gelmiş v ©milserile görüş ras, Beruttan v Halepten Ggeçerke türke ve Türkiye kleri ve bizim düy âkesi olan derin m anlatırken grup um k mütehassis olduğ den belli #luyordu, , nıınıumıçıuıımnıı-m habbet alâkasını mi heyetinin çol herkesin yüzün - j KEL ti M AT | a e