25 Şubat 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İÇ SAHİFELERDE 3 iincüde: Musahabe Peyami Safa 5 incide : Edirnede san'at tetkikleri Celâl Esad Arseven 6 ncıda : Sağlık bahisleri Dr. Kadri Raşid Asker gözile Celâl Dincer 9 uncuda: Çocuk sahifesi ; V. jfll umhuri r Dorian Gray'in portref Cuma 25 Şubat 1938 Çeviren : Sami SUreyya Berkem Fiah 60 kuruş O Qf AD WIT OSCAR Hilmi'nin Koleksiyonu No 371 DP^ S tSTANBUt CAGALOGLÜ Syi ' 4951] Teıgraî ve mefctub adresi: Cumüurlyet îstanbuJ Posta Kutusu: Istanbul No 248 Teieıon: Başmuharrtr »e evl: 22368 rahrtr beyeti: 24298 tdare ve mat.baa nsnu 24299 24290 Hilmi Kitabevi ~ " Balkanlı misafirlerimiz dün gece geldiler ve karşılandılar M. Metaksas: «Konsey bu sefer de azasının, hakka müstenid sulh idealine karşı besledikleri ayni sadakatle toplanmaktadır» dedî Atatürk, dün akşam Haydarpaşaya geçtiler ve saat 17 de hususî trenle Ankaraya hareket ettîler III Buyük Şefin avdeti IV ı Büyük Şefin Haydarpaşada teşrif ve teşyilerinden iki intıba îstanbulun büyük misafiri, Cumhurresimiz Atatürk, Balkan Konseyi toplan :ısına iştirak edecek olan dost ve mütte ik devlet ricalini kabul etmek üzere, dün, hususî trenlerile Ankaraya hareket bu yurmuşlardır. Üç muhterem misafirimiz; soldan sağa: M. Mataksas, M. Stoyadinoviç, M. Comnene Reisicumhurumuz, öğleden sonra, saat 16,30 da refakatlerinde sabık Başvekil Ismet ınönü ile meb'uslar ve diğer zevat olduğu halde Akay İdaresinin Heybeli vapurile Dolmabahçe saraymdan doğ ruca Haydarpaşaya geçmişlerdir. Havanm soğuk ve yağışlı olmasına rağmen kesif bir kalabalık Büyük Şefi selâmla m mak üzere garın önünde toplanmıştır. Atatürkü hâmil olan Heybeli vapuru, saat 17 ye beş kala, Haydarpaşa rıhtı mı^a yanaşmıştır. Arkası Sa. 3 sutun 6 da} manya ve Türkiye, Balkan çevresine aid umumî ve müşterek hayatlarındaki emni yetlerince en ufak endişeye düşmekten azade bulunmalılardır. tşte Balkan Antantu mn ruhu. Yalnız bu b'de başlt başma biiyük bir menfaattir. Dün Rumen halkının M. Stoyadinoviç ve M. Comnene de samimî yüzde 88 i plebisite iştirak etti beyanatta bulundular. Ankara, dostlarımızı Bükreş 24 Yeni kanunuesasî hakkarsılamak için hazırlanıyor kındaki plebisit bu sabah saat 8 de başYunanistan, Yugoslavya, Ro Balkan Antantı Konseyinin Ankara içtimaı Heyet Ankaraya gitti «Evet, veya hayır!» Kahraman ordumuzun ihtiyacları Beş senelik bir Millî müdafaa plânı yapıldı Yeni program, harb sanayiinin inkişafı ile bütün tayyare ve motörlerimizin memlekette yapılmasını istihdaf ediyor Anlcara 24 Büyük Şefin Kamutayı açış nutkunda «Türk birliğinin Türk kudret ve kabıliyetinin, Türk vatanseverhğinin çelıkleşmiş bir ifadesi» olan ordumuzun teslıhat ve teçhizat programını tamamlamak, harb sanayiinin daha ziyade inkişaf ve tevsii için alınan tedbirlere devam edilmek ve endüstrileşme mesaimizde ordu ihtiyacmı ayrıca gözönünde tutmak bütün tayyare ve motörlerimizin memleyetimizde yapılması imkânlarını ha zırlamak, hava kuvvetlerinin aldığı ehemmiyeti gözönünde tutarak bu mesaiyi plânlaştırmak hususunda vermiş olduğu yüksek direktifler hatır lardadır. Başbakan Celâl Bayarm Kamuta ya arzettiği hükumet programında bu meseleye temas eden ve Kamutayın alkışlarla tasvib ettiği fıkra da şunlardır: «Techizat ve teslihat programımıza devam edeceğiz. En son sis tem harb vasıtalarından henüz ihti yacımız olanları da temin için ayn bir program yapacağız. Bu program memleket dahilinde yapılması kabıl olanları memleket dahilinde imal et tirmek esasını ihtiva edecek ve kara, deniz ve hava kuvvetlerimizin bu kabil bütün ihtiyaclarına şamil olacak tır.» Vekiller Heyeti 2221938 tari hinde Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ın huzurile toplanarak, salâhiyettar makamların bu direktif ve esaslar dahilindeki hazırlık ve tekliflerini tetkik etmiştir. Dün de Başbakan Celâl Bavann reishği altında Maliye ve Millî Müdafaa Vekillerimizden mürekkeb hususî encümen toplanarak beş senelik yeni bir millî müdafaa programı tesbit edilmistir. (a.a.) lamıştır, Müntehiblerin çifahen «evet» ve yahud «hayır» demeleri icab etmektedir. Reyleri menfi olanlar, isimlerinin ve adreslerinin kaydedileceği bir deftere knza koymak mecburiyetindedirler. (a.a.) Netice Bükreş 24 (Hususî) Halk bugün yeni kanunu esasî hakkında rey vermiş tir. Netice ancak yarın belli olacaktır. Reye iştirak etmiyenler tecziye edile ceklerdir. Geç vakit alınan bir habere göre halkın yüzde 88 i reye iştirak etmiştir. Plebisitin hükumetin büyük bir zaferile neticelenecği muhakkak görülmektedir. Aziz misafirlerin Sirkeci garında istikbalinden bir Intıba Balkan Antantı konseyine iştirak edeolan büyük misafirlerimiz Yunan Başvekili M. Metaksas, Yugoslavya Başvekili M. Stoyadinoviç ve Romanya Hariciye Nezareti müsteşan M. Com nen dün sabah saat 10 da hududumuza muvasalat etmişler ve orada merasimle karşılanarak emirlerine lahsis edilen hususî trenle dün gece saat 20 de Sirkeci istasyonuna gelmişlerdir. Muhterem mi sefirlerimiz hududda Rıfkı Refiğin riyasetindeki hariciye protokol heyetile Yunan elçisi M. Raphael, Yugoslav elçisi M. Acemoviç, ve Romanya elçisi M. Telemaque tarafmdan karşılanmışlardır. [Arkası Sa. 8 sütun 1 de] u satırlar intişar ettiği zaman Balkan Antantını teşkil eden Balkan deUetlerinin sayın murahhasları Ankaraya varmak üzere bulunacaklar, biraz sonra orada sevgi ve saygı ile karşılanarak ilk mutad ve çok samımî nezaketleri takiben şimdiki Konsey reisi komşu ve dost Yunanistan Başvekili General Metaksas'm başkanlığı altında çahşmalarına koyulacaklardır. Malum olduğu uzere Antant devletleri ittifakını temsil eden Konseyin başkanlığı her yıl sıra ile Antanta dahil devletlerden birinin Hariciye Nazırı tarafmdan deruhde olunuyor ve Konsey içtimaları da sıra ile müttefik devletlerden birinin merkezinde yapılıyor. İçtimaları her zaman mustesna bir ehemmıyet göstererek canlı bir alâka uyandıran Balkan Antantı Konseyinin bu defaki Ankara toplantısı dünya meselelerinin arzettiği hâd safhalar içinde daha büyük bir kıymetle tecelli edeceğinde şüphe yoktur. Balkan Antantı bir sulh amilidir ve hiç olmazsa kendi çevresi içinde huzur ve sükunu kendi teminatı altına almıştır da onun için. Bugünün dünyasında hiç bir teşekkül yoktur ki hatta bundan daha dar bir rmntakadd bile sulhu bu kadar kuvvet ve kat'iyetle emniyet altına almış bulunsun. Oslo blokunu teşkil eden şimal devletlerınin kendi aralarında buna benzer tedafüî bir anlaşma yapmak istediklerinden haberdar bulunuyoruz. Ancak bu fıkir orası içm şımdılik bir sözden ibarettir ve Mılletler Cemiyetinden umudu kesmek neticesinde meydan almış bir telâs mahsuliidür. Balkan Antantı, Milletler Cemiyeti kâfi kuvvete malik farzolunduğu zaman hiç telâşsız tahakkuk ettirilmiş olduğu gibi Cemiyetin zayıf farzolunan şimdiki vaziyetinde dahi o idealden umudunu kesmiş değıldir. Balkan Antantı devletleri, eğer Cemiyet yıkılsa kendi teşekkülü örnek ittihaz olunarak onun bir yenisi yaratılabileceğine kuvvetle kanidir. Balkan Antantı devletlerinin bugün başlıyan Ankara içtimalarında bu hakıkate bir daha kanaat getirerek onda kendıleri için bitip tükenmez yeni bir kuvvet kaynağı bulacaklarından eminiz. [Arkast Sa. 5 sütun 4 te\ Mareşal Goering Varşovada mühim siyasî müzakerelerde bulundu Varşova 24 Havas muhabirinden: M. Goering, dünkü günü, mukarrer program mucibince geçirmiştir. Kendisi ne, yapmış olduğu bütün cevelânlarda mühim miktarda polis müfrezeleri refakat etmekteydi. lyi malumat almakta olan mehafil, mumaileyhin, Leh zimamdarlarile yap rruş olduğu görüşmelere siyasî bir ehemmiyet atfetmektedir. M. Beck tarafmdan verilmiş olan bir zîyafetten sonra M. Goering hususî trenle Bialawecza'ya gitmiştir. Orada bugün ve yarın avlandıktan sonra doğrudan doğruya Berline gitmek üzere cuma akşamı hareket edecektir. Dün akşam neşredilmiş olan resmî teblig, Alman nazırının dünkü günü nasıî geçirmiş olduğundan bahsetmekle iktifa etmektedir. (a.a.) LondraileRoma arasında itilâf çok zor görünüyor Italya, şart olarak Akdenizde müsavi donanma, Süveyşin kontrolu ve 30 milyonluk kredi istiyormuş Çekoslovakya harbe hazır Erkânıharbiye reisi dedi ki: «İlânıharbsiz bir harb tehlikesi karşısındayız. Fakat hududlarımız tahkim edilmiştir. Rahatça seferberlik yapabiliriz» Estonyada demokrasi Londra 24 (Hususî) Dört senedenberi dıktatörlükle idare edılmekte olan Estonyada bugün demokrat bir hükumet kurulmuştur. YARIN Yalan hakikatin postuna kurulmak istiyor! İstifa eden Ingiliz Hariciye Nazırı M. Eden, Basvekâletten çıktıktan sonra ve Nazın alkışhyan halk Londra 24 Kral, Bukingham sa sonra Lord Halifax'ı kabul etmiştir. lArkası Sa. 8 sütun 4 tej rayında akdolunan hususî bir meclisten Çek ordusunun, Fransız Erkânıharbiye Reisi tarafmdan Londra 24 (Hususî) Pragdan bıldırıldığine gore, Çekoslovakya ılânı harbsiz bir harble karşılaşmak endişesini hissetmektedir. Çekoslovak erkânıharbi ye reisi bu mesele hakkında beyanatta bulunarak şunları söylemiştir: « Çekoslovakya ilânı harbsiz bir teftişi YUNUS NAD1 Büyük üstad Hüseyin Rahmi Gürpınarın çok dikkate şayan güzel bir makalesi harb tehlikesi karşısında bulunmakta dır. Bu takdirde ılk günlerde müttefik lerden yardım beklenemiyeceğine göre, hududlarımızda çok kuvvetli tahkımat vücude getirmiş bulunuyoruz. Bundan başka askerî fabrikalarımızı tehlıkeli [Arkası Sa. 5 sütun 2 de]