5 Mart 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

.... | İngiltere - Almanya Konuşmaları Ömer Rıza DOĞRUL osu Başvekili Mister Chamberlain'in anlaşma si- Yeseti bir adım daha atmaktadır. Bir taraftan İtalya ile anlaşmak İşin hazırlık yapılmakta ve İni terehin Roma sefiri Lord Perth talimat verilmektedir. İngiltere se fici, birkaç gün sonra Romaya dö- Becek ve yapılan hazırlıklar daire- inde iki taraf arasında anlaşma ze Minini araştıracaktır. Birkaç gün- denberi, iki tarafın noktai nazarı bakkında birçok haberler gelmek: âh İtalyanın Akdenizde mü- âh İngilterenin Ak- denizde kendi hesabına tam bir serbesti temini için uğraştığı anla- tilmaktadır. Bu haberler doğru & *€, iki taraf arasındaki nokta) na- Yar farkının çok geniş olduğuna ülkmetmek lâzım gelir. Fakat, hakiki vaziyetin henüz sarih olmadığı aşikârdır. İtalya ile İngiltere işinin bu va- Yiyette bulunduğu sırada İngiltere- | Bin Berlin sefiri Sir Henderson'un Almanya devlet şefi ile görüştü. ve Fon Ribbentrop'un da haf- taya Londraya gideceği haberleri Eeldi. Fon Ribbentrop'un bu Lon- ra ziyaretinin, gerçi bir veda ziya Yetinden ibaret olduğu söylenmek» tedir, fakat ziyaretin Hitler » Hen- derson mülâkatından sonra karar- aştırılması, İngiltere ile Almanya Arasında da konuşmaların başlamış Olduğunu hissettirmektedir. İngiltere ile Almanya arasında Muşulacak en belli başlı mesele, müstemlekelerinin iadesi Meselesidir. Almanya, bu müstem- lerin kendisine iadesi üzerinde Brar ettiği halde assa İngilte- 0 muhafazakârları ve hükümetin Mesul ricali, bu işe yanaşmak İs- iş, hattâ, İngiliz idaresine gi ten bir toprağın Almanyaya devrer İyeceği ileri sürülmüştür, üstemleke bahsi üzerinde my iz noktai nazarının de- za mgr müstemi in m Sileceğini, değişmediyse Al - Yâr ne şekilde tatmin oluna- “ağını bilmiyoruz. Bir aralık, AL Manya ile bu mesele üzerinde bir Mütareke yapılacağı, yani Alman: in beş, on sene bu mesele ile Değgul olmaması mukabilinde İle» Pisi için bitakım tedbirler alınaca- hattâ Almanyanın böyle bir mü- Hrekeye taraftar olduğu söylen - Miyti. Daha sonraları mesele tek- Tar uyuklamış, ve bu uyuklamayı Almanyanın miistemleke işi üze - le. yeni ve geniş bir propagan- Açması takip etmiş, Her Hitler Beçenlerde söylediği nutukla bahsi ileri sürmüştü. İngilterenin müstemlekeler me - Melesi üzerindeki noktai nazarının Meseleyi tek başına halletmiye- Almanya ile yapılacak geniş ve ml bir anlaşma çerçevesine sığ k olduğu göze çarpıyor. Nitekim, İtalyaya karşı da ayni til hareket takip olunmakta ve Münferit meseleler üzerinde değil, ullü bir anlaşmanın istihdaf ©- diği açıkça görülmektedir. Bem kestirmek henüz müm- be değildir. Fakat Mister Cham - isin, tecrübeye girişmiş bulu- ©r. Tecrübenin değeri ise vero- hetice ile taayyün eder. ", Mırn siyaseti 3 »sır Başvekili Mehmet Mah- mut Paya, dün söylediği bir ukla Mısırın dahili ve harici si- izah etti, Bu izaha göre, nümüzdeki yıllarda meş - kal lecek en mühim iş müdafaa vetini kurmak, Mısır ordusunu lemek ve motörleştirmektir. Müsüran coğrafi vaziyeti, onun çok ae müdafaa teşkilâtına sahip Di 'asını gerekleştirmektedir. İn - 4 > Mısır ittifakı, ikl müttefik İletin Mısırı müdafan işini pay- pe, çolarını temin ediyorsa da bu sti aşına. Mısır müdafaasının ku « lmasına ve güvenilecek hale gel al kadar devam edecek. daha ve 8 Misir kendini müdafaa işini mesuliyetini doğrudan doğruya Üzerine alacaktır. isirin bu büyük işe başlaması VE bu işi başarması, BÜYÜK BRİTANYA: İngiliz Silâhlanması İşçi Partisi Tarafından Muhalefet Görüyor Londra, 4 (Hususf) — Silâhlan- ma meselesi, İngilterede, diğer siyasi meselelerle müvazi olarak günün en mühim meselesidir. Times gazetesi. silâhlanma için bütçeye konulan bir bucuk milyar İngiliz liralık tahsisat 87 buluyor. Daily Telegraphe gazete- #i de orduya gönüllü asker alınma sında güelükler doğacağını. 60 bin gö nüllüye ihtiyaç bulunduğu halde he- nüz 30 bin kişi bile yazılmadığını bil diriyor. Harbiye bütcesi, istikrazla elde e- dilecek para bariç olmak üzere 128.707.000 İngiliz lirası tahmin © diliyor. Bu para gecen seneden 19 İ milyon sterlin fazladır. Bu sene ya- pılacak harp gemileri için 8 milyon sterling kadar fazla para verilecektir Yeni yapılacak deniz tayyareleri ha- riç olmak üzere donanmanın ağır tay yare ihtiyacı için bu sene bir buçuk milyon sterlin, fazla tahsisat kona - caktır. Amele partisi muhalif İşçi partisi hükümetin silâhlanma YUGOSLAVYA: Harp Bütçesi 313 Milyon Artırılıyor Belgrat, 4 (A.A) — Mebusan mec- isinde Harbiye Nazırı General Ma- riç, milli müdai bütçesi hakkında izahat vererek, geçen sene orduya ve- ve ancak bu şartlarla Yugoslav ordu- sunun modern teçhizata malik olabi- leceğini ilâve etmiştir. Nazırın nutku alkışlarla karşılan- miştir, Bu esmada heyecanlı bir hâdise ol- muştur. Muhalefet mebuslarından ©- lüp birkaç gündür milli müdafaa büt çesi münasebetile mühim ifşaatta bu lunacağını söyliyen Rasoviç içeri gir- miş ve dışarda meçhul şahislar tara- fından hücuma uğradığını, vesikala- rın zorla alındığını söylemiş, fakat bunun aslı çıkmamıştır. FİLİSTİN : Yeni Komiser Herkesi Süküna Davet Etti Kudüs, 4 (Hususi) — Filistinin ye- ni komiseri bir beyanname neşretmiş ve herkesi istikrarı temin ile umumi refaha hizmete davet etmiştir. Dün, Cenin civarında vukubulan bir müsademede bir Arap çetesi bir İngiliz askerini öldürmüş ve bir za- biti yaralamıştır. Birkaç Arabın mak tul düşmesi üzerine Arap çetesi da- Bılmıştır. BALKANLAR: Ankara Konseyinin Hararetli Akisleri Belgrat, 4 — Samuprava gazetesi, Ankara Balkan Konseyinin mesut ne tcelerinden bahsederken diyor ki: “Bu konferans, Balkan Antantı dev letleri hudutlarının müşterek olduğu nu ve bunlara dokunmıya kimsenin cesaret edemiyeceğini bir daha anlat miştar.,, Bükreş, 4 — Gazeteler Balkan Kon seyinin neticeleri üzerinde ehemmi- yetle duruyor. Kurentul gazetesi, an- tanta Bulgaristanın da iltihakı tezi- nl müdafaa ederek “Balkan Antantı. evet, fakat Bulgaristanl. buna tek bir Bulgarın zorluk göster miyeceğini söylüyor. lâlini koruyacak ve istikbalini sağ- ası, Mısırın istik- | lamlıyacaktır. |programına karşı muhalif bir cephe jalmıştır. l Evening Nevs gazetesi işçi parti İsine şiddetle hücum ediyor ve diyor ki: “İşçi partisi vatanın müdafaasını temin edecek olan silâhlarıma progra mına bir taraftan itiraz ederken. di- ğer taraftan İngilterenin, Avrupanın yarısına silâh vermesini ve bundan başka da Jandarmalık vazifesi yap- masını istiyor. Silâhsız İngiltere elin de sopa ile mi bu jandarmalığı yapa caktır. İtalyanın deniz inşaatı Londra, 4 (Hususi) — İtalyanın ye- ni deniz inşaat programına göre İtal ya halihazırda 35.000 tonluk iki zırh lu yapmaktadır. Ayni hacimde iki zırhlının inşası 938 programına dahil dir. Bundan başka sayısı henüz tes-| pit olunmıyan tahtelbahirler yapıla| cağı da haber veriliyor. Bu yılın ba- şında İtalyan tezgâhlarında 22 tah- telbahir inşa halinde idi. ISPANYA: Ispanya sularında Alman Tahtelbahirleri Paris, 4 (Hususi) Fransa sularında bulunan ve İspanya cümhuriyetine a- it olan bir denizaltı gemisini aşırmak yüzünden tevkif olunan sabık İrun as panyol tahtelbahirinin hâdise sırasın | da Fransız kanunlarının tatbik olun- duğu bir yerde bulunmadığı anlaşıl- mıştır. Troncoso ile Üç arkadaşı diğer suçlardan muhakeme edilmek üzere mevkuf bulunmaktadır. Londra, 4 (Hususi) — İngiltere ha- riciye müsteşarı Mister Butler bugün âsi İspanya generallerinden Dellano nun beyanatı hakkında söz söylemiş, ve generalin, “Cebelüttarık korsan - lar elindedir. Yarın İspunyaya döne- cek,, demediğini anlatmış, sözlerinin gazetelere yanlış geçtiğini ilâve et - miştir, Alman tahtelbahirleri Cümhuriyetçi İspanya müdafaa ba | kanı neşrettiği bir notta, 1937 şuba:| tındanberi İspanya kıyılarında görü len Alman denizaltları hakkında ma lümat vermektedir. Bu nota göre, İs- —— GÜNDE 2500 LİRA! BİRLEŞİK AMERİKA : Hariciye Nezareti Dış Siyasetin Esaslarını Gösterdi Vaşington, 4 (A.A.) — Roosevelt idaresinin beşinci yildönümü mlüna- sebetile, Dış Bakanlığı, son beş yıl içinde dış münasebetler sahasında el- de edilen neticeler hakkında bir tebliğ neşretmiştir. Tebliğde Amerika politikasının Hükümet, taahhütlerine riayet eden bir iyi komşuluk po rlatılmaktadır. kası takip ana prensipleri hi edecektir. Dış Bakanlığının vaziyeti şu suretle hulâsa edilebilir: Beynelmilel itidal politikası tatbikini, kuvvetin politikaya sıta gibi kullanılmasından çekinilmesini. milletlerin yabancı milletler içişle- rine müdahale etmemesini, beynelmilel anlaşmazlıkların müzakerelerle halledilmesini tarız. Silâhsızlanmanın müessirliğine iyoruz. Beynelmilel hukukun kuvvetlenmesine taraf- inanıyoruz Beynelmilel ittifak ve taah hütlerden sakınıyoruz. Pakst müşterek gayretlere taraftarız. Ekonomik emniyeti ve dünya istikrarını artırmıya matuf teşebbüs lere müzaheret ediyoruz. Gümrük setlerini azaltmıya ve kaldırmıya matuf bütün teşebbüs yahut beynelmilel ticaret tahdidatını leri müdafaa ediyoruz. İSVEÇ: Meçhul Bir Hastalık Başgösterdi Stokholm, 4 (A.A) — İsveçin şi- malinde son hafta içinde 27 kişi henüz bilinmiyen bir hastalığa tu- tulmuş ve bunlardan üçü hemen ölmüştür. Doktorlar ölüler üzerin de otopsi yapmalarına rağmen has “talığı anlıyamamıslardır. Hükü - met şiddetli tahalfuz tedbirleri al- muştar. dü KISA HABERLER Helande kraliçesinin tahttan vaz geçe, tir, 4 İlâiyada bir tayyare denize düşerek batmış, İki kişi ölmüştür? Amerikada da bir yolu tayyaresi kaybolmuştur. # Amerikada meşhur koşucu Kuntngam, bir millik mesafeyi 4 dakika ve 4 buçuk saniyede almıştır. X İnitterede Glaskov sergisinde çalışan 00 #mele grev yap ————— panya kiyilarında görünen Alman tahtelbahirleri “U. 28, U. 28. U. 33, U.34 ve U.36,.dır. “1637 yılının İlik ylari zarfında, bu denizalmler birçok defalar Kadiste, Sö- ta'da ve Balear sdolarında demirlemiş- lerdir. Vallin'den baska, Liselotte, Eserberz, Neptün ve Dugust Şultze gemileri İspan- ya kıyılarında calışmışlaidır. Geçenler» de Sök ve Katie bulunan August Şultze, birkaç defa açık denizde Alman denizaltılarına yiyecek ve maiseme var- miş ve birinet kânün sonunda Vilelsha- ven limanına çiderek oradan 12 yubatta tekrar İspanyaya gelmiştir, Son günlerde Mari Antüvanet rolünü oy- niyan sevimli sineme yildir Norma Shen rer'in bu Mimi çok pa Balıya mal olmuştur. Normanın yalnız saç- arile meşgul olanla - FAR Sayısı 118 4 geç» miş ve bunların yev iiyeleri 2500 lirayı bulmuştur. i FRANSA: Bir Kabine Buhranı Daha Atlatıldı Paris, 4 (Hususi) — Fransada ağır bir buhran havasının esmesine sebep olan ve parlâmento İle öyan meclisi arasında beş kere gidip gelen iş ni- zamnamesi meselesi, nihayet hello - lunmuştur. İş hayatını tanzim eden ve işçiler ile patronlar arasındaki mü nasebetleri tespit eden yeni nizamna menin geçen 28 şubat günü meclis tarafından tasdiki icap ediyordu. Me busan ile âyah arasında ihtilâf çık- ması ve İşin uzaması yüzünden tas - ami ve Er a für Nihayet MW Şotanım mükerrer is a tehdidi karşısında mebusan mec İlisi ile âyan meclisinin düşünceleri te lif edilmiş ve M, Şotan mebusların jâyan noktai nazarını kabul etmeleri ni İstemiş, proje 134 reye karşı 424 reyle kabul olunmuştur. Ayan ile mebusan arasındaki ihti- lâfa sebep, kanun lâyihasının. maişet ni istemesidir. Ayan bu yükselmenin hangi vesikalara istinat edeceğini ile- ri sürüyor ve bu yüzden hükümetin teklifini kabul etmiyordu. Nihayet bu sabah saat üçte iki tarafın noktai nazarı telif edilmiştir. Türkiyat Araştırmaları Paris, 4 (A.A.)— Bu ay Paris üni- versitesinde Türkiyat araştırma mer- kezince on konferans verilecektir. Bu konferanslardan 8 martta verilecek olan birincisi Demaportundur ve Ma- lâiya kazıları hakkındadır. ——— MISIR : Veft'çiler Kuvvetli Bir Hamle Hazırlıyor Kahire, 4 (Hususi) — Başvekil Meh met Mahmut Paşanın dünkü nutku- nu 30 bin kişi dinlemiş ve tasvip et- miştir. Hükümet reisinin. müntehip- lere vadettiği en mühim şeyler şun- lardır; Yeni bir ordu vücude getir- mek ve orduyu en yehi vasıtalarla techiz etmek, devletin maliyesini sağ lam esaslara istinat ettirmek, bütün Sınıflar arasında adaleti, sulh zama- rında şahsi hürriyeti temin etmek, bütün halka temiz su vermek, vergi. leri indirmek, hastalıklara karşı ko Tuyucu tedbirler almak. bütün dey- letlerle ve bilhassa müttefik İngilte- re ile en iyi münasebetleri inkişaf et tirmek, Başvekil, bütün memleketin ken. disine ve fırkasına rey vermesini is- temiştir. Fakat Vefd partisi de hükü- İmete karşı çok kuvvetli bir hamle ha | ırlamaktadır. Seçim. martın 31 inci Ve nisanın ikinci günü yapılacak, ye- ni parlâmento 12 nisan günü toplana pahalılaştıkça ücretlerin yükselmesi- | 5-3-938 ELEK Keçi Ayaklı Koyunlar (Yazan: B. FELEK) Kasaplar, biz ve belediye bir et me selesile meşgulüz. Gerçi bana dektor- lar fazla et yemeyi menettiler amma lâfanı etmek te karaciğere, böbreğe dokunmaz ya! Efendim şimdi ortada bir but var. Kasap buna Dağlıç diyor; mezbaha bir şey demiyor; siz keçi ole masın diye şüphe ediyorsunuz. Bunu halletmek için merak erbabından bir İzat kurnazlık edip kasaplarda keçi aramış; bulamamış. Keçi kolay bu- lunmaz. Çünkü başını kaybeden hay» Van hüviyetini ispat edemez. Onun için keçinin koyun, koyunun keçi ye- rine geçmesi mümkündür. Mümkün- dür amma keçi, inadı yüzünden pek makbul olmadığı için kimse koyunu, keçi diye sürmeyi düşünmez. O se- beple kasaplar keçi eti istiyen bu za- ta: — Keçi eti yok! Demişler. Bu sat, benim gibi; o günün hay. van borsası satış bültenlerini tetkik edecek yerde daha pratik davranmış ve bu sefer paçacı dükkânına başvur» muş, Malüm ya! Paçanıniyisi keçi paçası dır. Sormuş — Keçi paçası var mi — Var! Şunlar, şunlar Filvâki dükkânda bir sürü keçi yağı varmış. Bu meraklı zat şimdi dü şünüyor: Bu keçi ayaklarının gövde» leri nerede? Bunu düşünmiye hacet yok! Nasıl ki, garp efsanesinde Cen- taure — Santor adını verdiklerini ba- şı adam vücudü at bir mahlük varsa bizim kasapların sattıkları hayvanlar rın da ayakları keçi gövdesi koyun « dur. Bunda şaşacak bir şey yok. Buna bakıp şimdilik. yahudilerin maruf hikâyede zalim hâkime: — Bu ne attır. ne keçldir. Bu bir Allahın belâsdır. Dediği gibi bizde mezbahada kesilen hayvanlara ke- çi, karaman, dağlıç, kıvırcık diye damga vuruncıya kadar aldığımız et- ler — Bu ne koyundur, ne keçi! Bi? Allahın belâsıdır. Der üzüntüden kur tuluruz. et Meclisinde Yeni Lâyihalar Ankara, 4 (Tan muhabirinden) Z Mitlet Meclisi bugün toplandı, orman ve iskân kanunlarına ek olarak ya- pılan lâyihaların muhtelif encümene lerde tetkik edilmelerine karar ve » rildikten sonra divanı muhasebat ra- porunuh müzakeresine devam ve en- cümen mazbatası kabul edildi. Yaba- İni zeytin ağaçlarının aşılanması hak- İkındaki lâyiha, ziral ıslahat lâyihasi- le birlikte tetkik edilmek üzere zira- at encümenine İade olunmuştur. İTALYA: İmam Yahyanın Oğlu Romayı Ziyaret Etti Roma, 4(AA) — Yemen krah Yahyan'n oğlu Prens Hüseyni bu- gün Mussoliniyi ziyaret etmiş ve Ha riciye Nazırı Kont Ciano da hazir bu lunduğu halde samimi bir mülâkatta bulunmuştur. , İtalyan matbuatı prensi hararetle selâmlamakta ve bu ziyaretin büyük ehemmiyetini kaydeylemektedir. BULGARİSTAN: Yeni Mebus Seçimi Yarın Başlıyor Bulgar Telgraf Ajansının Istanbul mümessilliği tarafından Bulgar seçim leri hakkında gazetemize şu malümat verilmiştir: : “Bulgaristanda mebus seçimleri başlıyor. Seçim kanunu mucibince Bulgaristanın muhtelif yerlerinde Martın 6, 13. 20, 27 tarihlerinde inti- haplar olacaktı; Köseivanof hükümeti demokrasi hürriyetini korumak ve partilerin üş tünde kalmak maksadile seçimlere karışmamaya karar vermiştir. Hükümet en, üstün hakem sıfatile seçim mücadeleleğinin fevkinde kala cak ve ancak halkım'iradesinin ser. best bir surette ifadesini temine ça-