21 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

İd Müştakla Yozan : M. SIFIR Ali Beyin Başına Gelen Vaka lekönun evindeki macera sı ralarında Mehmet Ali Bey ve teşkilâtımıza dahil bulunan Müştak Efendi de garip bir tesa- düfle karşılaştılar. Bu yüzden baş larından çok tuhaf bir vaka geçti. Buna çok güldük, biraz da kork- tuk. Müştak, her sabah olduğu gibi, çöpçü elbiselerini giyinmiş, araba- sinı alıp Beyoğlu Postahanesinin ö- Düne gelmişti. Çöp doldurduğu çu- valile grup karargâhının bulundu- ğü kata çıkmıştı. O sabah Mehmet Ali Beyden ehemmiyetli bir haber bekliyordum, ben de orada idim. Sabah servisi minasebotile kalaba ık olan postahane salonunda Müş takı bekliyordum. Çöpü sonraya bırakıp sandıktaki zarfı derhal alıp getirmesini tenbih etmiştim. Müş- tak Efendi dediğimi yaptı, zarfı ba Da verdi, sonra çöpleri boşaltmak için tekrar yukarı çıktı. Ben de 6- radan ayrıldım. Müştak içi çöpte'Bölü Çuval sır. tında merdivenlerden inerken, ânt olarak Binbaşı Hey ile karşılaşır. Bu Viziyette göfçi Korkacak ve çe (kinecek hiç bir sebep yok. Fakat Müştak bu tesadüfün birkaç dakika evvel, içi Mehmet Ali tarafından tıklım tıklım doldurulmuş olan zarf koynunda İken ovukuu ih. İlmelini hatırlar, heyecana kapılır, sinirleri bozulur. Binbaşının karşı- sında sapsafı kesilir. Ürperip titre- miye başlar, Binbaşı Hey zeki bir adam... Karşılaştığı çöpçünün sa- rarıp solması, ezilip büzülmesi gö- zünden kaçmaz. Sebebini anlamak için Müştak'a eliyle durmasını işa- ret eder.. Eğilip dikkatle yüzüne bakar, Müştak işaretin mânasını, yüzüne dikilen korkunç gözlerin ne aradığını kavrayamaz, kendini kay bedecek bir hale gelir. Halbuki bin- başı fakir bir çöpçü sandığı Müşta- ın haline acıyor ve soruyor: — Hey baksana! Rengin böyle neden sarı? Hasta mısın?, Binbaşı, çöpçünün cevap Yer-. mediğini görünce meramını anla- tamadığına kanaat getiriyor. Müş- tağın sırtında bulunan çöp çüva- “lını sarsarak ve yeri göstererek, eliyle birtakım işaretler yapıyor. Ve şöyle diyor: — Hey, bırak şu pis çuvalı yere de derdini anlat bana... fiştak ingilizce söylenilen bu Sözleri anlıyâmaz. Yalnız işiretinden Binbaşının çuyalın ye- re indirilmesini istediğini kavrar. İşte o zaman vehme kapılır. “Her gün yaptığı gizli işin anlaşıldığını, karşısındaki Binbaşının kendisini tutmaya, çuvalı aramıya geldiği fikrine kapılır. Bu vaziyette bası döner, gözleri kararır, olduğu yâre yığılıverir. Binbsşı Hey'iri insanlık hissi ka- barır. Telâş eder İstimdat için dü- düğünü acı acı öttürür. Koridorlar da keskin ve hırçın akisler yapan bu acı düdük sesleri aşağıdan, yu- karıdan birçok kimseleri oraya koş turur. Grup karargâhından gelenler a- rasında bizim Mehmet Ali Bey de var. Çöp çuvalının yanında sapsa- rı çehresile, baygın bir halde boy- olu boyunca uzanıp yatan Müştağı ve başı ucunda telâşlı ve meraklı ve biraz da düşünceli bir tavırla bekliyen Binbaşı Hey'i görünce ak hı başından gider, titremiye başlar. | Mehmet Ali, yapılan gizli işin ku- | mandanlık erkânı harbiyesince du yulduğunu, Müştağın Binbaşı Hey tarafından suç Üstünde tutulduğu- nu sanır. Pek haklı olarak korkar. Cansız bir vücut gibi oracığa o da yığılıp kalır. Binbaşı telefona koşar, karar- gâhtan acele doktor ister, Müştak hâlâ yatıyor. Nabızlarının duracak gibi hareketi azalmış, kalbi zayıf- Tamış; Binbaşı her iki baygın: yoklar, Müştağın vaziyetini daha ağır ve tehlikeli bulmuş olacak ki telâşa düşer. Daire hademesinin ve yazt- cıların kovalarla su getirmelerini bağırarak “emreder. Karargâhta yangın tehlikesine karşı bulunduru Jan su ile dolu kovalardan dört ta- mesi getirilir. Hademe, Binbaşının emrile Müştağın ceketinin.düğme GÜMRÜKLERDE: BELEDİYEDE : İhracatımız Otobüsleri Altı Ayda Çok . | Bu Yaz Belediye inkişaf Etti İşletecek Genel ithalât rejiminin tatbike| Belediye, Istanbulda otobüs işlet- başlandığı ağustos başındanberi dış | mesini bizzat idare etmeye karar ver ticaretimizde mühim bir artış kay-İmiştir. 934 yılında 2571 numaralı dedilmiştir. Ağustostan ikincikânun | kanunla şehir içinde otobüs işlet - 938 sonuna kadar'altı aylık devre İ-İ mek bakkı belediyeye verilmiş bu - çinde 65.183.000 İlralık ithalât yapıl- | lunmaktadır. Bu hak dolayısile şe mıştır. Tenzilâtlı gümrük tarifele -| hirde işliyen otobüslerden belediye, İrinin tatbik olunduğu birsene evvel-| yüzde on hisse almakta ve bu, bir ki ayni aylar içerisinde ithalâtımiz | yıl içinde 55'bin'küsür lira gelir te- (86.000, Sovyetler Birliğinden 2 mil- | Bankası ile Isviçre milli bankası ta- 45.267.000 lira olduğuna göre ithalâ- tımız yüzde 43,99 nisbetinde olmak üzere 19.916.000 lira artmıştır. Bu altı aylık yekün içerinsinde en çok ithalât yaptığımız memleketler arasında Almanya, Amerika, Ingil- tere ve Sovyetler Birliği gelmekte- dir. Almanyadan 6.648,000, Ameri - kadan 5.493.000, İngiltereden 2 mil- yon 414.000 liralık bir fazla itbalât kaydedilmiştir. Ithalâtı artan maddeler arasında &n fazla deri, yün, kıl ve bunların iplikleri, kâğıt ve tatbikatı gelmek- tedir, İsviçre ile yeni anlaşma Isviçre ile aramızda #kdolunan Ye- ni Hcaret anlaşması gümrüklere teb İiğ olunmuştur. Anlaşma mucibince, iki memleket arasındaki ticari tedi- yeler Türkiye Cümhuriyet Merkez rafından kliring veya bususi takas suretile yapılacak ve Isviçreye gide- cek ve gelecek mallar için kliring hesaplarının . açılıp kapanması için | lâzim gelen vesikaları teşkil edecek olan menşe Şahadetnameleri arana- caktır. Bu anlaşmadan evvel başlamış o- lan hususi takas işleri eski anlaşma hükümlerine göre tesviye olunacak ve yeni anlaşmanın devam ettiği müddetçe yapılacak hususi takas iş- min etmektedir. Istanbul için iki yüz büyük ve mo- dern otobüse ihtiyaç vardır. Fakat, bu tip otobüslerin tanesi on beş bin liraya mal olmaktadır. Belediye her Yıl otuz veya kırk tane otobüs ge- tirtmek suretile en © geç beş yılda şehrin otobüs servisini yeniliyecek- tir, Bu yılyaz başlamadan önce, 30 tane getirtilecek ve derhal servise çıkarılacaktır. Dün Şehir Meclisinde belediye re- #sliğinin müstacel bir tezkeresi o - kundu. “Derhal müzakereye kondu. Tezkerede, halkın emniyet ve sıhha tini korumak için otobüslerin yeni - lenmesi lâzım geldiği ve bu işin de otobüsçülere bırakılmasının doğru ol madığı yazılmakta ve kanunun ver- diği salâhiyete dayamlarak bu işin belediye tarafından yapılacağı bildi rilmektedir. Tezkerede, bunun için lüzumu olan 500 bin liranın temini hususunda makama salâhiyet veril - mesi İstenilmekte, yapılacak masra fin beş yılda amortise edilebileceği ilâve olunmaktadır. Belediye riyasetinin bu teklifi büt çe ve İktisat encümenleri tarafından tetkik edilecek, sonra müzakereye konacaktır. . Verem Mücâdele Cemiyetinin Erenköy sanatoryomuna ilâve Ola- rak yapmakta olduğu 40 yataklık bü lerini serra. Köğein sökerler. dökülen dört kova su. Müştağı sır- sıklam ıslatır. Bu soğuk su biraz tesirini gösterir, Müştak kımılda- nır, fakat yine baygın. Binbaşı Hey, göstermek istedi- ği insaniyetin tehlikeli bir Netice vermesi üzrine büyük bir telâş i- çinde kıvranır, bir yerlerde dura- maz hale gelir. Bu sırada doktorla, sıhhiye çavuşu yetişirler. Çantala. rımi açarlar, her İki baygının baş- ları ucuna çökerler. Biribiri arka- sna Yapılan iğneler, uzun masajlar, kalbi ferahlandıracak ilâçlarla İkt | hastayı yarım $aat uğraşarak ayıl- tırlar. * Meselenin bir anlaşmamazlık- tan ileri geldiği meydana çıkınca Müştağın da, Mehmet Ali- nin de korkuları geçer, içleri fe- a em e ar ala Le İlerinden istifade eden sanayi mües- Anlaşma, bitme tarihinden iki ây' evvel fesholunmazsa, * kendiliğinden bir sene daha uzamış olacaktır. . # İnhisarlar idaresi, fanliyeti tak- dir edilen memurlarına ikramiye ve- recektir. Bu iş için listeler hazırlan- mıştır. On güne kadar Avrupadan avdet edecek olan inhisarlar müdü- rü Mitat Yenel geldikten sonra ikra- miyelerin verilmesine başlanacaktır. . Teşviki sanayi kanunu hüküm- seselerinden her takvim senesi ba- şında vermek mecburiyetinde olduk- ları iş cetvellerini şimdiye kadar ver miyenlerinin muafiyet ruhsatnamele | rinin ellerinden alınması hakkındaki karar iş dairesine bildirilmiştir. rahlar, Binbaşı Müştağa çok acı- mıştı. Derhal grup hademesi ile göpçü onbaşısını çağırdı. Müştağın hasta olduğu halde ne için çalıştırıl dığını sordu ve onbaşıyı tekdir et- ti. Müştağa kendine baktırması için on lira verdi. Müştak, bu parayı a1 mamak isteyince Müştağın yüzünü okşadı ve tercüman vasıtasile şu sözleri söyletti: — Ben seni çok sevdim. Sen iyi ve çalışkan bir Türksün, ” Müştağın korkusu böylece hem yanına kalmış, hem de İngiliz bin- bağisinin ısrarla hediye diye ver- diği on lirayı volü icabı kabule mecbur olmuştu. Yalnız biz bu bâ- dise yüzünden bir hafta kadar Meh met Alinin kıymetli raporlarından mahrum kaldık. (Devavm var) pa | BİLECİKTE: Yeni Bahçe ve Meydanlar Açılı r Bilecik, (TAN) — İlkbahar geldi- Hi için belediye çalışmalarını artır mıştır. Kasaba içinde çöplük halin- de bulunan meydanlar temizlenmiş, itesviye edilmiş, buraları ve Cümhu- riyet meydanı birçok'çam ağaçları dikilerek bahçe haline getirilmiştir. Yol kenarlarına da yeniden ağaclar dikilmiştir. Belediye bahçesi güzel bir hale sokulmuştur. Burada müna- sip zamanlarda bando da çalınacak») İktısat Fakülteleri birinci sınıf der- sanesinde “Nüfus meselesi ve İktı- inmiştir. tır. . ç 4 İki gün evvel Ankaraya gitmiş bulunan Denizyolları'müdürü Raufi Manyasla “Akay müdürü Cemil bu gabah şehrimize döneceklerdir. Bun- larla beraber Denizbank umumi mü- dürü Yusuf Ziya Oniş'in de gelme- si muhtemeldir. ÜNİVERSİTEDE : Üniversitenin Kitap İhtiyacı Üniversite ve yüksek tahsil genç- liği için ders ve müracaat kitabı ola rak bü yıl tercüme edilmesi İcap e- den kitaplar hakkında bazı karar- lar vermek üzere Rektör Cemil Bil- selin “Başkanlığında dün üniversite- de bir toplantı yapılmıştır. Toplantı da 72 profesör ve doçent ve Kültür Bakanlığı Yayın Direktörü Faik Re- şit hazır bulunmuştur. Neticede bu yıl yeniden Fransiz- ca, Almanca, İngilizce ve İtalyanca- dan muhtelif ilimlere ait 83 eserin tercümesi kararlaştırılmıştır. . 4 Maruf Fransız âlimi sosyoloji profesörü Maurice. Holbwahs ikinei ve son konferansını dün Hukuk ve İsanatoryormun yatak adedi 95 e çık- | vereceklerdir. maktadır. POLİSTE: Bekçi Osman Kardeşimi Vurmak İstedi Akbıyıkta keresteci sokağında 34 numaralı evde oturan Devlet Matba- ası gece bekçisi Osman, iki seneden- beri beraber yaşadığı metresi Hik- metle kavga etmiş ve evvelki ak - şam kadını evden çıkardıktan sonra matbaadaki vazifesine gitmiştir. Hik met, Ösmanın arkasından matbaaya giderek tekrar Osmanla kavgaya başlamıştır. Fena halde kızan Os- man tabancasını çekerek Hikmete a- teş etmek istemiş, orada bulunanlar elinden tabancasını almışlardır. Os - man yakalanarak tahkikata başlan - mıştır. : X Arapcamlde oturan Sasdet is- minde bir kadın, bir dedikodu yüzün den çıkan kavga neticesinde komşu * 4 Beyoğlunda Lâle “sokağında 6 numaralı evde öturan Kürt Dilber isminde bir kadın; kıskançlık yüzün den çıkan kavga neticesinde dostu Dimitriyi çakı ile kolundan yarala - mıştır. Dimitri tedavi altına alınmış, Dilber kayalanarak tahkikata baş - lanmıştır. . * Kümkapıda Kömürcü sokağında 23 numaralı Afoş isminde bir kadı- nin“ oturduğu evden yangın çıkmış, rülmüştür. İsirayetine meydan verilmeden söndü ŞEHİR MECLİSİNDE: Afiş ve Ilân Harçları İndiriliyor Yeni afişaj talimatnamesinin dür Şehir Meclisinde müzakeresine baş- lanmiştır. o Talimatnamenin Yeşil İköy, Adalar, Bakırköy, Anadolu &i- heti ve Bebekten yukarı Boğaziçin- ide tatbik edilecek olan ücret tarife- sine İtiraz edilmiş, yeniden encü- men tarafından tetkiki kararlaşmış- tır, Talimatname bugünkü #fişaj üe- retlerinde tenzilât yapmaktadır. İc- rayı sanat ve ticaret edilen yerlerin cephelerindeki ilân ve afişlerin bir metre murabbaıa kadar olanların. dan senede metre murabbına bir li- ra, fazlasından küsurat metroya İb- lâğ edilmek suretiyle yine bir lira alıncaktır. Ana caddelerdeki tesisatta teşhir edilecek afiş ve ilânlardan metre mu rabbaıa haftada 20 kuruş alınacak- tir.Diğer sokaklarda metre murabbat 10 kuruştur. El ilânları ancak ücreti! verildikten, üzerleri belediyece mü- kürlendikten sonra dağıtılabilecek- tir. Matem ilânları ücrete tâbi de- gildir. Caddelere ve umumun göre- bileceği yerlere hususi müsaade İle asılacak afişler için metre murabba- ına senede 300 kuruş alınacaktır. Sİ- nema, tiyatro vesair eğlence yerle- rinin harici kısımlamnda teşhir edi- len ilânların, metre murabbaı 20 ku- ruş ücrete tâbidir. Otomobil veya kamyonlar üzerine yazı veya resim- le yapılan ilânlardan metre murab- bal üzerinden senede 300 kuruş alı- nacaktır. Müteferrik ve seyyar ilân- ların günlüğü metre murabbar 50 ku Tuştur. Nakil vasıtalarının herhangi bir yerine yapıştırılan ve 10 santi- metre murabbaını Heçmiyen matbu| ilânlar Ücrete tâbi değildir. Hayır müesteselerinin ilânlari res mzik de tiril lânlam, hasap Her nevi ilân ve afişler hazırlan- madan önce, belediyeden müsaade alınacaktır, Şehir Meclisinin dünkü toplantı- sında Haydarpaşada yapılacak tren geçit köprüsünün yarı masrafına be- lediyenin iştirak etmesi bütçe darlı- Bından imkânsız görülmüş ve bu iş için 939 bütçesine tahsisat konması kabul edilmiştir. Bundan sonra, belediye zabıtası İalimatnamesinin müzakeresine de- vam edilerek kahvehane, gazino ve! emsali yerlere ait fasıl kabul edilmiş tir. Yalnız bu gibi yetlerin kâgir bi- 1800 Yedek Subay Orduya Katılıyor Yedek Subay Okulundan bu yıl 1800 kadar genç subay mezun ola- caktır. Bir Mayısta orduya iltihak e- decek olan genç subaylarımıza 23 Ni san Cumartesi günü merasimle dip- lomaları verilecektir. O gün sabahleyin, yeni çıkan ye- dek subaylar üniformalarını giymiş oldukları halde muntazam yürüyüş- | le Taksime gelecekler ve burada me| rasim yapılacaktır. Genç subaylar | namına bir genç söylev verecek, İs- İtiklâl Marşı söylenecek, ve bir geçit resmi yapılacaktır. Dün son imtihanlar ve teftişler biti k A Müzeler müdürü geliyo: Müzeler Müdürü B, Aziz eski eser leri araştırmak ve tetkiklerde bu- lunmak üzere yakında şehrimize ge- lecektir. B. Aziz burada on beş gün kadar kalacak, sonra Oİzmitin yük- sek kısmındaki eserler üzerinde e- tütler yapacaktır Hatay intihap heyeti geldi Hatayda yapılacak intihapta Mil letler Cemiyeti namına bulunacak ©- lan heyet dün sabah Avrupadan şeh- rimize gelmiştir. Heyet tanbulda hiç durmadan, Tor le İHataya hareket etmiştir. . 4 Şehzadebaşında 41 numaralı Yusufun köfteci dükkânından yangın çıkmış, sirayetine meydan verilme - den söndürülmüştür. —— — —— “İsadi hayat,, mevzuunda vermiştir. Yedi kişilik bir arkeoloji heye- ti, dün bir Holanda tayyaresi ile Bağ dattan şehrimize gelmiştir. Tayyre 4) 16.45 te Yeşilköy Hava Meydanına |mürekkep olan heyete Rozer riyaset etmektedir,» A 21-4. 938 Ankaradan Telefon ve Telgrafla Ziraat Kurumu, Bira Fiyatlarını Ucuzlatıyor Ankara, 20 (A.A) — Devlet Ziruat İşletmesleri Kurumu memlekette bi- ra istihlâkinin artması ve bu suretle dünyanın en iyi bira arpasını yetişti ren memleketimizde arpa istihsali- hin yükselmesini temin için xiihiim kararlar almiş ve bu kararları tatbi. ka başlmıştır, Bu kararların başında bira fiyatlarının ucuzlatılması gel mektedir. Ankata bira fabrikasının açılma- sıhdan evvel şimendifer hattından zak olan vilâyetlerde biranın şisesi doksan kuruşa kadar satılmakta iken bugün memleketin her yerinde bira- ayni fiyata ve şişesi 30, kuruşa satıl. maktadır. Bundan başka şimdiye ka dar muvasale vesaiti noksan olan bir çok yerde bira bulundurulmazken kurumun aldığı tedbirlerle en ücra yerlere kadar bira sevkedilmekte- dir. Bunun neticesi olarak şimdiye kadar 22.000 hektolitre olan bira sar fiyatı bugün 35.000 hektolitreye çık mıştır. Yakın bir zamanda sıhhi içki olan bira istihlâkinin 60,000 hekto- İitreye çıkmasını temini edecek ted- birler alınmaktadır. Millet Meclisinde Ankara, 20 (TAN) — Büyük Mil let Meclisinin bugünkü toplantısında ebelerin de tabipler ve diş tabipleri gibi beyannameye tâbi olmalarını is temek hakları mahfuz olmak üzere müsyenehanelerinin veya ikametle- rine ait olan binanın veya apartıman dairesinin gayri safi iratlarının bun- lara sit kazanç vergileri için matrah tutulmasının kanuna muvafık bulun duğu yolunda Sıhhat ve İçtimai Mu- avenet encümeni .mazbatası okuna- rak tasvip edilmiştir. Yine bu töplantıda gümrük tarife kanununu altıncı müâddesinde de- gişiklik yapılmâsina dair kânunun Bül'eğilmiştir. Yeni Bir Tünel Açılıyor Ankara, 20 (Tan Muhabirinden)— Erzurum -— Erzincan demiryolu üze rinde inşa edilmekte olan en mühim tünelin açılış töreni yarın yapılacak tır, Aşkale kazasının 30 kilometre batısında olan ve bir buçuk yılda bi- tirilen bu tünel Türk mühendis ve işçilerinin büyük bir muvaffakıyeti dir. A ERZURUMDA : Kar Fırtınası Erturum, (TAN) — İki gün süren fırtına ve kar yüzünden Kop dağı yolu yine kapanmıştır. Bu dağda açı lan 8 metrelik kar tünelleri arasında yeniden amele çalışmaktadır. Bir Otomobil Kazasında 14 Kişi Öldü Trabzon, (TAN) — Dün gece, Kel- kit 51 plâkalı şoför Reşadın idaresin deki otobüs 37 yolcusu le uçuruma yuvarlanmıştır.. Şoför dahil olduğu halde ölenlerin sayısı 14 tür. Diğer yolcuların hepsi yaralıdır. Bilhassa onunun yarasi ağırdır. —— TAKVİM ve HAVA 21 Nisan 1938 PERŞEMBE 4 üncü sy Arabi 1997 Beter: 20 Güner $jl4 — Öğle İkindi; 16,20 — Akşam: Yatsı : 2032 — İmsik; YURTTA HAVA VAZIYETİ Yurdun Doğu Anadelu bölgesile deniz kıyılarında ve Orta Anadolum Şark kısımlarında hava kapalı ve yeri yağışlı. geçmiş, züzgürlar Doğu Anmdeli,. da sakin kalmış, diğer yerlerde umu yetle şimeli istikametlen orla kuvs© esmiştir. i Dün İstanbulda hava kapalı geçmis gir simeli istikametteri saniyede 2 İİ mülee hızla esmiştir. Sant 14 te bar” re 157,6 milimetre 141. Hararet en çok ve en pz İl santigrat olüruk kaydedil / dü Gün: 30 — Kasım: 169 Rum 1344 Nisan: 8 nal 19,94 3m