27 Eylül 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

PAZARTES 27 EYLÜL 1937 a -TAN, İSTANBUL ve — No. BT7 , 24319, 24310 BAŞMUHARRIRİ: Yazdıklarımız Tekarrür Etmiş Bir Vaziyetin Tam ve Dürü Eh Yeni Veba: Propaganda Ahmet Emin YALMAN E ski asırlarda en büyük düşmanı veba idi. Veba, ölümün o kadar kor- kunç ve geniş bir şekliidiki, Avrupa halkı buna (Kara ölüm) adını verir ve şerrinden diyar diyar kaçardı. Bizim asrımızın da vebası, propa- gandadır. Bunun vebadan farkı, mik- robunun vücudü değil, dimağı zehirle- mesidir, Yoksa bütün bir kütleyi kö- künden sarsmak, yok etmek bakımın- dan ikisi de âyni neticeyi verir. Propagandada gaye, bir milletin mukadderatma başka bir milletin. gizli emelleri bakımından istikamet vermhektir.O suretle ki, propagandaya hedef tutulan millet, kendi öz ihtiyaç- larınm icabına göre mukâdderatma MAK mesin; ecnebi taraf kendi e m Zi için için kemirsin ve işlere hiç kim- se farkında olmadan kendi görüşünü, kendi gidişini hâkim kılsın. Ul: cnebi propagandası, - rollerini muhite ve zamana göre 86 çer. Mutaaasıp bir muhitte koyu mu- taassıp kesilir. Milliyetperver bir mu- hitte ifrat cereyanları uyandırmıya çalışır. Kuvvetli ve tam inkişafa sahip say dığı memleketlerde hedefi, o mem- leketin siyasetine kendi emellerine uygun istikametler vermektir. Geri saydığı muhitleri de kendi tarafından şu veya bu şekilde doldurulacak bir boşluk sayar ve kaleyi içinden fethet miye, vaziyeti kendi hedeflerine gö- re adım adım olgunlaştırmıya uğra- gr. Bunun için de fikirleri zehirlemi- ye, ortalığı bularıdırmıya, milli birliği ve âhengi çözmiye çalışır. Başvekilimizin bir buçuk aylık bir mezuniyet alması haberinin delâlet ettiği değişiklik, ecnebi propaganda- &ma geniş bir faaliyet fırsatı vermiş- tir, Mezuniyetin tarzı, alışılmış şekil lere uygun değildi. Zihinlerde merak- İr sualler dolaştı. Propaganda meks- hizması, bu vaziyeti kendi hesabma müsuit bir saha sandı, Derhal işin içinde İşler var gibi gösterecek ve me #eleyi büyütecek bir propagandaya girişti. Her köşeden akin, hayale) gelmez rivayetler fışkırdı. B u şayialarla bir nevi topçu ha- zırlığı yapıldıktan sonra piya- de hücumuna geçildi. Bir, iki saat i- çinde bir sayla ortalığı tuttu: Ismet İnönünün Türk parasmı koru- Maya taraftar olmasına mukabil Ce- Il Bayar bu parayı düşürmiye taraf- tarmiş. Celâl Bayarın İddissı üstün çıkmış, Paramızın kıymeti düşürüle- | cekmiş, Bu mah da bankalar al- | tm topluyorlarmış. İsmet İnönü de çekilmiş, Celâl Bayar işbaşına gel- | muş. Şi lardan maksat açık: Dünya- tüh en sağlam bir pârası olan Türk) Pürası hakkında şüphe uyandırmak, herkesi parasmı elden çıkarmıyâ sev» ketmek, bir panik havası yaralmakcs Bir defa bu raddeye gelindi U Ta arkadan adım adım Rundalar yetiştirilecel (Ark st Bir İfadesidir Ecnebi Sefirlerin Bu Değişmeden Gayriresmi Surette Haberdar Edildikleri Hakkındaki Haberimizde Tamamile Doğrudur Başvekâletteki kati değişiklik hakkında dünkü sayımızda etraflı malümat verdik. Bu malümatın şu veya bu tarafına itirazlarda bulunan arkadaşlarımız eksik olmamıştır. Bizim söyliyeceğimiz şundan ibarettir ki yazdıklarımız tekarrür et- miş hakiki vaziyetin tam ve dürüst bir ifadesidir. Meclis açılın- cıya kadar Başvekâletin vekil adıyla idare edileceğini zaten haber verdiğimize göre, değişikliğin resmiyet kesbetmesi elbet- te Meclis açıldıktan sonra olacaktır, Ecnebi Elçilere Malâmat Bir arkadaşımız, ecnebi sefirlerin değişiklikten haberdar edildiği hak- kmda verdiğimiz habere itiraz ediyor. Arkadaşımızm şunu bilmesini iste- rig ki, bu kadar mühim bir meselede doğruluğunu kati surette tahkik et- mediğimiz bir haberi neşretmemize ihtimal tasavvur edilemez. Heniiz resmiyet kesbetmiyen bir Başvekilet değişikliğinden ecnebi se- firlerin resmen haberdar edilmesi elbette akla gelemez. Fakat hüküme- timizle temasta bulunan bütün ecnebi sefirlere gayriresmi surette haber verilmiştir ki Celâl Bayarm Başvekâlete geçmesi takarrür etmiş bir meseledir. İnönünün Büyük Hizmetleri Dünkü An hahla mavamu olayı naktalasian birini ayimnlainsle üz temre Cetâl Bayar gibi bir iktısatçrmızın Başvekilete geçmesinden bah- sederken, ımızın bufldan sonraki tekâmül devresinde karşılaşacağı İ miz milli davaların hep iktisadi olduğunu ileri sürdük. Fakat geçen on beş senelik tarihimizin mühim iktisâdi hareketlerle dolu olduğunu ve mali ve iktisadi işlerimizin bu devrede muvazeneli, verimli ve muvaffakıyetli bir seyir takip etmesinden dolayı memleketin Ismet Inönüne ebedi bir şükran borcu olduğunu hiçbir zaman unutamayız. İsmet Inönü memleketin iktisadi ihtiyaçlarını candan bir alâka ile benimsemiş ve en muğlâk iktisadi işler hakkında çok ince bir kavrayış ve seziş kudreti göstermiştir. İsmet İnönü, milli istihsallerimizde maliyet masrafının, memlekette geçinme masrafı- nin düşmesini ve mahsullerimizin dünya piyasası fiyatlarına maj edilmesi imkânlarını senelerdenberi diğer bir çok iktısadi işlerimizle beraber ken« dine dert etmiştir. Meclis açılıncıya kadar vaziyet dün anlattığımız şekilde devam edecektir, Bunun için yine tekrar ederiz ki, yeni kabinede kimlerin bulunacağını mü- nâkaşaya kalkışmak heniz çok mevsimsizdir. Başvekil Vekilinin Tebliği Ankara, 26 (A.A.) — Başvekil vekili Celâl Bayar'ın, matbu- atta, milli paranm kıymetinin muhafaza edileceği hakkındaki beyanatından maada bugünlerde hiçbir gazeteye, namma beya- nat için mezuniyet vermediğini, Anadolu Ajansı bildirmiye me- murdur. Vekiller Ankaraya Hareket Ettiler Bir müddettenberi şehrimizde bu- bir trenle Ankaraya hareket etmiş- Yunan Dahiliye Vekili Şükrü Kaya, |Jerdir. Adliye Vekili Şükrü Saraçoğlu, Ma.) NAfa Vekili Ali Çetinkeya ve Maarif Vekili Saffet Arıkan İstan. liye Vekili Funt Ağralı, Milli Müda- fan Vekili Kâzim Özsip, İnhisarlar Vekili Rana Tarhan ve Hariciye ve kâleti vekili Numan Menemencioğlu dün akşam 19,28 de kalkan kususi bulda kalmışlardır. Vekiller istasyonda, şehrimizde bu- lunan mebuslar, genersller, İstaabul vali ve belediye reisi ve kalabalik bir halk tarafından uğurlanmışlardır. illerimiz dün Ankaraya giderken Haydarpaşa yarında AHMET EMİN YALMAN BAYRAKLARINIZI İ MALLAR YERL PAZAR AL LARINDAN INIZ ı Büyük Bir HarpBaşladı Şan Kay Şek ordusuna mensup bir Çin neferi IÇin harekâtı hakkındaki en #on radyo ve ajans haberleri üçüncü say. fadadır.) Türk - Yunan Güreş Maçlarında 7-0 Galip Geldik Dün Türk ve Yunan güreş takım- İları arasında yapılan müsabakalarda Türk takımı 7 — O galip geldi. Bu maçlarla dünkü diğer spor hareket. lerinin tafsilâtı spor sayfamızdadır, Osmanlı Bankasının Bir İzahı Osmanlı Bankası, gerek İstan- bul Menkul Kıymetler ve Kam- biyo Borsasında, gerek memle- ketin her hangi diğer bir borsa. sında hiç bir zaman mezkür Ban- kanın Borsa acentası yahut sim- sarı ünvanını haiz hiç bir acenta yahut simsar mevcut olmadığı gibi elyevm de mevcut olmadı- ğını ve hiç bir borsa acentasınm veya simsarın kendisine böyle bir sıfat izafe etmeğe mezun bu- lunmadığını ilân eyler. Şefimiz Atatürk, Beylerbeyi sarayındaki ziyafete geliyorlar Şimali Çinde Dil Bayram Büyük Şef İ Büyük Türk Tarih kurultayında) bulunmak üzere memleketin muhte- Nif köşelerinden İstanbula gelmiş o- İlan tarih muallimleri şerefine dün sör Bayan Afet tarafından Bey: | lerbeyi sarayında bir çay ziyafeti ve- rilmiştir. Musllimler için tahsis edi- İlen hususi Akay vapuru saat 15,15 İte Köprüden kalkmış ve 500 mualli- mi Beylerbeyi sarayına götürmüştür. Sarayın bütün köşe bucağı mual- limlere açılmış, hem saray ve hem de i Tarih Muallimlerine Yüksek Iltifatları ,Cümhurreisi, . Muallimlerin Boğaij Gezintilerine İştirak Buyurdular ını Kutladık Atatürkür Bu sırada Büyük Şef Atatürk, yi Jarmda Nafia Vekili Ali Çetinkaya le Bükreş elçisi Suphi Tanmöver | daha birçok zevat bulunduğu hejj Beylerbeyi sarayını şereflendirgi| lerâir, Bu sırada muallimler rıhtıma gil rak Büyük Şefi, coşkun tezahlirat karşılamışlardır. Atatürk hususl ##i törlerinden çıkarak saraya gelmişi) ve bir saat kadar oturmuşlardır? Bundan sonra muallimler Boğazi İ minin tanınmış bazı simaları bu top- bahçesi gezdirildikten sonra saat 17| bir gezinti yapmışlardır. Atatürkğ de ziyafet başlamıştır. (Arkası 10 uncuğa) Iktısadilnkişafımızleir İngilterede Bir Tezahüi Bir Toplantıda Denildi ki: | "Siyasi ve İktisadi İstikrar © Sahibi Olan Türkiye, İngilterenit En Sıkı Dostlarından Biridir ,, Londra muhabirimiz bize şu habe- | yakm ve sıkı dostlarından biri ola ri ya tur, Öyle görünüyor &i, bu desti Aydın demiryoluna eskiden sahip | böylece devam edecektir. i bulunan, şimdi yalnız eski şirketin) Türkler, çok geniş bir imer veği mali menfaatlerinin tasfiyesile uğra. | $a plânma girişmişlerdir. Ingiltere gd z şirketi, son günlerde bir) plânın tahakkukuna dahn fazla yapmıştır. İngiliz mali âle-|rakini ister. Demiryolu, fabrii vapur, liman, istihkâm, silâh, gi sanayi, elektriklenme vesaire Türkiye muazzam paralar sarfetimi tedir. Fakat Ingiltere, Türk İht mallarından daha büylik bir mili nı satm almak imkânlarını hz mazsa büytlk siparişlerin hepsi İni tereden başka memleketlere gidi tir. lantıda bulunmuştur. Lord St. Davis, bir nutuk söylemiş ve demiştir ki “— Türkiyenin istikbali hakkmda büyük bir e Atatürk ve hükümet erkânı sağlım ve hakiki gayretler gösteriyorlar. Türkiyeden alacağı olan memleket- lerle Türkiye arasında Türklere da. ha müsait bir ticaret müvazenesi ku-| rulacak olursa ecnebi dövizi daha zi- yade bolluk peyda eder ve şimdi çe- kilen darlık ortadan kalkar, Siyasi ve mali bakımdan istikrar sahibi olan Türkiye, İngilterenin en| ANSIKLOPEDİ KUPON Çocuk Ansiklopedisinin küpon) nı bugün ikinci sayfada bulacaksı;ı