23 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ğ | | | | | —— xi. BUGÜN ie wa Chautemps'a İtimat Ömer Rıza DOĞRUL E ski Chautemps kabinesi yeri- ne Fransada kurulan yeni Chautemps kabinesi dün ittifaktan farksız itimat reyi almıştır. Chaw- temps'nın eski kabinesi halk cep- besini temsil ettiği için ekseriyet kazanması gayet tabii idi. Halk #ephesinin kuvveti ve meclisteki ekseriyeti bunu temsil ediyordu. Fakat Yeni Chautemps kabinesi, daha fazla radikalist bir kahinedir. Bu bakımdan bu kadar kuvvetli bir | ekseriyetle karşılanmaması müm- kündü. Fakat M. Chautemps, Fran #a halkının solcu olduğunu ve bu Yoldaki iradesini son umumi seçim de gösterdiğini nazarı dikkate ala- Tak halk cephesi programından mülhem bir programla meclisi kar Hlamış ve bu yüzden bu geniş ve tam itimadı kazanmıştır. Chan- temps kabinesinin bu siyaseti tut- tağu müddetçe, bu itimadı kaybet- Miyeceği muhakkaktır. Fakat Fran &a hükümeti halk cephesi siyase- tnden ayrılacak ve sağa doğru te- Mayül gösterecek olursa, şüphe yok ki, bu itimadı kaybeder. Chautemps tarafından kazanılan t, Fransada solculuğun kuv- vetini gösteren br tezahür teşkil e- diyor. Fransa müdafaasının tanzimi: Mf programın en çok alâka ile karşılanan bir kısmı Pransamın müdafaa kuvvetlerini İanzime ait olanıdır. Verilen malö- mata göre Fransanın kara, deniz ve hava kuvvetlerini tanzim etmek, bu kuvvetlerden azami verimi al. | mak, ve aralarında ahengi temin | etmek Genel Kurmay Başkanı Ge- | meral Gömelene ait olacaktır. Bun- | dan General Gamelenin bütün stra- | tejik hazırlıklara hâkim bulunacı ğ ve Fransanın bütün müdafansı- nı milli hedefleri tatmin edecek şe kilde idare edeceği anlaşılıyor. Beynelmilel vaziyetin karışıklı- İı sırasında Fransa müdafaasının bu şekilde tanzim edilmesi, onun daha fazla kuvvetlenmesine saik olacağı şüphe götürmez, Deniz inşaatı: a YL aponyanın 43000 tonluk zirh- g lılar inşa ettiğine dair şayi olan haberler İngiltere ve Ameri- kada vaziyetin tahkiki için büyük bir heyecan uyahdırdı. Haberler teeyyüt ettiği takdirde, İngiltere ile Amerikanın ve Londra muahe- desini imza eden devletlerin vazi- yetlerini yeniden tetkik etmeleri icap edecektir. Çünkü Londra mu- mkedesini imza eden devletler, 35,000 tondan daha fazla hacimde harp zırhlısı yapmamayı taahhüt etmişlerdi. Japonyanın bu hacmi aştığı tezahür ederse diğer devlet- ler de biribirlerine karşı verdikleri sözü bu vaziyete göre tâdile mec- bur kalacaklar, ve deniz yarışı ye- mi bir hız alacaktır. Japonya mahafili henüz bu hu- susta kati bir söz söylememiş bü- Tunuyor. Yani Japonya 43 bin ton- luk zırhlılar inşa edip etmediğini açıkça söylememekte ve Japonya nın en salâhiyettar ricali Japon in- şaatının kimseyi ürkütmemesi lâ- Zım geldiğini, çünkü Japonyanın kimseyi tehdit etmediğini ve yalnız sulhü istihdaf ettiğini anlatıyor. Netice İngiltere ve Amerikanın Yapacağı tahkikata bağlı bulum- maktadır. RUSY. Lenin'in Ölümünün 14 üncü Yıldönümünde Moskova, 22 (A.A.) — Leninin ö- Mimünün on dördüncü yıldönümü mü »asebetile bütün memlekette merasim Yapılmıştır, Matbuat inkılâpçıya u - kmda medihkâr yazılar yazmaktadır. Bütün şehirlerde ölünün hatırasını anmak için toplantılar yapılmıştır. Moskovada büyük tiyatro binasm da Kalinin'in riyasetinde büyük mera «im yapılmıştır. Bu merasime Stalin, tof, Voroş'lof ve Vazanoniç işti râk etmişlerdir. İdanov, Lenin'in hayatımdan ve eser lerinden bahsetmiştir. - Uzak Şarkta Japonya, Londra, 22 (TAN) — Tokyodan bildiriliyor: Başvekil Konoye, Ja - Harbe Hazırlanıyormuş Uzun Bir | TAN ponğanıh uzak şarkta istikrar: terin edeceğini vaziyetin kendisine ağır meğburiyetler yüklediğini anlatmış ve Japonyanım maddi ve Manevi bir se. ferberlik yaptıktan başka Japonya, Munguko ve Çin arasında tegriki me saiyi temin edeceğini ve uzun bir har be hazırianacağını söylemiştir. Ja - ponya Başvekiline göre, bundan böy le silâh imalâtını artıracaktır. Başvekliden sonra #öz söyliyen Fi. rota, Japonyanm yeni bir Ç'n vücuda getirmiye çalıştığını anlatmıştır. Çin kuvvetlerinin müdafaası Hankovdan Röyter bildiriyor: Çin hükümeti, cenup garbindeki beş vilâ yeti Japonlara karşı üsülhareke itti hazma karar vermiştir. Çin hüküme tinin yakında orduya umumi ricat em ri vermesi muhtemeldir. Bu takdirde Çin ordusu çok zengin olan ve tabia. ten dağlarla çevrilmiş olmak itibari. le ideal bir mildafas mevkii teşkil e. den buraya çekilecektir. Japonların tebliği Japon tebliğinde bildirildiğine gö- re Şanghay civarmda Japon'geri hat. larını mütemadiyen vuran ve sayısı birkaç bin tahmin edilen Çin akmcı. ları dağılmıştır. Bu hareket esnasm. da Şanghaym 30 kilometre cenubi şar kisinde hakiki bir meydan muhsrebe #i olmuştur, Çinliler Şanghay gar- bine çekilmişlerdir. Yine ayni tebliğe göre Vuhu üze- rine Çinlilerin bir müddettir yapmak ta oldukları tazyik Japonların Yang. | tsede bulunan harp gemilerinin hima yesinde yaptıkları çok ş'ddetli taar - ruz netvocsinde bertaraf edilmiştir. Aralarında üç seçme fırka bulunan 200 bin Çin asker; Şuşofudon demir. yollarınm iltisak noktasında toplan « mış bulunuyorlar. İleri hareketi ağırlaştı Çin haberlerine göre Pieutsni - Pu | İNGİLTERE: Bir Tren Kazasında 1 Ölü, 25 Yaralı Londra, 22 (A.A.) — Bir Londra ekspres trenile boş bir tren Bedfor - dun 6 kilometre şimalinde çarpısınıs.. lardır, Bir kişi ölmüş ve 25 kişi yara. lanmıştır. Mühim bir hırsızlık Londra, 22 (A.A) — Worceslers. hise'de kâln Astleyhall'de Baldvrin'in | ikâmetgâh'an hırsızlar girerek mü - him miktarda sanat eserleri ve eski paralar çalmışlardır. Milli kilise kuruluyor Londra, 22 (A.A.) — İngilterede İ tek milli kilise teşkili için hazırlanan proje hakkında gazeteler tafsilât ve- B. Hirota İkoo demiryolu boyunca Japon ileri hareketi son iki gün zarfındaki şid- detli muharebeler yüzünden ağırlaş- muştur, Havanın fenalığı sebebiyle demir- yolunun şimal mıntakasında sükü- net devam etmektedir. Japon telgraf Tarında Çan — Gehp - vei'nin ku- mandasındaki Çin kuvvetleri çekildi. ğinden Hangçeu'da Çin tehlikesinin bertaraf edildiği bildirilmektedir. Amerika elçisinin protestosu Vaşington, 22 (A.A) — Hariciye Nanırının bildirdiğine göre Tokyoda ki Amerika Büyük Elçisi, Manliunde Japon askerleri tarafndan 15 defa Amerika müessesesine vuku bulan te cavüzleri ve bu müesseseye «iltica e derek orada yaşıyan Çin kadınları. nın cebren götürülmesini Japon hü- kKümeti nezdinde protesto etmiştir. Bu protesto tizerine, buna benzer hâdiselerin tekerrür etmemesi için icap eden tedbirlerin alındığına dair Amerika Büyük Elçisine teminat ve rilmiştir. AVUSTURYA : Gizli Bir Patlayıcı Maddeler Deposu Viyana, 22 (A.A) — Yukarı Avus- turyada kâin Steyer hapisanesi civa- rında bir patlayıcı maddeler deposu ile mühim miktarda Nazi propagan- dası için malzeme keşfedilmiştir.! «Malzemenin daha emin bir mahalle) naklini» istiyen siyasi mevkuflardan | birinin yazdığı br mektubun ele geç- mesi sayesinde bu depoyu meydana | çıkarmak irikânı hâsıl olmuştur. Çekoslovakya İle Viyana, 22 (A.A) — Avusturya hü | kümeti, Çekoslovakya makamatının HARİCİ HABERLER ROMANYA: Yahudi Aleyhtarı DünyaKongresı Eerlin, 22 (TAN) — Romanya dev let nazırlarndan M. Cuza Alman gü- yelelerinden birinin muhabirine bey& natta bulunarak “Komünizm Roman ya için en büyük tehlikedir, Roman. yadaki Yahudiler meselesini hal için bir çare vardır. O da bütün Yalrıdi. leri toplamak ve gayrimeskün bir yer | de bir Yahudi devleti vücuda getr -| melerine müsuade etmektir., demiş « tir, Nazır mülükat esnasında Yahudile- re karşı açılan mücadelede müşterek bir hattıhareket ittihaz e si için bir yahudi aleyhtarı dünya kongre - sinin toplanmasını tavsiye etmiş ve kongreye ezcümle Romanya, Alman ya, Italya, Polonya, Ispanya ve Maca ristanm iştirak etmesi lâzımgeldiğini söylemiştir. Bükreş 22 (A.A.) — Demir muha. faza teşkilâtınm organı olan Buna Vestire gazetesi, Romanya hüküme - | tinin Romanyadan yalnız harpten son ra yerleşen yahudileri çıkarmayı Ce. nevrede taahhllt etmekle yanlış hare- ket ettiğini yazıyor ve diyor ki: Dış Bakanımız memleket için tehli keli bir hattı hareket ittihaz etmiş tir. Zira Goga kabinesi ve yahut da. da'Nasyonalist bir kabine Romanya. da Harpten evvel yerleşmiş olan Ya. budiler için de kati bir karar ittihazı na mecbur kaldığı takdirde Milletler Cemiyeti İşe müdahale edecek ve bi. zim ekalliyetler hakkmdaki muahede leri bozduğumuzu söyliyecektir. Sovyet Sefiri ayrıldı Bükreş, 22 (A.A.) — Sovyetler Bir liği sefiri Mişel Ostrovski, Kral Ke-| rola veda mektubunu takdim etmiş. | tir, Setirin Romanyada ihdas edilen yeni siyasi vaziyet üzerine memuri -| yetinde ipkasını lüzumsuz addet malümdur. Sovyet sefarethanesi sim. dilik bir maslahatgüzarla idare edile. cektir, ( AMERİKA: B. Roosevelt Yeni Temaslar Yapıyor Vaşington, 22 (A.A.) — Roosevelt matbuata beyanatta bulunarak son günler zarfında büyük endüstri mü. messilleri ile yaptığı görüşmelerin ne ticesinden memnun olduğunu söyle. | miştir. Bu mümessiller kendisine bü. kümetle teşriki mesai etmeyi sam'mi yetle arzu ettiklerini bildirmişlerdir. Bununla beraber Reisicümiur bw rüşmelerin daha ziyade ma'ümat mek maksadile yapılmış olduğunu ilâ ve etmiştir. Gelecek hafta Roossvelt, küçük ticaret ve sanayı erbabile gö rüşecektir. İşsiz amele artıyor Vaşington, 22 (A A.) — Resmen bildirildiğine göre, 15 sonteşrinden 15 kânuna kadar işsiz amelenin mik. İhükümete itimat reyi vermiyen biri-| ye, ELEK FRANSA: (Yazan: B. Felek) Yeni Fransız Zerde gibi renkli zırva kadar renk- siz değildir amma aşure önemli bir yemektir. Ben aşureyi sade lezzeti jisin değil, biribiriyle münasebeti ol- Kabinesi Nasıl Karşılandı? amal e e ri Paris, 22 (TAN) — M. Chattemps- |kuvveti için de severim. nın dün ittifaktan farksiz itimat ka-| Buğday, nohut, pirinç ve Harbi Zzanmasi günün en mühim meselesi- Umumiden sonra artık nimet oldu- dir. Dünkü toplantısında | ğunda şüphe edemiyeceğimiz fasul- cir, hurma, Üzüm, çam fıstığı, mebusan İcik mebus, M. Buger'dir. Bu mebus İhülcümetin milli iradeyi değil, fakat| bankaların iradesini temsil ettiğini söyliyerek muhalif rey vermiştir. Kendisi vaktiyle halk cephesinin mü essislerinden biri idi Umumi telâkkiye göre hükümete verilen itimat reyi Fransa milli bir- inin kuvvetine delâlet ediyor. Ko- münistler ile sosyalistler halk cephe sinin eskisi gibi kuvvetli olduğuna kanidirler. Muhafazakârlar memnu- niyetsizliklerini saklamıyor ve hükü metin sağ ve merkez fırkalarının ce- saretini kırmıya uğraştığını söylü- yorlar. " M. Chawtemps tarafından okunan programda müdafaa hakkında söyle- hen sözler bilhassa alâka ile karşi- lanmıştır. Müdafaa (o kuvvötlerinin tanzimi için General Gamelen Milli Müdafaa Erkânıharp Reisliğine ta yin olunmuştur. Bu #üretle General Gamelen harp zamanında bütün mü dafaa kuvvetlerini tanzim etmekten mesul olacaktır. Yani General Game | len bütün stratejik hazırlıkları yapa» | cak ve Fransanın bütün kuvvetlerini kullanacaktır. Bundan başka Müda. faa Nazırı M. Daladyeye de vâsi lâhiyetler verilmiştir. Berlin gazeteleri Chautemps kabinesinin fevkalâde Himat kazanması her tarafta başka başka şekilde karşılanmıştır. Berlin | gazeteleri hâdiseyi hayretle karşıla-| dığını gizlemyior. Berliner Tageb- ata göre hâdisenin izahı kolaydır. | Yeni kabine burjuvalar, partizanlar, eri patronlar için para ve ek: da, be »üz kurtarılabilecek olan şeyin hâlâ mümkün yeğâne mühafizıdır. Komü| nistler ise halk cephesinin muhafaza sını istiyorlardı. Berliner Lokal An» cayker Chauteraps'nın bütün omem- leketlerle bir anlaşma esası aramak için teşriki mesai arzüsunda bulun- duğunu kaydederek ssamimi süret- te arıyan hiç şüphesiz bir şeyler bu- lur. Almanya bundan geri kalmıya- caktır.» diyor, Fransız - Alman yakınlığı Paris gazetelerinden Populaire ve komünist Humanite Fransız ' Alman mukareneti düşüncesine şiddetle hü- cum ediyorlar. Populaine Fransız matbuatından bir kısmının bu fikci ortaya attığını hoş görmüyor ve bu-| nun kollektif emniyet ve sulhün bö- Tünmez akidesini ihlâl ettiğini söy- lüyor. Humanite de ayni fikirdedir Fransız tayarecisinin cesedi bulunamıyor Bağdut, 22 (A.A.) — Benderabbas tan bildirildiğine göre Fransız pilotu Moeneh tarafından idare edilen tayya re 18 ikincikânunda Benderabbss'n 70 kilometre cenübu şarkisinde bulun sü- merkezle ve İrini saydığım seyleri fındık, badem, kuş ürümü şeker ve gül suyunu bir araya toplıyan başka bir yemek gösterebilir misiniz? Ara- larında geçinemiyen grup ve heyet- ere: — Allah aşure imtizacı versin! dua etmek kadar cemiyetli te- enni olamaz. Aşure bir milli yeme- ğlmizdir. Ben Londrada aşurenin şekersizine benzer bir çorba yedim. İskoç çorbası diyorlar. Gerçi içinde incir üzüm yoktu amma buğday, pi- rinç falan vardı. Şimdi lâğvedilmiş olan eski evkaf imaretlerinde Muharremde aşure pi- şirilir ve erkân memuruna dağıtık dığı gibi kapılar açılıp kazanlar fi- karanın önüne bırakılırdı. Rivayet odur ki; şimdi yerinde Dördüncü Vakıf Han olan eski Ha- midiye imaretinde böyle bir aşure güfü ellerinde gaz tenekelerile hür cum eden halk arasında bir fakir zenci, kalabalığın önünde kalarak İpatırdı ile kazana düşmüş ve çıkmak istedikçe kafasına bir teneke yiyip Batmış, nihayet aşureye garkolup helâk olmuş. Her aşure yiyişte zen- cinin bu tatlı ölümünü hatırlarım, Aşurenin güçlüğü, bütün bu adis- nİ zamanda pişirebilmektedir. Onun için erbabı, |bu zahireyi pişkinlik kabiliyetinin azlığına ve çokluğuna göre evvel veya sonra kuzana atarlar ve tadımı en son koyarlar. Vaktiyle düdüklü tencereler çık- imaşlı; bilmem hatırlar mısınız? altı senetlik bir iş. Bu düdüklü ten- tereler, adi tencerelerde üç saatte | pişen şeyi 20 dakikada pişiriyordu. Bunların hüneri ağızları hava almı-, yacak şekilde kapandığı için adi ten- cerelerde 100 — 110 dereceye am- cak varan harareti 160 dereceye ka- dar çıkararak o maddelerin pişmiye karşı mukavemetini o azaltmaktan ibaretti. Bir aralık, ateşten ve zamandan kâr etmek istiyenler bu tencerelere pek rağbet etmişlerdi. Açılmadığı için yemeğin pişip pişmediği ancak tencerenin ateş tisttinde kaldığı za- manla tayin mümkün olabilen ba tencerelerin bir çeyrekte, yarım $a- atle, üç çeyrekte gibi muayyen ze- manlarda ötmek üzere ayâr edilen bir de düdüğü vardı. Yemeğinizin çabuk veya geç pişer bir madde ol. duğunu hesap ederek bu düdüğü s- yâr ederdiniz. Düdük ötmiye başla- yınen yemeğin piştiğini anlar, tenee- reyi İndirirdiniz. Vitaminleri öldürdüğü anlaşılarak İsonradan gözden düşen bu tencere- İlerden bir tane edinmiş olan bir be- kir arkadaş ilk iş olarak bir aşure pişirmek istemiş. Harcı hazırlamış, İ tencereye doldurmuş, suyunu şeke- riyorlar, Bu teşebblis matbuat tara- |hudut mıntakasında Avusturya teba- tarı 520 bin artmıştır. 1920 senesinde | muştur. Tayyarecinin cesedini bul - jrini de koymuş ve ateşin üstüne ©- fından iyi karşılanmıştır. M'> kilise Canterbunv başpeska posunun riyaset edeceği bir komite alarının çalışmalarına karşı koydu- ğu tahdidat üzerine Pragda teşeb- büslerde bulunmuştur. * Bu. kususta tarafından idare olunacaktır. 10 B, Albert Sarraut; 1i B, William Bert rand; 12 B. Steeg; 13 B, Ramadier; 16 20 B, Caimpinchi: 21-B, Monnerville; 22 B, : Liagtey; 2) B, Jaubert/24'B, Coürson; 25 B, Gentin; 26 B, Julien; 27 B. Chapsal, bir sureti tes e aranacaktır. denberi hiçbir ay işsizlerin sayısı bu kadar artmamıştı bu yüzden Amerika da işçilere verilen ücret miktatı 17 milyon 600 bin dolar dilşmüştür. | Lasşalle; 15 B, Çueville; 16 B, Hymaas; İturtmuş. Ancak aşurenin geç pişti- İğini bildiği için düdüğü en son had- İdine ayâr edip mutfaktan çıkmış Bir sant sonra ve —bereket versin— mutfakta olmadığı sırada tencere top gibi patlamaz mı? Bizim arka- daş bir koşu mutfağa gitmiş. Ne göre sün! Tencerenin kapağı buharın taz- yikiyle patlamış. Aşure de pişmiş, pişmiş amma infilâk tesiriyle bütün aşureler mutfağın duvar ve tavanma fırlamış, ğı sevmiyen bir zat idi. Tavandakilere | İlişememiş amma duvardaki aşureleri parmak parmak sıyırıp yemiş! Bunu kendisi bana nakletti. Bir daha da o tence- reyi kullanmadı amm ALMANYA : Berlirdz 3 İdam Berlin, 22 (A.A.) — 35 yaşında Gerhardt Diehl 39 yaşında Felix Bo. bek ve 30 yaşında Arthür Feschke sa susluktan dolayı idama mahküm edil | dikleri için bu sabah Bertinde Ploee. / ensse hapishanesinin avlusunda bal “ta ile başları kesilmiştir. mak kabil olmamıştır. Mosnch, Saygon « Paris hattmda sürat rekorunu kırmak Üzere yola gıkmışte. 9 Delbos; 19 B, Awband;