2 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

—— 2.2.938 BURSA BAYRAM YAPIYOR Cümhurreisi Yalovadan "set Kadar Yollarda Derin Sevgile Selâmland Bursaya (Başı 1 incide) Ür Atatürkü taşıyan otomobil şehre girdi. Her taraftan alkış tufanı kopu yordu. Atatürk doğruca sun'i ipek İabrikasını şereflendirdiler, tesisatı tetkik buyurdular. Şefimiz fabrikada alâkadarlar tarafından karşılandı, kendilerine izahat verildi. Büyük Şef, fabrikayı takdir buyur dular ve müessesenin defterine şu cümleleri yazdılar: “Sümerbankın sunğipek fabrika. sını #iyaretten duyduğum bahti- yarlık büyüktür. Bu değerli kuru- mun millet için kutlu olmasını di- lerim.,, Büyük Şefin Gemlik sun'i ipek fab rikasını ziyaretinden sonra, ayrıca bir küşat resmi yapılmasına lü- zum görülmemiştir. Fabrika, bugün- Dün işe başlıyan G, Fabrikanın bu'unduğu saha ve Gemlik. lay Yüce Önderin ikamet ettik» den itibaren işlemiye açılmıştır. Ka-|eri Çelikpalasa doğru coşkun teza- sabaya büyük bir fabrika hedyie e den Atatürke, bütün Gemlikliler min net ve şükran hislerile meşbu bulu- nuyorlar. Bursaya muvasalet Biraz sonra Gemlikten hareket &- dildi. Atatürk saat 16,10 da Bursayı şereflendirdiler. Günlerdenberi Bü- yük Kurtarıcıyı bağrına basmak için hazırlanan ve çırpınan bütün Bursa- lar, Cümhuriyet meydanında mal- büratla geldi. Atlı köylüler, bilhassa nazarı dikieati celbediyordu. : Fener alayı, gayet muntazam bir manzara arzediyordu. Ellerdeki meşaleler, a- layı takip eden motörden cereyan #- lan elektrik fenerleri idi. Alay, 56- vinç avazelerile Çelikpalasın önüne geldi. Burada bütün Bursa gençliği sevinç coşkunluğile: — Yaşa, var ol Atatürk! diye ba- arıyordu. emlik Sungipek fabrikası TAN Evkaf Idaresi İmar İşlerinde Geçiyor (Başı 1 incide) Eminönü meydanının açılması ve Yenicamiin meydana çıkarılması et- rafındaki çalışmalar fillen başlamak üzeredir. Evkaf umumi müdürü Fah- ri Kiper de, Yenicamiln ve Yenicami kemerinin vaziyetini tetkik etmek ü- zere şehrimize gelmiş ve ilk tetkik- lerini yaptıktan sonra dün Ankaraya dönmüştür. B. Fahri Kiper, yanında Evkaf Fen Heyetinden bazı mühen- dis ve mimarlar, İstanbul Vakıflar Başmüdürü olduğu halde, Yenicami kemerini inceden inceye tetkik etmiş tir. Eminönünde yapılacak istimlik hakkında, düne kadar henüz Vakıf- lar Umum Müdürlüğüne resmi bir tebliğ yapılmamıştır. Fakat, yıktırılıp yıktırılmıyacağı münakaşa mevzuu olan Yenicami kemeri udiyle maruf Hatlcesultan Kasrı üzerinde yapılan fenni tetkikler, bu kemerin yüksek ta rihi kıymete sahip olduğunu meyda- na çıkarmıştır. Bilhassa bu kemer üzerindeki çiniler çok kıymetlidir. Vakıflar Umum Müdürlüğü, resmen müracaat edildiği vakit, kemerin yık tırılmaması lâzımgeldiği hakkındaki noktai nazarını bildirecektir. Evkaf idaresi, istimlâkten sonra, te- mamiyle meydana çıkacak olan Ye- nicamiin ve tarihi kemerin esaslı şe- kilde tamirine karar vermiştir. Bu hu susta keşi! yapılmaktadır. Camtle ta- mir için icap ettiği kadar tahsisat sarfolunarak, âbide, bütün güzelliği ie meydana çıkarılacaktır. Vakıflar idaresi, İstanbulun ve di- ğer yurt köşelerinin imarına daha ya kından ve fiilen iştirak otmiye ka- rar vermiştir. Bunun için de bazı tet- kikler yapılmaktadır. Vakıflar idaresi, kendi emrinde bulunan bütün âbide ve müessesele- ri tamir ve islâh edecektir. Bunun Atatürk, gösterdiğiniz sevgi ve sAY-| için de yeni ve zengin gelir kaynak» gıdan çok memnun oldular. Memnur-| ları aranmaktadir. iyet kürlerini si: iblâ, çe lila ig e Evkafın yeni teşebbüsleri ibeni memur ettiler. Ayni zamanda rahatsız olmamanızı arzu ettiklerini| - Vakıflar idaresi, turizm siyaseti - mize hizmet emelile elindeki küçük size söylememi de bana tevdi ettiler, ve dağınık emlâki satarak, bunların Lötlen istirahat buyurunuz.,, Başyaverin bu tebligatı halk tara- fından yeni bir tezabüre vesile oldu. O, binlerce halk: “— Hayır Atatürküm, biz rahatsız olmüyız, sen var ol!,, diyerek bağır- dilar..Bu hasret payansızdı. yerine iyi gelir getirir binalar satın alacak ve temin edilecek fazla vari- dat ile Istanbul civarında ve sayfi- yelerde büyük oteller, bazı umumi müesseseler inşa edilecektir. Bu hu- sustaki tasavvurlar yakında kati pro je halini alacaktır. geri bir kalabalık halinde toplanmış! o Atatürk, bu samimi ve coşkun te- bulunuyorlardı. Atatürk şehir hudu-| zahürattan çok mütehassis oldular. du içine girerken toplar atıldı, üç da-| iki deta otelin balkonuna çıkarak, kika, fabrika düdükleri öttü. Bursa, | toplanmış olan on binlerce ha kı sev- Atatürkü koynunda görmekten mü-İgi ve muhabbetle selâmladılar. Ata- tevellit büyük bir sevinç ve coşkun-İtürkü balkonda gören Bursalılar: luk içinde idi. — Sağ ol, bin yaşa, diye haykırı- Atatürkü hâmil bulunan otomo-| yorlardı. bil doğruca Cümhuriyet meydanına | Atatürk, halkın bü coşkun tezahil- girdi. Şef, burada on binlerce hal-İratı karşısında vali Şefik Sover'i kın arasında otomobilden indiler. |nezdlerine davet ederek duydukları Kıyameti andırır bir coşkunlukla,İzevkli hislerin halka iblâğun arzu ber taraftan alkış tufanı kopuyor: | ettiler. Ve: — Yaşa, var ol!... diye bağıran ve “Halkın, bana karşı gösterdiği sevinç gözyaşları döken Bursalılar, | bu sıcak ilgiden fevkalâde müte- Bursa büyük bir bayram © Bu arada bütün hisseli mahlüller ia pi satılığa çıkarılacaktır. Bunların sa Şömie yel imren Yüce Ör taşında alacaklıların lehine yüzde 50 eri görmek için halk sokaklara dö-| tenzilât yapılacaktır. Mahlülde bis- külmüş, kafileler halinde Çelikpala- | gedar olmak şartile, müşterek sehip sın önüne doğru yürüyor. Gece Ya-İ ler de bu satışlardan çok istifade e- rısına kadar, şehirdeki coşkunluk de | deceklerdir. vam etmiştir. Ep Atatürk. Bursada üç gün kalacak- Icarei müeccele,, ler larını vait buyurmuşlardır. Bu müj-| o Tki yıldanberi tahsil edilmekte o- dalgası halinde çalkanmaktadır. O |katsa vergilerinin yekünü da epey- Yarın öğleden sonra, Bursa Meri- |0© bir miktara baliğ olacaktır. de, bütün Bursada en geniş sevinç | lan 20 senelik icarci müeccele ve mu | İngiliz Karikatürü: (Başı 1 incide) müessesenin kendinden beklenen ga yeleri temin edebilmesi, zamana in- tibak etmesi geçirilen tecrübelerden lâzım gelen pratik neticeleri çıkarma sile mümkün olabilir. Hükümetimiz. bu yolda sarfedilecek mesaiyi elin- İden geldiği kadar teshil etmiye ça- | aşacaktır.” İ Bu iki beyanat Türkiyenin Millet- İler Cemiyetine bağlılığını açıkça İgösterir. Yine bu beyanat, memle- ketimin islahat fikrine muarız olma- dığını da tebarüz ettirir. Bilâkis mem leketim bu islahatı temenni eder. Fa kat hükümetimin mütsloasına göre, sakatlık, imkân derecesinde tamam bir vesika olan paktın kendisinde İmündemiç değildir. Ahvale uydurul- ması icap eden cihet usuller ve tat- bik tarzlarıdır. Müzakerelerimizin esaslı mevzuu halini alan 16 ıncı maddeye gelince, bu maddenin tatbikına sit kararla- rın bizzat assamble tarafından alın- ması lüzumunu atrlarız. Keza, bu hu- susta izhar olunan endişeleri de an- hyoruz. Fakat anlamakta müşkülât çektiğimiz nokta, : kollektif» taahküt- lerin bir cüzünü teşkil eden ve bina- enaleyh bizzat o kollektif camianın bir hareketile tadil edilecek olan ta- ahhütlerden bir taraflı beyanat ile bir kimsenin kurtulabileceğidir. Biz bunu daima böyle anladık. Hepimiz ve kendi hesabımıza olmak üzere biz Milletler Cemiyetinin buzlu patinajında bir dans: (Eden ve Delbos dansederken konuşuyorlar) — Şu çukurlar olmasaydı da- ha ne marifetler yapardık, değil mi? Milletler Cemiyetinin Islahı İçin Müzakereler dalma ıslah imkânlarını ve tarzları- nı müştereken münakaşa ve tetkike taraftarız. Bununla beraber, mücs- sir olabilmesi için sükün ve huzur İ- çinde girişilmesi icap eden bu nevi İbir tetkik bugünkü şartlar dahilinde zamanın hakikaten münasip olup ol madığını teemmül etmekten kendimi. 4 alamıyoruz. Bizim önümüzde daha müstacel bir vazife vardır ki oda he pimizin gerek müessese dahilinde, gerek müessese haricinde bütün gay- retlerimi$ sarfederek Milletler ara- sında, aralarında iyi geçim ve an- laşmayı idame etmiye ve onları muarız cephelere ayırmak değil, bilâkis muhtelif gurupları günün bi rinde birleşmiş veya hiç değilse â- henkli bir teşriki mesai ile biribir- lerine bağlanmış görmek ümidile ya- kınlaştırmaya çalışmaktır. Sovyet Murahhası Litvinof, pak- tin 16 ıncı maddesinin Milletler Ce- miyetinih başlıca icraat vasıtasın teş kil ettiğini ve mecburi tashhütlerin ilgasının cemiyete âza olanlarla olmu yanlar arasında bir fark bırakmıyas cağını söylemiştir. Hatip, Cemiyet âzasından olup ta tamamiyle bitaraf kalmak istiyen devletlerin bu hareketini tenkit ede- rek demiştir ki: “Bitaraflıkların zâman altına alın masını ımı istiyorlar? Bu bitaraflık ihlâl edildiği takdirde ne gibi bir ve- ziyet karşısında kalınır? Cenevrede (Başı 1 incide) dutluk sayan esaslarının her vasıta ile müdafaa edilmesini istedi. Fakat İngilterenin taraftar olduğu vasıta bile hep uzak, hafif tedbirler daire- sinde kaldı, Benzin ve petrol hakkın. da müşterek bir zecri tedbire baş- BAŞMAKALEDEN MABAAT — — Iki Manzara dafaa etmek, hattâ zecri tedbirlere fülen karışmak gibi bir mecburiyet yüklemiyor. Bir memleket, zecri ted- İbirlere kalben taraftar olursa, Mil letler Cemiyetinin zecri tedbir kars- rına taban tabana zıt hareketlerden nos fabrikası açılacaktır. Açılmanın 20 senelik vergileri bir an evvel vurulmak © meselesi (o uzun (o u. | geri durursa, yani mütecavize yardı- Büyük Kurtarıcıyı daha yakından hassis oldum. İnkılâbın ilk günle görmek için, bir insan seli halinde) rinin heyecanını tekrar yaşadım., kaynaşiyorlardı. Samimi tezahürat Bursa valisi Şefik hükümet erkânını, ordu müfettişi Fahrettin Altay da ordu mensupla- rını ve orduyu Büyük Şefe takdim ettiler. Atatürk kendilerine takdim edilen zevata İltifat ettiler, halkı da samimiyetle selâmladılar, askeri kı- taları teftiş buyurdular. Görülme- miş şekilde, içten gelen, samimi te- zahürat yapan halk, mektepliler, es- Baf cemiyetleri arasından meydanı yöya olarak geçen Atatürk, açık bir otomobile binerek: — Yaşa, var ol, sesleri arasında ikametlerine tehsis edilen Çelikpa- Issa hareket buyurdular, Ve orada bir müddet istirahat ettiler. Akşam sast 18 de, Bursa halkevi tarafından halkevi salonunda büyük Jer şerefine bir çay partisi tertip e- dildi. Başvekil, Dahiliye ve Nafla Vekilleri bu toplantıda hazır bulun» dular, Halkevi orkestrası taralından buyurdular. Atatürkün bu yüksek fltifatları Soyer, Parti ve | şehrin meydanına konan hoparlâr. İlerle vali Şefik Soyer tarafından halka bildirildi. Nihayet başyaver Celâl Öner, Ata- türk namına halka şu hitabede bu - undu: “.— Ben Atatürkün başyaveriyim. saat 15 te olması çok muhtemeldir. | ödemeleri ve icarei müecceleyi mül Bu merasimi Büyük Şef yüksek | huzurlarile şereflendireceklerdir. Başvekil, vekiller, mebuslar, ben- ka müdürleri, hükümet erkânı ve daha birçok zevat, atlı köylüler bu merasime iştirak edeceklerdir, Yarın akşam, belediye salonunda büyük bir suvare verilecek, gece fe- ner alayları yapılacaktır. RUŞTU BEKİR (Bası 1 imeide) Ademi müdahale komitesi tarafın. dan tayin edilen bir memurdu. Kaptana gelince, henüz evlenmiş, genç bir adamdı. Karım Lora da te- lef olanlar meyarındadır. Bünlardan İbaşka diğer bir zabitle çarkçı başı- nın da öldükleri teyit edilmektedir. Hali hazırda dört İngiliz. torpito mubhribi korsan denizaltı gemisini a- rastırmaktadırlar. Barcelona, 1 (A.A) — Hükümet Bir Faci: bir konser verildi. Başvekil Celâl İmemurları, asilerin tayyareleri ta- ia Daha Yaralılardan bir çoğu da telef ol- | muştur. Fakat, sahih miktarı henüz malüm değildir. Hastaneler, ağzına kadar dolmuş- tur. Tahlisiye işlerile meşgul olanlar, dün harap halde bulunan binalar en- kazı altından bir çok ceset çıkarmış- lardır. Romadan bir tekzip Roma, 1 (A.A) — Ispanya sahil lerinde torpillenerek batan İngiliz vapurunu bir Italyan denizaltı gemi Bayar, halkevi faaliyeti hakkında izahat sldı ve bazı direktifler verdi. Başvekil ve Vekiller, geç vakit Çe- Wikpalass döndüler. Fener alayt Gece saat 20 de halkevi önünde toplanan binlerce halk, büyük bir fener alayı teşkil ettiler, rafından evvelki gün yapılmış olan | sinin batırdığına dair Cümhüriyetçi bombardımanın dahili harbin baş -İlspanya gazetelerinde ve diğer bazı langıcındanberi Barcelona şehrinde (ecnebi matbuatta görülen haberler en siyade telefata sebebiyet vermiş | hakkında salâhiyettar Italyan maha olan bombardımanlardan biri olduğu | fili son günlerde hiç bir Italyan de- nu beyan etmektedirler. 77 si çocuk İnizaltı gemisinin Italyan karasuların ve 37 si kadın olmak üzere morga |dan dışarı çıkmadığını beyan etmiş- “137 ceset nakledilmiştir. lerdir. kiyete kalbetmeleri bina sahipleri - nin menfaatleri iktizasıdır. Bu ver- ginin tahsilindeki sürat, vakıflar ida- İresine toplu bir varidat temin etmiş olacağı için, imar faaliyetine daha geniş surette iştirak edebilecektir. Evkaf suları Taşdelen ve Defneli suları kaynak» larında vücude getirilecek asri tesi- satın da yakında yapılmasına baş- lahacaktır. Ismarlanan makineler yo la çıkarılmıştır. Bu ay sonunda ge lecek ve yerlerine konacaktır. Bun- dan sonra, Taşdelen ve Defneli sula- rı şişelere, damacanalara otomatik bir surette ve süratle doldurulacak- tar. Kaç para lâzım? Eminönü meydanının açılması İ- şinde belediyenin faaliyetine gelin- ce; istimlâk hazırlıkları devam et- mektedir. Ancak hazırlanan A ve B plânlarına göre, istimlâk yapılıp ta caminin bütün heybetile meydana çı karılması için dört milyon liraya ya- kın bir paraya ihtiyaç vardır. Halbuki şimdilik bu işe 1 milyon 700 bin lira ayrılmıştır. Bu para ile meydan mümkün olduğu kadar açı- Ilabilecek, geri kalan kısımları Pros- tun plânı tatbik edildiği zaman bele- diye bütçesinden ayrılacak para ile yapılabilecektir. zadıya konuşuldu. Ancak iş işten geç. | ma kalkışmazsa on altıncı maddenin tikten sonra karar verildi. hükmü ve şümulü dairesinde kalmış Tarihin en açık tecavüz hareket-| olur. lerinden ve büyük harplerinden biri) o Hâdiselere bu zaviyeden bakılırsa olan Japon - Çin harbi karşısında!Osle grupunun ortaya atılmasını, parmağını kımıldatan olmadı. Bu ha- | Milletler cemiyetinin ıslahını arayan Tekette harp ve tecavüz unsurları ol-| geniş bir hareketten ziyade Alman- duğunu görmemek ve zecri tedbir behsini ortaya koymamak içini heri |7» ve İSİYAYI hopeut edecek. bir biz iken görlerini Betmir yilda; taraflık nümayişi diye karşılamak lâ- zımdır. Şimal memleketleri Alman- m imek Ki, dünyanın bir Mine | ya ile sıkı bir iktisadi münasebet ha- arzusu var. Fakat bunu tahakkuk et-|1inde bulunduktan başka çok silâhlı tirecek birlik, imkân ve vasıta henüz | Pİ Almanyadan gelecek tecavüz ih- dünya yüzünde yoktur. timallerine karşı korunmak ihtiyacı- Milletler Cemiyetinin, yapamıya -|! duyuyorlar. Bitaraflık prensipini cajı bir şeyi yapar iddiasında gibi | kökleştirmek istemeleri haksız ve se görünmesi, cemiyet Kr bir | bepsiz değildir. Çünkü böyle bir te- zâttır. Bu bakımdan İskandinav! cayüz ihtimali karşısında dışardan memleketlerinin hakikatle göz göze e pen v yardım geleceği muhakkak olmadık- gelmek arzusunu göstermelerini ten-| ai CE kide mebep yoktur. Aksine olarak co. |!90 başka, kesif nüfuslu, . küçücük miyetin pratik rolü hakkındaki ha, / memleketleri harp sahnesi hükmünü yallerin ortadan kalkması, dünya yü | aldıktan sonra yardımın da faydası zündeki emniyet ve asayiş boşluğu. | YOU nu daha açık bir gözle görmiye ve | İskândinav memleketlerinin hare- tedbir düşünmiye yol açacaktır, || et Pu bakımdan mütalea edilince Ey RE varılacak netice şudur: Bu hareket, Y alnız şurası vardır ki, an al. | insanlık için fülen ele geçirilmiş bir tıncı maddenin bugünkü şek- | kümmeti yok edecek bir gerilik adımı lirde de bitaraflık istiyen memleket. | değildir. Vaziyetin olduğu gibi görün ler için korkulacak bir nokta vardır. |7€9i7© ve gösterilmesine ve daba Çikokli seci tedbirler. SA pratik tedbirlere, çarelere yol aça- & memleketlerden hiçbirine, tecavüze |“eK bir inkişaf ve ıstıfa adımıdır. uğrıyan bir memleketi silâhla mü- Ahmet Emin YALMAN