18 Temmuz 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

Gündelik Gazete BAŞMUHARRIRI Ahmet Emi T min YALMAN zn hedefi: Haberde, fi-| e her seyde temiz, dü: mimi olmak, kariin St, sa, azeteşi — *si olmıya calısmaktır. m a, SÜNÜN MESELELERİ Kö Meseleçi Ki İni Gazi çen gün Gazi Köprüsünün mberi İnşaatının durduğunu : ebebi olmak ü- ika, —“velee köprü için yaptırılan Da gen hatalar mevcut oldu. bit şip, izde belediye ile mütenh. et arasında bir ihtilâf bulun- a bildirdi, Dü Gi ©sasmı, köprünün te- İsye ları teşkil ediyor. Yapılan) ete? ye kazıkların boyu 15/40! teneğ mak lâzım. Halbuki yapılan v arda bu boy kazığın kâfi gel. Müze sisemka metreye kadar inmek ie ği anlaşılıyor. Bunun üze- ni fenri mesuliyetten korka- Yor p © ya etmekten çekini. vaziyet im bg t üzerine dikkati Halen ie Reis Vekilinin dün gaze. vaki beyanatından anlıyoruz| Köprüsüne ait bütün işler âletinin mürakabesi altında ahi ektedir. Thtilâf ta müte- | N,, etle belediye arasında de- > aha Vekâleti arasındadır. n şe Şüresi muhakkak ki ilk ya. İn polenin noksan ve hatalı oldu- kkk etmiştir. Çünkü daha) — temel kazıklarının 18 met- na, , aılmasına karar verilmiştir. day, 1 Ameliyatı bu boy kazıkların kap, , gelmediğini göstermiştir. Fa- iy arm boyunu uzatmak, mas. lir, , MÜyon liradan fazla artırabi- fazla parayı ödememek için bei dahilinde devamı ilti- ii çölmektedir. Halbuki bu şekil, Onu şeeler. di bay 4, SİN biz, Gazi Köprüsü insaa- bağ, “e ye ve mevcut Ihtilâfı deva inşaatın fen dairesinde Vekğ Natan ene, Vek Mei Song a Ni tetln etmek tizere, Nafın Yet çe salâhiyettar bir fenni he- Yü “İlİRİ teldiş ediyoruz. Bu bü. Mü, sicim Şu veya bu zat veya doğru 4.78 Yüklemek mümkün ve tak ğildir. Hata nerede ise bul.) Üney 28 düzelterek köprünün s6-| temin etmek lâzımdır. U, “ Su — ; me ik Mücadelesi Nine, ör füllen ucuzluk mücadele-| OE bulunuyor. Bir taraftan st rejimi, öte taraftan Da. ev bı ilinin içpazara sit teşebbüs. üç, Ül müdahalenin birer ifa- Sp, ar Pağg, bu teşebbüsler müsbet ne. verecektir. Fakat bizce yine | İl kay “velesini radikal bir tarzda Yat &elmiyecektir. Çünkü ha.| iç mazi kökünden izalesi, ve | Yesin iyi omsu memleketler sevi. | Mile yg mesi, etraflı ve enis bir Ba ie Yaç gösteren bir meseledir, MA day Plkümet el dkoymuşken, bu: e deki bir yolda halle çalış. ka Türkçe ilhim neticeler verir. Çün Mİ ika hayat pahalılığı mese Ve ba, e sistem meselesidir ki eş le yede görüp tet- ktir. Hayatı ucuzlat. şalı icap ettiren btütün ik. gi ortadan kaldırmakla u iktisadi sebeplerin ea de salâhiyettar kim- Nin içi gürekep bir heyetim öşidir. Vin hi, , Mayat pahalılığı meselesi- Sitanyız et tarafımdan tetkiki ta. >>>, 0 Almanyada Müzakereler iğ, ret va Pek ç, , Klering vaziyetlerini gö- öy Üzer, gi di © göze» Berline giden Türk| Hey, Sielerine devam etmek» Da “Yeti slir bu İMizİn tekliflerine Al SP vey, YİN yirmisinden sonra » Pal ml eti nd, a; see) Meyan lerini bildirmişlerdir. Maki Prigi p, ereceği cevap Üzerine Üre şik Kurdoğlu talimat al- araya gelecektir. Arkadaşımız Sabiha Zekeriya Nevyorktan gönderdiği mektuplarda "Sokaktan gördüğüm Amerika,, serisine devam ediyor. Bu mektup- larda bugünkü Amerikanın iç manzarası çiziliyor NEVYORKTAN : (Yazıcılar kongresin de son celse) A merikade, ilk yazıcılar kongresi, 1935 te Amerikan Ya- zıcılar Birliği tarafından toplanmış. Kongreden evvel Amerikanın muhtelif yerlerinde mevcut serbest cemiyetleri, Ame- rikan Yazıcılar Birliği birleştirmiş, birinci kongryi meydana ge- tirmiş. Birliğin nizamnamesine göre, her münferit cemiyet kendi mahal İndir, işlerinde serbest, umumi meselelerde federation'a ba Birliğe, her mektebe, mesleğe, taraftar yazıcı girebilir. Fakat birliğin başlıca gaye muhafaza, demokrasiyi boğan Faşizme karşı ser- best tefekkürü müdafaadır. Birliğe giren her yazıcı bu gayeyi kabul et- mis demektir. Birinci kongreyi mütenkip cumartesi ve pazar akşamı yapılan son rriyat mektebinin geniş salonunda toplanmıştır. “Reglonalism” konferansından sonra muhtelif mu- harrirler “muharrir ve ilim” “Yazıcılar ve Ispanya muharipleri” “İstik- bale bir bakış” “Tik Amerikan yazıcılarının bize bıraktığı miras” mev- #uları Üzerinde konuştular, Bütün bu konfe- tcansların hülâsası, bulunduğumuz me- deniyetin bu saf- ufak, ce- miyetin dışında Egosunu dinliyen indivüdüalist mu - harririn vefat et- tiğidir.. Muharri- rin gayesi edebiyatı halka indir- ir. Edebiyat, cemiyetin ve ha- yatın seyrinden uzak, yanız bir ta- biat tetkiki ve tefsiri değidir. Mu- harrir hayatta akseden her hâdi- tara ve ilde ifade edebilir. o Edebiystm hu- dut ve çerçevesi yoktur. Siyasi ilmi bir fikirde, edebiyat sahasm. da süslü bir esvap giyinebilir. Siya- #i bir nutuk ta edebi bir lisanla ya- alabilir B' kongredö nazarı dikkati celbeden yeğüne hâdise Troçkistlerin çıkardığı gürültü ol- muştur. Troçkistler, kendilerinin kongreye kabul edilmediklerinden duydukları bırsı, köngreye kendi gazetelerindeki bilcumlarile çıkar- tar mışlarğdır. Troçkistlerin İspanyadaki irtica» kür vaziyetlerini tetkik eden ve bunlara cevap veren, Joseph Tree- man,, Italya ve Almanyada böyle bir kongre toplıyamayız, dedi. İçin de her meslekten, komlünisti, libe- rali, damokratı yunyana oturan bir kongre... Bunun içindir ki Faşiz- min ne İspanyaya, ne de yeryüzü- nün hiç bir yerine yerleşmesini is- temiyoruz. Troçkistler, İspanyada Franko cephesini tutmakla, Faşiz- min âleti olmakla, halkla ve insan- lıkla olan alâkalarını kesmişlerdir. Hiç bir müttehit cephede yer almı- yan Egoist bir fikir istibdadı, an- cak Faşizme birleşebilir. Eğer Troçkistler İspanyada muhalif ih- &ilâl hareketi Yapıp anerşistleri a- yaklandırmasalardı, İspanya hilkü- metine yardım etselerdi, Faşizm muvaffak olamazdı. Bügün mütte- hit cephe, Faşizmin kırıp geçemi- yeceği en metin kaledir. Kültürün muhafızı, yardımcısı, müsceceli olmak sıfatiyle biz yaze- cılar vazifesi demokrasiyi müda- faadır, Çünkü onsuz kültür ola. maz." öngreye ikinci muhalefet te Warld Telegram gazetesin. den gelmiştir. Bu gazete de, yazı. cılar kongresinin bir komlünist kon gresi olduğunu iddin etmiştir. Ga- zetenin muharriri Hansen'e, Brow- der cevap verdi. Yazıcılar kongresine riyaset eden Avrupa ve Amerikanın birçok şehirlerinde Ispanya isyanı böyle nutuklarla AMERİKA YAZICILARI FAŞİZME KARŞI NASIL MÜCADELE EDİYORLAR? mam YAZAN: rene, Sabiha Zekeriya ; Ün a Aİ şair Geich'in Duranty'nin, ve da. ha birçoklarınm komünist oldukla- rmi bilmediğini, bunun böyle oldu- ğunu öğrenmekle çok bahtiyar o- lacağını söyledi. Bunların komü- nist olmadıklarını, fakat irticaa, Faşizme, harbe karşı komünistler- le, sosyalistlerle, demokratlarla birlikte müşterek bir cephe meyda na getirdiklerini söyledi. “Mister Hansen, sizi mustarip eden, kon- grenin komünist olması değil, Mac. Geish gibi, Walter Duranty gibi, Ogden Stewart gibi, Ernest He- mingway gibi büyük yazıcılarm Faşizme karşı kat'i siyasi bir cep- he almaları, ve bu hislerini halkın önünde söylemeleridir, Sizi rahat- sız eden komünist teşkilâtlarndan ziyade bütün Amerika yazıcılarmın teşkilâtlanmasıdır. Bir gün gazete- nizin üzerinde “kiralık veya satı ik” ilânmı görmekten korkuyorsu mUZ.,, iyasl münakaşalardan sonra muharrir Hayt, neşriyat t caretinde hâkim olan “para kri- teryum” unun birçok istidatları, insan hayatmı, enerjisini, kültürü ödürdüğünü, kitapçıların eseri bir emtea gibi telâkki ettiklerini, en kıymetli eserleri kenara atıp hal- kın kafasını uyuşturan macera ya- zılarını neşretmelerini, birçok ki- tapları satm alıp basmadıklarmı tenkit etli. Mutavassıt 125 yazıcı arasında yapılan bir tetkike göre, bunların senede 3,000 dolardan faz Ja kazanamadıklarmı gösterdi. Bir şok muharrirlerin işsizlikten sürün melerini, açlığa göğüs germelerini men için, kitapçılara karşı bir “kül Na ünionu” yapılmasını teklif et- Son öz söyliyen hatip Alsberg muharrirlere kendilerini işçilerden ayrı telâkki etmemelerini, kendile- rinin de ayni mevkide fikir işçileri olduklarını söyledi, “Eğer entellek tüller halka yaklaşmak istiyorlar» sa, kitapların ucuz çıkarılması için mücadele etmeli ve kendi iktisadi variyetlerini düzeltmek için de teş- kilâtlanmalıdırlar..., ongrenin son celsesinde, ede. biyatım halka indirilmesi, muharrirlerin iktisadi selâmetini temin için organize edilmeleri, Fa- şizme karşı süratli ve şiddetli bir harp açılması, dalma bir sanat ©8- miyeti ve güzel sanatlar blrosu teşkili, hürriyeti kelâm da dahil ol- duğu halde hürriyetin müdafaası, sansüre karşı mücadele, siyasi mah kümların tahliyesi, grevlere, Ame rikaya hariçten gelen muhacirlere karşı gösterilen tazyiklerin kalâı- rılması, Faşist ve yarım Faşist memleketlerdeki antifaşist mah. kümların tahliyesi, Çin mahküm- larmm hürriyeti, yazı cürümlerin den mahküm olanların tahliyesi, Amerikan mektep kitaplarma Fa- şist ideolojisinin girmesine müma- naat kararları verildi, Kongre ayrıca Şikagoda grevci- lerin öldürlülmesini şiddetle protes to etti. 20 Haziranda Madridde açılacak olan beynelmilel yazıcılar kongresine New : Republic mec- muasının başmuharriri Malcoln Cowley Amerikan yazıcılar namma murahhas tayin edildi. Edebiyatın halka indirilmesi için düşünülen tedbirler de, kitapların ucuzlatılması, halkla muharrirleri birleştiren serbest içtimalar yapıl- ması, bu içtimalarda muharrirle halka serbest münakaşa imkânla- rı verilmesidir. Ticaret gazetelerin telin ediliyor de sörbest yazı yazamıyan muhar- rirlere de, sol, müterakki, demok- rat, ve İşçi gazetelerinde yazi yaz- ma imkânının verilmesi konuşuldu. merikan yazıcılar kongresi 1937 kongresini kaparken, reisliğe iki sene müddetle Holiy- wood'un Humorist ve antifaşist ya cis Donald Ozden Stewart'ı ta- yin etti. Yedi kişiden ibaret olan | ikinci relsler arasında da şair Ar- chibald mac Geish, romancı Upton Sinelair, Ernest Hemingway ve di- ğerleri vardır. Kongre delegeleri bu sene mu- vaffakıyet kazanan beş esere mü- kâfat vermeği kabul etmiştir. Bun larm “beşi de içtimai eserlerdir. John Das Passo0s'un “Büyük Para,, Joseph Treeman'm “Amerikan tev. ralı” şiir kitaplarından Car) Sand- burg'un “Evet, halk”, dram'ardan, John Howard Sawson'un “Yürü- yen şarkı” siyasi eserlerden, Van Uyek Brook'un “Yeni İngilterenin çiçeklenmesi" eserleri 1036 senesi- nin büyük mükâfatını kazanmış- lardır, Kongrenin yeni reisi kongreyi şu cümlelerle kâpadı: Amerikan ya- zic:lar birliğinin gayesi irticaa, İs- tibdada karşı demokrasiyi muha- faza, Faşizmin Amerikaya olduğu gibi bütün dünyaya yayılmasına kargı mücadele, Amerikan yazıcıla- rmaâ ait iktisadi, içtimai, siyasi u- müm meselelerini halletmek ve on- ları müdafaa etmektir. Bütün bu gayeler, ancak müttehit bir cephe, bir fikir ve his birliğiyle realize e- dilebilir, A merikan yazıcılar kongresin de, Amerikan fikir ve his adamlarının şuurlu bir birlikle, Fa şizme, İrticaa, harbe karşı açtıkla- rı mücâdele, bütün dünya yazıcıla- rının, hepimizin açtığımız ve açaca Zımız mücadeledir. Hakikatleri ve tehlikeleri halk- tan saklamak, tarihe ve insanlığa karşı yapılan en büyük cürümdür. Muharrir, bugünün muharriri, vâ- kia haline gelen Faşizm, irtica ve harple karşı karşıyadır. Bir harp sonunda harp edebiyatı değil, bir harp arifesinde harp düşmanı, Fa- sizm düşmanı bir edebiyata ihtiyaç var, Müttehit cephe, yalnız mahalli, milli değil, beyhelmileldir. Bütün muharrirler, bu dünya cephesinde birleşip beraber dövüşmek mecbu- riyetindedir. Amerikan yazıcılar kongresinde muhtelif partilere men sup yazıcıların ayni dava etrafında toplanmaları, İspanyada obeynel. milel cephede dövüşen yazıcılar, ve neferler gibi birleşmeleri, bütün dünya yazıcılarına şuur verecek İ civeivlik günlerini, herhangibir teh- js FANTEZİ; Apartımanda Yaşıyan | Tavuklar Bu davetkâr sesi neşeli erviltılar, gıdaklamalar ve kanat çırpışları ta, kip ediyor. Sonra dokuz on tavuk, bir | okadar piliç ve iki üç horozun teşkil ettiği dalgalı, hareketli ve renkli bir küme yere n arpa, darı ve mi, sırları büyük bir süratle kursakları. na dolduruyorlar. Sanki bütün gün çöplerini altüst ettikleri arsada, ve sabahtan akşama kadar durmadan g6 çen zerzevatçıların, yemişeilerin se, petlerinden, küfelerinden öteberi süs çarak yandaki arsadan daha kirli bir çöplük manzarası arzeden sokakta | yiyecek hiçbir şey bulamamışlar. j Korkarım beni bir köyden yahut İ çiftlikten bahsediyorum zannettiniz. Hayır, hayır! Böyle bir manzara gör. mek için köye, « cet, Bunun için işlek caddelerinden birinin yanmdaki sokağa sapmak kâfi, okakta göreceğiniz tavuks ları çiftükte falan göremezsiniz. Ta- suk ehli hayvanlar zümresine dahil dir amma yanma yaklasılmea hemen — kaçar ve tutması oldukça güçtür. Halbuki bu sokağı tavukları okadar ehli ki nerede ise Venediğin St. Mark güvercinleri gibi gelen geçenin omur zuna çıkacaklar, Amma bunu tabli görmek lâzmm, Çünkü yumurtadan çıkar çıkmaz ilk likeden korunmak için, daracık yaya kaldırmam yarısını kaplıyan portâ, tif kilmeslerinde geçirdikten sonra biraz irilenir irilenmez insan ayağı altmdz dolaşmıya başlıyorlar. Mahal. tenin kedi köpekleri ile de araları çoli iyi. Alı, ne de olsa beraber büyüyor, kardeş gibi sevişiyorlar. Hem maşallah cins hayvanlar. Her gün yumurtluyorlar da. Taze yumur- taya ihtiysemız oldu mu hiç kork madan, şüphe etmeden alır kullana bilirsiniz. Kimden mi? Kapıcı ma, damdan. Tavuklar onun, Vi Ya bu hayvanların kümesi nerede | diye merak mı ettiniz? Daha neler, hiç Taksim gibi şimdilik en yeni. ve modern bir mahallenin civarmda ya. van tavuklar kümeste yatıp kalkar mı? Onlar da apartmanda oturuyor” lar, Vallahi alay etmiyorum, Kapıcı madam onlara apartımanm bodrum katımı tahsis etmiş, Kapıları ayr Kaldırımla ayni seviyedeki küçük, parmaklıklı pencereden kolaylıkla gir rip çıkıyorlar, i Yalnız, ya dairelerinde banyo ve tuvalet yok yahut ta kapıcı madam onlara bu gibi yerlerin ne için ve ma, &ıl kullanılacağını öğretmemiş ve bu, insan gibi apartımanlarda oturup #0 kaklarda dolaşan tavuklar bu cihet. İ ten tamamiyle hayvan kalmışlar... Artık sokağın aldığı manzarayı tahmin edersiniz. 7 Bu pislikleri yağmurlar silip süpü, rüyormuş. Amma aksi gibi bu sene de havalar öyle kur»k gitti kil Beyza Birson «m mi ” CA t /i Okuyucu K mektubu; para rr Feriköy Mezarlığında Susuzluk “Eskiden Türk mezarlıkların kımsız ve ihtimamsız kaldığından kâyet ederek, şimdi İstanbulda A ihtimam gören bir asri mezarlık va£$ Feriköy mezarlığı. Bir çok aileler burada muntazam aile kabirleri vie © cude getirmiye, ağaç v tirmiye kiymet veri; ki, su yok. Burays terkos tesisatı yar pılması ve sulanması büyük bir fes dakârlığa ihtiyaç, göstermediği hale © de, belediye bunu bir zihniyetle; “eve velâ diriler, sonra ölüler,, dedi. y Senelerdenberi mezarlıkları ihma, © le uğramasma ve bir çoklarınm İzi bile kalmamasma sebep olan bu çir. kin zihniyet hâlâ devam edecek mi? Belediye, bu işe alâkası olmadığını bir taraftan asfalt bir yol yapmak suretile göstermektedir. a Feriköy mezarlığındaki terkos vas. ziyetinin tetitikine de bir çare bulun. İ masmı, şehir işlerine alâka ve him. metlerile hepimizin minnetimizi top- “| ıyan Belediye reis vekili Bay Şük. rüden dilerim.,, - kadar kuvvetli bir hâdisedir. 0.T.Y. J