27 Eylül 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7
219. TARİH SERGİSİNİN İÇİNDEN RÖPORTAJ: Sergide Arkaik dev Başardığı İşlerin En Canlı Örnekleri olmabalçe sarayının bay - a salonunda açı - Jan tarih sergisi, asırları biribiri - ne zincirliyen çok kiymetli eser - lerle doludur. Eserler iyi seçildiği için sergi çok muvaffak olmuştur. Teşhir dolaplarındaki eşsiz hatı- raların her birisi en aşağı birer k yazıya kaynaklık yapacak kadar yüksek kıymet taşıyorlar. Atlı kavimler dolabında gördü- ğüm Hun; at kurban kazanı, a tas, kuyumcu kalıpları, İskit ge- kleri, altin Avar kadehi, Avar kayış kemer tokaları serginin birin- ci smıf eserleri arasındadır. Dör- düncü ve beşinci asırda Yunan sa- natını gösteren dolaptaki hellenis- tik devir yadigârlarmdan altm yal dızlı vazo, altm Lindoz çelengi, Bergama madalyonu paha biçile - miyecek kadar yüksek değerli eset lerdir, Milâttan 3 bin sene evvelki Sümer - Mezopotamya eserlerini gösteren seksiyon da çok güzel tas »if edilmiştir. Müzeler umum müdürü Bay A- #xin hazmlattığı meskü siyönü di çok M vülünden sonra sikke şeklini alan paraların çoğunu ihtiva etmiş ol- mak itibarile öğretici ve muvaffak bir eserdir. Camekânm yukarısın- da altınm çelik halinde tedavül et- tiği görülmektedir. İnsanlar biraz sonra çeliğe #ikke basmayı, daha sonra da şimdiki gibi parça halin- deki madenleri sikkelemeyi öğren- mişlerdir. , rkayik devre ait da esk! insanlarm “acs #ebayi âlem,, den sayıldıkları Efes- teki Diyana mabedinin hazinele - rinde bulu emsalsiz eserler vardır, Roma ve Bizans eserleri- ni saklıyan dolaptaki iki gümüş tepsi ile Aya Edokya mozayiki, Bizans ve Romen kantarları pek Dani camekân» Adap kralınm heykeli de bize o devrin giyiniş tarzını göstermesi itibarile iyi bir eserdir. Bilhassa birçok Amerikalı ka - dmları kendisine âşık yapan etra- fında toplıyan âsarı atika müzesi- nin Efeb heykeli serginin de kıy metli bir eseridir. Sergide de genç kadınlar tarafmdan tavaf edilmek bahtiyarlığmı kazanan bu heyke- Tin Amerikadan büyük bir şöhreti vardır. Bazı zengin Amerikalı ks- dınlar bunun alçıdan örneğini çıkart tırarak salonlarma ( dikmişlerdir, bu heykelin alçı bir modeline ma- Jik olabilmek için büyük para sar feden kadınlar da olm uvvet ve kudret ifade eden K iki aslanın ibtişammna da- yanan Sibel heykeli de Türk - Friçya kültür ve medeniyetini bi- ribirine kenetliyen kıymetli bir e serdir, Bu; adını Türklerin (Su- belYersu) yundan alan dişi yer- 'Tanrısının elinde bir davul vardır. Friçyalılar fırtına, rüzgür ve bora- arın bu davuldan çıktığına inanır- lardı. Türklerde de ayni inanış var dı. Esasen bu kelime türkçede ay- Mİ zamanda bora ve fırtma mâna- Sını da ifade etmektedir. Bu Tanrı çok kere altında tavşan oturan bir taht üzerinde de gösterilmektedir ki, bu suretle 'Tanrınm veludiyeti it edilmiş olurdu. Çünkü tav. #an en çok doğuran mahlâklar - dandır, Birçok Türk paralarında dıl ee er Yarra” On sekizinci asra ait bir sedefli kapt da tavşan resmi görülmektedir. Davul Türklerin kutlu bir sazi- dır. Türkçede göhret ve ün a mma da gelen küste böyl Türkler şölen ve tay'larmda, sa - vaş zaferlerinde, bayramlarında da vul ve küs çalarlardı. Askeri mü- ze, Topkept sarayında birçok de - ve ve fi) klsleri davullar var - dır. Serginin Ti seksiyonunda Artıkoğullarma ait kıymetli bir ba- kır küs görülmektedir. Bu kis yar Z ve resim itibarile çok yüksek bir Türk eseridir. Gön muhtelif devirlere ait yazı, tezhip, kitap ve vesika kismları da dünyada eşleri ir, Amerikada Yapılan İkizler Kongresi Amerikada her yıl büyük bir ikiz- ler kongresi olur ve aralarında bir. leşip konuşan ikizler, milnasip gör - düklerine birincilik pâyesini verir - ler Bu yılın ikizler kongresinde, A - merikanın en yaşlı ikizleri olarak yu karıda resimleri görülen kemşireler seçilmişlerdir. Kucaklarındaki yav- & ait esvaların teşhir edildiği camekân İnsanlığın Medeniyet Yolunda rular ise, Amerikan en genç ikiz leridir. TAN sulunmıyan kıymetli eserlerle do- kudur. Tarihe kaynaklık yapan bu mühim vesikaların başında dahi Türk Amirali Gelibolulu Piri Rei- sin deve derisi iizerine yaptiğı dün ya haritalarmın Amerika kısım - larını gösteren iki parça haritası gelir. Dünyada bir eşi daha yapı- | yan (Kitabı bahriye) müelli - | finin bu eşsiz ve pirlanta haritaları Türklerin Avrupa âlemine ve ye ni keşiflere karşı nekadar büyük bir alâka duyduklarını göstermek- tedir. Ulu Önder Atatürk te bu ha- ritalar üzerinde önemle durmuş ve işaretlerile Devlet matbaasında fak simile olarak bastırılmıştır. T ürk ve dünya tarihine analık yapacak olan vesikalar &ra sında Ebu Salt Kürganm 1461, Ga- zan Mahmudun ikinci Murat yaz- dığı 1427, Cihan Şah Kara Yusu - Tun Fatihe yazdığı 1449, Gazan Mahmudun Kanuniye gönderdiği 1534, Kansugurinin 1516 tarihi namelerile Uzun Hasanm Fatihe ve Celâleddin Kasım Beye, Şah Ru- Ali Kuşçuya, Menekli Girayın Kanuniye ve Napolyonun Cezzar Ahmet Paşaya yolladığı mektuplar vardır. Bonaparlın Ahmet Paşaya gönderdiği mektup matbu başlıklı bir kâğıda Arapça ve Fransızca © larak yazılmıştır. Mektupta Napol- yonun imzası yerinde Arapça ola- rak şunlar okunmaktadır: Halet) Filad'Bonaparta Reis » ül . Cüyüş< ül - Fransiviyye, Napolyonun üçüncü Selime yaz" dığı mektup ve tercümesile Şah Tahmasb'ın türkçe mektubu da bu- rada teşhir edilmektedir. Tarihin en doğru ve güvenilir mahezlerin den birisi de vakfiyelerdir. Sergi » de vakfiyelere de geniş bir yer ve- rilmiştir. 1263 ve 1265 tarihli Aca Beyin iki vakfiyesile Karamanoğlu Ibrahim Beyin 1429 tarihli bir ve Karamanoğlu Alâaddin Bayın 1408 tarihli birer vakfiyeleri tarihin bir çok kördüğümlerini çözmektedir. Timürun torunu Sultan Ahmet tn rafından Fatihe gönderilen 681 H ve 1476 M tarihli bir mektup ta dik- katle üstünde dürulmiya değer bir vesikadır. Cengizin torunu Ci; Hanm Yarlıgoları da mühimdi ski 'Türk ve Islâm eserleri müzesinden getirilen on İlkin ci ve on üçüncü asra ait iki Selçuk halısı ile Karamanoğlu Ibrehim Bey medresesinin oymalı tahta pencere kapağı, Konya kalesinin iis tünde bulunan Selçukilerin çift baş kı kartalarması, Konya müzesin- den getirilen Şemsi Tebriziye ait yazılı serpuş, Topkapı sarayından alman renkli İnebahtı plânı sergi- nin muvaffakıyetini artıran kıy - metli parçalardır. Sergide Topkapı sarayı direktö- rü Tahsin Öz tarafındın hazırlanan Türk çiniciliği kısmı pek zengin ve çok'muvaffaktır. Burada Osman hu devrinin ci panoramasını görmek mümkündür. Bu milli sanatımızm tekâmül şâhi- kasından kademe kadetce nasıl yu- varlandığını büyük bir teessürle gö rüyoruz. Bu sanatin en kötü örnekleri li tanbulda Tekfur Sarayı içinde ya - pılmış ve ondan sonra tamamen sön müştür. Ziyaretçiler serg' için ayır dıkları vakitlerinin birçoğunu bir lâle ve çiçek bahçesi gibi açılan bu çinilerin önünde harcamaktadır. lar, Eski Türk ve islâm eserleri mü- zeşi direktörü Abdülkadir Erdo- ganın gönderdiği sadef kakmalı cüz sandıkları ve rahlelerde Türk sadefçilik sanatinin birer pır» lantasıdır. Kıymetli kitaplar kısmı- nı da başka bir yazımda göster“0e- Isi Zim, EE İki Artist Bir Film Çeviriyor Meşhur Alman artisti Adolf g ( Wohlbruak ile Anna Nesgle,Lon & (raya uğramışlardır. Orada bir & yingiliz av A Kraliçe Viktorya zamana ait Y Nbir film çevireceklerdir. Ç » Neagile bu filmde kraliçeyi, Wobl £ N oruek'te prens Albert'i temsil deceklerdir. Aşağıki kumpanyası bes Anna N artistin Londra İki artist Londraya vardıktan sonra . o Sarışın, Esmer ş im Her memlekette olduğu gibi merikada da esmer mi, suali fazlaca sorulur. Fakat herhangi bir rengin güzeliği azaltamıyacağını bilen sinema re jisörleri, filmlerini herkesin zevkine uydurmak güzel figüranları hem esmerlerden hem de sarışmlar- dan seçmektedirler. Resimde görülen balet kızları du yine hem esmer hem de sarışın ta- raftarlarmı memnun etmek uğurun da bir araya getirilmişlerdi. Bu kız. lar ayrıca selofan kâğıdından parlak ve şeffaf elbiseler giymrişlerdir. Artık siz beğene durun.. . A sarışın mi ri bakılırsa çok şen bir tabiati olduğu Amerika Kadınlığının Yeni Bir Tip 7 i Resmini gördüğünüz genç kız bütün Amerika gazetelerinin hakkında sütun sütun yazı yazdıkları meşburların başında gelmektedir. Mis Stith İ adındaki bu güzel ve genç kız, büğlünkü Amerika kadınlığınm hem tabi- at, hem de yapı bakımından en güzel nümunesi sayılmaktadır. Haline görülüyor. Unutmadan şunu da ilâve edelim ki, dilber Mis henliz 18 yaşmdadır. Bette Davis'e bu adı verirken ya- ımızdan eminiz. Çünkü bu edikte yapılan büyük film ve sanat İmtihanında, en iyi artist a- dı birçok filmeiler tarafından elbirli- ğiyle Bette Davis'e verilmiş ve bü gü- zel genç kız meşhur Volpi kupasını kazanmıştır. Volpi adı memleketimizde hakkiy- le tanmmış değildir. Venedikte her yıl, sinema dünyasmın sanat ve kali- te imtihanları yapılır. Geçen bir yıl içinde çıkan filmler gözden geçirilir ve bir jüri heyeti, o senenin en mu- vaffak filmini ve en muvaffak artis- İtini seçer, Bu seçimin sanat di İsinda olduğu kadar, #inema dünyasın İda da pek büyük bir rolü vardır, Bu yılın en muvaffak kadın artisti ola- Yak seçilen Bette Davis bu tinvanr al- makla sinema dünyasında birçok kim İselerin tizendikleri bir yere ulaşmış | temektir. Unutmamak lâzımdır ki güzel ve İ sarışın artistin muvaffakıyeti yalnız Venedikte teslim edilmiş değildir. (Bette Davis ayrıca Amerikanın A- rds akademisinin sanat mükâfs nı da kazanmıştır. Bette Davis'in babası, ciddi bir avu kattı. Annesi ise bir artist kızıydı Fakat karı koca, kızları daha kü- çük şta iken ayrıldıkları küçük kız ahnesinin yanında kaldığı 1, gile içinde çocuğun istikbali hak İxmda bir mücadele başladı. Bette, vi bir mektebe yerleştirildi. Okudu. Sanate karşı ilk alâkası da bu mek- epte uyandı. Mektebin temsillerinde sahneye çikarak, rollerini muvaffakı- etle başardı. Mektep bitince Bette, annesine ar- tist olmak istediğini söyledi. Bu ha ber snasını pek sevindirdi. Aile, der- hal Nevyork'a hareket etti ve genç sanat akademilerin- demek olan (Johu Murray Anderson) un sanat mektebine veril. di, Mektebin sahibi olan Anderson, a- kıllı bir adamdı. Az zamanda yeni ta- lebesindeki kabiliyetleri sezdi. Onu yetitşirmiye gayret etti. nilma ve ece aradan birkaç zaman geç ın birinde Bette'ye, Cenup e- yaletelerinin Coplod semtlerindeki bir tiyatrodan teklif geldi. Bette, hemen bavullarını hazirliyarak yola çıktı. Talihsizliğe bakm ki, bu seyahat sırasında Coplod tiyatrosunun jürisi de oynayacağı eseri değiştirmiş, ye- ni eserde ise Bette'ye Iş kalmamıştı Artist, midürün karşına çıkınca müdür hayli üzüldü. Genç kızı, eli boş bir halde geriye çevirmek te isteme. di, Kendisine ti kızlarm işini, Uvrözlüğü teklif etti Bette buna fena halde sıkıldı. Fakat artık Nevyorka eli boş olarak döne mezdi. Ailenin mali vaziyeti iyi de. Şildi. Artist olarak geldiği tiyatroda uşaklığa da razı oldu. Eser oynanmıya başladı. Fakat ar Dünyanın Kadın Sinema Yıldızı Kimdir ? En İyi Bette Davis tistlerden biri hiç muvaffak olam. yordu. Yerine başkasını bulmak Iğef zımgelinee, Bette rejisöre müracasii etti. Kabul edildi, Bette, Nevyorka boş dönmedi. Döner dönmez de hemen Booğwwayfi ım sonradan meşhur bir sinema, roj sörü olan Çukor idaresindeki ufak yatrolarından birine girdi. Ve birki adaşile birlikte ağır eserler oyasi & başladı, Günün birinde Betti nin tiyatrodaki oğdasma giren kib ca zat ona şöyle bir teklif yaptı: | — Bayan, siz bu dar ede biliyetlerinizi israf ediyorsunuz. Hoğ Iyvood'a geliniz. Talking Pictureği film kumpanyası size daha müsaji şartlar verebi İşte, Bette sinemaya böylece başi lamış oldu. Bu iş “ bağ dej Bette şöhretini zorlukla, sa lışarak fakat hakla temin etti. din, dünyanm en iyi kadm ar ine çıkmış bulunuyor. $ EBNİYE KANUNU DEĞİŞİYOR j Eli sene önceki ihtiyaçlara göğü yapılmış olan “ebniye,, kanunu bü günkü duruma göre değiştirileceieğ tir. Bu maksatla belediyelerin zoiliği leaları sorulmuş, İstanbul belediye de din raporunu dahiliyeye göt miştir. ———— ANTEP İMAR PLANI KABUL EDİLDİ ç i i (1 Gaziantep, (TAN) — Profesji Şi Yansen tarafndan hazırlanan imf | plân: veli Rıza Çeviğin başlanlığığ daki komisyon tarafından incelenmii plân bazı ufak tadlğtla Kabul gdğl miştir, ,
