5 Mart 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

IÇ SAHIFELERDE Peyamî Safa i üncüde: Hikâye: Son aşk Hamdi Varoğlu 5 incide : Edirnede san'at tetkikleri Celâl Esad Arseven 7 ncide : Çocuk sahifesinden hediye kazananların isimleri 3 üncüde: Edebîyat: nunçio Gabrfele d'An ınl caın • ^QRQ Jll Sdjl • 41100 u m h u r iyet İSTANBUE C A G A L O G L Ü Telgral VB mektuB adresl: Cumnurlyet, Istanbu] Posta Iratnsuî fetanbuL Nö 240 Pnmarfnel R Uart HHfl UUIÎiaricSI U Ifldll I3uö Telefon? Ba?mnuarrtr ve evl: 22368 Tahrtr heyetl: 24298. tdare ve matbaa tosmı 24299 24290 Her kitabhanede lâzım gelen M. Turhan T< 100 Kuruş Timurle: 100 > Kadın 100 > Akından 150 > Hurrem S 150 > Viyana 75 > Cjem Sultan 25 > Tarihte Turkler için söyle* 75 >. nen «özler Tarihî Musahabeler Habeş işinde bıılıınan şekil Avusturyada vaziyet Nazilerin plebisit istedikleri şayi Bir Ingiliz gazetesine göre Negüs Dahiliye Nazırı, nazi hukukundan feragat edecek, Italya liderlerile temasa giriyor da onu umumî vali yapacakmış! Atatürk Dil Fakültesinde Büyük Şef dün Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesini teftiş buyurdular Ankara 4 (Telefonla) Cumhurreisi Büyük Şef Atatürk bugün (dün) öğleden sonra şehre inerek Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesini teşrif ve fakültenin bütün şubelerini teftis buyurmuşlardır. Ulu Önder fakültenin reis ve profesörlerinden müessesenin mesaisi hakkında malumat almıslar ve tedrisah da aynca tetkik ve bilhassa ta'ebenin yetisme tarz ve derecelerinî bizzat muhtelif suallerinin cevablarından tahkik buyurmuşlardır. Fakülte talim heyetile taleHesî Atatürkün zaten banisi bulunduklan müesseselerine bu defa da ibraz buyurduklan yüksek alâkadan mînnettar kalarak gelişlerinde ve gidislerinde ilim hâmisî Atatürkü coşkun Lord Perth bugün Romaya hareket ediyor istanbul ve hinterlandı ziraî kalkınmanın modeli olabilir Bursanın şeftalilerini, Edirnenin kaytsılarım ve Tavşanlının üzümlerini bütün sahada daima daha nefis yetişmesine itina etmek suretile çoğaltmak Türkiyenin bu kısmında birkaç altın madeni bulmaktan daha emin zenginlik kaynaklari olacağına şüphe yoktur. sash bir teşvik olmadığı halde, sırf halkın gittikçe artan ve yayılan rağbetine dayanarak İstanbulda çiçekçilik az zamanda çok terakki etti. Dükkânlarda satış fiatlan hayli yiiksektir. Eğer müstahsilin kazancı bu fiatlarla mütenasibse İstanbulda yapıcılarına kâr ve maişet temin eden yepyeni bir endüstri başlamıştır demek olur. Geçen gün gazetelerde îstanbuldan Bükreşe çiçek ihıacına baâlanabilece&i h&k kında bir fıkra okumuştuk. Doğrudur, bu olmaz şey değildir. Hatta Bükreşten ilerileri için bile. Ancak bu takdirde çiçekçiliğin memleketimizde hakikaten bir endüstri haline getirilmesi lâzımdır. Viyana 4 Na r . zırlar meclisinin içtimaı dolayısile M. Seys Inkart, yüksek Avusturya Nazi li derlerile mülâkatlar yapacağı Linz'e ancak yarın gidecek tir. Nazilerin bir plebisit icrasını taleb eden bir istida ha zırlamış olduklarına dair ortada bir şa Avusturya Dahüıye Nazırı Seys İnkart yia dolaşmaktadır. Yeni ordu kumandant Viyana 4 General Böme, ordu ve Erkânıharbiye Reisliğine tayin edilmiş tir. General, ordunun yeni nesline men sub bulunmaktadır. [Arkası Sa. 7 sütun I de] Kont Ciyanonun Ankara ve Balkan seyahati Ziyarette Montrö muahedesile tasdik edilecek Bulgaristamn da pakta girmesi tekrar mevzuu bahs oluyor. Belgrad ve Bükreş gazeteleri hararetli neşriyat yapîyorlar Berlin 4 (Hususî) Romadan alınan en mevsuk haberlere göre Balkan Antantı devletleri ta t rafmdan Italyan İmparatorluğunun ta J* nınmasma dair verilen kararın Italya ile Balkan Ittifakı devletleri arasında sıkı bir teşriki mesaıye vesile olacağı bildirilmektedir. Italya Hariciye Nazırı Kont Ciyano'nun gelecek ay içinde Ankarayı ziKont Ciyano'nun Orta Avrupayı ziyaretinde alınnuş resimlerinden ^ yareti muhakkak sayıldıgı ve Italyan Hariciye Nazınnm tir. diğer Balkan memleketlerini de ziyaıeti Berlînln verdiği bir haber muhtemel olduğu kat'iyetle söylenmekteBerlin 4 (Hususî) Balkan dev » dir. Ayni istihbarata göre Italyan Hari letleri gazeteleri müttehiden Ankara ciye Nazırımn Ankarayı ziyareti ttalyan Konseyinde verilen kararlardan tam bir hükumetinin Montrö muahedesini tanı memnuniyetle bahsetmektedirler. masına karar vermesile birlikte olacak [Arkast Sa. 7 sütun 5 te\ «ıııııııııııııııtfiııııtıııııııııııııııııııııııııııııııııtııııııııııııııiıııııııiııııııııınıııııııınııııııııııııınııııııııılııııııııııııııııııııııııııiiiııııııııııııııııımıııııt Bütün vergilerin tek nisbete ircaı meselesi Eski Habeş İmparatorunun neş'eli bir fotoğrah Berlin mülâkatı Hitler'le İngiliz sefiri arasındaki görüşmede Dörtler paktına doğru yüründüğü söyleniyor Tenzilâttan istifade edecek ilk maaş haddi elli liradır Ankara 4 (Telefonla) Buhran, muvazene ve kazanc vergilerini bir nisbete irca etmek ve bundan mükellefler lehine tenzilât yapmak yolunda bir müddettenberi devam eden tetkikler, son safhasmdadır. Tenzilâtın imkân nisbetinde ve tedricî tahfifler şeklinde olacağı anlaşıhvor. Proje bueünlerde Başvekâletten Meclise verilecektir. Tenzillerin yüksek maaş almakta o lanlardan evvel az maaş alanlara tatbikı hususunda kuvvetli bir cereyan vardır. Meclis koridorlarında da buna dair mütalea ve temenniler işitiliyor. Bu arada Denizli meb'usu Mazhar Müfid, düşüncesini bana şöyle anlattı: « Proje, henüz Meclise verilmemiş olmakla beraber ben yapılacak tenziile rin yüksek maaş alanlardan ziyade küçük maaşlara tatbikı fikrındeyim. Z'ja yüksek maaşlardan eksilecek 3 4 lira onlara bir yaşama vüs'ati temin etmiyeceği gibi, küçük memurlann aylıklannda kalacak çok cüz'î fazla para da bir fayda vermiyecektir. \Arkası Sa. 7 sütun 4 te\ Ayni gazeteye göre, alâkadarlar araParis 4 (Hususî) Habeş meseleslı>in liuİÜ için mgıltere ile Iialya ara 5inda cereyan eJtn nıüzalıerelcr netıci smda prensip itibarile bir anlaşma hasıl sinde şu şekılde bir formül bulunmuş olduğu haber verilmektedir. Londrada tur. Habeş imparatoru Haile Selâse, îfalçıkan Daily Herald gazetesine göre, ya Başvekili M. Mussolini'ye hitaben tngiliz Hariciye Nazın Lord Halifax'la Habeş İmparatoru arasında iki gün ev yazacağı bir mektubla Habeşistanı İtal Çiçekçiliğin endüstri haline gelmesi vel cereyan eden mülâkat bu mesele et yaya terkettiğini bildirecektir. demek, bu işin ticaretini yapmağa müsaid rafmda cereyan etmiştir. [Arkası Sa. 7 sütun 2 de] iklimlerimizde yetişebilecek çiçeklerin en güzellerini en iyi bir surette ve gittikçe büyük ölçüde bol bol yetiştirebilmek demektir. Avrupada bu endüstrinin müesses olduğu yerlerde yapılan işler bizlerce harika sayılacak kadar ileridir. Holandamn lâle bahçeleri bizim buğday veya mısır tarlalan gibi uzanır gider. Cenubî Fransada ve onun temadisi olan Italya sa hillerinde karanfillerin çeşidleri ayni büyük ölçülerle ve çok büyük itinalarla yetiştirilir. İngiltere vapur vapur, vagon vagon çiçek ithalini biraz da dahilde yetişLos Ancelos 4 Tugyanların şim rat, 5 milyon dolar tahmin olunmaktadır. tirdiği çiçeklerle karşılamak için son se diki bilânçocu: Yüz şehir ve kasaba tahSular, çekilmeğe başlamıştır. nelerde bu endüstri hesabına büyük mu ribata uğramıştır, yirmi bin kişi melcesiz Binlerce kişi yersiz kalmıştır. vaffakiyetler teminine başlamıştır. Her kalmıştır. Rekoltelerin uğramış olduğu hasar hehalde Büyük Britanyanm bazan bir metLos Ancelos'a aid muhatara bertaraf rıüz tahmin edılememiştir. rodan fazla boya yükselen kamış saph olmuşrur. Los Ancelos ile San Fransisko Beş gün içinde yirmi yirmi sekiz sangürbüz lâlelerini temaşaya doyum ol arasındaki demiryolu münakalâtı tekrar tımetrodan fazla yağmur yağmıştır. maz. başlamıştır. Zabıta memurlarına felâkete uğramış Garib bir noktayı kaydedelim: îngilölenler ve zarar ziyan mmtakada yağmacılık hareketlerine kı terenin bu kadar güzel çiçekleri Londra Los Ancelos 4 Tuğyanlar 144 ki yam eden eşhas üzerine ateş açmaları icin dükkânlarında İstanbulun kalite itibarile şinin ölümüne sebebiyet vermiştir. Hasa emir verilmiştır. [Arkası Sa. 7 sütun 6 da} o kadar ileri olmıyan çiçeklerinden daha ıııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııınıııııııııııııııııııınııımıııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııı ucuz satılıyor. Bumın sebebi bütün diğer ziraat mahsullerindeki sebebin ayni olsa gerektir. Çiçeği endüstri haline koyan memleketler onu çok iyi olduğu kadar çok bol da yetiştiriyorlar. Lâleyi, gülü birkaç yüz kök olarak değil, fakat bir kaç yüz dönüm üzerinden yetiştiren san'atkâr onların bol mahsulünü mutedil değil, hatta ucuz fiata satmakla da emeğine kâfi bir kâr temin ediyor. Bir dönüm lâle tarlasından temin olunacak yirmi otuz lira kazanc her yerde pek iyi bir neticedir. Eğer bu netice lâlenin bePrag 4 Bugün meb'usan meclisinherini müstahsil hesabına meselâ iki kude M. Hodza, Çekoslovakyanın haricî ruşa satmakla eîde edilebillyorsa teredve dahilî siyaseti hakkında izahat ver düde yer yoktur tabiî. Çünkü adamın samiştir. tacağı lâle çiçeği birkaç yüz veya birkaç İngiltere, Yugoslavya orta elçilerile bin değildir, birkaç yüz bindir. Endüs Çekoslovakyanın Berlindeki elçisi celtri haline getirilmiş çiçekçilik işte böyle sede hazır bulunuyorlardı. büyük ölçüde yapılır. Bizim derhal AvBütün meclis tarafmdan alkışlanan rupa çiçekçileri derecesine geçmeğe he M. Hodza, bilhassa şöyle demiştir: « Çekoslovakyanın hududları taarves etmekliğimiz yerinde olmaz. Fakat çiçekçilikte endüstri haline intikal etmek ruzdan masundur ve Çekoslovakyanın için her tarafını hesab ederek ölçüyü ya dahilî işlerine ecnebiler tarafından müvaş yavaş büyütmekliğimiz lâzım gelir dahale edilmesine asla müsamaha edilmiyecektir. Çekoslovakya, sulh peşin bir. Bir de işlerini çiçekçiliğe hasredecek dedir. Fakat kendimizi müdafaa etmek müteşebbislerin meydana geldiğini göricab eden noktada bütün kuvvetlerimimeğe baslamaklığımız icab eder. îstan zi cumhuriyetin emrine vereceğiz. Hüfjul ve hinterlandında zaten başlamış kumet, ekalliyetler meselesini kemali istiklâlle ve zarurî gördüğü şekilde hal YUNUS NAD1 lArkast Sa. 7 sütun 3 te} ve fasledecektir. Urkası Sa. 7 sütun 3 te] Çekoslovakya Başvekili M, Hodza Amerikadaki korkunc felâketin tahribatı Yüz şehir sular altında kaldı, 20,000 kişi açıkta, ölenler 144 kişiyi buldu Barselon ları yeni bir iddiada Rikof, bunlarla beraber, Staline karşı suikasd hazırladığını itiraf ediyor bulunuyorlar Ispanya sularında Alman denizaltılan çahşıyormuş Barselon 4 Müdafaa Bakanı neşrettiği bir notta 1937 şubatındanberi İs panyol makamlannm Ispanya kıyılannda Alman «U 28», «U 29», «U 33», «U 34» ve «U 36» denizaltılarınm faaliyetlerini kayid ve tesbit ettikleri bildirilmektedir. 1937 yılınm ilk ayları zarfmda, bu denizaltılar birçok defalar Kadis'de, Şöta'da ve Balear adalarında demirlemiş lerdir. Vallin'den başka, Liselotte, Eserberg, Neptun ve Dugust Şultze gemileri Ispanya kıyılannda çahşmışlardır. Geçenlerde Şöta ve Kadis'de bulunan August Sultze, birkaç defa açık denizde Alman denizaltılarına yiyecek ve malzeme vermiş ve birincikânun sonunda Vilhelmhaven limanına giderek oradan 12 şubatta tekrar Ispanyaya gelmistir. (a.a.) Rusyada 3 büyük general ortadan kayboldu makamLondra 4 (Hususî) Moskova mahkemesi maznunların isticvabma devam etmiştir. Bugünkü celsede ilk defa isticvab edilen beyaz Rusya müddeiumumî mua vini Şarangoviç Leh gizli teşkilâtınm ajanlarile daimî temasta bulunduğunu ve onlara daimî malumat verdiğini itiraf etmiştir. , Ozbek cumhuriyeti erkânından Kocalef de koyu bir milliyetperver olduğunu Oz bekistanı Sovyetler Birliğinden ayırmak ve Ingilterenin hâkimiyeti altmda müstakil bir hale getirmek üzere teşebbüslerde bulunduğunu ve hükumetinin pamuk siya setini suya düşürmek için var kuvvetile çalıştıeını itiraf etmiştir. Moskova 4 Havas ajansı muhabi rinden: Rikof Cumhuriyet müddeiumumisi Vişinski nin sıkı istiçvabları karşısında Krestinski birine mülâki olmak ve onun vasıtasile nin mukavemeti kırılarak cürmünü tama Sovyetlere karşı ikinci enternasyonalin müzaheretıni temm etmek üzere Berline gönmile itiraf etmiştir. derildıği zaman ne suretle Alman casusu Dünkü celse esnasmda eski ormanlar komiseri Ivanof ile eski ziraat komiseri Zu oîmuş olduğu hakkmda izahat vermiştir. Çernof, Alman casusluk teşkilâtından baref de dinlenmiştir. takriben 150 bin ruple almış olduğunu itiIvanof, rejimi de\irmek için Buharin ile çahştığını itiraf etmiştir. Zubaref ise, raf etmiştir. 1934 senesinde ziraat komi ziraat işleri teşkilâtını bozmağa çahştığını seri olduğu zaman Rikof tarafmdan kol ve Molotof, Stalin, Ejof aleyhine sui bozlan tahribe memur edilmiştir. Çernof, 1936 senesinde «ihtiyat mer kasdlar tertib ettiğini soylemiştir. kezi» vasıtasile Rikof ile temasa girmiştir. Eski Londra ve Paris sefiri Rakovski, Çünkü kendisine doğrudan doğruya müKrestiski'nin 1927 senesindenberi Troç lâki olmayı fazla tehlikeli bulmuştyr. Yekistlerle alâkasmı katettiği hakkındaki sözni bir fesad merkezi ortajra çıknriş oldu lerinin yalan olduğunu beyan etmiştir. ğundan dolayı yeni bir dava âçılması muhÇemof, bundan sonra 1928 senesinde temeldir. Rikof tarafmdan menşevik liderlerden lArk.ast Sa. 7 sütun 4 te} Pragdan Berline cevab M. Hodza ((Kendimizi müdafaa için bütün kuvvetlerimizi kullanacağız!» Çekoslovakya Başvekili, Almanya ile ancak müsavi şartlar içinde anlaşabileceklerini söyledi YARIN: Bu iptidasız, sonsuz âlemde kendini kaybeden bir daha bulamaz Yazan: HüSEYiN RAHMi GöKPINAR