16 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

ES Sura Casusluk Savaşı izi Hindistandan getiren üç bacalı, dört direkli büyük z vapuru Selimiye kışlasının açığına demirlemişti. Mütehassir anaların yavrularına atılışı gibi; bize doğru koşuşan yüzlerce sandal fmızi kuşatmıştı, o Vapurun inde süzüle süzüle uçuşan mar- tılar; boğuk ve kısık feryatları ile bize; talihsiz yurdun acıklı mersi- yelerini okuyorlardı. Uzun esüret rinin bir torba et ve kemik yı haline koyduğu uyuşuk vücu- dumu ben de bir sardalın içine bi- Takmış, vapurdan ayrılmıştım. Esaretten kurtulmuş, anayurdu- ma kavuşmuştum sanki!.. Selimiye kışlasında İngiliz bayrağı, Saray - burnunda Fransız bayrağı, Üskü Ja İtalyan bayrağı dalgalanıyor Limanda sıralanan deniz dev fışkıran zifir. anlar ağır ağır yük- seliyot, dağılıyoğ; süzülüyor, ka- rabahtlı İstanbulumu şeffaf bir ma tem tülü gibi sarıyordu. Bu eleni atömli manzara kar- gısında ben; derhal garnizonumun değiştirildiğine hükmetmiştim. E- saretten kurtulmuş değildim. Boy- nu bükük esir yavruma, bağrı de- lik esir yurduma kavuşmuştum. Bundan sonra esirliğin acılıkları - n: hep beraber tadacak, hep bö raber ağliyacaktık. G n acı günler bana herşeyi gös termiş, yurdumun bütün elem Terini, gamlarını önüme sermişti Mağlüp Osmanlı hükümetinin yi kık ve yanık enkazı arasında inli- yen, için İçin ağlıyan yurdumuzun bu parçasına, bahtsız İstanbula sırtlan sürüleri üşüşmüşlü. Bu kara günleri çoktan özliyen, intikam his ve hırsları fle fırsat gözliyen yerli kurtlar da bu siirülere katıl- mıştı, Sivri dişlerini gösteriyor, u- luyorlardı.... Bozgun yurdu yara - lamak, yorgun Türkü boğmak, bay gin Türklüğe saldırmak istiyorlar- dı. 'Tek bir kurtuluş ümidi var, oda Onda. Salgınctların çevrelediği iha net ve hiyanet kordonunu aşarak, geçtiği yerlere nurlu ümitler saça- rak Anadolunun göbeğine koşan “Türklüğün çok ulu ve er eylâdında!, İşte o; yorgun yurdu ayaklandır - mış, yorgun Türkü canlandırmış, baygın Türklüğü ayıltmış; benlik ve varlık savaşına atılmıştı bile. Benim için yapılacak şey, mu- kadderat de: n fettanın kancık fentlerine, cilvelerine boyun ek - mek, meçhul tecellilerini bekle - mek degil; aslan gibi kükriyen sa- vaşçılara hemen katılmak idi. unun çarelerini düşünüp a- Ç rarken; çok sevdiğim ve saydığım ve vakitsiz ölümüne hâlâ yandığım miralay Esat Beyin mer- kez kumandanlığına tayin edildiği ni haber aldım. Bir gün makamına gittim. Hicranlarımı, arzularını anlattım, muavenet ve delâletini diledim. Esat Bey dileğimi kabul etti. Fekat — Elmasım, dedi, kurtuluş için Anadoluya koşan ve katılan çok... İstersen seni de göndereyim. Fakat bana burada fikir ve zekâsile çalı- şacak, çarpışacak arkadaşlar da lâ- zam. Düşmanların içine sokulmak, tasavvurlarını anlamak, daha açık Hade ile casusluk yapmak ta bir sa- vaştır. Nasıl bu cephede çalışabi- Mr misin? Düşün bunu!.. Beklemediğim bu teklif karşısın da; yapamam!... Demek onurumu kırardı. Böyük bir azim ve iman ile: — Çalışırım!,. Dedim. Esat Bey memnuniyeti. ni açıkça hissettirdi ve: — O halde, dedi, yarın sabah bana biraz dalia erken gel. Seni kıy metli bir arkadaş ile, tanıştıraca - ğım. rtesi sabah, bütün mücadele müddetince beraber çalış - tığımız çok kıymetli arkadaşım yüz başı Yusuf Bey ile tanışmış ve al aiğrmiz direktifleri Ysat Bey ya nından ayrılmıştık. On beş günlük faaliyet, teşkilâ - tamızı işe başlıyacak bir hale getir- miye kâfi geldi İlk muvaffakıye- timiz; Krokerde (Ballar) karargâ- hında çalışan ihtiyat zabitlerinden Mehmet Necati ve Efdal Beyleri teşkilâtımıza almak ile başlamış tı. Bu İki hamiyetli ve vatansever arkadaşın yardımları ile; Cümhu- riyet gazetesinin şimdiki bulundu- ğu ve ozamanlar Kırmızı Konak is- mile maruf olan binadaki İngiliz karargâhına; (Rikatsin Het) in ma- İyetine şimdi İş Bankası müfettiş- lerinden ve esaret arkadaşlarım - dan Fertdun Beyin yerleştirilmesi bizi biraz daha kuvvetlendirmişti. Şimdi Ankara vilâyeti daimi en - cimen başkâtibi olan ve o zaman- lar İstanbul polis müdürlüğü sicil kalemi mümeyizi bulunan akra - bamdan Maet Beyin bize iltihakı, büyük himmet ve gayreti bize bir saha açmış ve Hicabi, Zekâi, Emin Osman Nuri, Müştak, Derviş Bey ve Efendiler gibi namuslu, fedakâr, ferağat sahibi arkadaşlar kazandır mak ile teşkilâtımıza can ve ruh kat maştı İz; pek geniş olan mücadele sahasına işte bu mütevazi kadromuzla atılmıştık. Bilâhare büyüyen, dal budak salan teşkilâtı- mız; salgei ve soyguncuların a- yaklarına dolaşacak, hareketlerini şaşırtacak bir hale gelmişti. Bu ya- zılarımda, İstanbuldaki salgıncı ve soyguncularla nasıl" uğraştığımızı kurulan hiyanet ve ihanet yuvala- rının göbeklerine kadar sokularak nasıl çalıştığımızı, mağrur ve mü- taazzim teşkilâtçıları hasıl aldatıp atlattığımızı gösteren heyecanlı ve meraklı hatıralarımızdan bah - im... Bu maceralardan heyecan dü- Yanlar, içlerinde bir takdir hissi do Hanlar bilmelidirler ki; takdir ve if tihara lâyık bile olsa bu hatıraları yaşatan bizlere değil; Türke Türk- üğünü tanıttıran, Türklüğüne tap tıran, Türke savaş his ve cesaroti- ni âşılıyan, Türke kurtuluş tadini tattıran ona, büyük Atatürkümü. ze aittir, M. SIFIR (Devamı var) | BELEDİYEDE : İçin İstimlâk İşine Başlanıyor Mütehassısı Prost, yanan adliye sa- rayı ile tren hattına kadar inen ve İshakpa- şa mahallesi adı verilen mıntakada baştan aşağı bir park yapılmasını ka- rarlaştırdığı için, bu sahanın isti lâk projesi hazırlanmıya başlanmış- tır, Bu park, imar, çalışması arasın İda ön plânda yapılacak işlerden biri- dir, | Gazi Köprüsünün Dubaları 26 duba üzerine kurulacak olan Ge zi köprüsünün dubalarının monte &- dilmesi ve yerlerine konulması işi bi- rincikânunun ilk gününe kadar biti- rilecektir. Şimdi bu hafta beşinci dü- ba monte edilecek ve ayrıca iki de ih- tiyat yapılacaktır. Asfalta Çevrilecek Yollar Üzerinden tramvay rayı geçen cad- delerin tamiri için belediye ile tram- vay şirketi arasındaki ihtilâf halle dilmiştir. Şirket yolları beton üze- rine mozayıklı parke ile döşemeyi, fakat belediyece asfalta çevrilmesi 4- cap edenlerin masraflarını da müşte- reken yapmayı kabul etmiş, bunun i- çin icap eden malzemeyi Avrupaya ısmarlamıştır. Yeni yapı ve yollar kanunu pro- jesinde bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu iş için Ankaraya gitmiş olan be- lediye mümessilleri yarın şehrimize döneceklerdir. * Tünelin Galata cihetinde yeni yapılacak han için istimlâk muamele- sine bu aybaşı başlanacaktır. Taksimde yer altında yapılacak asri helânın istimlâk muamelesi bi- tirilmiştir. İnşaata o geğilmek Üzere dir. X Belediye hamam fiyatlarını Jü- #ımundan iazla pahalı gördüğünden bu fiyatların indirilmesi lere başlamıştır. öenmli Beşiktaşta Dünkü Kamyon Kazası Dün, Beşiktaşta yine bir yolcu çiğ nenmiştir: Şoför Muzaflerin idaresindeki 2799 nümaralı kamyon Beşikteşten geçer - ken 50 yaşlarında Mayromatya ismin de birine çarpmış, başından ve göğ- sünden ağır surette yaralamıştır. Kadın Beyoğlu hastanesine kaldırı- larak tedavi altına alınmıştır. YeniBüyük Parki tevkifhanenin arkasından | - Imifalde bulunacak davetliler, Köp l için tetkik- TAN YERLİ HABERLER Bugün 76 Mart Bugün, 16 mart faciasının yıldönü- İstanbulun işgali günü, Şeh» zadebaşında, yataklarında — uyurken kahbece | şehit “edilen kahraman Mehmetçiklerin aziz hatıralarını ân“ mak igin, Eyüpteki şehitlikte bugü ssat 15 te büyük bir ihtifal yapıla caktır, rüden 14 tg kalkacak bir vapurla E- yübe götürülseeklerdir. İktifmide şe hir, halkevleri ve gençlik namına bi- rer nutuk söylenecek, kıtalar ve mek» tepler duruş sirasile bir geşit resmi yapacaklardır. “arasa —... 2.2 MÜTEFERRİK : İran Konsolosanesinde Dün Yapılan Merasim İran Şehinşahı Majeste Rıza Peh- levinin doğum yıldönümü münasebe- tile, dün İran General konsolosanesi İbir kabul resmi yapmıştır. Dost İranın bu bayramında vilâ- yet erkânı, İstanbulda bulunan kon- soloslar, gazeteciler ve diğer birçok #evat bulunmuşlardır. General kon- soloşane erkânı misafirlerini İran a nanelerine lâyik bir nezaketle karşı- lamışlardır. Kabul resmi büyük bir samimiyet içinde geçmiştir. İran Şehinşahı İranda büyük bir inkılâp kurmuş, yeni bir varlık ya- ratmıştır. Doğduğu yün İran milleti için hakiki'bir bayramıdır. Bugünün iran milleti için kutlu olmasını di- ler, tebriklerimizi sunarız İspirto Ucuzluğu Başladı İspirto fiyatlarında yapılan yüzde 30 - 35 nisbetindeki tenzilât dün baş lamıştır. Bayiler, ispiMonun kilosuna ancak on kuruş bir ticaret koyarak | satacaklardır. zarar edecektir. Küçük ftriyat âmil- leri, ispirtonun serbest satılmasını fırsat sayarak evlerinde kolonya ve losyon yapacâklar, bunları vergisiz satmak imkânını bularak kendilerine rekabet edeceklerdir. Ellerinde ma- mul stok bulunduranlar zarar göre- ceklerdir. —— İzmir Ticaret Odasında İzmir, (TAN) — Ticaret odası ye- ni meelisi valinin reisliğinde toplan- mış, muhtelif müzakerelerde bulun - muştur. Gizli reyle divanı riyaset ve idare heyeti intihabatı yapılmıştır. İ Yeni riyaset divanı şöyle teşekkül et- 4 Fatihte Üsküplü caddesinde bir) miştir: kahvede oturan Kâmil, şüphe üze-| alanmış, üstünde esrar bu- lunduğu için mahkemeye verilmiştir. Büyükadadaki Ceset On gün evvel Büyükadada bulunan cesedin hüviyeti met baba sokağında 20 numarsli evde oturan mütekait Hasana sittir. Kaza neticesinde düşerek boğulduğu anla- şılmıştır anlaşılmıştır. Bu,| Üsküdarda Torbalı mahallesinde Him | Birinci rels Hakkı Balcıoğlu, i ci reis Şerif Remzi, birinci reis vekili İ Mazhar Nurullah, ikinci reis vekil Nur Çolakoğlu, hesap müfettişi Ceva hirci Şükrü, muamelât müfettişi Aş- ki Eren, kongre azaları Fuat İymen, Ahmet Bornovalı İdare heyetine de şunlar seçilmiş - tir: Şükrü Cevahirei, Şerif Remzi, Kâ- Taner, Şerafettin, Salâhattin. İsaasaeasesesasaeeasakeseseesesekemeseeee Teriyatçıların Kansatı şadur Hezi. ne, bu yüzden muamele vergisinden | DENİZ ve LIMAN : Bazı Vapurlar Fırtınadan karaya yolcu çıkaramadı Karadenizdeki fırtına gün geçtik- çe şiddetini artırmaktadır. Gelen ha- berlere göre seyrüsefer tamamen dur muş vaziyettedir. Limanlara sığınan gemilerin sahille irtebat peyda edeme dikleri bildiriliyor. O kadar ki, bazı limanlarda yolcular, karaya çıkama- mışlardır. Denizyolları idaresinin Karadeniz- deki vapurları da, şimdilik bulunduk ları limanlardan ayrılamıyorlar. Bunların ne zaman gelecekleri bek- H değildir, Büyükdere önünde hava- nın dinmesini bekliyen vapurlar ço- galmıştır, Şehrimizde hava dün de, soğuk ve ısmen yağmurlu ve tamamen kapa- lı geçmiş, arada bir kar da atıştırmış- tır. Boğaziçinde ve limanda hayli sis görülmüştür. İstinye Dok Şirketinde İstinye Dok şirketi, senelik umu- mi heyet toplantısını dün yapmıştır. Tasfiye halinde bulunan şirketin 937 bilânço vaziyeti görüşülerek (idare meclisi ibra olunmuştur. Şirket, 938 senesinde ancak bir ay çalışmış, son ra Denizbanka devredilmiştir. Bu bir aylık hesaplar da, bir buçuk ay sönra yapılacak bir toplantı ile u- mumi heyete bildirilecektir. A Şirketi Hayriyenin yeni yaptır- makta olduğu 76 numaralı vapuru a- yın 20 sinde denize indirilecektir. Ge mi, ancak haziranda sefere çıkabile- | cektir. —ğ MAARİFTE : Maarif Vekili Dün Ankaraya. Gitti Maarif Vekili B. Saffet Arıkan, İdün üniversiteye gelmiş ve Rektör Cemil Bilselle bir saat kadar görüş- müştür. Saffet Arıkan, dün akşam- İki trenle Ankaraya gitmiştir. Yeni Mektep Binaları İlk ve orta okul binalarının ted- riet bir surette yeniden ve modem İyapılması esası kabul edilmiştir. Ye- ni mektep kurmak için bu esasa da- yanan bir proje hazırlanmıştır. Yeni bir orta mektep binası kurul. mak üzere dün Şehremininde bir ar- sa istimlâk edilmiştir. * Maarif Vekâleti, mektepler için bir kooperatif nizamnamesi hazırla» mıştır. Önümüzdeki ders yılı tatbik edilecektir. Derslere mâni olmaması için mektep müsamerelerinin mayıstan önce verilmesi bütün mekteplere ta- mim edilmiştir. 4 Azlık ve yabancı okullarındaki Türk muallimlerine hasta oldukları zaman ayni okuldaki diğer Türk mu- alimleri vekâlet edeceklerdir. IRAN bul resminde bulunanlar KONSOLOSHANESİNDEKİ MERASİM : İran Şehinşahı Majeste Rıza Pehlevinin yıldönümü münasebetile İran konseloshanesinde dün yapılan ka- 16 -3-938 sw Ankaradan İ. Telefon ve Telgrafla e Çekosivakyadan Bir Ticaret Heyeti Ankaraya Gelecek Ankara, 15 (Tan muhabirinden) — Türk - Çekoslovak ticaret anlaşma” sının müddeti mayıs sonunda bite cektir. Anlaşmayı yenilemek için 8 yın yirmi birinde Çekoslovak caret anlaşması içi zakereye iştirak ede caret heyetinin Vaşingtondan çıktığı hükümetimize bildiril Yunanistanla ticaret münas ri daha ziyade genişletilecektir. Bus nun için yeni bir ticaret anlaşmasi yapılacaktır. İki taraf hazırlığa baş lamıştır. Hazırlıkların Başvekilimi - zin nisanda Atinaya yapacağı sey#” hatten evvel bitirilmesine çalışılıyor. Avusturya İle Başlıyan Ticaret Müzakeresi Durdu Ankara, 15 (Tan muhabirinden) — Avusturya ile başlıyan ticaret anlaşması müzakerelerine Türke fiste devam edilmesi kararlaşmış tı. Son hâdiseler dolayısile Avus- turya elçiliği mümessil gönderme” diğinden müzakere kalmıştır. Sigorta Şirketleri Kanunu Ankara, 15 (Tan muhabirinden) — Sigorta şirketlerinin teftiş ve mura kabesi hakkındaki kanunun bazı maddelerini değiştiren ve bu kanı” na bazı yeni hükümler ilâve eden ka” İnun lâyihası Büyük Millet Meclisine İ verilmiştir. İ Orman İşlerinde Çalışan Memurlara Verilen Tazminat Ankara, 15 (Tan muhabirinden) Hükümetin aldığı yeni bir karara gö” re, orman amenajman memurlar0e | harita subaylarına verilmekte olsn tazminat, arazi üzerinde çalıştıklar rı zaman için ihtiyar ettikleri mas * Amerika ti yola raflarla ti rine mukabil olarak k kamet yevmiyesi mahiyetinde oldu undan bu tazminulın, kazanç, ikti «İsadi buhran ve müvazene vergile * rimeem vezl bebelerin ve yale va kuvvetlerine yardım vergisinin Kl silmesi icap etmektedir. Dahiliyenin Taşra Teşkilâtı Ankara, 15 (Tan muhabirinden) — Dahiliye Vekâleti taşra teşkilâtı pro jesi yakında Meclise sevkedilecektir. Proje ile mülkiye memurlarının ms* aşlarına yapılması düşülen zamlardan bu sene yalnız mektupçularla nüfus müdürleri istifade edeceklerdir. MEMLEKETTE: Bursada Tütün Piyasasi | Bursa, 14 (Tan muhabirinden) — Bursa tütün mahsulü bir kaç gün * denberi canlı bir piyasa arzetmekte" dir. Tütünün kilosu 30 — 80 kuru$ arasında alınmaktadır. İnhisarlar İz daresi piyasanın müstahsiller lehin€ olmasına gayret etmektedir. 200 bis kilodan fazla stok tütün satılmıştır. BİRKAÇ SATIRLA İnkisnrlar umum iüdürü Yiiat Ye” hel, bir âyın 20 sinde Avrupadan Bevektir. pi olörler Cemiyeti idare heyetinin 13“ tifası, dün ticaret odasına bildiril * miştir. » *(Giimrik komtayonculuğu — imtibsni dün sabah yapılmış; 100 irişi girmii” tir. TAKVİM ve HAVA | 16 Mart 1938 ÇARŞAMBA Kasım: 128 Rumiz 1354 Mart $ 1222 YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdun Trakya ve Karadeniz Kıyılar" da haya kapali ve yeryer yağışı, GA mıntakalarında bulutlu geçmiş, rizghi Karadeniz kıyılarında garbi, Doğu ve ÖN map doğusunda Osnubi, diğer yı de v miyetle gimali istikametlen orta. Egede K vgtlice esmiştir. ün, İstahbulda hava kapalı ve cüz Bist geçmiş, 24 eaet zarfında yağan Ki” gmetrâ mur: ıma bıraktığı su miktar Spam olarak ölçülmüştür. Sast Mite BAT metre 767,8 milimetre idi, Hararet en © 3/7 ve en az sıfırın altında 3) santişrat © rak “Kâvdedilmietir.