17 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

i a e $ No.2 Düşmanla Mücadeleye Geçiyoruz F aaliyete başladığımız ilk gün lerde “Hidematı hafiye gru- pu,, hakkındaki iptidai malâmatı- mız; grupun vazifesiyle esas kadro suna münhasır bulunuyordu: Grup Müdürü: Kaymakam Korn Vuld. Refakat zabiti: Birinci mü- lâzım (Çavuşyan) Birinci şube âmiri: Yüzbaşı (Herin Vatson), Şube tercümanı: Mehmet A- k. İkinci şube müdürü şı (Gordon). Muavini: Mülâzım (Bland). Şube tercümam: Ziya. Gizli zabıta şefi: Pantikyan, » * Agopyan, Grupun birinci şubesi; milli kuv vetlerimizin cephelerdeki tahşidat, teçhizat ve harekâtı hakkında ma- lümat topluyordu. üzba- Grupun ikinci şubesi; grup kü- mandanlığından aldığı talimat da- iresinde; İstanbulda milli ordumu- Za silâh, cephane ve askeri techizat vesair Jevazımat ile zabit ve efrat gönderen ve askeri malâmat topl- yar've nakledenlere karşı zabıtai mânla vazifesi yapıyordu. Bu şube nin; İstanbul şehri ve Timanı inzi- batı ile meşgul olan kısmını (Pan- tikyan) ve Marmara denizi, Çanak- kale, Karadeniz boğazlarına kadar Uzıyan sahaflın inzibatı ile meşgul olan kısmını da (Avonvan) idare &- diyordu. Grupun karsragâhı: o Beyoğlu postanesinin bulunduğu binanın üst kısmında ve Galata şubesi de, Yeraltı camii sokağinda İstavropu- 10$ hanindır td. B #ttabi bu kadarcık bilgi bize kâfi değildi. Bu mühim gru- bun teşekkül halinde veya münfe- rit olarak çalışan şebekeleri ile bu gebekelerin bütün unsurlarını, a- janlarını ve bunların hariçteki te- mas ve faaliyetlerini teferrüatına ka dar öğrenmek ve bunların ihbaratı Bi ve İngilizlerin alacakları tedbir ve teşebbüs edecekleri hareketleri vaktiyle haber alıp o alâkadarlara bildirmek ve bu suretle maruz kal- malarına ihtimal bulunan tehlike ve menfi hareketlere karşı tedbir almak için kendilerine zaman ka- zandırmak vazife ve mecburiyetin- de idik. Bunları temin için; bu teş- kilâtın Beyoğlundaki merkezi ile Galatadaki şubesini siki bir surette gözetlemeyi ve'bu suretle her iki daireye devam'eden şahsiyetleri bi zer birer tesbite “çalışmayı; ilk te- şebbüs olarak; muvafık bulduk. Fakat sizler de tasdik ve itiraf bu- yurursünüz ki; bunları yapmak şimdi okuduğunuz. şu satırları yaz» mak gibi'kolay birşey değildi elbet te. Girişeceğimiz bu teşebbüs; düş- manın hâkim olduğu açık bir yer- de daima görülmek ve tutulmak ve belki de ölmek tehlikeleri altında iğne ile kuyu kazmıya teşebbüs et- mek kadar tehlikeli ve müşkül idi. rupun Galatadaki ikinci şu besini gözetlemek vazifesini şubenin bulunduğu İstavropulos hanı karşısına bir sandık ile kun- Yazan: M. SIFIR Temas ve dura boyacısı kıyafetinde otuttu- ğumuz fedakâr arkadaşlarımızdan Müştak Efendiye verdik. Bu arka- daşımız zahmetli vazifesine başla- dığı ilk gününde; eski taharri me- murlarından Üsküdarlı Celâl, eski ikinci komiserlerden Ekrem, Hafız Celâl ile dairede hademelik yapan Tayyarın bu daireye mensubiyetle- rini tesbit muvsffakıyetini göster- di. Hidematı hafiye grupunun Be- yoğlundaki merkezinin; öyle gelişi güzel bulunmüş, beğenilmiş bir bi- nada olmadığını gördük. Bina bir casus ve istihbaratçı zihniyeti ile iyi seçilmişti. Arnavut Tahsinin adamlarından bir Rum polis merkez. memurunun hâkim bulunduğu Ga latasaray karakolunun burnunun dibihde idi. Binanın methalinde Be yoğlu postanesinin gişeleri bulu - nurdu ki buraya hergün binlerce kişi giriyor, çıkiyordu. Fazla ola- rak etrafta gözcüler eksik değildi. larımızdan Derviş Efendiyi; içi ku- rabiye ve susam helvası dolu, ufak ve camlı bir tezgâh ile; Galatasa- ray mektebinin büyük parmaklıklı maa eze else a as er iki tarafta; inatlı bir sebat ve sabırla devam eden bir haftalık gözcülüğün ve çalışmanın bize temin ettiği menfaat az değil- di. Müştak Efendi; Galatadaki yazi haneye devam eden şahsiyetleri yazdığımız listeye iki isim daha ilâ ve etmişti.. Bunlardan biri Dirtat ve diğeri Dikran. Bu arada Derviş Efendi, bilhas- sa Beyoğlu belediye memurlarının türlü türlü taciz ve tehditleri kar- şısında büyük bir sebat ve inat i vazifesine devam etti've takdire lâ- yık bir varlık gösterdi. Kiraz Ham- di (Paşa) ile Erkünı Harp Miralayı Refiğin grupun resmi otomobili ile, kumandan © kaymakam (“Korn Vuld'un beraberinde birkaç de- falar karargâha gelip gittiklerini tesbit etmiş, ve bu dairede çalıştığı bizce malüm olan Mehmet Ali Be- yin günün muayyen saatlerinde ve dikkati celbedecek kadar sık sik ha rice çıktığını ve bir müddet sonra döndüğünü saat ve dakikaları ile Kiraz Hamdi ile Erkânı Harp Re fiğin, casusluk ve vatansızlık vadi- TAN Eyüpteki Ihtifalde 16 mart faciasının yıldönümü mü- nasebetile, dün, #yüpteki şehitlikte büyük bir ihtifal yapılmıştır. Merkez Kumandanı General İhsan İlgaz, E- yüp Kaymakamı Haşim, Fatih Kay- makamı İhsan, Belediye Reis Muavi- ni Rauf, Şehir Meclisi azalari, Üni- versite gençleri ve kalabalık bir halk, ihtitalde hazır bulunmuştur. Komutanlığın, partinin ve beledi- yehin gönderdiği çelenkler, aziz şehit lerin mezarları üzerine konduktan sonra, saat tam 15 te, merasime, Şe- hir Meclisi namına Cemalettin Fazı- lin nutku ile başlanmıştır. Cemalettin Fazıl, 16 mart faciasi- nin İstanbullular için ne elim bir ha- tıra olduğunu anlatarak şöyle demiş- tir: “— Azte ider, Tertemiz ve yüksek ruhlarımızı şehir hal İ kanın minnetle dolu saygılarımı sunmıya gel m ve millet uğurunda akatlığınız İ asil tığı topraklar dzerin- içlik, yarattığınız matem turarak kadar aşkla, heyacan- la, neşe ile durmadan çalişiyor, Bundan sonra, halkevleri namına Eyüp halkevi başkanı Dr. Hilmi Kat, İ havasını 16 Mart Şehitlerinin Hatıraları Anıldı söz almış ve 1920 deki işgal faciasını anlatmış, 16 mart tarihinin yalmz ka ranlık ifade etmediğini, bu tarihin ay Türkün uyanışının tarihi olduğunu tebarüz ettirmiş ve alkışlanmıştır. Daha sonra, Üniversite gençliği s- dına söz alan Bahadir Alkın, heye - miştir; “— Atatiirk, Yetiştirdiğin gençlik, ilerde yeniden bir 16 Mart yapabilmek cüretini gösterebilecek. lerin âkibetlerinin çok: feri olacağını sana bir kere daha kutlu and olarak tekrarlar, Nutuklardan sonra, bando mızıka matem marşını çalmış ve bir müfreze asker havaya üç el silâh atmıştır. Bu sırada Eyüp ve civarındaki bütün fab rikalar düdüklerile ihtifale iştirak ete mişlerdir. Bunu, geçit resmi takip etmiştir. En önde bando ve askeri kıta olduğu halde, polis müfrezesi, Eyüpteki orta ve ilkmektep talebeleri şehitliğin ö- nünden bir geçit resmi yapmışlardır. Bu suretle merasime son verilmiştir. BELEDİYEDE : Otmobillerin Fenni Muayeneleri Bitiyor Otomobillerin fenni muayeneleri, bugün bitirilecektir. Şimdiye kadar yapılan muayenelerde ıskartaya çı- kartılacak otomobillerin tahmin edil. | diğinden az olduğu görülmüştür. Bütün otomobil ve otobtislerin yıl- kk fenni kontrol ve müsyene günü olan bir hazirana kadar dağılmaz cam takmaları lüzumu kati olarak karar. enişletilecek Caddeler Türbeden Bayazıda giden caddenin. genişletilebilmesi için Çarşıkapıdaki Kara Mustafapaşa türbesinin kaldırı! masi lâzım gelmektedir. Fakat müze- ler idaresi tarihi değerini ileri sür- müş, türbenin ortaya alınarak cadde nin iki taraftan geçirilmesini iste miştir. Bu hususta Prostun fikri ah-| İnacaktır. i Validehanı istimlâk edildikten sonra arkasında bulunan ve meyda- na çıkacak olen bineların yeni mey- danın güzelliğini bozacağı gözönün- de tutularak bu binaların meydanın şerefile uygun bir şekle konulması ka rarlaşmıştır. sinde uluorta konuştuklarını ve bütün mukaddesat ve mefhumları çiğniyerek kapı kapı gezip dolaştık larını biliyorduk... Fakat bu düş- man karargâhında pusu tutan ve a- rasıra harice saldıran bu Mehmet Ali Bey kim oluyordu?.. Herhalde İtilâfçıların göz bebeği maruf Meh- met Alisi değil idi.. Onun İngiliz. lerin oydukları bir yılan yatağın- da arasıra çöreklenerek zehir kus- tuğunu biliyorduk. Tabü bu bilme- diğimiz Mehmet Aliyi de pek ça- buk öğrenecek idik. (Devamı var) DÜNKÜ İHTİFALDEN RESİK POLİSTE: Bir Hırsız Kaçarken Bacağından Vuruldu Dün Fatihte bir hırsız, kaçarken kurşunla yaralanmıştır. Hâdise şu- dur: Cevdet isminde biri, saat 15 sula- rında Çarşambada Lokmacidede 80 kağında Hurşidenin evine girmek i- çin pencereyi kurcalamıştır. Fakat, buna imkân bulamayınca, kapıyı o- muzlamış, içerden birçok eşya topla- EM Foneme da, iin SARMA Saç üstünde yakalamak istemiş, fakat ö- teki hemen kendisini sokağa atarak kaçmıya başlamıştır. Cevdet, polisin “dur!, emrini de dinlememiştir. Bunun üzerine me - mur Hasan, silâhını kullanmak mec. buriyetinde kalmış ve ayağına doğru bir el ateş etmiştir. Cevdet, bacağın- dan hafif yara almış ve arkadan ye- tişen polise teslim olmuştur. Yaralı, bemen hastaneye kaldırılarak takiba- ta başlanmıştır. MÜTEFERRİK : Eyüp Dispanseri sis bir tabip ve hastabakıcı tayin e- yağ ve balıkyağı verilecektir. # Toprak bayramı, dir. ni zamanda İstiklâl Mücadelesini ve ı canlı bir hitabe söyliyerek şehitlere! 8 hitap etmiş ve sözlerini şöyle bitir.! Verem Mücadele cemiyetinin Eyüp teki dispanserinde bütün eksikler ta- mamlanmış ve dünden itibaren ber gün çalışmıya başlamıştır. Veremli. leri muayene ve tedavi için mütehas- dilmiştir. Dispanser, pazardan başka her gün açık bulundurulacaktır. Ce- miyete müracaat eden hastalardan muhtaç olanlara parasız ilâç ve tere- önümüzdeki pazartesi günü, Yeşilköyde Ziraat mektebinde kutlanacaktır. Merasime, civar köylüler de iştirak edecekler- denim indiriliğeri DENİZ ve LİMAN : Şirketin Yeni Vapuru, Dün Denize Indirildi Şirketi Hayriyenin kendi fabrika- sında yaptırdığı 76 numaralı vapur, dün saat 15 te denize indirilmiştir. Şirketin idare meclisi Reisi Nocmet-| tin Kocataşla, şirket müdürleri, de-| niz ticaret müdür muavini ve fen he- yeti azaları Hasköydeki fabrikaya gi- derek indirme merasiminde bulun - muşlardır. Yeni gemi, Yeni geminin adı “Sarıyer, dir. Ka zanı, bugün yerine konulacak, sonra diğer eksikleri tamamlanacaktır. Ha- ziranın on beşinde yaz tarifesile be- raber işlemiye başlıyacaktır. Şirket, fabrikada ayrıca bir de kü- Şük, araba, yapyru. yepmeklağırı Bel alabilecek, Üsküdar - Beşiktaş ara- sında devamlı seferler yapacaktır. İlerde inşa edilecek olan 78 numa- ralı vapurun motörü, şimdiden temin olunmuştur. Bu vapur, şirketin ilk Di zel motörlü yolcu vapuru olacaktır. Fırtına, Nihayet Dindi Günlerdenberi devam eden fırtına ve yağmur dün kesilmiş ve gemiler yollarına devama başlamışlardır. Şeh rimizde de hava, akşama doğru açıl- mış ve güneş yüzünü göstermiştir. * Liman işletme idaresinin fabri- ka ve havuzlar idaresine ısmarladığı üç saç mavnanın inşaatı bitirilmiştir. Havr'da yaptırılan yeni su gemileri | de mayısta limanımıza! getirilecektir. | Denizbank umüm müdür müa- vinleri, dün öğleden evvel fabrika ve havuzlarda, öğleden sonra da deniz- yollarında meşgul olmuşlardır. Umu mi müdür, Ankaradan döndükten sonra muavinlerin her üçü de İzmire giderek tetkiklerde bulunacaklardır. * Dün Italya bandrah Saturnla | vapuru ile 590 seyyah gelmiştir. Va- pur, akşam Yafaya gitmiştir. Denizbank tekaüt sandığı ilk top lantısını bugün yapacaktır. 17-3-938 geesemeemermman nkaradan $,.. Telefon ve Telgrafla Dördüncü Müfettiş General Alpdoğan Ankaraya Çağırıldı Ankara, 16 (Tan muhabirinden) — Dördüneli Umumi Müfettiş General Abdullah Alpdoğan, Doğu vilâyetle” rinin inkişafı için vekâletle temas ef” mek üzere Ankaraya davet edilmiş” tir. General Abdullah Alpdoğan ya” rın buraya gelmiş olacaktır. Hariciye Vekilimizin Mısır Seyahati Ankara, 16 (Tan muhabirinden) — Hariciye Vekilimiz Doktor Tevfik Rüştü Aras, Mısıra gitmek Üzer& bugünlerde Ankaradan İstanbula b8 reket edecektir. Tevfik Rüştü Ars Kahirede bazı siyasi temaslar yap&” caktir. Bükreşte Türk - Romen Ticaret Odası Kuruldu Ankara, 16 (Tan muhabirinden) Buraya gelen haberlere göre, Bük” reşte bir Türk — Romen ticaret © 'dası kurulmuştur. Bu haber Ankar& da çok müsait bir şekilde karşılan mış ve iki dost memleket arasında” ki yakınlığın ticari ve iktısadi sahar da da yeni inkişaflar arzedeceği Ür mitlerini kuvvetlendirmiştir. Avusturya Elçisi Alman Ankara, 16 (Tan muhabirinden)— Avusturyanın Almanyaya ilhakı ü zerine, buradaki Avusturya masls” hatgüzarı Hariciye Vekilimizi ziya” ret ederek vaziyeti resmen bildir miştir, Avusturya sefarotanesindeki işler Alman sefiri Fon Keller tarafından devralınmağa başlanmıştır. Alman | sefiri de vaziyeti hükümetimize bil dirmiştir. —— ği MEMLEKETTE: Samsun Umumi Meclisinde Ma bugün son toplantisini yapan *wilâ” yet umumi meclisi dağılmıştır. vi lâyetin 1938 mali yılı bütçesi 861 bin lira olarak tespit ve kabul olunmuş” tur. Bütçede geçen yıla nazaran yüğ küsür lira fazlalık vardır. İİ Acıklı Bir Ölüm Memleketimizin tanınmış iş adam larından, Türkiye Imarbankası Mev Disi Idare Reisi vE “Hathas” © inşasf şirketi o mü: müteahhit Halit Tahir Arda müp” telâ olduğu rahat” sızlıktan kurtuls” mıyarak dün se” bah vefat etmiğ” tir. Cenazesi bugü? saat 10 da Kad” köy Mühürdar Ri” malye sokağı No. 21 deki evinden kA dırılarak Üsküdar araba vapurile E# İ bataşa geçilecek ve Ayazpaşa le Nişantaşındaki Teşvikiye camiin” de namazı kılınarak Zineirlikuyudi” ki asri mezarlığa defnedilecektir. —— YEILENLELİSSE SILA RI “ “ d N Ni N k Gama» İL Dün, Eyüpte Bahariyedeki şehitlikte yapılan ihtifalde bir üniversiteli söz söylüyor ve bir müfreze havaya ateş halinde. TAKVİM ve HAVA 17 Mart 1938 PERŞEMBE Gün: 31 Kasımi 129 3 üncü ay; Arabi: 1957 Muharremi 14: Güneş 6,00 — Öğle Ikindi: 4545 — Akşam: Yatsı : 1948 — İmsk: — YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdun dağu Anadolu mıntakaleri » Edenin cenüp kısımları Orta ve cenubi nadolunun garp taraflarında hava bul diğer mıntakalarda çok bulutlu ve mev yağışlı geçmiştir. Rüzgürlar Karadeniz. yılarında cenübi istikametten kuvveti diğer yerlerde umumiyelle şimal istiki ten orta kuvvetle esmiştir. ri yi Dün İstanbulda hava ekseriyetle ve cüzl yağışı geçmiş, 24 sant zarlod, yağışın metremurabbalna bıraktığı # tart 200 gra ölçülmüştür. Rürzedir giri Gkametien saniyede 1-3 metre hızla tir. Saat 14 te hava tözyiki 767,8 lime ldi. Suhünet en, yüksek 7,B, en göşük santizrat kaydeğilmistir.