2 Şubat 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

> 2.2.0938 e pipe :BUĞÜN .... me Silâhlanması Ömer Rıza DOĞRUL merikanın silâhlanma siya- seti karşısında bütün Av- rupa gazeteleri derin alâka duy- muştur. Amerika topraklarının müdafa- ası için B. Roosevelt'in verdiği muhtıra ilk plânda silâh mesele- sini mevzuubahis etmektedir. Cümhurrelsi bu muhtırasile ni- hayet Amerika birleşik devletleri- de silâh yarışına girmiye mec- bur kaldığını tebarüz ettiriyor. Şimdiye kadar dünya yüzünde- ki anlaşmamazlıklara müdahale etmekten çekinmiş, herhangi bir siyasi ihtilâta meydan vermek is. tememiş ve daima sulhü aramış o- lan Amerika, eğer bugün dişinden tırnağına kadar silâhlanmayı lü- üyorsa, demek oluyor ki, dünya vaziyeti çok köttidür. Roosevelt'in sulhü müdafaa uğ- İ Ear runda çizdiği yol ilerliye ilerliye nihayet Amerikanın tecerrüt hı linde bulundukça tehlikenin bü- yüyeceğini hisseden bir vadiye çık mıştır. o Filhakika menfaatlerin giriftliği, dünyanın en mühim nok talarında kanlı mücadeleler vuku- bulurken büyük devletleri sade se yirci vaziyetinde bırakamaz. Uzak Şarkı yerinden sarsan bub ran safha safha inkişaf ve millet- ler arası durumlara tesir ederken Amerikalıları bir düşüncedir aldı. Bir vakitler en mutaassıp bir iman ile infirat siyasetine inananlar bi- le bu düşünceden kendilerini kur- taramıyorlar, ooseveltin muhtırası birçok milletlerin sulh içinde ya- şamak sevdasında bulunmalarına rağmen İnsanların dörtte birinin boğazlaşmakta olduğunu iddia edi- yor. Uzak Şarkta dövlüşülüyor, İs- panyada dövüşülüyor ve her taraf. ta tehlikeli bir gerginliğin muzlim havasma' tesadüf ediliyor. Ameri- ka Reisicümhuru kongreye datma ziyadeleşen silâhlar karşısında müt tefik devletlerin emniyetini müda- İ © faa edecek vesaitin noksanlığından İ o bahsetmeyi Omühim (bir vazife telâkki ediyor. Müdafaayı müm- kün kılmak İçin ise ahval ve şera- ite göre vaziyet almak lâzumdır. İ diyor. Onun teri sadece Amerika sahillerinin zak Amerika topraklarının, menfa- atlerini istihdaf ediyor. Gaye, düş- İ manı Amerika hududundan bin- lerce mil uzakta tutabilmek ve her iki Bahrimuhitteki sahillerini mü- dalan etmektir. Bütün bu mülalesar, Ameri- ka devletlerinin bu iş için büyük bir fedakârik ve geniş bir tah- sisat koymıya hazırlandıklarını an latıyor. Amerika kongresinin de- Diz işleri komitesi relsi Meclise, Amerika kuvvetlerinin yüzde yir- mi nisbetinde arttırılmasına ve se- kiz milyon dolarlık bir kredi açıl. masına salâhiyet istiyen bir proje Vermiştir. B" para ile üç zırhlı, sekiz kruvazör, iki tayyare ge- misi, yirmi beş kontr torpito, do- kuz denizaltı ve yirmi iki yardım- &ı gemi gibi bir file Amerika bah- tiye kuvvetine iltihak edecek, 2s- keri o kadroda ise 1200 zabit, 20006 nefer bir fazlalık vücude ge- lecektir. Reis Roosevelt, deniz silâhları- mı tahdit eden munhedeye vaziül- imza devletler, herhangi bir uzlaş- mayi arzu ettikleri takdirde zırhlı- ların İnşaatını tehir edeceğini va- detmişi Deniz inşaatı işlerinde fevkalâ- de hassas olan İngiliz matbuatı A- merikanın bu vaziyeti karşısında bu memleketin İngiltere ile müş terek ve müvazi bir zihniyetle #yle bir teşebbüse girişmiş oldu- ğunu ve kuvvetli bir Amerikanın Umumi sulhü muhafaza uğurunda daha faydalı bir âmil olacağını kavdetmektedirler. İzmir Telefonunda müdafaasını değil, w Uzak Şark: Son Ç “Türk . Rus Yeni Konsolosluk Anlaşması | Ankara, 1VA.A) — Vuku bur | İİ tan diplomatik müzakereler ne- ticesinde Türkiye (ve Sovyet Cümhuriyetleri ittihad hükü- | metleri tarafından aşağıdaki ka- rarlar alınmıştır: Bu sene martın otuz birinden itibaren Türkiyenin Odesa, Ba- İ kü, Erivan ve Leninalan'daki konsolosluklarile Sovyet sosya- İİ ist Cümhuriyetleri istihadının İl izmir ve Kars'taki konsolosluk- EEE ları kapatılacak ve her bir dev- İletin diğer taraf memalikinde yalnız birer konsolosluğu yani Türkiyenin Batum ve Sovyetle- rı ipka edilecektir. İ BIMANYA: <> Yeni İktısat Nazırı Vazifesine Başlcdı Berlin, 1 (A.A) — Goering bu- gün yeni Iktısat Nazırı Walter Fu- nek'e vazifesini gösterecektir. Bu münasebetle Goering'in etrafın da bulunanların ağır sanayiin milli. leştirileceği hakkındak; şayinları tek zip ettiklerini, fakat “Sosyalleştirme, işinin seyrini takip etmekte oıduğunu ve sanayicilerin ne ihtiyat akçelerini ne de temettülerini serbestçe kullana mıyacaklarını beyan etmekte clduk- larını kaydetmek enteresandır. Doyçland Portekizde Lizbon, 1 (A.A) — Doyçland zırh- hsı ile 33 ve 36 numaralı Alman de- nizaltı gemilerinin ziyareti münase- betile Almanya orta elçiliğinde bir kabul resmi tertip edilmiştir. Fransaya Protesto Berlin, 1 (A.A) Almanyanın Paristeki büyük elçiliği, Pariste nas- yonal sosyalizm aleyhinde açılan ser gi münasebetile Fransız hükümeti pezdinde protestoda bulunmuştur. İ rin Istanbuldaki konsolostukla- || in Taarruzunun Japonlar Tarafından karıldığı hz haber veriliyor Londra, 1 (Hususi) — Uzak Şark harbine dair alınan son haberler şu merkezdedir: Ti wv Tsin - Pukow demiryolu bo. yunda Japonların şimal istikametin- İdeki taarruzuna karşı koyan Çin kıtalarının muvaffakıyetsizliğie uğ- radıkları bildirilmektedir. Tlerj hareketleri şimdilik durmuş o İlan Japon Kıtalarınm bir hafta süren #iddetli bir bombardımandan sonra İ Çin hatlarmı yarmıya muvaffak ol dukları beyan edilmektedir. Diğer taraftan söylendiğine göre, Hangufuchu Kıtaları iki kolorduya ayrılmış ve kumandanlıklarma da merkez ordusu generallerinden Sang. tung - Hsuan ile Tsaofulin tayin edil mişlerdir. Şanghaydan bildirildiğine göre, Japonlar, gizli bir Çin teşkilâtının Şanghaydaki Japon konsolosuna bir tehdit mektubu göndererek konso - losun parça parça edileceğini ve di- ğer bazı mühim Japon şahsiyetleri- nin de öldürüleceklerini bildirmiş - tir. İ Vaşingtondan bildiriliyor: Bahriye İdairesinin bildirdiğine göre, geçen J ağustosta San Diego'dan takviye kı- tası olarak Şanghaya giden 1500 bah riye silâhendazı Honolulu'ya nakle- dilecektir. Şanghayda daha fazla kal malarına lüzum görülmiyen bu ef- rat, 18 şubatta hareket edecektir. Şanghayda 1927 denberi orada bulu- nan 60 subay ve 1000 erden mürek- kep alay kalacaktır. Tokyo, 1 (A.A) — Mümessiller meclisinde muhtelif suallere cevap veren B. Hirota, şöyle demiştir: “Japon hükümeti, bütün Çin ile ik sadi bir itilâf akdetmeği derpiş et- mekte ve Çini haddinden fazla yük- sek olan gümrük rüsumunu indirmi- ye ve mütekabiliyet esasına müstenit gümrük rüsumunu kabul etmiye sev- kevlemek arzusunda bulunmaktadır. Japon hükümeti, şimdiki teessüfe şayan hâdisenin tekerrürüne mâni olmak için Çinden tazminat ta iste- mek tasavvurundadır. Diğer taraftan B. Hirota, Japon hü| kümetinin muhtelif ihtilâflar ahkâ- mına riayet ettirmek için Çinde ip- ka etmek mecburiyetinde kalacağı Ja pon kıtaatının idaresi mesarifini yeni Çin rejimine tahmil etmek tasavvu- runda bulunduğunu beyan etmiştir. Hariciye Nazırı, zikri geçen askeri kıtaatın miktarın ve nerelerde â- ram edeceğini söylemekten imtina ey lemiştir. Ölçülü Güzellik: İzmir, 1 (A.A) — Devletçe satın a- linan telefon şirketi gönderilen me- Murlar tarafından işe başlanmak su- | iştirak eden kızlar, güzellik mühendisleri tarafından ölçüye tâbi tutul. Petile bugün bilfiil hükümet idaresi- | maktadır. Vasati güzellik ölçülerini en İyi haiz olan genç kız, güzellik |larından daha iyi bir surette istifla- De geçmiştir. Pariste ölçülü bir güzellik müsabakası yapılmaktadır. Müsabakaya | lanacaktır. Yugoslavya, bu görüşme- kralicesi seçilecektir. TAN HARİCİ HABERLER ğer bir musiki kabiliyetine maliktir. dehası nazarile bakıyorlar. FRANSA: Silâh Yarışı ve Müstemleke Siyaseti Paris, 1 (A.A) — Bahriye Nazırı, Bertrand, gazetecilere bayanatta bü-! lunarak, Fransanın, son zamanlarda girişilmiş olan deniz inşaatı yarışının | ihdas etmiş olduğu yeni vaziyete kar şı koymıya âğmetmiş bulunduğunu söylemiş ve demiştir ki: — 1937 senesinde tanzim edilmiş olan bütün bahri programımızı şim- di yeniden gözden geçirmek icap et- mektedir. Vaziyetin âmir olduğu ye- ni inşaata vaktinde girişmiyecek ©- lursak müstemlekât imperatorluğu- muz deva kabul etmez bir şekilde tehlikeye maruz kalacaktır.” laalİ VE ala İNGİLTERE: Alman Propagandası İngiltereyi Kızdırıyor Londra, i (Hususi) — Almanya. nm yakın garkta, Ingiliz müstemle. kelerinde ve Şimali Afrikada yaptığı Bropagandadan dolayı bura siyasi mahfellerinde bariz bir sinirlilik his- sedilmektedir. Çünkü Italyanın son hareketlerinden dolayı Yakm Şark Tağiltere için sevkuleeyş nokta! naza rından yeni bir ehemmiyet almış bu. tunmaktadır. Almanyanm bu hareke ti Ingilterenin haysiyetine tecavüz te lâkki ediliyor. İTALYA: Mussolini Bir Nutuk Daha Söyledi Roma, 1 (A.A.) — Faşist milis teş kilâtının 15 inci yıldönümü münase- betile Colisee'de askeri merasim va- pılmış ve Mussolini bir nutuk söylü- yerek ezcümle demistir ki “— Düşmanlarımız geçit resimle- rinin askeri bir zihniyetin ifadesi ol- duğunu iddin ediyorlar. Böyle oldu- ğuna pek memnunuz ve bunun İçin- dir ki geçit Tesmi yapıyoruz ve bu- nun mükemmel bir tarzda yapılması na gayret ediyoruz." Mussolini bundan sonra demiştir ki: “— Lejiyonerler!.. İtalya herkesin menfaatine riayet eder, sulh ve İstik balini herkese karşı müdafaa etme- ğe hazırdır. Ne demek istediğimi an- ladınız ma?" Faşist lejionerler bir tek sesle: — Evet, cevabını vermişlerdir. YUGOSLAVYA: Avusturya İle Bir Anlaşma Yapıyor Belgrat, 1 (A.A.) — Avusturya ile Yugoslavya arasında ekonomik mü. zakerelere 4 şubatta Viyanada baş ler esnasında, Avusturya kontenjan- de temin etmek istiyecektir. Bu, bir İngiliz çocuğudur. Henüz iki yaşındadır. Fakat hayrete de- . Bu yavru, en zor opera dan birini çok güzel terennüm etmiştir. Yavruya istikbalin bir arçaların- AMERİKA: Silâh Yarışına Japonyaya Karşı Lüzum Görmüş Vaşington, 1 (A.A) — Deniz ha- rekâtı şefi Amiral Bahy, parlâmen- tonun deniz komisyonunda hüküme- tin deniz programı hakkında izahat vermiştir. Amiral, derpiş edilen mas- rafların bir taarruza karşı Amerika sahillerinin muhafazasını temine kâ fi geleceğini, fakat harbi Okyanusla- rın öbür tarafında cenup sahillerine götürmiye kadir bir donanma vücu- de getirilmesine kifayet etmiyeceği- ni bildirmiştir. Amiral, bundan sonra deniz silâh- larının artırılması keyfiyetinin Ja- ponya bahriyesinin genişlemesinin bir neticesi olduğunu kaydetmiştir. Tahiti'nin Takviyesi San Francisco, 1 (A:A.) — Hamil- ton Field bombardıman filosuna men sup otuz zabitle 190 asker yarın Ta- hiti'nin müdafaa teşkilâtını takviye etmek Üzere bu adalara hareket e- deceklerdir. Yakında Honolulu'ya 13 yeni bombardıman tayyaresi gön- derilecektir. ROMANYA: Kral Karol Yeni Beyanatta Bulundu Bükreş, 1 (Radyo) — Kral Karol 3000 Amerika gazetecisi için bir Ane rikalı gazeteciye yeni beyanatta bu. lunmuştur. Majeste Kral Romanyanm beynel- milel siyasetinin pek ziyade barışte. ver mahiyette olduğunu kaydettikten sohni Romanya şimdiki siyasetle yeni yeni dostluklar temin ettiği gibi eskilerini de kuvvetlendirmiş bulun. maktadır,, demiştir, Kral, Yahudi meselesinde hüküme tin güttüğü siyasetin yerinde olduğu nu ve memlekette Yahudilere karsı aleyhtarlığın mevcut olduğunu sak- lamamıştır. Bükreş, 1 (Radyo) — Romanya. nin Brüksel, Berlin, Sofya ve Varşo- va elçileri değiştirilecektir. FİLİSTİN: Dünkü Çarpışmalarda Arapların Zayiatı Kudüs, 1 (A,A.) — Bugün Cenine mıntakasında Araplarla vukua ge - len bir müsademe esnasında iki İn- giliz askeri ölmüş ve ikisi de yara- lanmıştır. Araplar, ağır zaylata uğramışlar- dir. Mısırdan Bir Protesto Kahire, 1 (A.A) — Bütün partile- Te mensup elliden fazla #arlâmento azası, İngiltere büyük elçisine bir muhtıra vermişlerdir. Muhtırada Arapların Filistindeki haklarına riayet edilmesi istenmekte ve alınan şiddet tedbirleri protesto tolunmaktadır. ELEK Tembellik Felsefesi (Yazan: B. Felek) Herkesin ve her mesleğin olduğu gibi, tembellik ve tembelliğin de bir felsefesi vardır ve tembeller ona da» yanarak icrayi sanat ederler. Bu felsefenin en âmiyanesi: «Tembele iş buyur, sana akıl öğ- retsin» şeklinde dillerde dolaşanıdır. Maruf hikâye vardır: Herifin birinin gömleği kirli imiş. Arkadaşı görmüş: — Şu gömleği bir yıkasana! miş. Öteki cevap vermiş: — Yıkadım, yine kirlendi. Arka daşı ısrar etmiş: — Kirlenira! Gömlek bu! Bir da- ha yıka! — Yıkarsam yine kirlenecek! — Bir daha yıkarsın! — İyi amma, ben bu dünyaya sa- de gömlek yıkamaya mi geldim? Tembel, hayatın yalnız iş yapma- maktan İbaret olduğuna İnanan a damdır. Onun için işlemek gayrita- biidir. Binaenaleyh muttasıl bahane bulur. İşte bu bahaneler toplanır, tembelliğin felsefesini teşkil eder. Bir ihtiyar adam iki oğluyla otu- rurken susamış, büyük oğluna: — Şuradan bana bir su ver! de imiş. Fakat oğlan aldırmamış. Adam- cağız İçerilemiş. Babasının kızdığını gören küçük oğlu teselli için şöyle söylemi: — Baba! Hiddetlenme! Allah belâ» sını versin! Hayırsız evlât, ne yapa caksın? Kalk, suyunu kendin iç, ba- na da bir su ver. de Tembelin bütün mesaisi, yapma dığı işler için cevap bulmaktan iba- ret olduğu için elinden. kolundan zi- yade muhtemel suale karşı vereceği cevabı hazırlamaktan ibaret kahr. O- vu da bulduktan sonra rahata kavu- sur, Tembellik rahat birşeydir. Lâkin tembel oluncaya kadar çekilen azap ve adamın adı tembel çıkıncaya ka» dar uğradığı hakaretler o kadar e dırdır ki: bu tahâta'ermeyi güze a5 lanlar, bereket ki pek çok değildir. * OKUYUCULARIMIZDAN BAY FEVZİŞ İkinci mektubunuzu da aldım. Beni &ya dınlatıyarsunuz. Teşekkürler ederim. M, Zekeriya arkadaşımızın bahsettiği tasrübe- 1 muallim sizsiniz. Size bu vasfı vermekte bir isabetsizlik görmedik. Saygılar. F. Bursa /Fabrikacılarının Dilekleri Var Bursa, 1 (Hususi surette gönder. diğimiz arkadaşımızdan) — Atatür kün refakatlermde Bursaya gelen Ik tusat Vekili Şakir Kesebir burada der hal tetkiklerine başlamıştır. Bu ak. şam #aat 17 de Bursa Ticaret Oda. sinda, Vekilin riyasetinde bir toplantı yapılmıştır. Toplantıda sanayi umum müdürü Reşat, Sümerbank umum mü dürü Nurullah Esat, Ziraat Bankası umum müdürü Kemal Zaim. Oda baş kanı, azaları, Bursa Sanayi Birliği reisi ve fabrikacılar hazır bulunmuş tur. Bursanın umumi sanayi va» yeti (o ve iktisadi o kalkınma hareketleri üzerinde konuşulmuş - tur. Fabrikacılar, birçok dileklerde bulumuşlardır, Bilhassa, ipekçilik sa nayiindeki kondisyonlar meselesinin mecburi olması, bu sanayle ait ma- kine ithalâtınm bazı şartlara bağlan ması istenmiştir, Vekil, alâkadarlar. dan uzun boylu izahat aldıktan sonra hükümetin (o Sanayi ve ikti - sat o sahalarında (o yapacağı İş» leri o anlatmış, ve bu . arada Bursa tütüncülerine hayırlı bir haber vererek, yeni bir ihraç kapısı olan Mısırın da tütünlerimiz için müşteri olarak temin edildiğini söylemiştir. Bundan sonra, Bursanın pirinç 6. kimi vaziyeti üzerinde görüşülmüş, Bursa pirinçlerinin Standardize edil- mesi bu toplantıda kararlaştırılmış. tm. Yarm, Vekilin başkanlığındaki bu faydalı toplantılara devam edilecek- tir. RUŞTU BEKİR | mi al