28 Eylül 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TANE VI Istanbul Ankara Caddesi TELEFON : 24318, 24319, 24810 TELGRAF : TAN, ISTANBUL UÇUNCU YIL — No, 878 5s KURUŞ SALI 28 EYLÜL 1937 ODEL Mecmüasının Birinciteşrin sayısı en son moda tuvalet ve rop modelleri ile dolu olarak çıktı. Bütün müvezzilerden isteyiniz, BAŞMUHARRIRI: AHMET EMİN YALMAN Hükümetin Yeni Programı Dahili ve Harici Siyasette ( DOLACAN SAYİALAR İ Değişiklik Olacak mı? | ORTADA DO. ASAN SAYIALAR SAYLALAR , mm d | Mebus Seçiminin Tecdidi, Inkılâbın Önümüzdeki Saf-| Ayan Meclisi Kurulması hasının AnahatlarıŞunlardır:| ye Programlaşmak İnkılâplaşmak » Başmuharririmiz Ankaradan telefonla bildiriyor - Başvekâlette bir değişiklik vukuunun kararlaşması, Şu suallere yel açıyor: 8 Türkiyenin harici ve dahili siyaseti böyle bir şah- si tebeddül üzerine değişecek mi? Değişecekse, bu farklar hangi yollarda ve noktalarda olacak? Türkiye Cümhuriyetinin hakiki ruhunu kavrıyanlar bu suallere cevap vermekte herhalde zahmet çekmezler: Başvekâlette gahıs değişmesi, ana istikametlerde hiçbir fark doğura- mâz. Çünkü Türkiyenin tuttuğu siyaset yolları hiçbir şahsi düşüncenin mahsulü değildir. Görüş kudreti çok yüksek ve durbin bir önder, vaziye- timizin hakiki icaplarmı araştırmış, ona göre bir takım ana yollar tut- muştur. Türklüğün mukadderatmı bu yollara sevketmiştir. Bunlar te- meli; kendi hesabımıza her türlü maceralardan uzak durmak, dünya yü- zünde barışı ve emniyetin kökleşmesine bütün kuvvetimizle çalışmak, a tosahhilaleri, devlet k, sinif menfaatlerinin ve hu- memek, vatandaşlar için müsavi hak ve yalıyı. Zapsu ikin ver bir halk idaresi kurmak, inkılâbı bir kelime halinde bırakmayıp manasını Ve tesirlerini bütün varlığımıza yaymak gibi temiz ve dürüst prensiplerdir. B ütün bu ana prensipler 15 senedenberi en ciddi imtihanlardan geç- miştir; dalma da muvaffakıyetli neticeler alınmıştır. Bu kadar Ağır tecrübelerden geçmiş prensiplerde değişiklikler yapılması hatıra bi- le gelemez. En doğru, isabetli görüş tarzı, "Türkiyenin milletçe benimsenmiş ve ta- mamile milli bir gidiş olduğunu ve bunun fasılasızca devam edeceğini ka- bul etmektir. Yalnız şurası vardır ki Türkiyenin mütemadi bir sürette te- kâmül ve inkişaf etmesi, içtimai bünyede bir takım farklar doğuruyor. Bir takım uzuvların vazifelerini yeni bazı usullerle ve daha geniş bir şe- kilde görmeleri kendi kendine bir zaruret halini aliyor. Yani zaman geç tikçe milletin mukâdderatında yeni yeni sayfalar açiliyor. Bu yeni safha- daki işlerin kısmen yeni ellerle görülmesi ve siyasi hayatta adam yetiş- mesi için dala serbest ıstifa imkânları açılması faydalı bir gaye halini alıyor, İ azli menevrafar esnasında sarfettiği bir sözde bir program mahiyeti vardır ki biz, bir yazı şerisile, bu Söz üzerinde uzun uza- diya durmuştuk. Atatürk memlekette cümhuriyet yollariyle beraber es- ki günlerden kalma bir takım yolların da hâlâ mevcut kaldığını işaret et- mişti. Bu sözden ilham alarak diyebiliriz ki önümüzde açılan yeni dev. renin sna vasıfları gunlar olacaktır: 1 — İnkılâbın icaplarını umumi hayata geniş bir ölçüde yaymak; geçmiş günlerden kalan ve kuvvet ve zaman israfları- na sebep olan kırtasi ruhu tasfiyeye uğratmak. 2 — İrticaa ve yıkıcı ve menfi âmillere söz hakkı vermemek şartile; inkılâp çerçevesi içinde müsbet bir münakaşa ruhu ya- ratmak ve milletin siyasi olgunlaşmasına ve umumi işlere canlı bir alâka ve emniyet bağlamasına imkân hazırlamak. 3 — Bir taraftan inkılâbı esas ve icaplarını her tarafa ya- yarken, bir taraftan da umumi hayatı programlaştırmak... Yani ber uzvun vazifesini öyle bir suretle tayin etmek ki bu uzuy va- Zİfeşini yapmak için ancak kendi kendinden kuvvet ve teşebbüs alsın ve hergünkü tabil faaliyeti İçin daha üstün bir makamdan vesayet bekle- Mek ve izin istemek ihtiyacmı duymasm. Bu suretle her türlü inkişaf imkânlarına serbest mecralar açılmış Ye memleketteki umumi faaliyetlerin daha rasyonel ve verimli bir su- tette cereyan etmesi ve ıstıfanın, teşebblis, irade ve nefse güven esasma Göre olması temin edilmiş olur. gleri doğru hareketi bu suretle telâkki etmek, günü tenkit etmek I değildir, Din mevcut olan imkânlar ve şartlar dairesinde hikü- Met vazifesini tam bir muvaffakıyetle yapmış ve memleket hesabına mü. #mnel neticeler almıştır. Işte bu neticeler, yarın için daha geniş ve ve- Timi ç larına girmek imkânını hazırlamıştır. Dün nasıl bütün apılmış ve muvaffakıyetli neticeler milletin mali olmuş- feragatle ve ayni ahenk ve sevgi ile memleket hesabına edecek ve bütün gehsi hisler, gayenin birliği ve yük- ecektir. â Progra ılaşma devresi diyeceğimiz yeni safhanın, bir günde esaslı ne- lr vereceğine dair bir iddia olamaz. Hayatımızın geçmiş günlerin İz- İnden kurtarılarak inkılâp ruhuna uygun bir surette teşkilâtlandırıl- e © bazı sahalarda seneler sürebilir. Fakat ayni temiz milli ruh içinde a edecek çalışmalar bizi herhalde az bir zamanda çok müspet ve gü- heticelere kavuşturacaktır. Bunu tam bir emniyetle bekliyebiliriz. Ahmet Emin YALMAN deyi , - RL Filistindeki İngiliz Komiseri » Sir Arthur-MWauchopu — Filistinde 108 Tevkif Kudüs, 27 (TAN) — Bugün Ni s'rada iki cinayet vuku bulmuştur. | Caliledeki Ingiliz komiseri Yolland| ile Ingiliz polisi Mek Evan öldürül. müşlerdir. Katillerin Arap oldukları tahmin olunuyor, Şehirde geceleyin her tü hareket menolunmuştur. Yapılan bir sürü tevkifat arasında eğraftan 108 kişi vardır. Şehirdeki biltün dükkânlar kapalıdır. Bir müf reze İngiliz askeri Nâsıraya gönde- rilmiştir, Bir aralık maktulün Filistin fevka lâde komiseri Sir Arthur Waucoup olduğu sayi olmuşsa da bu haber te- eyyüt etmemişti Tunusta Çarpışmalar Paris, 27 (A.A.) — Tunusta yerli ler arasmda kanlı bir çarpışma ol - uş ve 20 kişi yaralanmıştır. Bir de ölü vardır. CALAN Japonya İtalya Almanya Tokyo, 27 (A.A) —Ni-X şinişi gazetesinin Berlinden V istihbarına göre, Mussolini Almanya ile Japonya ara X sında komünistliğe o karşı & mücadele için aktedilen an- laşmıya ' iştirak etmek fik- 9 rindedir. , Diğer taraftan Asahi ga- , zetesinin de Romadan aldı- * #i bir habere nazaran, Mus- j k solini ve Hitler Japonyaya j 3 Uzak Şark ihtilâfında ma- 4 V nevi müzaherette bulunmayı # $ hararlaştırmışlardır. Z Hitler ve Mussolini mülükatma ç Ankara, 27 (TAN muhabirinden) — Baş- vekâletteki değişiklik hakkındaki karar, bü- tün vatandaşların umumi işlere olan alâka- sını ve biraz da hayalini harekete getirmiş- tir. Ortada türlü türlü rivayetler dolaşıyor. Bunlardan biri, Kamutay toplandıktan bir müddet sonra mebus intihabatının tecdidi yoluna gidileceği ve yeni Kamutayda genç- Viğe daha çok yer verileceğidir. Diğer bir rivayet, Kamutayda gençlik ate- şinin temerküzüne mukabil, yaşın ve tecrü- Bir Dereceli Intihabat mesine ehemmiyet verilecektir. Mıntaka ve ayrılık ruhunu yaşatan her türlü teşekküller kendi kendini dağıtacak ve memleket için- deki bütün teşekküller milli birlik ruhunun güzel ve ahenkli ifadeleri halini alacaktır. Meclisin tecdidinden evvel bir dereceli seçimin kabul edileceğine dair de bir rivayet vardır. Bütün bunlar rivayetlerden ibarettir, hep- si mevsimsizdir. Fakat şayiaların da kendi- lerine mahsus bir siyasi kıymeti olduğu için benin frenleme hassasına, yeni kurulacak bir Âyan Meclisinin faaliyet sahası hazırla- nacağıdır. Ayni rivayete göre, yeni Kamu- tayda mebuslar, muayyen intihap dairelerini değil, bütün memleketi temsil edeceklerdir. Bu suretle mahalli alâkaların fevkinde bir memleket alâkasının ve birliğinin kuvvetlen- bulduk. Ankara, 27. (TAN Muhabirinden) — Ata- “irki Eylül tarihli şu mektubu ile Baştekâ- letteki son tebeddülü devlet teşkilitma bil. dirmiştir: İKTISAT VEKİLİ CELAL BAYARA Başvekil Malatya Mebusu İsmet İnönü siddetli süren teessür neticesi olarak mutlak istirahat şeklinde mezuniyete ihtiyaç hisset- bilmek üzere bunları da olduğu gibi kaydetmeyi doğru Yeni Vekiller Heyeti hakkında da türlü türlü rivayetler dolaşıyor. Fakat bunların hepsi asılsız ve mevsimsizdir ve rivayet sa- hiplerinin kendi düşüncelerini ifade eden tahminlerden ibarettir, Devlet Teşkilâtına Yapılan Tebliğ mekte olduğundan bahisle tedavisini bitire- bir buçuk ay milddetle meki- niyet İstemiş ve talebi tensip edilerek Başve. kâlet Vekâletine sizin tayininiz muvafık gö- rülmüştür. Keyfiyet Büyük Millet Meclisi Ri- yasetine ve kendisine tebliğ olunmuştur. E. ATATÜRK Yenicami Meydanı Açılıyor m ede Âbidenin Etrafındaki Binalar İstimlâk Edilecek Dün İstanbul - Edirne - Londra as falt yolunu açan Nafta Vekilimiz B. Ali Çetinkaya, gazetecileri şöyle bir karardan haberdar etti; “— İstanbuldaki Yenicamlin etra- 01, o eski püskül binalardan temizlene cek, bu sanat eseri, güzel bir meydu- na hâkim bir vaziyette meydana çı- karılacak.,, Nafia Vekilimizin verdiği tamamla yıcı malümata göre, camlin etrafın çeviren bütün dükkânlar ve diğer bi-|, nalar istimlâk edilerek yıktırılacak, orada geniş bir meydan açılacaktır. Bu iş için bir milyon Hira tahsis edil miştir. Ve bu para, tramvay şirketir. den almacak olan üç milyon liradan ayrılacaktır. Meydanm şekline gelin- 6e; istimlâk muamelesinden sonra o- radaki dükkânlar yıktırılacak, o saha da çiçekli, parklr bir meydan vücuda getirilecektir. İstimlâk işi için Nafıa Vekâletile İstanbul belediyesinin alâkadar me- murlarından bir komisyon kurulacak tır. Şu bir iki gün içinde bu komis- yon işe başlıyacaktır, Nevyork, 27 (TAN) — Milletler Nafıa Vekili Cemiyeti tarafından © kurulan Uzak Şark 23 ler komitesi Yugün toplana- Ankaraya Gidiyor rak Japonlar Çin şehirlerini tayya- aid son haberler üçüncü sayfa- A dadır, naam) Nafıa Vekilimiz B. Ali Çetinkaya, |re bombardımanlarile yıkmalarını ve bu akşamki trenle Ankaraya gide-İsivil halkı imha etmelerini takbihe cektir, Nafıa Vekilimiz modern yolun beşaret işaretini | altın makasla kesiyor... A (Yazısı yedinci ve hâdiseyi gösteren resimler de sekizinci sayfadadırY karar vermiştir. Kararda, bombürdi- | İstanbul - Edirne - Londra | Modern Asfalt Yol Dün Mera simle Açıldı ii mİ Uzak Şarkta “Harp Çin Şehirleri Yine Bombalandı ! man hâdisesi derin bir iğrenişle kap. sılanmakta, kadın ve çocuklar uğ» râdıkları ıstırapların müzeret kabul etmez bir hareket oldağu tsspit o - lunmaktadır. Hariciye müsteşarı 0 Ingiliz mümessili Lord Cranburn h (Arkası 10 uncünda ) ş