30 Kasım 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

30 - 10 - 937 TAN 5 8 öğe 2 TN Londrada çıkan "Times,, gazetesi, Arap birliği cereyanının bugünkü vaziyeti S) 1 72) hakkında dikkate değer bir makale yazmıştır. Makale, bilhassa Fransa ve İngil- eta 2 AY Gündelik Gazete ferenin menfaatleri bakımından yazılmış olmakla beraber bugünkü vaziyet hak. CÜMH i kında da mühim malümat veriyor, İngiltere ile Fransa, Arap birliği cereyanı URİYET yi karşısındaki durumlarını da aydınlatmıya çalışıyor: TERBİYESİ 'TAN'ın hedefi: Haberde, fi- kirde, her şeyde temiz, dü- rüst, samimi olmak, kariin gazetesi olmıya çalışmaktır. e A. a GÜNÜN MESELELERİ Ekselâns Tatarescu Dost ve müttefik Romanyanm sar yın Başvekili Ekselâns Tatarescu, bü sabahtanberi Cümhuriyet hükümeti- min misafiri bulunmaktadır, Ekselâns Tutarescumun, ziyaretini Cümhuriyet bayramına tesadüf ettirmiş olmasım- dan duyduğumuz bahtiyarlığı da ay- rıca kâydetmek isteriz, Romanya — Türkiye dostluğunun dayancı, milletlerimiz arasındaki es- ki ve derin sevgi, menfaatlerimiz 4 rasmdaki tam ahenk ve tezatsızlık, bölgemiz sulhü bakımından politika- larımız birliğidir. Onun için dost- luk ve İttifakımız, memleketlerimiz kadar, cihan barışçılığının da hayr madır. Romanya, Balkanlar âleminin ö- vünmekte haklı olduğu ileri bir kü tür ve insanlık seviyesi temsil eder. Başvekil Ekselâins Tatarescu, yük” başa geçtiği sıralarda, dış ve iç VA” ziyetlerin nekadar nazik olduğunu biliyorduk. Milletin sükün ve istikrar arrusuna istinat eden Başvekil, bü- tün tahrik ve kargaşa unsurlarına gü lebe çalmakla, halk oi yini ve refahmı korumıya muvaffak olmuştur. Cümhuriyet hükümeti ve halkı kendisinde büyük Romanyalıyı ve sadik Balkanlıyı selimlamaktan saadet duyar. Burada huzuru, mukaddes gönü - mizde coşan sevincini artırmaktadır. Misafirperverliği mesel hükmünde 0- Ian Romanya milletinin Başvekiline lâyık ikamet ve istirahat şartlarını temin edebilmek, şehrimizin en zevkli endişesi olacaktır. Kardeş milletin büyük liderini en amimi saygılarla selâmlarır. Falih Rıfkı ATAY Şehit Tayyarecinin Babası İkinci Oğlunu da Türkkuşuna Verecek Adans, (TAN) — Birkaç gün ev - vel Ankarada şehit olan beş genç tay yarecimizden İmad Akhunun babası avukat Mesut, vilâyet adma emniyet direktörü ile jandarma kumandanı, hava kurumu müfettişi ve başkanı ve Türkkuşu namına bir zattan mü rekkep bir heyet tarafından ziyaret edilmiştir. Imadın babası heyetin taziye ve te esslir duygularma fevkalâde soğuk kanlılık ve yurd severce mukabelede bulunmuş ve oğlunun ölümünden do- Jayı teesstir duymadığını ancak vazi- fesini tamamen yapmadığı için müte essir olduğunu söylemiş ve bu yıl H- Beyi bitirecek olan İkinci oğlunun da bu yola hazır bulunduğunu iftiharla söylemştir. İzmirde Sırt Hamallığı Nasıl Kaldırılacak? İzmir, (TAN) — Hâmallığın İstan buldaki gibi kaldırılması için iki şe- kil kabul edilmiştir: 1 — Mağazalarda muvakkaten sırt bamallığı devam edecek. 2 — Şehrin düz yerlerinde İstan. bulda olduğu gibi el arabelarile pak liyat temin edilecek. Yokuslar ve yük Sek mahallerde de sırt hamallığı ka. lacak, Bu iki esas üzerinde yeniden tet- kiklerde bulunulacak, gehrin | ticari faaliyetini haleldar etmiyecek şekil- de hareket olunacaktır, m Arap Birl hedefi: Siyonizm ile rap birliği cereyanı, bu sıra larda, hiç olmazsa dış gös- teriş bakımından ilerilemekte ve siyonizm düşmanlığı şeklini almak tadır, Filistin Arapları, İngiltere ta rafından Filistine gönderilen tah- pik ceyetinin raporunda, istik'âlle rine sahip olan, yahut istiklâl vâ- dini alan komşu Arap memleketle- ri derecesinde kendi mukadderatmı idareye lâyik gösterilmişlerdi. Büyük harp sirâsında kopan A- rap isyanmdan beri, birleşik bir A- rap âlemi hayali, birçok Arap siya- silerine ve muharrirlerine ilham vermektedir. Bunlar, Araplaşmak *miyer Siyonist Yahudileri b birliğe karşı engel sayıyorlar ve Fi “enin taksimini müstakbel büyük Arahistanm varlığından bir hırsız- lık olarak kabul ediyorlar, A» birliği cereyanınm daha başka sahalarda müsbet in- kişafma dair emareler görülme mektedir. Bazı Arap memleketleri arasmdaki münasebetler, eskisine nisbetle daha az doetineğir. Hiç bir Arap siyasizi veya muharriri, Arap devletlerinin kabul edebilece- ği hiçbir federasyon projesi hazır- lamamış bulunuyor. Fakat Siyonist düşmanı Arap Birliği cereyanının, umumi efkârı, henüz halledilemi- yen dahili meselelerle meşgul ol- nı gösteren izler göze çarpmakla- dır. Irakta General Bekir Sıtlınm katli, pek haklı olmıyarak onun hâkim olduğu söylenen hükümetin sukutu, Arap Birliği propagandası. ni arttırmıştır. Fakat Hikmet Sü. leyman hükümeti de, Arap Birliği cereyanının teveceihünü kazan- mak için Pilistinin taksimi projesi- ni açıkça protesto etmiş, onun iz. tifasmdan sonraki Irak hükümeti, Filistinde tevkif olunan Arap lider leri hakkında muhtıralar vermiş ve geçen sene Filistinde Arap çetele. rini İngiliz kuvvetlerine karşı Ida. re eden Fevzettin Kavukçuyu, ika- mete memur olduğu Kerkükten Bağdada getirtmiş ve Bağdat mat. buatının İngiltere aleyhine ağır ma kaleler yazmalarına müsaade et. miştir. #ngilterenin müttefiki olan İ Trakın bu vaziyeti dahili iş- lerinin mahiyetini tavzih edebilir, Irak ordusunun zaptu raptı gerçi te min olunmuştur. Fakat Sünniler ile Şiller arasmdaki münasebetler İyileşmemiştir.. Sonra, Iraktaki A- rap Birliği cereyanı Maverayi Er- düne ilerli , Filiştinin taksi- minden büyük istifade temin ede- cek olan Emir Abdullah rek mat- bustinin ağır negriyatile karşılan- Dış, ve İraktaki Arap Birliği ma- hafili, Filistinde teşekkül edecek A- Tap devletinin Iraka verilmesini ummuşlardır. Filistine Iraktan daha yakm ©- lan Suriyede de İngiltere ile Fransa hükümetlerini rahatsız edecek bir vaziyet inkişaf etmektedir. 1939 da Fransa mandasma son verecek O- lan ve Suriyeyi, Alevi Devleti ve Dürzileri Suriye Cümhuriyeti içinde toplyan mwahedenin imzasmdan- beri Fransa hükümeti Suriye hü - kümetini kendi başma bırakmıştır. etice, Suriyelilerden fazla N Fransizlar lehinde oldu. Su riye hükümetinin nlifuzu Şam, Hu- mus, Hama haricinde zayıftır. Ha- lep, Türkiye ile kaybettiği ticaret yüzünden muztariptir. İskenderun, muhtariyeti haizdir. Dürziler dağı- ıŞI wv 6 Mücadele ıludüs Başmüftüsü ve Filistin Araplarının lideri Bay Emin Elhüseyni Araplardan müteşekkil bir heyete hitaben bir nutuk irat ediyor vetli polis muhafazasını muhtaç bulunuyorlar. Bu güçlükler Suriye hükümetini Bludanda toplanan Arap Birliği ve Siyonist düşmanı kongreye yarı resmi müzaheret göstermekten alı koymamıştır. Kongre, temsili ma- hiyette değildi. Hiç bir Arap hükü- meti, kongreye delege göndermedi. Misir, Veft aleyhtarı bir murah - has tarafından temsil olunmuştu, Nuri Sait Paşa, kongrenin siyasi komitesine rols seçildiği halde, top lantılara iştirak edememişti. Kon- greye Filistin namına beşmüftü- nün adamları iştirak ettiler. Ks- rarlarda Siyonizm düşmanlığı göz? garpiyordu. Kongrenin siyasi ko- mitesi, bazı Arap gazetelerinin neş riyatına göre, kati zaruret karşısın ullanılmak tzere hususi tedbir ler almıştır, Bundan Pilistinde yeni karışıklıklar çıktığı takdirde Wilis- tin Araplarıma yardım edileceği #1- İaşilıyor., akat Siyonistlik, Arap Bir- liği cereyanının biricik he defi değildir. Bludanda toplanan Arap kongresine iştirak etmiye bir devlet, Lübnan cümhuriyetidir. Müslüman bir Arap olan Lübnan Başvekili B. Ahdeb, Siyonistlik İsi selesine karşı vaziyet almadığı İŞİN Suriye milltecileri tarafından şid- detle tenkit olunmuştur. Fakat A- rap birliği taraftarlatının Lübnanlı komşuları sevmemeleri için daha başka sebepler de vardır. Osmanli devleti devrinde Lübnan, müslliman kitlelerinin kuvvetli olduğu Berut, Trablus ve Beka ovasmı ihtiva et- miyordu. Ve Lübnan nüfusunun ekseriyeti Marunilerden müteşekkil di. Harpten sonra Fransızların Vü- cude getirdikleri Büyük Lübnan, Berit ve Trablus şehirlerinden başka Beka ovasını, Metavile adi- le &nılan Şit müslümanlarla mes- kün Tayre ve Sidon havalisini, Dürziler, müslümanlar ve huristir yanlarla meskün Maverayi Lübnan ve Hermon'un garp eteklerini ihtive etmektedir. Lübnan bu büyümesi ve genişlemesi yüzünden Maruni- ler, Rum Ortodokslar ve Ermeni- lerden ve saireden miitesekkil olan iler ln İRİ SY ng. ilmanların sayısını pek aşmamak- ta ve Maruniler Lübnünda hâkim olmak yüzünden hissettikleri eski gururu kaybetmiş bulunmaktadır. lar. rap Birliği taraftarları bir ta raftan bu havaldeki Ortodoks hıristiyanlar, diğer taraftan Berut ve Trablus müslümanları arasm- da Lübnanın Suriye ile birleştiri. mesi, hiç olmazsa yislüümanlarla meskün kısımların Suriyeye lade- si için çalışmaktadırlar. Şimdiye kadar bu yolda bir mu- vaffakıyet kazanılamamıştır. Lüb- nanlılar arapça konuşurlar, fakat Fikrinin ataları Arap olmaktan ziyade Sür- yani ve Finikelidirler, Kültürleri se Şarklı olmaktan ziyade Bizan- vin esasa dayanan Fransız - Ameri- kan kültürüdür. Buradaki Hıristi. yan ekseriyet, Suriye milliyetçiliği. ni ırki, olmaktan ziyade dini, ve Arap olmaktan ziyade islâmi mahi Cümhuriyet bayramı münaseheti- le memleketin her tarafında toplan- tılar, müsamereler, nümayişler tertip edildi. Mekteplerde yapılan müsame- relerde temsiller verildi. Baonlardan bir tanesinde hazır bulundum. Kaç senedenberi, bu miisamerelerde bulu- nuyorum, Her sene Cümhuriyet hay- ranımı tesit ederken verilen temsille- rin, mevzu itibarile hiç değişmediğini gördüm, Atatürkün dediği gibi, cüm- huriyetin en büyük bekçileri gençler- dir. Bu sebeple bunlara verilecek ciimhuriyet terbiyesinde çok şuurlu hareket etmek, bu telkin ve terbiye- yi basmakalıp olmaktan kurtarmak Tâzum, © Müsamerede gördüğüm mevzu Is- tiklâl Harbini gösteriyordu. istiklâl Harbinde milletin katlandığı fedakâr- lıkları, milli müdafaann zaferini an- latıyordu. Fakat bu temsil cümhuri- yette görmektedirler, Dürzilerin bir kısmı bu hususta kendilerile birle- #iyorlar.. Lübnan hesabına, Suriye Ye arazi bırakacak herhangi Lüb- nan hükümeti ise umumi hoşnut- Suzluk ile karşılanır, Bu bakımdan Şamdâki Arap Bir- liği taraflarlarınm hedefleri ikidir. Lübnarlların, kurulduğu takdirde Filistin Yahudi devleti ile sikt mli- nasebetler tesis etmesi çok muhte- meldir, Fakat bu mesele istikbale aittir. Buğünün en mühim meselesi Arap teröristlerinin Şamda yeni bir hareket üssü vücude getirmeleri, ve mahalli hükümetin istiyerek ve- rek Fransayı rahatsız, izaç edecek faaliyetlere karşı gelememesidir. İngilterey ilistinde karışıklıklar başla- dığı zaman Fransız mahafi. uriyeden Filistine silâh kaçak- çılığı yapılmaması, müsellâh çetele Tin geçmemesi için herşeyi yapmış tı. Arap Rirliği hareketinin yuban- cı düşma bir mahiyet almasma - Pen < Pi alta dala Bi Ki teşriki mesaiye miihtaçtırlar. Fransız mahefili, Arap hükümdar larının manda altımda bulunan yer lere karışmâlarını hoş görmemekte dir.. Ingiltere de, Fransa da Arap ile. rilemesine, Arap tesanidüne düş- man değildirler. Fakat Fransız mü tehassısları ile Ingiliz mütehsssıs- ları, Arap muheyyelesinin bâlâper vazlığmı yakm garkta siyasi eniri- ka ihtimallerinin çok cazip olduğu- nu bümeli ve Arap Birliğine yapı- Incak vakitsiz müzaheretin en fena neticeleri verebileceğini takdir et- melidirler. A Ez k | BİZE SORUNUZ CEVAP Maranarara Suallerinize burada cevap vermek İmkânı yok. Çok mulıtasar yazmışsı- mız. Bu sebeple göstermiş olduğumuz adrese mektup yazdım. Fakat mek- tobum geri geldi. O nâreste yokmuş- sunuz. Binaenaleyh, daha tafsilâtı yazarsanız sizl mowaun etmiye say“ ret ederim. Bay Mustafa Kâşit — Adapazarda bakkal: Bay Mustafa Kâşiften bir aldım. Bu mektupta, bundan evvel “Bize sorunuz cevap verelim,, Sütü. nunda çıkan cevapla hiçbir alâkası ol. madığmı ve cevabın bir arkadaşma ait olduğunu yazıyor. Arzusu Üzerine bu hususu okuyuculara bildiriyo. rum, Bayan Muazzeze; Çok haklısmız. Maklı olduğunuz kadar da bhassassınız. Hayvanlara kötü muamele edilebilir mi, kanın bu VERELİM a , ' | ş e Si “Bir kimse hayvanlara karşı insaf- sızca hareket eder veya lüzumsuz ye re döver veya yaralar veya aşikâr su- fif cezayi uakdiye mahküm olur.,, Bay Reşada: Bu gibi muamelelere çok defa şa- hit oldum, Hakkımızda yapılan mus- meleye itiraz ediniz. Umit ederim ki yeni ve iyi bir vaziyet husule gelir, Bay T. E. ye: Kimde para varsa, hasım taraf on- dan almıya salâhiyettardır. Sizin rü- cu hakkınız vardır. Bayan Hamiyet'e: Bir boşanma davasında arkadaşı- nız sizi şahit listesine yazmış olduğu- nu söylüyor ve hakikatte hlebir şey de bilmediğinizi ilâve ediyorsunuz. Sonra da bana me yapayım? diye s0- ruyorsunuz. Yapacağınız gayet ba- sit; Mahkemede hâkime hakikati söy lemek, yani hiçbir şeyden malümatı- niz olmadığını anlatmak, Arkadasşmı- zın gücenmesine kulak asmamalısı- na müsaade eder mi? diye; soruyor. | 12 Siz doğru yoldan şaşmayınız, sunuz, Size bu sualin cevabını Türk Ceza Kanununun 577 İnci maddesi İsmail Kemal ELBİR Istanbul Barosunda Avukat yeti ve etimhuriyetin mânasını ân- lalmaz. Bu mevzu hâkimiyeti milli- ye bayrammda çocuklara İstiklâl Harbinin, milli kurtuluşun büyük mâ- nalarmı anlatınak için faydalıdır. Fa- kat Cümhuriyet bayrammda, eim- huriyetin mânasmı, saltanatla cüm- huriyetin farklarını, sultanlarm bü milletin başında nasıl tufeyli yaşa- dığmı, milletin porasile refah İçinde yaşadıkları halde halkm nasıl 2- zap çektiğini, bütün bir istibdadı, bir tahakkümü anlatmak lâzım. Bundan sonra da cilmhuriyetin, bir halk idn- resi, bir millet idaresi olduğunu, key- fi idarelerin cümhuriyet içerisinde mümkün olmadığın göstermelidir. z Ayet ezberler gibi cümhuriyet, in- kılâp, devletçilik, halkçılık ezberlen- mez. Bugün halk milliyetçiliği nasıl anlıyarak, inanarak biliyorsa, cüm- huriyetçiliği, halkçılığı, devletçilği, inkılâpçılığı da öyle bilmelidir. Ka- onat haline, şuurlu bir bilgi haline gelmiyen hiçbir umde sağlam kök ta- tamaz, Ezberlenen akideler ise insanı kötü bir sövenliğe götürür ki, asri düşünüşün en büyük vasfı olan mü- samaha ve muhakeme kaybolur. Cimhuriyeti gençliğe şuurlu bir bilgi Sabiha Zekeriya FIKRA: Satıcılar Kırılan küçük bir parçayı Amerikâi dan çetirtip yerine koyabilmek için, otomobilinizi iki ay garajda hapsetti. ginizi farzediniz. Fakat arabadan başka her türlü makine satışlarında hal böyledir. Son derece hasis bir ti- caret ahlâkını şiar edinen komisyon- cular elinde, memleketin bütün tek» nik hayatı oyuncağa dönmüştür. Sek sen bin, kırk bin, on bin, beş bin lira- ya aldığmız bir makinenin, her an kırılabilir, bozulabilir parçası için haftalarca beklemek mecburiyetinde» siniz. Makineyi satm aldığınız adamın esirisiniz. , Kazanç ticaretin hakkı ise, onun mutlaka onunla bir nisbette vazife ye mesuliyetleri vardır: İmdi bizde yalnız hak kullanılıp vazife ve mesu. liyetler bir tarafa atılmaktadır, — Ya efendim, Amerikaya yaza yn . — Peki efendim, Almanyadan isti. Tasavvur ediniz ki, memlekette yüzlercesi işliyen ve her biri sekiz on bin Hira eden bir makinenin normal herhangi bir Arızasını beş hafta evvel tahmin edeceksiniz. Bu makine ko- misyoncularınm müsterileri peygam- sullerle, Galatanm iç sokağı zihniye- ti ile yürümez, Komisyoncular muay- yen yedek parcalar bulundurmıya mecbur tutulmalıdırlar, Bu yedek parçaların neler olması lâzım tesbit olunmalıdır. Harbı da düştine- lim! — FATAY gi Aydında Yapılan Yellar Aydın, (TAN) — Vilâyetimiz için deki müketlef amele Aydm — Çite, Yenipazar — Bozdoğan, Söke — Op ağ Nazilli — Ortaklar goselerini ©saslı surette taş İn mir etmekle meşgul