25 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

İngiliz Siyaseti Karşısında Fransa Ömer Rıza DOĞRUL İrsilterenin Almanya ve İtal- ya ile anlaşma yolunu tut. nönsı, İngilterenin içinde de siyasi bir içtihat tecrübesi sayılmakta ve İngiliz efkârıumumiyesinin mü - messilleri bu tecrübenin kiymet üzerinde tereddütler geçirmekte» dir. Gerçi bu siyaseti ileri süren Başvekil Mister Chamberlain A - yam Kamarasında üçte ikiye yakı bir ekseriyet kazanmış bulunu - yor. Fakat bu ekseriyetin değeri de şüphe İle karşılanıyor ve İngi- liz muhalefeti bu yüzden umumi intihabatın c*hal yenilenmesini ve efkârrumumiyenin bir hüküm vermesini istiyorlar. Gerçi muha- Tefetin fırsatı istismar ederek şim- diki muhafazakâr hükümeti dü - şürmek, yani siyasi bir manevra çevirerek iktidar mevkiine geçmek istediğini hesaba katmak icap eder se de, muhakkak olan bir nokta, İngiliz siyasetindeki (o tahavviilün İngiltere efkârnmumiyesinde de- Tin bir iz bıraktığı ve bu izin kolay kolay silinmiyeceğidir. İngiltere hükümetinin İtalya ve Almanya ile anlaşmak İçin verdi- ği karar karşısında ilk önce Fran- sanın da hemen ayni siyaseti tu- tacağı, hattâ bu yüzden şimdiki iye Nazırı M. Delbo- le hir siyasete yol açacağı sanıl - muş.ve söylenmişti. Gerek Fransız matbuatının neşri yatı, gerek mesul Fransız ricali- nin beyanatı, Fransanm bu şekilde hareket etmiyeceğini apaçık gös- teriyor. Bilâkis bütün emareler Fransa- nın daha fazla Mister Eden gibi dü şlindüğünü ve Fransanın Chamber- İain tarafından girişilen tecriibenin neticesini bekliyeceğini ihsas edi - yor. Aİ sosu hariciye encümeni kar şısmdaki beyanatı da aşağı yukarı bu mealdedir. M. Delbos, İngiliz - İtalyan konuşmaları muvaffak o- Tursa Fransanın ayni hattı hareke- ti takip edeceğini söylemiş, İngil- tere - Fransa siyasetleri arasında bir ayrılık bulunmadığını, arada ki, antantın değişmediğini, Pran- sanm İttifaklarma, Milletler Ce - miyetine, kollektif emniyete sadık olduğunu anlatmıştır. Bütün bu beyanatta bugünkü mevzuumuz bakımından en mü - bim nokta, Fransanın, İngiliz - (- talyan konuşmalarına karşı aldığı İntizar vaziyetidir. Çünkü Fransa bu konuşmaların iyi ve müspet bir netice vereceğine inanmış ol. saydı, intizar vaziyeti almasın lüzum kalmazdı. Bilâkis onun da derhal İngiltere ile birlikte bu işe girmesi gerekleşirdi. Fransanın beklemek ve alın - <ak neticeye göre hareket etmek vaziyetini alması, önün Chamber. Isin tarafından girişilen işe pek te İtimat etmediğini göstermiye kâfi- dir, Fransız matbuatının işaret ettik ileri mühim bir nok ,miyetinin ve küçük milletlerin va- Ziyetidir. Fransız gazetelerinin bir İkısmı, M. Chamberlain'in son But. /Kunda Milletler Cemiyetinin zân- İnn ve tecaviz siyasetini önle- (Mek hususundaki aczinden bah - İagesini diktatörltiklere beyaz İr'kart vermek ve küçük millet. he Küç bir vaziyete düşürmek ma yetinde telâkki ediyor, hattâ bu mi len Lehistanın şimdiye kadar TI İmiyen bir şekilde Çekoslovak al #üh mukadderatile ulâkadar ol- 2s OYA başladığım anlatıyorlar. mülâhazalar tzerinde fazla Urmanm sırası değildir. sari Fakat sarih olan noktn Fransa > İnsiltere siyasetine karşı al- 1 Bekleme siyasetidir ve bu hek İn tazammun ettiği mâna aİmasen tera si vE hülde Cam” erisinin sirnerii, ölçi M ”IZ memleket dahilinde bir im- king Fesirmiyor. memleket hari» a r4, g8 de ayni imtihanla karşılaş - $ bulunuyor. Ve Châmberlain'in vaseti bu imtihanın neticesine gö müzaheret görecektir. Milletler Ce | / nin mmüğtem Uzak Şark: Çin Hava Irlanda - İngiltere | Anlaşamıyorlar Londra, 24 — İngiltere ile İr- lânda arasındaki De Valera'nın İrlanda vahdeti meselesini tekrar ortaya atması üzerine nazik bir safhaya gir- miştir. De Valera, İrlandanın görüşmeler, İ tsa meselesini birleştirmiye çı lışıyordu. “ | Dün akşam Avam Kamarası | binasında iki heyet arasında bir buçuk saat bir görüşme ya- | pıldığı halde hiçbir resmi tebliğ Fakat sızan haberlere göre, görüşmeler es- masında İrlandanın taksimi, mil. müdafaa, finans ve ticaret me neşredilmemiştir. ve ticaret meselele | rinde mühim terakkiler kavde. dilmişse de İrlândanın taksimi | meselesinde her iki taraf kendi noktni nazarında ısrar etmişti | İngiliz kabinesi vaziyeti tetkik | etmek üzere pek yakıtida topla- ROMANYA: Anayasa İçin Rey Verilmiye Ba;lanıldı Bükreş, 24 (Hususi) — Yeni ka- nunu Esasi hakkındaki plebisit bu sâbah sekizde başladı. Rey verenle- rin vazifesi, yeni kanunu kabul et- tiklörini veya etmediklerini “evet, veya “hayır, ile anlatmaktır. Rey vermek mecburidir, fakat reyler ale ni olarak verilecek ve muhalif rey verenler isim ve adreslerini bir def tere Kâydederek bu defteri imzalıya caklardir. Memleketin her tarafından gelen haberler, plebisitin tam sükün dai- resinde yapıldığını anlatmaktadır. Bükreş bayram günlerinden farksız bir haldedir. Daireler kapanmış ve her yer dönanmıştır. Yeni Esas Ka- nun ırki ekalliyetler arasında da memnuniyetle karşılanmıştır. Al- man ekalliyeti şefi, bütün Almanla- ri Kanun lehinde rey vermiye ds- vet etti. Yahudiler de eyni mealde beyannameler neşretmişlerdir. TRABLUS: Alman Müstemleke Şefi Garp Trablusa Gidiyor Münih. 24 (A.A: — Bavyera umu mi valisi ve nasyonal sosyalist parti- Xe şubesi şefi g Fon Eppa..bu sabah Rama ve Trab lusa harsket etmiştir. Malüm olduğu üzere, general Fon Eppa, mareşal Balbotarsfından "Trablus müstemle ke sergisini ziysrete davet edilmiş - tir. General Romadan Trablusa tay- yare ile gidecektir. Bütün Japon Şehirleri Karşı Haz TAN Hücumuna ırlandılar Londra, 24 (Hususi) — Uzak Şark harbine dair alınan en son haberlere göre, dün Çih tayyareleri tarafından Formoz adasındaki Taihoku üzerine atılmış olan bombalar yedi kişinin ö- ! İümüne, 20 kişinin yaralanmasına sebep olmuştur. Asahi gazetesi bu tayyarelerin İngiliz mamulâtından ol duklarını yazmaktadır. Çin membala- rından sızan havadise göre, bu tayya- İİ reler kırk veya altmış, Japon tayya- || resini tahrip etmişlerdir. İİ Bu akin müteakip bugün on iki) İÇin tayyaresi Hans Gohow'dan | geçerek Japonya istikametine doğru | uçmarta oldukları haberi yayılmış- tır. İİ Bugün Japon şehirlerinin hemen İ hepsinde tayyare akınına karşı hazır- İliklar yapılmış, fakat beklenen akın- lar olmamıştır. Bilhassa Japon Hman İları her hücuma hazırlanmıslardır. Çin topraklarında Japonlerla bo- | ğazlaşan Çin kuvvetleri şimdi yeni İbir tabiye kullanmıya başlamışlardır. ponlar taarruza geçtiler mi kısa bir rorlâr ve sonra cenâhlardan ve geriden mukabil taarruzlarda bulu: | buyorlar. Bu tabiye ilk muvaffakıye- İtini Pukov Tientsin demiryolunun | cenubunda göstermiştir. Bu mınlaka da ilerlemekte olan Japon ordusu, Çin kuvvetlerinin garp ve şarktan yaptıkları hücumlar üzerine Suşov istikametindeki ileri yürüyüşlerini durdurmuya mecbur olmuşlardır. Bu- | hunla beraber Japonların Suşovdan 20 mil mesafede bulunduklarını -ha- ber veriyorlar. Çin Ajansının bildirdiğine göre Çinin Moskova büyük elçisi Tstang dün tayyare ile Hankov'a dönmüş) tür. Bu akşam Mareşal Çan-Kay-Şek tarafından kabul olunacak ve Sovvet İler Birliğinin dahili vaziyeti hakkın- da izahat verecektir. Tsinng, gazetelere verdiği beyanat. Sovyetler Birliğinin kollektif em- yet siyasetine sadık bulunduğuntu, fakat beynelmilel vaziyetin mürderi- der hareket etmesine mâni olduğunu söyelmiştir. ta, Sovyet gemisinin âlubeti Moskova, 24 — İçinde 72 kişi mü-| jFettebatla Hakodate limanında tev- | ki8 edilmiş olan Sovyet gemisinin â- kibeti hakkında gelen malümata gö- re Japon zahıtası araştırma yapmak bahanesile gemiye girmişler ve kap - tani hareketten menetmişlerdir. | Sovyet hükümeti bu hareketi bir tahrik mabiyetinde telâkki o ederek mukabil tadibirl, | er alacektır. Şanghayda bombalar Şanghay, 24 (A.A) — Yeni İngiliz | sefiri & Kong tarikile buraya gelmiştir Dün Şanghaydâ bir Amörika gaze tesi idarehanesine bir bomba atılmış ise de bombayı atan öldürülmüştür. Daha sonra bir Çin gazetesine bir! bomba: atılmıştır. (BELÇİKA : | Hoover Belçikedan Parise &'diyor Brüksel. 24 (AA) — Eski Ameri-| ka Relsicümhuru B. Hoover. bu a bah Lille'e hareket etmiştir. B. Hoo- ver, bu şehrin üniversitesinin fahri doktoru ünvanını alacaktır. B. Ho- over. müteakıben Parise gidecektir. dolar tahsisat (lisi, 30 hazirana kadar issizlere yar» , /Fe.yeniden 250 milyon dolar kredi ka Eden Meclise girerken fotoğralçı'arın muhasarasın'Ja HEK Muallimlerin Yanlışı (Yazan: B. FELEK) Akşam gazetesinde (Vö-Nü) arka- daşımızın yazdığı söylenen (dikkat- ler) sütununda iki gün evvel (Öğret- menler ve türkce) serlevhalı bir von okudum. Pek kısa yazılmış olen bu “şavanı dikkat,, mütalcada: “Gazetecilere muhtelif meslek er- bahından ve münevver kimselerden mektuplar gelmektedir. Bu arada ma alimlerden de gelen mektupların bir sayfasında dört, beş. on hattâ daha yanlışına te- f edilivor. Bunun önüne germek ve mualimlerin kusursuz türkçe yaz masını öğrenmeli yet bir sene hir mühlet verip ondan sonra onlardan türkceyi doğru yaz malarını na hir zarurettir... deniliyor. Ben, bir zlümreden olmak sebebile .İtesanüt hissine kapılarak haksız hir sevi müdafan eder tıynette adam do- gilim, Onun için şimdi burada mual. imlerin lehine birkaç kelime yazar» sam bunu benim de ayni mesleğe men sup oluşuma hamletmemenizi iste- rim. Filhâl (YAN0) dostumuzun dediği sibi bana da birçok mektuplar gelir. ALMANYA: Para Vaziyetini Anlatacakmış Berlin, 24 (A.A) — Yarı resmi membadan tebliğ edilmiştir: Rayş- bânk mahfillerinden bildirildi göre, 11 martta toplanmağa çağırıl - miş olan hissedarlar umumi beyeti Raysbank merkez komisyonundaki münhalleri dolduracaktır. Bu vaziyet B Şah'ın istifaği h r kaç aydır dönen şaylalara nihayet vere- cektir. Bu toplantıda Rayşbank direk törü B. Saht'ın halihazırdaki para va kınde izahat vereceği tahmin edil - mektedir. Alman Çiftçileri * Berlin. 24 (A.A) — Alman kövlü- | leri geçe seneki çavdar ve buğday rekolteleri mahsulünü 28 Şubata ka dar hükümete mükelleftirler. Bu mahsullerle hay vanlarını beslemeleri menedilmiş- tir. FİLİSTİN: ında İ | teslim eylemekle | o Geniş Harelâ? İcra Ediliyor da son tecavüzlerin failleri olan mü- sellâh çeteler araştırılmaktadır. İ Yollar zırhlı otomobillerle dolu- dur ve tayyaröler mıntaka üzerinde uçuşlar Yapmaktadır EA ayi ir AMERİKA: İşsizlerin Mikiarı 3 Milyon Artmış 'aşington. 24 (A.A) — Ayan mec- dım sermayesine tahsis edilmek üze- bul etmiştir. Vaşington, 24“1A.A) — Mesaf nazı rı Mis Perkins, son dört ay zarfında işsizler miktarının 2 milyon 800 bin kişi artmış olduğunu söylemiştir. Amerikanm Harp Alacakları Vaşington, 24 (A.A.) — Macaristan Amerikaya harpten sonraki 1.207.000 dolar borcumu. beheri 30.000 dalar- den ibaret 0'mak üzere 30 taksitte ödemeyi teklif etmiştir. ! Amerikada Kültür İşleri ||| Vaşington. 24 (A.A) — Reisicüm-| hur B, Roosevelt. tedrisatın aslahı sa yesinde demokratik müesseseleri mu hafaza etmek üzere tedrisat sistemi- nin ıslabı için kongreden 855 milyon İda izahat vermiştir. JFRANSA: hasmını Bunların içinde ifadesi bozuk olanlar bulunduğu gibi hazan deyme gazete. cinin yazamıyacağı kadar selis ve öz- lü yazılmış olanları da vardır. Ben bu Omektupları o yazanları mesleklerine göre tasnif etmediğim gibi onların imlâ ve ifade yanlısları nı da aramam. Sade fikirlerine baka- rım. Eğer fikir doğru ise ifadesinin kusurunu hos görürüm. fikir bence yanlış ise mektubun tahrir kıymetini arastırmıya mahal görmem. Çünkü gazetelere gönderilen bu mektupların çoğu her türlü özenti bezentiden âri olarak bir dertlesme kabilinden yazılmış şeylerdir. Eğer “Aksam,. da yazıldığı gibi bir ince lemiye maruz olacağı bilinse süphesiz © zaman daha itinalı vazılabilir. im olmak mutlaka İli ee kale, vanlı yapmama Ez )rüri Kilmaz. (ukkü 1irkivede mev. cut 30 bin muallimin hepsi lisan mus alimi değildir. Bir riyaziye mualli. minden, bir Iim #minden de uzun uzadı lisan inceliği beklemek haksızlıktır. Ne uzağa gidiyoruz. Ya- 71 yazmak bizim kendi zenantımız İs ken her gün yaptığımız hataları Nu- rullah Ata bundan evvel muhtelif gündelik gazetelerde aylaren her gün yüzümüze vurmadı mıydı? Onun için. dediğim gibi, adetleri 30 hine varan öğretmenlerin bir iki- sinden gelmiş tek tük mektuba bakıp ta bütün bir kütleyi türkçe bilmiyor gibi göstermek ve onları senelik etütten sonra imtihana tâbi tutmayı teklif etmek haklı bir şey olmadığı kadar bu kütlenin iğbirarını celbet- mesi itibarile gazete idaresi tarafın- dan da hoş görülür bir mülâhaza de- gildir. İnsaflı arkadasımız (Vâ-Nd), kendi İSPANYA: Ty Harbinde Franco'cular Ne Kazanmış? Londra, 4 (Radyo) — Röyter A- iansının İspanyadan aldığı haberle- re göre, Teruel harbinin başlang- cındanberi asilerin harp bilânçosu edir: Asiler şimdiye kadar 16000 almış. 400 murabba mil arazi iş- sal etmiştir. Hükümetçilerin elinde bulunan 14 köy asilere intikal et miştir. Son harbin safhalarını Fran- €o bizzat idare etmistir. Bürselon ie Yalrsiya yolu” nu keserek Cümhuriyetçi kuvvetle- rini ikiye bölmek olduğu anlaşılmak tadır. Barselon. 24 (A.A) — Cümhuriyet çi kabinenin içtimai geç vakte ka- dar devam etmiştir. Hariciye Nazı-| rı Gral beynelmilel vaziyet hakkın- LEHİSTAN : Yüzlerce Artist Büyük Bir Greve e ayaş Giriştiler Varşova, 24 (A.A) — Evvelce baş lamış olan opera grevi devam edi - yor. 450 artist, dekorcu, mızıkacı ve 200 ü kadın olmak üzere 'dansözler. tiyatro binasını işgalde devam et - | gazetesinde fırsat düştükçe türkcenin mektedirler. limlâsında ve Harlesinde tereddüt et- Bir çok lokantalar grevceilere yiye | tiği noktaları ortava atıp bunun han cek, içecek göndermişlerdir. gisinin doğru olduğunu sarusturur » Grevin komünistler tarafından ida- | ken ellerinde böyle umumi bir araş. ve edilmekte olduğuna dair bazı şayi- | tırma vasıtası olmıyan ve kahahatle- aları tekzip etmek için grevciler dün | ri sadece “Aksam., a dikkati? bie sabahleyin ve akşam üzeri milli mar | mektup yazmaktan iharet hulunan söylemişlerdi birkaç muallime bakip umum hü kisilik kümler vermenin doğru elmnarağt nı benimle beraber teslim eder ka- naatindeyim. ———— a İzmirde : Troçkinin Oğluna Bir Otopsi Daha Paris, 24 (A.A.) — Troçkinin ikin ci oğlu olup geçenlerde ölmüş olan Leon Sedo Troçknin cesedi üzerinde yapılan otopsi neticesinde, kendisi -| (İzmir. 24 (Tan muhabirinden) — nin peritonitten öldüğü meydana çık | Denizbank umum müdürü Yusuf Zi- mıştır. Maamafih Tro:kinin talebi ü | Ya Öniş bugün Ankaradan şehrimize zerine yeniden bir otopsi yapılacak. | geldi. Burada salı gününe kadar tet- ye kikler yapacak, Denizbanka devredi. ———— len müesseseleri gözecek ve dalyan» SON HABERLER: ları görecektir. z Bir Vapurda Kaçak E. Doksör Joz Luz AR Yine Şampiyon İzmir. 24 (Tan muh Tiâlyan bandrahı Lero Nevvork. 24 (AA) — Böksör Jop | Mi miktarda kacak ipekli kumaş Louls, haiz olduğu ağır siklet cihan bulunmuş ve müsadere editmiştir. şampiyonluğunu Nathaman'a karşı İzmirde de Kar Var muzafferiyetle müdafaa etmiş ve İzmir, 24 (Tan muhabirinden) — 5 defa yere attıktan sonra Bütün İzmiri çevreliyen dağlar karla Denizbank Umum Müdürü İzmi d3 cıkarılan yorganların arasında mü-