27 Eylül 1937 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İÇ SAHİFELERDE 3 üncüde: Suriyenin dahilî ve haricî gaileleri nedir? Kandemir 4 üncüde: Hikâye: Son eseri. Hamdı Varoğlu 5 incide: Dil bayramını kutlularken eski devir yazı dilimizin muhtasar bir kritiği. Ahmed Faik Turkmen Ondördöncu yıl sayı: 4804 umh İSTANBÜL CAĞÂLOGLU tstanbul 246 T e igraf T e Telefon: Başmuharrlr ve evl: 22366. Tahrir heyetl: 24298. İdare ve matbaa fasmı 24299 24290 riyet Pazartesi 27 Eylul 1937 Bankasmdan: Bankası, gerek İstanbul Men^u)**Kıvmetler ve Kambiyo Borsasmda, ?k memlekeifln her hangi dığer borsasın&ı liiçbij^zaman mezkur banka nm boftiaa^erıtası yahut simsarı unvanını haîz Eiçbir acenta yahut simsar mevcud olmadığı gıbi elyevm de mevcud olmadığım ve hiçbir borsa acentasınm veya simsarm kendisine böyle bir sıfat izafe etmeğe mezun bulunmadığı. nı ilân eyler. j îspanya meselesi Avrupanın hakikî kördüğümü olmuştur. O akıllıca hareketlerle çözülmezse delice meydan veril miş yeni bir kan ve ateş tufanile karşılaşmaklığımız önünden kaçılmaz bir zaruret olacaktır. kdenizde denizaltı gemilerile yürütülen korsanlık faaliyetlerini kim yaptı veya yaptırdı? Bu sualin cevabmi İngıltere şöyle verdi: « Ben bunu bılmiyorum ve düşünmeğe de hiç lüzum görmüyorum. Olan şey korsanlıktır, yapılacak vazife onun bnüne geçmektir. İşte biz bunu yapacağız.» Kendisinde harbe sevketmek ihtimali olan herhangi bir vaziyet önünde ancak bu kadar itidal ve temkınle, ve bu kadar sükunetli bir ıhtiyatla hareket olunabilir. Tahtelbahirler filân devletindir ithamile ortaya çıkmak, hemen hemen doğrudan doğruya harbe gitmek gibi birşey olurdu. Nitekim eğer denizaltıları faaliyetlerine devam etseydiler nihayet onlann tesbit olunacak mHliyeti dahi harbi intac edebilirdi. İngiliz siyasetinin akıllıltğı şununla sabit olmuştur ki kontrol karannın ciddiyeti görülür görülmez korsanlık durdu, ve giderek İtalyanın dahi korsanlık hareketlerini tenkile iştiraki mümkün oldu. Nyon konferansının ttalya haric olarak vardığı kararlardan bahsederken bazı Alman matbuat ve mahfillerinden şöyle bir mütalea aksetmişti: Eğer kontrol İtalya haric olarak tatbik edilirse denizaltı faaliyetlerinin önüne geçilmiş olamaz, o gene devam eder! Bu ihtiyatsız lisan Akdenizkdeki denizaltı faaliyetlerini Roma Berlin mıhverine maleden bir beyan tarzıdır. Nitekim İtalyada da ilk günlerde münferıd İngiliz Fransız kontrolunun Valansı takvıye etmek olacağı iddia edilmişti. Bu mütalealara göre kontrola rağmen Franco tarafınca ve taraftarlannca deniz altı faaliyetlerinde ısrar olunması ihtimali ihsas olunuyordu. Amma bu harb demekti. Nihayet onu kimsenin göze alamadığını görmekle memnun olduk. Muhakkak bir harbin önüne bir tek sayede geçildiğine dıkkat olunmak muvafıktır: Ingiltere ile Fransanm icab ederse harbi de göze alan ciddî ve azimli hareketleri. Çünkü işin çıkar başka yolu kalmamıştı artık. Milletlerin harbe hazır olup obnadıkları sözü bizce bir efsanedir. Mılletler harbe her zaman hazırdırlar, elverir ki ona mecbur edilmiş olmasınlar. Kendisini müdafaa etmek mecburiyetinde olan insan bunu yapmak için mutlaka filân ve falan silâhlarla yüklü gezemez. Meşru müdafaa mecburiyeti elverdiği dakikada ele geçecek vasıtalann kâffesi mubahtır. Bu işi icabmda taş ve ağac da görür. Hatta canhevlile mütearnzın gırtlağma sarılarak onu boğarsınız. îspanya meselesinden dolayı Avrupa sulhunun bir yılı mütecaviz geçirmekte olduğu buhranda bir ricat emaresi var mı? Öyle görünüyor ki ve öyle temenni olunuyor ki evet. Bunu bize pek yakın bir gelecek gösterecektir. Bu Îspanya meselesi Avrupanın hakikî kördüğümü olmuştur. O akıllıca hareketlerle çözülmezse delice meydan verilmiş yeni bir kan ve ateş tufanile karşılaşmaklığumz önünden kaçılamaz bir zaruret olacaktıi". Bu vaziyeti efkârı umumiyelerin iyi kavramasma mutlak bir ihtiyac vardır. İngiltere ile Fransa dahilî lspanyol cidalme haricden yapilan müdahalelerden mustarib ve müştekidirler: îtalyan Alman ve hatta belki de Rus müdahalelerinden. Almanya ile İtalya tspanyada bir bolşevik rejimmin teessüsüne asla muvafakat etmiyeceklerini söylüyorlar ve kendi müdahalelerini komünizm aleyhtarlığile mazur ve hatta makbul göstermeğe çalışıyorlar. îspanya işinde müdahalenin her şekli ve her çeşidi fenadır. Harb istemiyenler herşeyden önce îspanyadaki müdahaleleri bertaraf etmeğe mecburdurlar. Yoksa îspanyadan dolayı ergeç büyük bir harbe sürüklenmekten kaçmmağa ihtimal yoktur. Hakikati söylemek lâzım Avrupanın bugünkü Başvekâlet Vekili Celâl kördüğümü: ispanya! Bayarın bir tekzibi Dahiliye, Adliye, Maliye, Millî Müdafaa, İnhisarlar Vekilleri dün akşam Ankaraya gittiler Atatürk, huzurlarile bu ziyafeti şereflendirdiler Büyük önder, Beylerbeyi sarayında muallimlerle hasbıhallerde bulundu ve Köprüye kadar muallimlerle beraber geldi Prof. Afet, Tarih muallimierine çay ziyafeti verdi Başvekil İsmet İnönü Başvekâlet Vekili ve İktısad Vekili Celâl Bayan Ankarada istikbal ederken Ankara 26 (A.A.) Başve kâlet vekili Celâl Bayarın mat buatta millî paranın kıymetinm muhafaza edıleceği hakkmdaki beyanatmdan maada, bugünlerde, hiçbir gazeteye, namma beyanat için, mezuniyet vermediğini Anadolu Ajansı bildirmeğe memurdur. çiler, bir çok meb'uslar, Emniyet Müdürü, îstanbul Müddeiumumisi, muhtelif müesseesler müdürleri ve kalabaltk bir halk kütlesi tarafından teşyi edihniştir. Adliye Vekili, kendisini teşyi eden gazetecilere: « lkinci Türk Tarih kongresi bitti. Şimdi vazifelerimizin başına dönüyo ruz.» Demiştir. Maarif Vekili Saffet Arıkan dün akşamki trenle gitmemiş ve Nafıa Vekili Ali Çetinkaya da bugün Lüleburgaz yolunun küşad merasiminde bulunacağm dan hareketini tehir etmiştir. Vekillerimiz Ankaraya gitti Şehrimizde bulunan Dahiliye Vekili Şükrü Kava, Adliye Vekili Şükrü Saracoğlu, Mahye Vekili Fuad Ağralı, Mıllî Müdafaa Vekili Kâzım Özalp, înhisarlar Vekili Rana Tarhan ve Hariciye Vekâleti vekili Numan Menemencioglu dün akşam saat 19,28 de hususî trenle Atina elçimizin tekzibî Ankaraya gitmişlerdir. Atina 25 (Hususî) Buradaki Vekiller, trenin hareketînden yanm saat evvel istasyona gelmişlerdi. VekiÜV Türkiye elçiligi gazetelere verdiği bir rimiz, Vali Muhiddin Üstündağ, Kor tebliğde Türkiye Başvekili İsmet înö general Halis, General îhsan îlgtr, el nunün istifasını tekzib etmiştir. Büyük önder, muallimlerin cdkışlart arasında Beylerbeyi taraytnt teşrif ediyorlar ıHiOMiırtııinnmıı'ıHMiıınnıınııımmj Dil bayramı Bütün memlekette kutlulandı İbrahim Necmi Dilmen radyoda mühim bir konferans verdi Dil bayramı dün yurdun her tarafında büyük merasimle kutlulanmıştır. Bu münasebetle şehrimizdeki Halkevlerinde de merasim yapılmış, akşam radyoda bir konferans verilmiştir. Vekillerimizin Haydarpaşada teşyiinden bir intıba llllllllllllllllllllllll îtalyan filosunun Akdenizde alacağı vazife Deniz komisyonu bugün Pariste toplanarak İtalyan filosuna verilecek kontrol vazifesini tesbit edecek lllllllllllllllllllllllllllll llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll llllllllllltlllllllllllllllll lllllllllllllllllllllllllll îkinci Tarih Kurultayına iştirak eden yında bir çay ziyafeti verilmîştir. Eminönü Halkevinde merasime saat tarih mualhmleri şerefine, Türk Tarih Bu ziyafeti, Büyük Önder Atatürk 17 de îstiklâl marşjle başlanmış, Halke Cemiyeti Asbaşkanı profesör Afet tara de huzurlarile şereflendirmişlerdir. Yİ reisi Agâh Sırrı Levend tarafından bir fından dün saat 16 da Beylerbeyi sara[Arkası Sa. 7 sütun 1 de] konferans verilerek dilimizin muhtelif ııııııııııııııııııııi ııiMiıııııııııiııiMiııııiMiif tıı iııtıtiıııııııiıııırifiMiıııııtıııtıııtıiMrıuııııiıııifiı tıııııifiııııııiMiııııtıııtıııııttıt devrelerde geçirdiği tekâmül safhalan anlatılmışbr. Konferanstan sonra Halkevi orkestrası tarafından bir de konser verilmiştir. Beyoğlu Halkevinde saat 21 de me rasime başlanmış, Halkevi reisi Ekrem Tur ve Semih Mümtaz tarafından birer konferans verilmiştir. [Arkası Sa. 5 sütun 4 te\ Halkevlerinde Atatürk Beylerbeyi sarayında bir istirahat anında Japon kıt'aları Çin seddini yıkıyorlar Türkkuşu f ilosu Adanaya vardı Genc tayyareciler merasimle karşılandı Konya 26 (Hususî muhabirimiz den) Türkkuşu filosu, bu sabah saat 7,30 da Adanaya hareket etmiştir. Genc tayyarecilerimiz, Parti ve Vilâyet erkânile kesif bir halk tarafından uğurlan mıştır. Akdenizde kontrol vazifesi alacak olan İtalyan filosundan b a a gemüer Paris 26 (A.A.) İtalyanın Nyon itilâfına iştirakinin teknik taraflarmı tan* zime memur mütehassıslar komitesine iştirak edecek olan îtalyan mümessilleri bu sabah buraya gelmişlerdir. Paris 26 (A.A.) îngiltere, Fransa ve îtalya mütehassıslan Romanın Nyon itilâfına iştirak etmesi meselesinin teknik bakımdan tanzimi meselesini teb kik etmek üzere pazartesi günü saat 10 da Bahriye Nezaretinde tpplanacaklardır Meydan muharebesinde Çinliler 2200 ölü verdiler, bozgun Çin kıt'aları takib ediliyor Adanada YUNUS NAD1 lArkası Sg, 3 sütun 3 U\ Adana 26 (Hususî muhabirimizden)Konferansın mesaisini süratle ikmal 6 tayyareden müteşekkil Türkkuşu filoedeceği zannolunmaktadır. Fransız ve îngiliz heyetlerimn arzusu, su, bugün saat 9,50 de Konyadan şehriçarşamba gününe kadar bir netice elde mize gelmiştir. Filo, hava meydanmda askerî mülkî rüesa ve binlerce halk taraetmektir. Tahmin edilen Ihal suretî, îtalyan fi fından karşılanmıştır. Tayyareciler şerefine öğleden sonra losuna Tireniyen ve Adriyatik denizleriBelediye tarafından parkta bir çay, gece uin kontrolundan başka Sicilya ile T u nus arasında bulunan ve Trablusgarba de Hava Kurumu tarafından bir ziyafet kadar uzanan kısmın kontrolunu vermek verilmîştir. Filo,yarm sabah Diyarbekire tit. hareket edecekür. Japonlar tarafından yıkılan tarihî Seddiçin Londra 26 (Hususî) Japon Harbiye Nezaretinin bir tebliğine göre, Japon kıt'alan Poukeou Tiyençin demiryolu boyunca harekâta devam etmektedirler. Bu kıtaat, Csichtı'yı cumartesi günü saat onda almışlardır. Alman son bir haber, takviye'edilmiş olan şimalî Çindeki Çin kıtaatmm başkumandanlığma Mareşal Fengyuhsiang'ın tayin edildiğini göstermektedır. Cenubî Çin cephesinde Hong Kohg mmtakasmda Japon harb gemileri, deniz tayyarelerile birlıkte bu sabah saat 10 İArhast Sa. 7 sütun 3 tel