28 Eylül 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Türkiyenin yegâne san'at dergisi çok nefis bir kapakla ve memleketimizde tanmmış muharrir ve artistlerin yazı larile ağustos ve eylul sayıları bir a rada olarak çıkmıştır. Fiatı 20 kuruştur. A R • JKMR ISTANBUL CAĞALOĞLU S3]fl.' 4ÖUD Telgraf ve mektub adresl: Cumhurlyet, tstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 24« Telefon: Başmunarrir ve evl: 22366. Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve matbaa fasmı 24299 24290 umhuri Salı 28 Eylul 1937 Mecmuasının birinciteşrin sayısı en son moda tuvalet ve rob modellerile dolu olarak çıktı. Bütün müvezzilerden isteyiniz. Asfalt yol dün Nafıa Ismet Inönünün mezuniyeti bitince, Başvekâlete Vekili tarafından açıldı Celâl Bayarın geleceği anlaşılıyor Açılma merasiminde İstanbul ve Trakyadan Hükumet tebeddülü etrafında müiâhazalar Efradı birbirine ve cümlesi Atatürke kuvvetli bağlarla bağlı bir aile erkânı arasmda bir hükumetin gidip yerine yenisinin geldiğinden bahis bile abestir. Memlekette hizmet safında, sadece nöbet değiştiriliyor gibi bir vaziyet önündeyiz aşvekil İsmet İnönünün Büyük Başbuğ Cumhurreisimizden istirahat ihtiyacile istirham ederek istihsal ettiği bir buçuk aylık mezuniyeti hitam bulduktan sonra dahi hükumet reisliğine avdet etmiyeceği ve buna göre Başvekil vekili Celâl Bayann önümüzdeki ikinciteşrin iptidasmda açılacak Meclise Başvekil olarak yeni kabinesil geleceği anlaşılıyor. İsmet tnönü uzun müddet kaldığı hükumet reisliğinde hakikaten yorulmuş olduğundan doktorlann lüzum gösterdiği istirahatten hakkile istifade etmiş olmak için bunu hükumet meşguliyetinden tamamen azade gayrimevkut bir zamana irca etmeği iltizam eylemiş bulunması pek muhtemel bir keyfiyettir. Bu takdirde Cumhurreisi tarafından hükumet teşkilinin diğer bir zata tevdii tabiî olup Başvekâlet vekâletine tayin buyurulmak suretile zaten hakluar. da Büyük Şefin itimad ye emniyeti bir daha tezahür etmiş olan İktısad Vekili Celâl Bayann buna göre hazırlanmak emrini dahi almış bulunduğunu tahmin etmek mümkündür. Bu halde bize Başbakan İsmet İnönüne tam istirahatle sıhhat ve afiyet, yeni Başvekil Celâl Bayara da bu yeni ve büyük vazifesinde dahi muvaffakiyetler temenni etaıek vazifesi kalır. Gerek Ismet Inönü, gerek Celâl Bayar Büyük Şefin en yakın ve en sevdiği arkadaşlarıdır. Binaenaleyh vukuu kararlaşan değişiklikte, siyasî bir noktai nazar farkı gibi herhangi derecesinde bir ihtilâf tasavvur etmeğe imkân yoktur. Cumhuriytt Halk Partisinin bir hükumetini ayni Partinin diğer bir hükumeti istihlâf etmiş olacaktır, o kadar. Başbakan İsmet înönü halen mezun ve Celâl Bayar Başvekil vekili olduğundan Meclis açılıncıya kadar bu vaziyetin değiştirilmesıne, belki, lüzum görülmez. Böylelikle yeni Başvekil arkadaşlannı seçmek hususunda uzunca bir zamana malik olmak fırsatından istifade ederek azamî derecede iyi bir teşekkül vücu<le getirmeğe muvaffak olabilir. İsmet İnönünün dünkü, bugünkü, yarınki, hulâsa her zamanki arkadaşı Celâl Bayara en müsaid gelecek bir hareket tarzı ihtiyar etmeği tercih eyliyeceği şüphesizdir. Yeni hükumetin şimdiden teşkil edilmeyip de Meclisin açılmasına talikinde teşkilâtı esasiye bakımından herhangi bir zaruret yoktur. Hükumet daha evvel teşkil olunursa içinde bulunduğumuz vaziyette teşkilâtı esasiye mucibince Medisten itimad almak mecburiyeti bunun açıldığı zaman yapılacak bir iş olarak kalabilir ve bekliyebilir. Ne tarafından bakıhrsa bakılsm ve nasıl yapılırsa yapılsm bu meselenin hiçbir cihetinde herhangi fevkalâdelik yoktur. Bütün arkadaşlarına en vefakâr ve en halis sevgi hislerile bağlı olan Başbuğ Atatürkün, memleket idaresinde yeni yeni elemanların hizmet ve muvaffakiyet göstermeğe fırsat ve imkân bulmalarını ötedenberi bütün bir ciddiyetle iltizam edegeldiğini hep biliriz. Kendisinin bu yolda hatta bir muhalif frrkanın vücud bulmasına aid samimî teşebbüsü unutulmamıştır. Atatürkün anlayışmda kendi Başbuğluğu altında kendi kendini kurtaran ve kendi mukadderatını eline alan Türk milleti bir, beş, on diye sayılmaktan daha çok değerli evlâdlannm iş başında kendi kıymetlerini ispat etmeleri suretile kendi kendini idare edip gidecek bir halk hükumeti olmuştur, ve bunu tatbikatta böylece tahakkuk ettirmeğe hem mecburdur, hem de muktedir. Olsa olsa Ankara 27 (Telefonla) Başvekâlet Vekili Celâl Bayar Dahiliye Vekâletine gönderdiği bir tezkerede: «Atalürkün ilişik tezkereleri üzerine Başvekâlet vazife • sini ifaya başladım. Keyfiyetin vilâyet • lere tebliğini rica ederim.» Celâl Bayann tezkeresine Atatürkün ılışık tezkeresı B a ş v e k i l j s m e t i n o n ü n ü n Ankara istasyonunda Başvekâlet vekili ve İktısad sureti şudur: Vekili Celâl Bayarı istikbaline aid bir intıba (Arkadan görünen Celâl Bayardır) meşgul oldu. Millî Müdafaa Vekili Kâzım Özalp ve Maliye Vekili Fuad Ağralı ile uzun müddet görüştü. Vekiller Heyeti ^ toplanmadı « • ^ ^ İstanbul Edirne" Londra yolu pek çok davetli bulundu, Ali Çetinkaya mühim bir nutuk söyledi İ Heyeti Vekile toplanmadı İktısad Vekili Celâl Bayara Vekiller Ankarada Ankara 27 (Telefonla) Bazı tahminler ve neşri yat hilâfma olarak Vekiller Heyeti bugün toplanb yap mamışlardır. Heyeti Vekilenin yann öğleden sonra topla nacağı anlaşılıyor. «Başvekil Malatya meb'usu İsmet tnönü şiddetli sürmenaj neticesi olarak mutlak istirahat şeklinde mezuniyete ihtiyaç hissetmekte olduğundan bahisle tedavisini bitiAnkara 27 (Telefonla) rebilmek üzere bir buçuk ay müdAtatürkün bugünlerde Ankadetle mezuniyet istemiş ve talebi rayı ş/ereflendirecekleri haberi kendisine mütehassir olan Antensib edilerek Başvkâlet Vekâletine sizin tayininiz muvafık görül karalılan sevindirmiştir. müş, keyfiyet Büyük Millet MecHariciye Vekili geliyor lisi riyasetine ve kendisine tebliğ kadar kaldı. Bu esnada kendisini GümHariciye Vekili Tevfik Riiştünün dün edilmiştir.r> rük ve İnhisarlar Vekili Ali Rana ile akşam Cenevreden şehrimize hareket etBaşvekâlet Vekilinin çaltşmalart Merkez Bankası Umumî Müdürii Salâ tiği ve gelirken Milâno'da bir gün tevakAnkara 27 (Telefonla) Başvekâ haddin ziyaret ettiler. kufla bazı îtalyan ricalile görüşeceği, Öğleden sonra tekrar Başvekâlete ge cuma veya cumartesi günü şehrimize gelet Vekili Celâl Bayar, bugün saat 11 de Başvekâlet dairesine gelerek saat 13 e len Celâl Bayar, akşam geç vakte kadar leceği haber verilmektedir. Atatürk Ankarada bekleniyor Ankara 27 (Telefonla) Dün îstanbuldan hareket eden Dahiliye, Miili Trakya köylüleri kendilerine yeni bir asfalt yol hediye eden Müdafaa, Maliye, Adliye, İnhisarlar Nafıa Vekilimizin elini öpüyorlar Vekilleri bu sabah Ankaraya geldıler. istanbul Edirne Londra ana yolu halde, sabah saat sekizde Nafıa mîi • İstasyonda Vekâletler erkânı ile, Ankanun Lüleburgaza kadar olan kısmı, dün, dürlüğü binası önünden otobillerle harc* ra Merkez Kumandanı ve arkadaşları tabüyük törenle açıldı. ket ettiler. Törene, riyaset eden Nafıi rafından karşılandılar. İstanbulda bulunan davetliler, Vali Vekilimiz Ali Çetinkaya ile diğer davetli Maarif Vekili Ankaraya gitti Muhiddin Üstündağ başlarında olduğu lArkast Sa. 7 sütun 1 de] Maarif Vekili Saffet Arıkan, dün akşamki ekspresle Ankaraya hareket etmiştir. Yenicaminin etrafı açılıp temizleniyor 80 bin Çinli, yeni bir müdafaa hattı hazırlıyor Japonlar, iki Çin şehrini daha aldılar. 10 bin zayiat veren Çin ordusu çekiliyor Kendi kendimizi tenkid: İstanbulun bu güzel abidesi bütün ihtisamile meydana çıkarılacak Şimalî Çinde bir nehri geçen Japon askerleri Londra 27 (Hususî) Çinden ahnan en son haberlere göre, şimalî Çinde iki gündenberi çetin bir taarruza girişmiş olan bir Japon ordusu, bu sabah Pao tmg'i işgal etmiştir. On bin maktul ve mecruh bırakmış olan Çinliler cenuba ııııııııı ıııııııııııı ııııııııı ıııı ıııılıııııiıılfiıtıı doğru çekihnektedirler. Diğer taraf tan Tien Tsin Tsi Man cephesinde geçen hafta taarruza geçen Japon kuvvetleri de muannid Çin mukavemetini kırarak sabah saat 6,20 de [Arkası Sa. 7 sütun 5 ie] IIIIIII1IIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIII1 ııımııııııııııııııııııııııı önümüzdeki vaziyette Atatürkün bu kuvvetli ve esaslı prensipinin yürüdüğünü görebiliriz. îsmet İnönü istirahat ihtiyacını duyduğu zaman Atatürk diğer arkadaşlanna sadece bir göz gezdirmekle onu istihlâf edecek arkadaşı bulmakta hiç güclük çekmemiştir: İptida Başvekâlet vekilliği için ve bilâhare de binnefis başvekillik için. Ve Türkiye Cumhuriyeti idaresinde bu, daima böyle olacaktır. îstirahat ihtiyacile vazifeden çekilen İsmet İnönü vatan ve millet sevgisini Büyük Şefe kayıdsız, şartsız ve sonsuz bağhlığile teyid ve takviye etmiş olan bir memleket hâdimidir. Harbde ve sulhta Atatürkün sağ kolu olarak ve daima onun direktiflerini azamî muvaffakiyetle tatbik ederek vatana ve millete büyük hizmetler görmüştür. Hakkettiği tam bir istirahatle tekrar çalışmak kuvvetini bulunca ne kendisi çok sevdiği Büyük Şefinin ve memleketinin hizmetine koşmaktan istiğna gösterir, ne Büyük Şef bu bymetli arkadaşmın hayırlı faaliyetlerin den memleketi müstefid kılmağı ihmal eder. Celâl Bayara gelince, İş Bankasmdan İktısad Vekâletine geçen bu kıymetli arkadaşm memlekette millî ekonomi fikrini yaratanlann en başında gelenlerden olduğunu bütün millet bilir. Memlekette her yeni eleman gibi Celâl Bayar da doğrudan doğruya Atatürkün derin görüşlü direktiflerine şahsî gayret ve meziyetlerini katarak yetişmiş bir devlet adamımızdır, ve kendisi Başbakan İsmet İnönüne en kalLî sevgi ve saygı duygularile bağlıdır. Atatürk nesli an'anesinde arkadaşlann yekdiğerlerine muhabbet ve hürmet hisleri onların en asil faziletlerini teşkil eder. Efradı biribirine ve cümlesi Atatürke bu kadar kuvvetli bağlarla bağlı bir aile erkânı arasmda bir hükumetin gidip yerine yenisinin geldiğinden bahsetmek bile abestir. Memlekete hizmet safında sadece nöbet değiştiriliyor gibi bir vaziyet önündeyiz. YUNUS NAD1 istanbulun bellibaşh tarihî abidelerinden biri olan Yenicami, asırlarca kendi sini mahpus vaziyette tutan dört duvar arası hayatmdan nihayet kurtuluyor. Bu Cumhuriyet, intişar etmeğe başladığı güzel haberi, dün akşam bizzat Nafıa gündenberi, mukaddes bildiği ve bu Vekili Ali Çetinkaya bize müjdelemek nun için ismini bayrak olarak seçtiği lutfunda bulundu. rejimin, çelik yürekli bir neferi olmağı Tramvay şirketinden, uzun ve çetin kendine gaye edinmiş bir gazetedir. müzakerelerden sonra, alınan paranın bir On dört senelik hayatımızın sahifeleri ve cildleri bu iddiamızın yok ed'ue milyon lirasile, bu hayırlı işin başanlmas: miyecek canlı şahidleridirler. Nafıa Vekâletince kat'î surette takarrür Halkın, masum tecessüs insiyakını is etmiştir. Yenicamii, bütün ihtişam ve tismar ederek kendimizi satmak düşün heybetile meydana çıkarabilmek için iscesi kafamıza bir gün bile girmedi ve timlâk, çok geniş mikyasta yapılacaktır. giremez. Milletin büyük küçük her Bu arada, Köprübaşındaki Valide hamenfaati bizce herşeyden üstün, her nile, Selânik bonmarşesinin işgal etmekte şeyden mukaddestir. olduğu bina ve Yenicami kemeri karşı Yakın tarihimizde, acı hatıralanm sındaki dükkânlar, avluyu ihata eden hâlâ kafalarımızda taışıdığımız matbuat anarşisi ve matbuat keşmekeşile en salaşlar baştanbaşa yıkılacak, Eminönü önce, en şiddetle ve en yılmaz bir azim meydanı, güzellik ve ihtişamdan hoşla le mücadele eden gazete Cumhuriyet nan yüreklere ferahlık verecek surette genişliyecektir. olmuştur. Fakat. Türk matbuatının millî ahenk Para, hazır olduğu için istimlâk mu İstanbulun en muhteşem abidelerinden ve disiplini uğrunda hergün döktüğü amelesine, vakit geçirilmeden başlana biri olan, fakat bugün etrafı mahsur müz alınteri, bazı makamlann anlıya caktır. [Arkast Sa. 7 sütun 6 da] bulunan Yenicami madığımız ve sebebini izah edemediği lllllllllllllllllllllllltlllllllll llllllllllllll llllllllllllllilllllllllllllltlll IIIIIIIHIIII llllltlllllllll IIII lllllll lllllllllllllllllin miz gevşek hareketleri yüzünden, arasıra bosuna gitmektedir. Son Başvekâlet vekilliği hâdisesi buna canlı bir misal oldu. Atatürkün yüksek sevk ve idaresi altında bulunduktan sonra filân vekâlete şu veya bu arkadaşm gelmesi, bırinin yorulup istirahate çekilmesi, diperinin başka bir vazifeye geçmesi bütün milletçe gayet tabiî görülmek icab eden hâdiseler olmakla beraber, muzır ele manların aleyhimize yapabilmeler; muhtemel spekülâsyonlara meydan vermemek için son vaziyetin izahında matbuatın teenni ile hareketi bir vazife bilinmiş, hatta İstanbul Vilâyetinin bir tebliğile Başvekâletteki tebeddül» dair birdenbire curcuna şeklini alıveren neşriyata devamın caiz olmadığı bildirilmişti. Buna rağmen, bazı arkadaşlarımız o vazifeye ve bu ihtara asla ehemmiyet vermeksizin ve herhangi bir kayde tâbi olmağa hiç lüzum görmeksizin uzun uzun neşriyatta bulundular. İzam edilecek hiçbir tarafı olmıyan meseleyi, Başmuharririmiz bugün ken di sütununda izah etmektedir. Yalnız alâkadar mdkamlardan soru yoruz: Millî ve mühim meselelerde gazete • Alman manevralarım idare eden General Fritsch, Mareşal Badoglio lerden istenilen disiplinli hareket ta ve Macar Harbiye Nazın Koederle görüşüyor lebi sadece Cumhuriyet gazetesini mt Berlin 27 (A.A.) Dün öğleden «Mavb> lerle «Kırmızı» Iann mevzileriistihdaf ediyordu? Halka karşı üzerine aldığı vazife sonra Rostok'a 40 kilometro mesafede ni ziyaret ettikten sonra üç kolordunun mes'uliyetini müdrik olduğunu ispat et kâin Lalendorf ismindeki küçük istasyon manevra yaptıklan harb sahasına hâkim miş bir halk müessesesi olarak buna ce civannda Mussolini ile Hitler, manevra bulunan Schmocksberg tepesine gitmişlervab beklemek hakkınuzdır, * * krın son safhasına iştirak etmisler ve dir. İArkası Sa. 7 sütun 5 îej Hükumet ve matbuat disiplini Alman manevralan bitti Musolini ve Hitler resmigeçidden sonra mühim nutuk söyliyecekler 4 I j