25 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

| | | | | iBÜĞÜN İngiliz Siyaseti Bdi Karşısında Fransa Öme; Rıza DOĞRUL Ing—iltercuin Almanya ve İtal- ya ile anlaşma yolunu tut- ması, İngilterenin içinde de siyasi bir içtihat tecrübesi sayılmakta ve İngiliz efkârıumumiyesinin mü - messilleri hu tecrübenin kıymeti üzerinde tereddütler geçirmekte- dir. Gerçi bu siyaseti ileri süren Başvekil Mister Chamberlain A - vam Kamarasında üçte ikiye yakın bir ekseriyet kazanmış bulunu - yor. Fakat bu ekseriyetin değeri de şüphe ile karşılanıyor've İngi- liz muhalefeti bu yüzden umumi intihabatın (cerhal yenilenmesini ve efkârınmumiyenin bir hüküm vermesini istiyorlar. Gerçi muha- lefetin fırsatı istismar ederek şim- diki muhafazakâr hükümeti dü - şürmek, yani siyasi bir manevra çevirerek iktidar mevkiine geçmek istediğini hesaba katmak icap eder se de, muhakkak olan bir nokta, İngiliz siyasetindeki tahavvülün İngiltere efkârıumumiyesinde de- rin bir iz bıraktığı ve bu izin kolay kolay silinmiyeceğidir. İngiltere hükümetinin İtalya ve Almanya ile anlaşmak için verdi- ği karar karşısında ilk önce Fran- sanın da hemen ayni siyaseti tu- tacağı, hattâ bu yüzden şimdiki Fransa Hariciye Nazırı M. Delbo- sun da mevkiinden ayrılarak böy- le bir siyasete yol açacağı sanıl - mış ve söylenmişti. Gerek Fransız matbuatının neşri yatı, gerek mesul Fransız ricali- nin beyanatı, Fr. bu şekilğ hareket etmiyeceğini apaçık gös- teriyor. Bilâkis bütün emareler Fransa- nın daha fazla Mister Eden gibi dü ŞÜ ü ve Fr Chamb Jain tarafından girişilen tecrübenin neticesini bekliyeceğini ihsas edi - im diörtin L yor. BB B ?7 2| L vosu hariciye encümeni kar şısındaki beyanatı da aşağı yukarı bu mealdedir. M. Delbos, İngiliz - İtalyan konuşmaları muvaffak o- lursa Fransanın ayni hattı hareke- ti takip edeceğini söylemiş, İngil- tere - Fransa siyasetleri arasında bir ayrılık bulunmadığını, arada- ki, antantın değişmediğini, Fran- sanın ittifaklarına, Milletler Ce - miyetine, kollektif emniyete sadık | olduğunu anlatmıştır. Bütün bu beyanatta bugünkü Avam Kamarasında Eden'in ist'fa TAN KaT f plerini —— . İ HARİCİ HABERLER Uzak Şark: Anlaşamıyorlar Londra, 24 — İngiltere ile İr- lânda daki ar görüş De Valera'nın İrlanda vahdeti 14 meselesini tekrar ortaya atması İ üzerine nazik bir safhaya gir- miştir. De Valera, İrlandanın vahdeti meselesi ile milli müda- faa meselesini birleştirmiye ça- lışıyordu. ” Dün akşam Avam Kamarası binasında iki heyet arasında bir | buçuk saatlik bir görüşme ya- | ı pıldığı halde hiçbir resmi tebliğ Fakat haberlere göre, görüş | neşredilmemiştir. sızan ©s- Bütün Japon Şehirleri Çin Hava Hücumuna — Karşı Hazırlandılar || duklarını yazmaktadır. Çin membala- Londra, 24 (Hususi) — Uzak Şark harbine dair alınan en son haberlere göre, dün Çin tayyareleri tarafından Formoz adasındaki Taihoku üzerine atılmış olan bombalar yedi kişinin ö- | Eden Meclise girerken fotoğralçı'arın muhasarasın!la lümüne, 20 kişinin yarala sebep olmuştur. Asahi gazetesi bu | tayyarelerin İngiliz mamulâtından ol rından sızan havadise göre, bu tayya- reler kırk veya altmış, Japon tayya- resini tahrip etmişlerdir. Bu akını müteakip bugün on iki Çin tayyaresi daha Hans Gohow'dan geçerek Japonya istikametine doğru uçmakta oldukları haberi yayılmış- Bugün Japon şehirlerinin hemen hepsinde tayyare akınına karşı hazır- lıklar yapılmış, fakat beklenen akın- lar olmamıştır. Bilhassa Japon liman ları her hücuma hazırlanmışlardır. Çin topraklarında Japonlarla bo- Ç K YK | #ati mil- | ' d [ Finans ve ticaret meseleleri- | ııriııde mühim terakkiler kayde- | dilmişse de İrlândanın taksimi |meselesinde her iki taraf kendi noktai nazarında ısrar etmistir |İngiliz kabinesi vaziyeti tetkik | | etmek üzere pek yakında topla- | | nacaktır. ğ ROMANYA: mevzuumuz bakımından en mü - | bim nokta, Fransanın, İngiliz - İ. talyan konuşmalarına karşı aldığı intizar vaziyetidir. Çünkü Fransa bu konuşmaların iyi ve müspet bir netice vereceğine inanmış ol- | saydı, intizar vaziyeti almasına | lüzum kalmazdı. Bilâkis onun da derhal İngiltere ile birlikte bu işe | girmesi gerekleşirdi. * ı Fransanın beklemek ve alına - /|tak neticeye göre hareket etmek | Vaziyetini alması, öntin Chamber- ge:- | lain tarafından girişilen işe pek'te tti. | îıliııııt etmediğini göstermiye kâfi- Fransız matbuatının işavtet ettik leri mühim bir nokta, Milletler Ce Miyetinin ve küçük milletlerin va- Ziyetidir. Fransız gazetelerinin bir klsını_, M. Chamberlain'in son nut- da Milletler Cemiyetinin zâa- 'an ve tecavüz siyasetini önle- Mek hususundaki aczinden bah - î:üueılni diktatörlüklere beyaz ı"'km vermek ve küçük millet- ;ı'vi Büç bir vaziyete düşürmek ma Yetinde telâkki ediyor, hattâ bu en Lehistanın şimdiye kadar iyen bir şekilde Çekoslovak fin mukadderatile alâkadar ol- 1Ya başladığını anlatıyorlar. © mülâhazalar üzerinde fazla anın sırası değildir. - ı:lkıl sarih olan nokta Fransa- ş İ'lıgiltere siyasetine karşı al- R bekleme siyasetidir ve bu bek : :"ehln tazammun — ettiği mâna S Nlmazen terediliftiin. O hal Ş de C'am'orlainin sivaseti, i' Piz memleket dahilinde bir im- ân geçirmiyor, memleket hari- Nde de ayni imtihanla karşılaş - Ş ıîğlluın.ıyoı-. Ve Chamberlain'in Yaseti bu imtihanın neticesine gö Müzaheret görecektir. A Anayasa İIçin Rey Verilmiye Ba:leanıldı Bükreş, 24 (Hususi) — Yeni ka- nunü Esasi hakkındaki plebisit bu sabah sekizde başladı. Rey verenle- rin vazifesi, yeni kanunu kabul et- tiklerini veya etmediklerini “evet,, veya “hayır,, ile anlatmaktır. Rey vermek mecburidir, fakat reyler ale ni olarak verğlecek ve muhalif rey verenler isim ve adreslerini bir def tere Kaydederek bu defteri imzaliya caklardır. Memleketin her tarafından gelen haberler, plebisitin tam sükün dai- resinde yapıldığını anlatmaktadır. Bükreş bayram günlerinden farksız bir haldedir. Daireler kapanmış ve her yer donanmıştır. Yeni Esas Ka- nun ırki “ekalliyetler Aarasında da iyetle karşıl AL- man ekalliyeti şefi, bütün Almanla- rı kanun lehinde rey vermiye da- vet etti. Yahudiler de ayni mealde beyannameler neşretmişlerdir. TRABLUS: Alman Müstemleke Şefi Garp Trablusa Gidiyor Münih, 24 (A.A:) — Bavyera umu mi valisi ve nasyonal sosyalist parti- sinin müstemleke şubesi şefi general Fon Eppe..bu: sabah Roma ve Trab- lusa hareket etmiştir. Malüm olduğu üzere, general Fon Eppe, mareşal Balho-tarafından Trablus müstemle ke sergisini ziyarete davet edilmiş - tir. General Romadan Trablusa tay- 9. ş | ğir tabiye kullanmıya başlamışlardır. |)Takıyorlar ve sonra cenahlardan ve || cenubunda göstermiştir. Bu mıntaka ğazlaşan Çin kuvvetleri şimdi yeni Japonlar taarruza geçtiler mi kısa bir geriden mukabil taarruzlarda bulu- nuyorlar. Bu tabiye ilk muvaffakıye- tini Pukov Tientsin demiryolunun da ilerlemekte olan Japon ordusu, Çin kuvvetlerinin garp ve şarktan yaptıkları hücumlar üzerine Suşov istikametindeki ileri yürüyüşlerini durdurmıya mecbur olmuşlardır. Bu- nunla beraber Japonların Suşovdan 20 mil mesafede bulunduklarını -ha- ber veriyorlar. N Çin Ajansının bildirdiğine göre, Çinin Moskova büyük elçisi Tsiang dün tayyare ile Hankov'a dönmüş- tür. Bu akşaâam Mareşal Çan-Kay-Şek tarafından kabul olunacak ve Sövyet ler Birliğinin dahili vaziyeti hakkın- da izahat verecektir. Tsiang, gazetelere verdiği beyanat- ta, Sovyetler Birliğinin kollektif em- niyet siyasetine sadık bulunduğunu, fakat beynelmilel vaziyetin münferi- der; hareket etmesine mâni olduğunu söyelmiştir, Sovyet gemisinin ârıbeti Moskova, 24 — İçinde 72 kişi mü- rıîttebat]a Hakodate limanında tev- !f edilmiş olan Sovyet gemisinin â- kibeti hakkında gelen malümata gö- re Japon zabıtası araştırma yapmak bahanesile gemiye girmişler ve kap - tanı hareketten menetmişlerdir. Sovyet hükümeti bu hareketi bir tahrik mahiyetinde telâkki ederek mukabil tedbirler alacaktır. Şanghayda bombalar Şanghay, 24 (A.A.) — Yeni İngiliz sefiri Sir Arehibuld Cleank Hong, Kong tarikile buüraya gelmiştir. Dün Şanghaydâ bir Amerika gaze tesi idarehanesine bir bomba 'atılmış ise de bombayı atan öldürülmüştür. Daha sonra bir Çin gazetesine bir bornba' atılmıştır. BELÇİKA I: vi Hocover Belçikedan Parise G diyor Brüksel, 24 (AA) — Eski Ameri- ka Reisicümhuru B. Hoover, bu sa- ver, bu şehrin üniversitesinin fahri bah Lille'e hareket etmiştir. B. Hoo- y ALMANYA : Dr. Şaht Para Vaziyetini Anlatacakmış Berlin, 24 (A.A.) — Yarı resmi membadan tebliğ edilmiştir: Rayş- bank mahfillerinden bildirildiğine göre, 11 martta toplanmağa çağırıl - mış olan hissedarlar umumi heyeti. Rayşbank merkez komisyonundaki münhalleri dolduracaktır. Bu vaziyet «“B Şaht'ın istifağı hakkında bir kaç aydır dönen şayialara nihayet vere- cektir. Bu toplantıda Rayşbank direk törü B. Şaht'ın halihazırdaki para va kında izahat vereceği tahmin edil - mektedir. Alman Çiftçileri * Berlin, 24 (A.A) — Alman kövlü- leri geçen seneki çavdar ve buğday rekolteleri mahsulünü 28 Şubata ka dar hükümete teslim eylemekle mükelleftirler. Bu mahsullerle hay- vanlarını beslemeleri menedilmiş- tir. ——— FİLİSTİN : Geniş Hareldi İcra Ediliyor Kudüs, 24 (A.A.) — Cenine mın - takasında büyük mikyasta askeri ha- rekât icra edilmektedir. Bu mıntaka da son tecavüzlerin failleri olan mü- sellâh çeteler araştırılmaktadır. Yollar zırhlı otomobillerle dolu- dür ve tayyareler mıntaka üzerinde uçuşlar yapmaktadır. AMERİKA : İşsizlerin Mikfarı 3 Milyon Artmış Vaşington. 24 (A.A.) — Ayan mec- lisi, 80 hazirana kadar işsizlere yar- dım sermayesine tahsis edilmek üze- re.yeniden 250 milyon dolar kredi ka bul etmiştir. , “Vaşington, 24 (A A.) — Mesaf nazı rı Mis Perkins, son dört ay zarfında işsizler miktarının 2 milyon 800 bin kişi artmış olduğunu söylemiştir. Amerikanm Harp Alacakları Vaşington, 24 (A.A.) — Macaristan Amerikaya harpten sonraki 1,207.000 dolar borcunu, beheri 39.000 dolar- dan ibaret o'mak üzere 30 taksitte ödemeyi teklif etmiştir. Amerikada Kültür İşleri Vaşington. 24 (A.A.) — Reisicüm- hur B. Roosevelt. tedrisatın ıslahı sa inde d kratik mü imu hafaza etmek üzere tedrisat sistemi- doktoru ünvanını alacaktır. B. Ho- över. müt: Parise gidecekti. nin ıslahı için kongreden-855 milyon istemiştir. takağ do , 'FRANSA: İSPANYA: Teruel Harbinde Franco'cular Ne Kazanmış? Londra, 24 (Radyo) — Röyter A- fansının İspanyadan aldığı haberle- re göre, Teruel harbinin başlangı- cındanberi asilerin harp bilânçosu şöyledir: Asiler şimdiye kadar 16000 esir almış, 400 murabba mil arazi iş- gal etmiştir. Hükümetçilerin elinde bulunan 14 köy asilere intikal et- miştir. Son harbin safhalarını Fran- co bizzat idare etmistir. nu keserek Cümhuriyetçi kuvvetle- rini ikiye bölmek olduğu anlaşıl tadır. Barselon. 24 (A.A) — Cümhuriyet çi kabinenin içtimaı geç vakte ka- dar devam etmiştir. Hariciye Nazı- rı Gral beynelmilel vaziyet hakkın- da izahat vermiştir. LEHİSTAN : .. . Yüzlerce Artist .. .. . 7 Büyük Bir Greve . . .. Girişti'er Varşova, 24 (A.A.) — Evvelce baş lamış olan opera grevi devam edi - yor. 450 artist, dekorcu, mızıkacı ve 200 ü kadın olmak üzere 'dansözler. tiyatro binasını işgalde devam et - mektedirler. Bir çok lokantalar grevcilere yiye cek, içecek göndermişlerdir. Grevin komünistler tarafından ida- te edilmekte olduğuna dair bazı şayi- aları tekzip etmek için grevciler dün sabahleyin ve akşam üzeri milli mar şı söylemislerdir. n pvalratlari KALLAA M gayesi Barsefon "ile egîââ"sîya yolu- #ELEK Muallimlerin Yanlışı (Yazan: B. FELEK) Akşam gazetesinde (Vâ-Nü) arka- daşımızın yazdığı söylenen (dikkat- ler) sütununda iki gün evvel (Öğret- menler ve türkçe) serlevhalı hir vazı okudum. Pek kısa yazılmış olan bu “şavanı dikkat,, mütaleada: *“Gazetecilere muhtelif meslek er- bahından ve münevver kimselerden mektuplar gelmektedir. Bu arada mu allimlerden de gelen mektupların hir sayfasında dört, beş, on hattâ daha fazla “imlâ,, ve “ifade,, yanlışına te- sadüf ediliyor. Bunun önüne gecmek ve muallimlerin kusursuz türkçe yaz- masını öğrenmeleri icin altı av. niha- yet bir sene bir mühlet verip ondan sonra onlardan türkçeyi doğru yaz- malarını istemek milli kültür nâmı- na bir zarurettir.,. deniliyor. Ben, bir zümreden olmak sebehile .| tesanüt hissine kapılarak haksız hir şeyi müdafaa eder tıvnette adam de- sam bunu hbenim de ayvyni mesleğe men l hamlet i iste- sup oluş rim. Filhâl (Vâ-Nü) dostumuzun dediği gibi bana da birçok mektuplar gelir. Bunların içinde ifadesi hozuk olanlar bulunduğu gibi bazan deyme gazete- cinin _vazamı_vacnğı kadar selis ve öze lü yazılmış olanları da vardır. Ben bu mektupları yazanları mesleklerine göre tasnif etmediğim gibi onların imlâ ve ifade yanlısları nı da aramam. Sade fikirlerine baka- rım. Eğer fikir doğru ise ifadesinin kusurunu hos görürüm, fikir bence yanlış ise mektubun tahrir kıymetini arastırmıya mahal görmem. Çünkü gazetelere gönderilen bu mektupların çoğu her türlü özenti hezentiden âri olarak bir dertleşme kabilinden yazılmış şeylerdir. Eğer “Akşam,, da yazıldığı gibi bir ince- lemiye maruz olacağı bilinse şüphesiz ©o zaman daha itinalı vazılabilir. Kaldı ki, muallim olmak mutlaka ilade vaııâısı vanmamavı za- imlâ rüri Kilmaz. çÇuünkü lürkiyede mev- rüri Ki allimi değildir. Bir riyaziye mualli- minden, bir kimya mualliminden de uzun uzadı lisan inceliği beklemek haksızlıktır. Ne uzağa gidiyoruz. Ya- zı yazmak bizim kendi zenaatımız i- ken her gün yaptığımız hataları Nu- rullah Ata bundan evvel muhtelif gündelik gazetelerde aylarca her gün yüzümüze vurmadı mıydı? Onun için, dediğim gibi, adetleri 30 bine varan öğretmenlerin bir iki- sinden gelmiş tek tük mektuha hakıp ta bütün bir kütleyi türkçe bilmivor gibi göstermek ve onları bir senelik etütten sonra imtihana tâbi tutmayı teklif etmek haklı bir şey olmadığı kadar bu kütlenin iğbirarını celbhet- mesi itibarile gazete idaresi tarafın- dan da hoş görülür bir mülâhaza de- ğildir. İnsaflı arkadasımız (Vâ-Nü). kendi gazetesinde fırsat düştükçe türkcenin imlâsında ve ifadesinde tereddüt et- tiği noktaları ortava atıp bunun ban gisinin doğru olduğunu sorusturur « ken ellerinde böyle umumu bir araş- tırma vasıtası olmıyan ve kahahatite- ri sadece “Aksam,, a dikkatsiz bit mektup yazmaktan ibaret hu'unan birkaç muallime bakıp umumnu hü- kümler vermenin doğru olmuvarağı- nı benimle beraber teslim eder ka- naatindeyim. Troçkinin Oğluna Bir Otopsi Daha Paris, 24 (A.A.) — Troçkinin ikin ci oğlu olup geçenlerde ölmüş olan Leon Sedo Troçknin cesedi üzerinde yapılan otopsi neticesinde, kendisi - nin peritonitten öldüğü meydana çık Mmıştır. Maamafih Trockinin talebi ü zerine yeniden bir otopsi yapılacak- tır. ——— SON HABERLER: Doksör Jor Lu'z Yine Şampiyon Nevyork. 24 (A.A) — Boksör Joe Louis, haiz olduğu ağır siklet cihan şampiyonluğunu Nathaman'a karşı muzafferiyetle müdafaa etmiş ve hasmını 5 defa yere attıktan sonra Ücüncü varıntba SaLı0 Zi * aa İzmirde : Denizbanlı Umum ; Müdürü İzmi d2 İzmir, 24 (Tan muhabirinden) — Denizbank umum müdürü Yusuf Zi- ya Öniş bugün Ankaradan şehrimize geldi. Burada salı gününe kadar tet- kikler yapacak, Denizbanka devredi- len müesseseleri gezecek ve dalyan- ları görecektir. z Bir Vapurda Kaçak Eşya İzmir, 24 (Tan muhabirinden! — Italyan bandralı Lero vapurundan cıkarılan yorgan'arın arasında mü- him miktarda kaçak ipekli kumaş bulunmuş ve müsadere edilmiştir. İzmirde de Kar Var İzmir, 24 (Tan muhabirinden) — Bütün İzmiri çevreliyen dağlar karla ğilim. Onun için simdi burada müual- - 'İlimlerin lehine birkaç kelime vazar- cut 30 bin muallimin hepsi lisan mus Ğİ ada 4 3 | 4 £ 7 ÇAA N Ki dd KĞ e araamı a. "yii öt T