2 Şubat 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

r VATAND AŞ! Yurdunu, yuvanı Türk Bayrağı Imalât Evinin ayyıldızı kendinden dokunmuş, rengi, metaneti kanunî evsafı garanti bayraklarile süsle ve onunla iftihar et. Adres : İstanbul Divanyolu, Turbe karşısı 135 Türk Bayrağı tmalât Evi Zekeriya Pulâdcan. Tel: 23026 J OndördOncü yı! sayı: 4930 u m h u r\ reı*rai Teielon: Basmunarrtı ve evt: 223«J Tahrtı nevetl: 24298 n HUseyin Cahid Yalçın En güzel TALYAN KÂYELERİ Çarşamba 2 Şubat 1938 Yeni çıktı. 50 kuruş. «&&•. cumnuriyet tstanbuj • posta *utnsu: * tdare ve matbaa 346 ttsmı 24299 24290 Ahmed Halid Kîtabevi Atatürk bütün mülhakatta ve coşkun tezahüratla selâmlandı Hatay davamız üzerinde hakikî anlaşmaya dojjru Ulu Onder Bursada Parisin verdiği müheyyic haber Hitlerin pazar günü bunun için nutuk söylemediği ve Berlin Roma mihverini bozmamaksızın Ingiltere ile anlaşmak istediği rivayetleri çıktı Almanyada Parti ile şehirde ordu arasında ihtilâf mı? Paris 1 (Husu sî) Almanyada bazı mühim hâdise ler cereyan etmekte olduğu haber veril mektedir. Evvelce verilen karar hilâfına olarak Reîchstag meclisinin geçen pazar günü toplantıya çağırılmaması ve M. Hıtler'in beklenen nutkunu sb'ylememiş olması bu hâdisele re hamlediliyor. Bazı rivayetlere göre Viyanadaki son hâdiseler yüzünden Sağdan sola: Hitler, Mareşal Makenzen, General Hitler Avusrurya Göring, Mareşal Blumberg hakkmdaki fikirlerini beyan etmek istememişri. panya meseleleri dolayısile fırka rüesaDiğer bir şayiaya göre M. Hitler. sile »rdu erkânı arasında ciddî ihtilâflar Berlin Roma mihverini bozmamak şar çıkmıştır. Ordu erkânınm daha mutedil tile îngiltere ile anlaşmak istemektedir. hareket etmek istedikleri haber veriliyor. [Arkası Sa. 7 sutun 5 tel Üçüncü bir şayiaya göre bilhassa is Büyük Şefin iltifatları ((Halkın bana karşı gösterdiği ilgiden fevkalâde mütehassis oldum. Inkılâbın ilk günlerinin heyecanını tekrar yaşadımo Sözün açığını ifade etmek lâzım gelirse tereddüdsüz ifade etmeliyiz ki ortadaki mesele hakikati halde Türkiye ile Fransa arasında bir mese Merinos fabrikası bugün Önderimiz tarafından açılacak. Dün Atatürledir, ve ancak bu iki devlet kün ziyaret ve takdir ettiği Gemlik fabrikası işlemeye açıldı ve milletin anlaşmaları veya anlasmamalarile hallolunabilir. Bunun iist tarafı maatteessiif biraz süs ve biraz da dekordur. ün de yazdığımız veçhile bu anlaşmanın temcllcri evvelki gün Cenevrede bir daha atılmış oldu. Mılletler Cemiyetinin Hatay ihtilâfmı halleden ve o zaman Cemiyetin milletlerarası işlerinde temin edebileceği muvaffakiyetler hcsabına bir zafer örneği sayılan 29 mayıs 1937 kararlan, yeni rejim için Hatayda yapılacak seçimleri hazırlıyan. komisyonun vücude getirdiği nizamname ile baitalanmıştı. Biz Türkler t u vakıayı Mifletler Cefnî' yeti nezdinde protesto ederken Frftfmzlar: Yapılan iş Konseyin ittihaz ettiği karalara muvafıktır. Türkler niçin beyhude yere telâş ediyorlar? Mukabelesile cevab veriyorlardı. Asıl beyhude olan bu Fransız cevabı idi. Çünkü biz Milletler Cemiyeti Konseyinin 29 mayıs 1937 kararlannı, aradaki ihtilâfın Fransızlarca da samimî bir itilâf fikrile teyid edilmiş hakikî bir anlaşması olarak alkıslamıştık. Konseyin hallettiği mesele 1921 de Ankarada akdolunan Franklin Bouillon muahedesindeki ırkî ve millî Türk haklan esasına müstenid hususî rejimin hakikî manasile ifadesinden ibaretti, ki Konsey bunun idarî istiklâl olacağmı kabul ve beyan eylemişti. Eğer o zaman Fransanın da kabul ettiği bu tefsir şekli tatbikatta böylece tahakkuk etmiyecek olursa elbette ortada hallolunmuş bir mesele bulunamazdı. Ihtilâf eski şeklile devam ediyor demek olurdu. Eski şeklile devam eden ihtilâfınsa elbette eninde, sonunda, hatta Milletler Cemiyeti haricinde dahi olsa, başkaca bir hal şekli bulunurdu. Biz Fransanın hakka ve adalete olduğu kadar Türk Fransız dostluğuna da kıymet veren hakikî bir anlaşmaya yanaştığını farzederek memnun olmustuk. Esefle kaydetmeğe mecburuz ki Konseyin 29 mayıs 1937 kararlarının ilk tatbik safhası bizi bu umudlarımızda inkisara uğrattı. Konsey nezdindeki protestolanmız üzerine mesele tekrar tetkik olunarak hakh Türk taleblerine tevfikan Hatay seçimleri ihzarî komisyonunun hazırladığı nizamnamenin tadil ve tashihi esası kabul edilmiş ve Fransa dahi bu tadil ve tashihe sarahat ve samimiyetle katılmıştır. Bizi lekrar Hatay davamızda hakikî anlaşmaya doğru gidildiği umuduna düşüren cihet işte bilhassa bundan ibarettir. Ve nihayet Fransanın şarkta an'anevî Türk Fransız dostluğunu gelişigüzel ihlâl ve ihmalde daha ziyade ısrar etmiyeceğini kuvvetle zannediyoruz. Sözün en açığını «öylemek lâzîm gelirse tereddüdsüz ifade etmeliyiz ki ortadaki mesele hakikati halde Türkiye ile Fransa arasında bir meseledir, ve ancak bu iki devlet ve milletin anlaşmaları veya anlasmamalaİspanya sulannda karakol yapan Ingiliz muhrib filosu rile hallolunabilir. Bunun üst tarafı maatteessüf biraz süs ve biraz deCarthagene 1 Endymson adındaki metinin elindeki limanlaıdan) gitmekte kordur. Ingiliz vapuru dün Tinoso burnuna on idi. Bizim muslihane bir anlaşma için gb's altı mil mesafede asilerin bir denizaltı Mürettebatın bakiyyesi îspanyol bahtermediğimiz uysallık kalmamıştır. Mua gemisi tarafından torpülenmiştir. Arala riye idaresi memurlan tarafından kurta hedelerin sarahatine rağmen Fransa Mil nnda geminin kaptanile îsveçli tarassut rılmıştır. ''etler CemiyeHne müracaat olunması tek zabiti olmak üzere 11 kişi ölmüştür. Londra 1 Amirallık dairesi, cu Vapur, 1 700 ton kömür yüklü oldu martesi gütıü Cebelüttarıka hareket etmiş YUNUS NADt Urkası Sa. 7 sutun 3 te] ğu halde Carthagene'e (İspanya hüku [.Arkast Sa. 7 sütun 1 del Japonya Çinle iktısadî anlaşma yapacakmış! Hankov istikametinde harb devam ediyor. Milletler Cemiyeti, Japonyaya «Beyanı teessüf» eden bir teselli kararı kabul etti Atatürkün bundan evvelki Bursa seyahatlerinde alınmış resimlerinden Bursa 1 (Sureti mahsusada giden ar Ali Çetinkaya, îktısad Vekili §akir Atatürkü kaza hududunda karşılamışlarkadaşımızdan ielefonla) Reisicum sebir, General Kâzım Dirik, meb'uslar dır. hur Atatürk bugün yüksek huzurlarile ve mutad zevat olduğu halde Yalovadan Atatürk, yollara dökülen halk tara Bursayı şereflendirmişler ve emsalsiz te hareket etmişlerdir. fmdan hararetle selâmlanmış ve saat zahüratla karşılanmışlardır. 14,45 te Gemliğe gelmişlerdir. Gemlik Gemliktc Büyük Onder, bugün öğle yemeğin Yalovaya civar köylüler, Büyük Ön Iiler, Büyük 3efi şehir methalinde büyük den sonra; refakatlerinde Başvekil Ce derin geçeceği yollara dökülmüşlerdi. tezahüratla karşılamışlar ve epey za lâl Bayar, Dahiliye Vekili ve Parti Ge Orhangazi kasabası baştanbaşa donan mandanberi görmedikleri Büyük Onder [Arfcası Sa. 7 s&tun 5 te] nel Sekreteri Şükrü Kaya, Nafıa Vekili mış, kaymakam ve diğer hükumet erkânı Tokyo 1 Mümessiller meclisinde muhtelif suallere cevab veren M. Hirota, şöyle demiştir: <• Japon hükumeti, bütün Çinle iktısadî bir itilâf akdetmeği derpiş etmekte ve Çini haddinden fazla yüksek olan gümrük rüsumunu indirmeğe ve mütekabiliyet esasına müstenid gümrük rüsumunu kabul etmeğe sevkeylemek arzusun da bulunmaktadır. Japon hükumeti, şimdiki teessüfe şa yan hâdisenin tekerrürüne mâni olmak için Çinden tazminat da istemek tasav vurundadır.» Diğer taraftan Hirota, Japon hükumetinin muhtelif itilâflar ahkâmma riayet ettirmek için Çinde ipka etmek mecburi VllllllllllllllllimillllllllllllllllllllllllimilHHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlll yetinde kalacağı Japon kıtaatının idaresi masarifini yeni Çin rejimine tahmil etmek tasavvurunda bulunduğunu beyan etmiştir. Hariciye Nazın, zikri geçen askerî kıtaatın miktarmı ve nerelerde âram edeceğini söylemekten imtina eylemiştir. Harb vaziyeti Londra heyecan ve asabiyet içinde Ihtilâlciler bir Ingiliz gemisini batırdılar Vapurun kaptanı, Isveçli murakabe memurile dokuz kişi boğuldu. Ingiliz hükumetinin çok şiddetli bir teşebbüse geçmesi bekleniyor Bir Hlo gemiyi batıran tahtelbahri arıyor Milletler Cemiyeti paktının ıslahı Murahhasımız Necmeddin Sadak, noktai nazarımızı izah etti Cenevre 1 Anadolu ajansmm hususî muhabiri bildiriyor: Milletler Cemiyeti misakının ıslahı için teşkil edilen ve Türkiyenin de dahil bulunduğu 28 ler komitesi dündenberi mesaisine başlamış bulunuyor. îsveç, Holanda ve tsviçre gibi bazı devletler beynelmılel siyasî veziyeti ve bir kısım devletlerin cemiyetten çekil miş bulunmasını sebeb tutarak Milletler Cemiyeti misakma tecavüz eden devlet aleyhine zecrî tedbirlerin tatbikı mecbu rî değil, fakat her devlet için ihtiyarî olmasını ileri sürdüler. Bu suretle iki cereyan hasıl olduğu malumdur. [Arkası Sa. 7 sütun 4 te] Hankow 1 Mingkwang'ın garbmda Tientsin Pukow demiryolu boyunda düşmanm şimal istikametindeki taarruzuna karşı koyan Çin kıt'alarmın muvaffakiyetsizlığe uğradıkları burada resmen ıtiraf edılmektedır. Ileri hareketlen şimdilik durmuş olan Japon kıt'alarmın bir hafta süren şiddet[Arkast Sa. 3 sütun 1 de] IIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIII llllltllllllllillllllllllllllllllllllllll Eminönü meydanı İtimlâk için dört milyon liraya ihtiyac olduğundan Belediye evvelâ hangi binaların istimlâki lâzım geldiğini sordu DEVRİLEN KAZAN Büyük tarihî roman Yazan : ( \ 1 M. Turhan Tan 1 2 3 güne kadar Neşre başlıyoruz Eminönü meydanında istimlâk edilecek olan binaları gösterir barita (Yazısı 7 nci sahifemizde)