11 Temmuz 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

ı , retle ihraç mallarımız ecnebi 2 Vdi AAA NMN'*'*'I (PAZARDAN PAZARA ; aa MNN. TŞREEİ HARP OLACAK MI? (YAZAN: BURHAN FELEK ) H arp olacak mı? Harp olacak diyorlar. İşlerin sıl gittiğini en iyi bilen gazeteler iayda en az iki defa harp müjde- jsi (!) veriyorlar. İnanalım mı? En yakın misal olan Büyük Har- bi alırsak bu sözlere pek fazla e- emmiyet vermememiz icap eder. |Çünkü o harp hiç beklenmedik za- imanda patlamıştı. Harp ge-çi çoğu fanilerce hoşa igitmez bir şeydir. İnsan harpte tunu bırakmasa bile işi gücü arümar olur, yakınlarını kaybe- şder, Hulâsa perişan olur. Lâkin iharp lâfı etmekten faydalananlar var. Borsada bir panik yüz bin- lerce dolar veya milyonlarca frank *oyratabilir. Harp sanayii eshamı da biraz yükselmek lâzım değil mi- dir? Bütün bunlar, harp sözünün ba- zan iktısadi bir icap olduğunu ggösterir. Lâkin hakikaten harp o- lacak mı? Bunu kimse bilmez. A- ima herkes bir tahmin yürütebilir. Bugünlerin en had politika işle- ri şunlardır: İspanya meselesi. Akdeniz meselesi, Uzak Şark meselesi. * spanya —meselesinden bir l Avrupa harbi çıkacağını iddia edenler varsa bire karşı beş- le aksine bahsedebiliriz. Çünkü 'harp de tavla oyunu gibi karşılık- h iki taraf arasında olur. Diyelim ki Almanya ve İtalya bizzat faşizm rejiminin, halkı mut- itasıl heyecanda tutmak ve milli iduygularını bilemek için dışarıda düşman arıyan hırsının önüne ka- 'tılarak harp istesin; lâkin kime ikarşı? Fransa kesesinin deliğini kapa- makla meşgulken hele birçok as- ikerlik aleyhtarı unsurlarhükümet “üzerinde tesir yapmaktalar iken o, harbe girmez, Hem daha beynel- milel serginin bütün pavyonları a- gilmadı. O pavyonlar açılsın, büt- ganin 20 milyar açığı da kapan- sın da- sonra.. ngıltereye gelince; görünü- ı şe göre o da İspanyadaki Mmadenlere karşı beslediği insani- Wetperverane — hislerini izhardan 've Cebelüttarıktaki yalı arsasına tecavüz — edilmemesi tasasından başka şimdilik bir endişe taşıma- gnaktadır. Bunları da Franko temin etti mi, üst tarafı için harbe gir- mek istiyeceğini tahmin etmek İn- gilizleri tanımamak olur. Kaldı ki henüz İngiliz silâhlanması başlan- giçtadır. Bir İngiliz takımı an- trenman yapmadan nasıl maç yap- mazsa, İngilizler de silâhlarımı ta- mamlamadan muharebe etmezler, Bütün alâmetler, bu sıralarda İn- gilizlerin golf oyununu harbe ter- cih ettiklerini göstermektedir. Ak- deniz işi ise, ergeç İtalya ile bir çarpışmaya sebep olsa bile İngil- terenin Almanlarla İtalyanların el ve dil birliği yaptıkları bu sırayı bu işi hal için muvafik bir zaman ola- rak telâkki etmiyeceği de şüphe- sizdir. Hem bütün Rivyera plâjla- rı İngilizlerle dolu iken Akdeniz yolundan endişe etmek reva mı- dır? Uzak Şark işi Avrupaya sira- yeti en az muhtemel bir ihtilâf sa- yılmalıdır. Avrupa Japonyanın ne dilini tanır, ne ırkının hususiyetle- rini. Sovyet Rusya ise sulhperver- Hiğinin en geniş telâkkilerini bil- hassa o Uzak Şark hudutlarına ser- miştir. Kaldı ki bir vilâyeti iki Avrupa memleketinden geniş o- lan o yangın yerlerinde herkese yetecek kadar yer vardır. por ve tulumbacılık Mevsimin en hareketli maçını geçen hafta Kadıköyünde Fener stadında — Güneş — Galatasaray klüpleri arasında seyrettik. Maç pek sulhperverane bir hava içinde cereyan etmedi. Lâkin akisli bir maç olmak bahsinde emsalsiz ol- du. Oyuncular dövüştüler. Ceza kanunları şikâyet olmadıkça da- yak atmak ve dayak yemeyi kendi ahkâmı arasıma almadığına göre futbol maçında senede en az bir defa hudüsu bir itiyat halini alan kavganın polisle — halledileceğini baki li ve bu işi alelâdı ı';—'.'ln üstüne çıkarmamalıyız. Ekseri Avrupa parlâmentolarm- da görülen bu çeşit okşamaların açık havaya intikali belki spora politika karışacağı endişesi doğu- rabilir. Fakat politikaya &por ka- rışsa bile spora politika karıştır- mak zeytinyağına su katmaya ben- zer. Ne kadar karıştırsanız biraz durulunca — zeyinyağı üste çıkar. Bu son dayakta da bakalım zey- tinyağı rolünü kim alacak? üÜnyada iki şey vardır ki ye- nildiği itiraf edilmez: Rüş- vet ve dayak. Halbuki spor sahasında kimse dayak attığını söylemez, fakat, dayak yediğini iddia eder., Eh, öy- le ise kim döver bunları böyle?! Hikmet kaidesi mucibince; her hareket hararet tevlit eder. Mevsi- min yegâne dayaklı maçı da bi- zim muharrirler üzerinde hararet- li tesirler yaptı. Daha dün bunlar- dan birisi sporu himaye için feda e- dilen tulumbacılığın asalet ve neca- betinden bahsediyordu. Haklı söz. Çünkü tulumbacılar ateş söndürür- lerdi, sporcular yangına körükle gidiyorlar. Yazıcılarımızm her — dayakta sarfettikleri emek bektaşinin her bayram namaz kılması kadar meş- kürdur. Bu kadar mesaiyi görüp te sporun — düzeleceğine inanma mak abes olür değil mi?... Almunyadun Yeni Şilepler Alıyoruz Denizyolları müdürü Sadettin ve mühendis Ahmet Şevket dün Alman- yaya gitmişlerdir. Haber aldığımıza göre, B. Sadettin Almanyada yeni şi- lepler satın almak için de temaslar yapacaktır. Bilindiği üzere bundan bir müddet evvel Başvekil İsmet I- |. nönünün işaretile İktısat Vekâleti ih- raç Mmallarımızın harice nakli için şi- lepler almağı kararlaştırmıştı. Bu su kum- panyalarm mütemadi güçlükleri ve tarife — fazlalıklarından kurtarılmış olacaktır. Denizyolları müdürü alına- cak şileplerin yeniden mi sipariş e- dilmesi ve yahut da kullanılmış ola- rak mı satin alınması hakkında tet- kikler yapacaktır. Az kullanılmış şi- lepler bulunursa bunlar alınacaktır. Hükümet bu iş için — 15 milyon lira kadar tahsisat verecek ve bununla ondan fazla şilep almacaktır. Şilep- ler alındıktan sonra ihraç mallarımı- zın harice naklinde kullanılacaklar- Zehirli köfte Yemiş Şişlide oturan Mustafa, Şişane ka- rakolu karşısındaki köfteciden yedi- ği köftelerden zehirlenme alâimi gös termiş, Etfal hastanesine kaldn-ıl- mıştn'. Kit Bir Çocuk Taraçadan - Düştü Topanede Küçük Hendekte Arif Paşa apartmanında oturan Eminin 9 yaşındaki çocuğu Saniha taraçada oynarken düşmüş, yaralı çocuk has- taneye kaldırılmıştır. Dün Kırk İki Kişi Tramvaya Atladı Dün Eminönü mmtakasında polis tarafından 42 kişi tramvaya atlarken yakalanmış, 29 kişi derhal para ce- zası vermiş, 13 ü hakkında zabıt ya- Türkkuşunun motörlü tayyare kampı Ankatada merasimle açıldı ve faaliyete başlanıldı. “TAN,,1ın Ankara foto muhabiri, Türk- kuşu gençlerini bu açılış esnasında birarada gösteriyor Amerika 11-7.9öT Musfeşarı Memleketine Gi'l"l'ıij' Samimi Bir İfadesı 1921 b inel, K 4 İstasyonda Kendisini Teşyi Eden Amerikalılari Roosevelt'in Mektubunun Atatürke Hayranlığın Olduğunu Söylediler günlerindenberi büyük bir sevgi müsteşarı B. Shaw dün akşamki etmiştir. Şehrımızdekı Amerikalılar v bu betle istasyona toplan Tenzilât Etiketleri Otomobillere Asıldı Fakat Şoförler: Yanımızda Muhasebeci mi Gezdireceğiz? Diyorlar Belediye seyrüsefer müdürlüğü ye ni taksi ücretlerini halka bildirmek üzere bütün otomobillere dün sabah- tan itibaren etiketler yapıştırmıya başlamıştır. Etiketler, otomobilin ön camma ve müşterilerin görebileceği yere konmaktadır. Bunlarda, büyük taksiler ücretle- rinde yüzde 22,5, küçük taksilerde yüzde 15 tenzilât yapıldığı yazılmak- ta ve müşterilerin saatin yazdığı pa- rayı buna göre hesaplamaları bildi- rilmektedir, Fakat diğer taraftan şo- förler tenzilâta olduğu gibi bu usu- le de itiraz etmektedirler. Söyledik- lerine göre, saatin yazdığı bir parayı | hesaplamakta müşterilerle araların- da ihtilâflar çıkacaktır. Çünkü küsu- rat üzerinde bazı müşteriler en kü- çük paraları ve santimleri bile ince- den inceye hesaplamaktadırlar, Bu takdirde bu yüzde on beşlerin veya 22,5 larm kesilmesi siralarında bir| çok münakaşalar ve hesap ihtilâfları başgösterecektir. Bir şoför bu hususta diyor ki: “— Bizim içimizde hesabı kuvvet- li olmıyanlar da elbette vardır. Ya- nımızda bu usulün tatbiki için bir de muhasebeci mi gezdireceğiz. Beledi- ye mademki ille tenzilât yapmak is- tiyor. Bunun için bir müddet dura- cak ve bu sırada taksi saatlerinde lâ- zımgelen değişiklikler yapılacaktı.,, ' Haber aldığımıza göre, Şoförler ce miyeti gerek tenzilâttan vazgeçilme- si ve gerekse bu usul hakkında be- lediyeye müracaatta bulunacaktır. ılkı G Yünüş Köprünân' Kadıköy. iskelesine “çöp kutuları,, konuldu. Bütün çöpler bu kutulara atılsın diye... Fakat bu kutuların yanıbaşında| yerler çöplerle, kâğıt parçalarile| doludur. Kabahat kimde?.. Biraz daha dikkatli olsak... Hazinei Evraklarımızın Tasnifi meselesi Kültür Bakanlığı İstanbuldaki tari- hi vesikaları tasnif ettirmek içni Ma- saristan Universitesi Doçentlerinden Bay Feketeyi mütehassıs olarak cel. betmişti. Bay Fekete hazinei evrak. larımızda tetkikat yapmış ve Bakan- lığa raporlarını vermişti. Bu rapor- lara göre, şimdiye/kadar 17 şube ha- linde yapılan tasnif, gayrifenni görü. lüyor ve senelere göre tasnif, tavsiye ediyordu. Vekâlet bu mülâhaza.- yı kabul etmiş ve Hazirandan itiba- ren de Istanbuldaki tasnifi bu tavsi- yeye uydurmuştu. Yalnız tasnif he- yeti ikiye bölünmüş bir kısmı Topka. pı sarayında bulunan 30 bin evrakı, Feketenin raporuna göre hazırlamı. ya başlamıştır. Bu usulün tarihçiler için çok zor olacağı anlaşılmış ve şim diye kadar tasnif yapan heyet te bu- na itiraz etmiştir. Bakânliğın bu iti- razları tetkik etmekte olduğu öğre- nilmiştir. Bay Feketenin mukavelesi bittiği için kendisi memleketine dön. müştür. Yolcu Salonunun Üstüne Bir Projektör Konacak Galatada yapılacak yolcu salonu- nun üstüne gümrük muhafaza teşki- lâtı için bir tarassut kulesi inşa edil- mesi kararlaşmıştır. Bu kuleden bü- tün liman kontrol altında bulunduru- lacaktır. Ayrıca buraya konacak kuv vetlı ve buyuk bir projektör ile ge- semalanalekem 25 Temmuzda Modada Deniz Şenlikleri Yapılacak 25 temmuzda Moda koyunda bü- yük deniz şenlikleri yapılacaktır. İk- tısat Vekili Celâl Bayarın bizzat meş gul olduğu şenliklerin programı Mo- da deniz klübü tarafından hazırlan- maktadır. Şenliklere bütün deniz te- şekkülleri ve spor klüpleri iştirak e- decektir. Gündüz Moda koyunda yüz- me, kayık, motör ve yelken yarış- ları yapılacak, bu yarışlar spor klüp- leri ve deniz teşekkülleri — arasında ayrı ayrı olacaktır. —Ayni gecede ayr rayrı olacaktır. Ayni gece de mirliyecek olan Denizyollarının bir vapurunda balolar verilecektir, Doğru Değil Sümer Bank Umum Müdürü Bay Nurullah Sumer'in Londra ve Ber- linde tetkik seyahatine cıkacağı hak- kında bir gazetede neşredilmiş olan haberin aslı yoktur. Ünyon Fransezde Ziyafet Fransızların milli bayramı münase betile bu ayın 14 üncü günü gecesi, Beyoğlunda Union Franqaise’dç_bir ge a mivsafati eamilanalrtim .| konuşmuştur. | olmasıma da imkân yoktur. Cünkii |. bul ve Türk inkılâbını İf ile takip eden Amerika sefi Semplonla Amerikaya har e B. Shaw'un diğer şahsi doıtll" mışlar ve teşyide bulunmuşlardlf' Istasyonda bulunan bir muharriri- miz bu münasebetle Roosevelt'in mek tubu hakkında ne düşündüklerini A. merikalılardan sormuş ve şu cevabı almıştır: — Bu mektup, Türk inkılâbı ve A- tatürk hakkındaki hayranlığın en samimi bir ifadesidir. Roosevelt Tür. kiye hakkındaki filmi görünce böyle bir mektup yazmak içinden gelmiş ve otürmuş, yazmıştir. — Bay Röosevelt'in bizi ziyaretine ihtimal verir misiniz? — Amerika Cümhurreisinin mem- İeket haricine çıkmaması eski bir an. ane hükmündedir. Vilson ilk defa o- larak bu ananeyi bozmuştur. Roose. velt te Kanadaya ve Arjantine git. Cümhurreisinin bir tatil geçirmek üzere bu kadar uzun bir seyahate gi- rişmesine pek te ihtimal verilemez. Fakat Avrupa düzelir de umumi ölçü de bir iktısadi işbirliğini konuşmak için Roosevelt Avrupaya gelirse Tür.- kiyeye gelmiye ve Atatürkle şahsen konuşmıya büyük bir kıymet vereces. ğine şüphe edilemez. Muharririmiz, ayrıca, büyük bir heyecan içinde bulunan B. Shaw ile Amerikan diplomatı; ömrünün on altı yılmı geçirdiği güzel yurdumuzdan ayrılmasından müte. vellit teessürünü söylerken, hakiki bir keder ve heyecana kapılmıştır. — Vatanımızı ve sizleri çok, çok sevdim, demiştir. Bunun başka türlü içinizde tmlunuüyördüni. Büyük Şefi. nizi nasıl feragatle takip ettiğinizi, 0- nun yanılmaz, kati ve uzağı gören hükümlerine nasıl inandığınızı yakın dan bilirim. Işte neticesini görüyor- sunuz. Bu emsalsiz şef, bugün, şu gü- zel yurdu ve şu sağlam, genç milleti meydana getirdi. Bunu katiyetle an. lamak için, ancak burada yaşamış ol. mak, görmüş olmak lâzımdır. Muharririmiz, ayrıca, kendisine de B. Roosevelt'in mektubu bakkında ne | düşündüğünü sormuştur. Bunun ü- zerine B. Shaw demiştir ki: —-Hakkiyle demökrat iki memle. ketin şefleri ancak böyle mektupla- şabılırlerdl Amerika Cümhurreisi Türkiyenin filmini görünce bu mek. tubu yazmıştır. Buna şaşmamalı, Za. ten eli kalem tutanların Türkiyeyi hakkıyla tanıdıktan sonra hemen Türkiye hakkında kitap yazmaları da bu haleti ruhiye altında olmuş şeyler değil midir? Liman Ücretlerini İndirecek Komisyon Deniz Ticaret direktörü Müfit Nec det Deniz, dün İzmire gitmiştir. Mü- fit Necdet, İzmir limanının: tahmil tahliye, rihtim ve hamal ücretlerini yeniden tesbit edecek komisyona iş- tirak edecektir, İktısat Vekâleti ta- rifeler müdürü Muhsin de Ankaradan İzmire gidecektir. Komisyon çalışma larını bir iki günde bitirecek ve son- ra İstanbul liman ücretlerini tesbit için buraya gelecektir. Tıfo Durgun b Vazıyetle Şehrimizde bulunmakta olan SIW hat Vekâleti teftiş heyeti reisi, ANWT dolu ajansına şu beyanatta bululr muştur: j “— İstanbulda görülen tifo vakif larının seyrine henüz kati ve mahsi bir değişiklik yoktur. Vakalar artmi — yor ve fakat vaziyet tevakkuf haliif dedir ki, bu görünüş yakında bir lâh hâsıl olacağını ümit ettirmekte” dir. Sıhhat Vekâleti mesele ile ç0f yakm bir surette alâkadar olma ve vaziyeti günü gününe takip €© mektedir. Evvelce kararlaştırılan t&? | birlerin tatbikine vilâyet ve beledi. ce ehemmiyetle devam olunuyor. Bi hassa aşı tatbikatı büyük bir itili ile ilerlemektedir. Her gün vasatı V larak on bin ilâ on beş bin kişi a$t lanmaktadır. Her halde şurası müif hakkaktır ki, tifo hastalığı bugün şekli ile şehir için ciddi bir tehlike O 'î maktan uzaktır.,, I Kartalda Bir köy yangını Ce Dün Kartalım Soğanlık köyünde DF yangın çıktı. Kartal itfaiyesi ve BN dıköy itfaiyesinin müşteken ığr maları sayesinde 4 ev yanmak, D” ev de tahrip edilmek suretile yangıp önüne geçildi. , Yangın, Veli dayının oğlu Mehm din ock bacasından sıçrıyan kıvılci Jardan çıkmış ve Mehmedin evi, Mustafamn, Celep Mehmedin evleri V mamen yanmıştır. Kâmilen ahşap * . lan köy evlerini kurtarmak için DE” kaç yerinden tutuşan Ahmedin evi İf faiye tarafından tahrip edilerek y&? ginim önüne geçilmiştir. Jandar? yangın etrafında tahkikata başlanl? tır. * . 'll Şirketi Hayriye B Lokanta Açtı — Şirketi Hayriye, Sarıyer iskei”” yanında “Canlı Balık Lokantaslı dıyla bir. gazino açmıştır. Gazind” — evvelki akşam deniz mehafili ve ? ket erkânile matbuat mümessilli” şerefine bir akşam yemeği verilik tir: Kız Ens'l'i’rüsünde_" Sergi Açılıyor. » Selçuk Kız Sanat Enstitüsü ta dan okul salonunda yarın bir, ve kadın çamaşırları sergisi açılâ? tır. TAKVİMEZ !11 Temmuz 93v i....PAZAR. . | Yurdumuzun cenubî Anadolu mın- takasile, Karadenizin şark kıyıların- da gökyüzünün bulutlu, diğer mmta kalarda ise tamamen açık geçmesi muhtemeldir. Rüzgârlar, Eğe mınta kasında kısmen garpten, diğer yerler de şimalden, orta kuvvette eaeg_ekler Dünkü Hava Yeşilköy rasat merkezine göre dün hava tazviki RAR: arvaklık an az 19 Rumi 135 '_ Cemaziyülevvel: 2 Haziran: Güneş: 4,37 — Öğle: 1288 İkindi: 16,19 — Akşam: 19ı Yatsı: 21,42 — İmsâk: 2,7 derece, en fazla olarak ta 33 dö7 ) ye kadar çıkmıştı. Hava akşat'” | dar açık geçmiş, rüzgâr şimaâ' kiden, saatte 10 kilometre hi mistir. p