15 Haziran 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 6

| Millet Meclisi Dün Hey Hariciye Vekili Hatay Zaferim ra ecan Saatleri Yaşa dı saz 15.6-937 izin Azamet ve Şumulünü izah Etti Hatip'erin Sözlerinden : Bu Zaferi Atamıza Borçluyuz ve Hudutlarımıza Saldırmak â (Başı 1 incide) Hatayda Türk, Arap, Alevi, Erme ni vesaire gibi cemaatler vardır. Bu İşi usul, müstemlekelerde halkı daima ni fuk halinde tutmak için tatbik edilen bir yoldur. Bu ekalliyetler arasmda. ki ihtilâflar, ufak hâdizelerle derhaı bir uçrum olür ve bunlar bir türlü| birleşemezler, Esasen bu usul İyi bir usul olsaydı, Fransa bunu kendi mem leketinde de tatbik ederdi. Göreceğiz ki, önümüzdeki senelerde mütemadi bir niza eksik olmıyacaktır. Benim tahminim şudur: Bu meseleyi halletmek için hangi yol tatbik edilmiştir? Onun için Mil Jetler cemiyetine başvurmak gibi açık bir kapı bırakılmıştır. Diğer ânasırın intihapta a- leyh'mizde bulunacakları hak- kındaki cereyan da görülmek- tedir. Hükümetten şunu sora- cağım: Bu vaziyetin önü alın- dığına mutmain midir? Cemi-| yeti Akvam murakabesine ina- nıyor mu? Ben, pek bariz hak- lattimızın çiğnendiğ'ni gör düm, kalben mutmain değilim. Binaenaleyh hükümetin bu hu.' susta beni tatmin etmesini rica ederim.,, | Atatürkün Müjdesi Tahakkuk Etti Zeki Mesut (Diyarbekir) : “.- Hepimiz minnetle hatırlarız (Büyük Kurtarıcı Atatürk, bu içtima yılmı açarken bize müjdeledi: “Hatay davası mutlaka halloluna - Hicaktır.., “Türk milleti, Büyük Atasınm işa. İfetine bakarak metanet ve itimatla bekledi. İİ Pihakika, Hatay davasınm beynel. bitirdi. Imparatorluk, her ayağa kal- kışmda karşısında dünya dolusu düş- man görmekte idi. Bugün ayağa kal- kan Türkiye, karşısında dünya dolu- su dost görüyor. Bu, Atatürk Türki- yesinin ne kadar metin yürüdüğünü isbat eder.,, Bayan Benal Arıman (İzmir) de. şunları anlattı; “.— Bugün, Atatürk Türkiyesinin, Ismet Inönü hükümetinin sayısız za- ferlerinden birini daha görüyoruz. Türk Hatay davası, nihayet oradaki vatandaşlarımızın haklarını ve istik- lâllerini kazanmalarile bitti. Bütün Türklerin halâskârt olan Büyük Türk, elbette hariçteki Türkleri de kurta. racaktı. İşte kurtardı. Artık, Türk anaları yas tutmasınlar. Türk çocuk» ları müsterih olsunlar. Kardeş Ha » taylılar, istiklâliniz kutlu, günleriniz mutlu olsun,, Doktor Sadi Konuk (Bursa), Has tay zaferini tarihle mukayese sde * miyecefimizi de anlatarak dedi ki: “.- Hatay istiklâlinde şayet yur taşlarımızın arzularmı onların isti ği gibi tatmin edemiyeceğimiz kadar #aruretler Vârsa, onlara bağırarak söylüyorum ki, Hataylılar, bizi örnek alın, bizim gibi birleşerek en müsait zamanı bekleyin, Biz bu işleri mili birliğimize ve bunun en büyük sem- bolü olan Atatlirkiimüze medyunuz.,, Muhiddin Baha Pars (Ordu): “— Hatay işi, bugün bitmiş değil- dir dedi, bu iş 29 teşrinievvelde Ata- türkün sözlerile halledilmişti. Aradan geçen zaman, bazı resmi muamelele- rin ifası içindi. Onun sözlerini millet bir cephe ve bir vücut halinde mutla- ka tahakkuk ettirir ve bu Hatay de» İtanının mevzuu da Türk miletini: başında yaşıyan şahsiyetierindedir. | kiyenin tarihleri arasında şümullü bir mukayese yapan B. Rugeni sözlerini Dün Mev'iste söz alanlardan: Rasih Kaplan (Antalya) 1 vi Hariciye Vekilimiz Rüştü Aras Meclis kürsüsünde $a5 devrelerinde en çok metanet gös teren ve bunun mükâfatını gören Diz | ler,Suriyeli hitap ederiz: Suriyeli kardeşler: Bizimle muaraza elmekten vaz geçiniz. Sizin için çalışanlara, Sizi bugünkü mevkiinize getirmiye âmil olanlara minnet ve şükran duyu - DUZ Bunu müteakip Hariciye “Vekili B. Doktor Aras, Manisa mebusu Hik met Bayurun suallerine cevap ver - mek istediğini söyliyerek dedi ki: “— Cemiyeti Akvam müessesesi- nin faydasına inanıyoruz, Beynelmi- lel taahhütlerdeTürkiyenin takip stti ği usul, taahhütlerine riayet etmek ve riayeti istemektir, Türkiye ile Suriyenin dostluk men- İaatini anlayışları, Hataylılarm vah. detlerini korumada (gösterecekleri dirayet ile Cemiyeti Akvamın işi ko laylaşmıştır. Bunlar, Hikmet Bayura emniyet verevex- dedmerdir;; Hariciye Vekilimiz, intihap şek - linde cemaatlerin ayrılması hakkın daki mütaleaları da şu cevabı ver - di: “ — Hatay meclisi, kendi kanunu kardeşlerimize o şöyle İ Ankara, 14 (A.A) —B. DE. Meclisinin bugünkü toplantısmda Sancağın mül- ki tamamiyetini tekeffüle, Türkiye - Suriye kududunun teminine datr mu- ahede ve anlaşmanm ve büy'n İle be raber unza ve teati olunan deyanna: me, meklup ve nrolokalların Lürik makkındaki kanun İsyıbasının TİZ8- keresine başlanırken söz alan Dışişle- ri Bakanı Tevfik Rüştü Aras şu be yanatta bu unmuştur: “Arkadaşlarım, Medeniyet dünyasının başında bö- nu ilk intihabın biteceği beş sene son radan itibaren kendi istediği gibi ken dine uygun şekilde yapmak, değiştir mek ve düzeltmek salâhiyetini haiz- dir.,, (Şiddetli alkışlar) Aleviler Tam Mânasile Türktür Hariciye Vekilimizden sonra söz © | lan İdrahim Dıblan (Kocaeli), kendi sinden evvel söz alan Vazı arkadaşla rmın Hatayda Alevilere temas et - ettiklerini söyliyerek dedi ki: “ Burada demin gördüm &i, Ale ih gihi patlıyan umumi harbin. son safhasınia merkezi Avrupa grupu it- tıfakma dahil devletlerin haro saha larından harbin talihi netteesi birer birer çekilmesile açılan devede Bü- yük Önder Atatürkün ilk büyük ese- ri olan ve bu yeni Türkiyeyi kuran Büyük Miüct Meclisi hükümetinin karşılaştığı mili davalarımız için - kadar taahhur eden Sancak işin! Dek iyi bilirsmiz. Cümhuriyet NN ilk günden beri halli arda kalan mili işleri mibetimizin kalkınma mesai - sile milvazi olarak ve münase im. Zeki Mesut Alsan (Diyarbekir) nım mukadder olduğunu ve bugün bu nun tahakkuk ettiğini, bunun tahak. İ kukunda da Atatürkün yüksek az den bir bal yoluna girmesi bugünlere | Mğnilel cephesi çetin safhalar geçirdi. Hatip sözlerini şöyle bitirdi: “.— Bu sabahki gazeteleri okudu- Fakat Türk efkâr umumiyesi, bui-İnoz mu? Atatürk i ve iradesinin en müessir âmil bulun. duğunu söyledi. vi olarak bir millet gösteriliyor. Haj buki Alevilik hiçbir zaman milliyet kân ve muvaffakıyet şartlarını OZ - önünde tutarak behemehal birer bi- Benal Arıman (İzmir) Rüştü Aras Diyor ki: Hatay Davamızda Cihanşümul Bir Muhabbet Gördük ye Nazırı dostum M. Sandler'in itin ve diraystı ve bilhassa süyük Baş * vekilimizmi Londra seyahati esnasl0” da Parisi ziyareti ile Fransı devlet adamlar; ile karşılıklı hüsnü piyetlef üzerndeki konuşmaları başıca âmi “Hatayın ehemmiyeti dermar one nayasasının hazırlarımasmdaki Mit * letler cemiyeti eksperler komisyonu « nun kıymetli mesaisini ve bu komis” yonüa derin bir vukuf ve büyük bir gayretle çalışmış olan kıymetli ar * kadaşım Menemencioğlunun mühim hizmetin ve bu komisyona riyaret et” miş olan Belçikalı profesör Burkenin büyük xabiliyetini ayrıca tebar'iz et tirmeliym aİngiltere ve Sovyet Rusyanın Dostane Alâkaları İngilterenin kıymetli hariciye n8- zırı aziz dostum M. Edenin bu işte a'âkadarlar derecesinde gösterdi!” f aliyet ve Sovyet Rusyanm muktedir Hariciye komiseri kıymetli dostum M. Litvinofun ibraz ettiği alâkayı hü” ifade etmez ve edemez de.. Ale ler, Türklerden hiçbir zaman ayrıl * mamışlardır ve ayrilamezlar. Türkiyede böyle olduğu gibi Ha - “Ben icap ettiği m olmak üze ni Vereceğim., Müteakiben kürsüye gelen Rasih Kaplan (Amtalya) deği ki: “— Bilhassa sön bir sene içinde bir tahlil yapılırma Şamda, Beyrutta, zurunuzda şükranla yadetmeliyin&. (alkışlar). Hatay Davamız rer hallıni ve muslihane usüilerin tet- cihini kendine vazife edinmiştir. Her İşi Vaktinde Ni İşin muvaffakıyetle biteceğinden ta - Mİ nemen ve dnima emindi. Bütün dün- Mia da bunu biliyordu ki, büyük Türk zaman en büyük hedi re Türk milletine e diyor. Ea esi Mİ inkılâbının davaları, hakka dayanan Mnin bir davasıydı. Türk mil'iyetçiliği Mi yni zamanda bir insaniyet davasıydı İİ #anında küçük kalır.,, Ey Atatlirk! Ölme, sen ölme ve öL miyeceksin, bizi bırakmıyacaksın. Kalplerimizde yaşıyorsun, mile»beden yaşa,,, Kandan Denizler Yapacak Milletler Varsa... Berç Türker (Afyon) da dedi ki: “ Çok sayım İnönü hükümetinin Hatay davasında kazandığı büyük za. fer, takdir ve sitayişe şayandır. Bey- nelmilel mevkiimiz çok kuvvetlidir. Her girdiğimiz davada netice mutlaka bizim zaferimizle bitmiştir. Bugfin Avrupa devletleri Türkiyeye "ilânı aşk,, ediyor. Biz, bütün dünyaya diyoruz ki, başkasının malında mülkünde gözü- müz yoktur. Ancak başkalarıda bizi rahat birskmalıdırlar. Aksi takdirde 18 milyon Türkü karşılarında bulur. lar. Bu yeni zaferi Atatürkün yüksek iradesine borçluyuz. Antalya Mebusu Antalyalı B. Tay- fur da, Hataylı kardeşlerimizin bu da. vanm safhalarında gösterdikleri heye İ canı ve Türk milletinin bu dava için ibraz ettiği asilüne hassasiyeti takdir le yâd ettikten sonra, kırk asrı müte- caviz uzun ve şerefli bir mazisi olan bu Türk ülkesinin yük davalardır. Hatay davası, Türk milliye İlinsanlığı yükselten yüksek bir ülkü- Bün ifadesidir. Türkiye. kendi hakla İİ kadar başkalarınm hakkını da hür. met eden tek millettir. Hatay davası, Ve bu müjde, tahakkuk etti. Türk hilletinin umduğu oldu. Şimdi sevi- İİ erek kardeş Hataym istiklâlini tesit İğdiyoruz. Kardeş Hataym istiklâl Kutlu olsun: Türk milleti ve insanlık İleni, Atatlirkün bu yüksek eserile İvünslin ve sevinsin. Büyük eser, mey İsndadır. Fazla söz, bu büyüklüğün Bundan sonra söz alan Ruşen! Bar- fin (Samsun) da tarihe uzun bir göz fezdirdikten sonra: “.- Atatürk, dedi. Hatayı kur . tarmıya azmetmişti. Bu azmin! bü t mwava ve bize isnat etti. Te. #enni ederim ki, müstakil Suriye, |.» gün kendi dararlarımla Türk kanı bulunduğunu anlıyacak ve be- raher yaşamanın zaruretini tekdir süseektir. Suriye, Mısır, Filistin ve Irak gibi teşekküller, Türkiyenin #endileri için nekadar kuvvetli ve nekadar asil bir dost olduğunu id. rak etmislerdir... Osmanlı imparatorluğunun ve Tür- Halepte acaba tek bir Arap ailesi bu- Lunabilir mi? Ve Suriyelilerin son zamanlarda bazı taşkm hareketlerini ele alarak ii ”.— Suriyeliler, dedi, Ada- naya, Mardine Arap diyecek kadar şuursuzluklar gösterdi- ler, oralara kadar gelecekleri- ni söylediler. Bilmediler ki o. ralara pasaportsuz gelinemez. Bu pasaport, Türk bayrağıdır. Türkün istiklâline karşı gele- cekler, kan içinde boğulurlar, kandan denizler, nehirler göl- ler yapacak milletler varsa, Türk hudutlarma yaklaşsın- | lar Siz, 15 senedenberi dünya sulhünü bozmamak için nekadar üzüldü imii- (su s6 yıptandığımızı biliriz t bundan sonra bukadar sabredemiye, ceğimiz zamanlar olabilir. Ne mutlu Atatürkü olana, Refik Şevket İnce (Manisa), yeni mukavelenin Fransanın Türkiyeye karşı takip ettiği sıyasetin değiştiği 5stermesi itibarile de ayrı ve hu susi bir değeri olduğunu söyledi ve: “. Hatay, dedi, çetin mücadele istiklâle kavuşması |den sonra istiklâlini kazandı. En has tayda da böyl Onun için kabul edilen esaslarda Alevilik kelimesile İfade edilmek istenen bu kardeşleri Halletmek miz Türktürler. Kendilerini hiçbir za |man Türklükten ayr! Börmemişler - dir, göremezler d€s- Bundan sonra kürsüye sürekli al- kışlar arasmda Başvekil İsmet İnö- nü geldi ve bir saate Yakı süren ve alkışlarla kesilen tarihi nutkunu söy gedir Benzin ve Petrol je kabul olundu. Fin sonra da petrol, benzin ve mliş- taklarından alınan resimlerin indiril mesi hakkmdaki lâyihanm münaka- İ sasına girişildi. Hüsnü Kitapçı, ka - nunun neşri tarihinden itibaren tat- bik sahasına konulmasını istedi. Pet- İrol ve benzinde başladığını, bu maddelerin satısmın inhisar altı na almmasını söyledi. Bütçe encü meni nama Raif Karadeniz bu mü İtalcalara cevap verdi. Sonra reis, uzun münakaşalardan sonra Hüsnü| itapçının kanunun neşri tarihinden ibaren muteber olması hakkındaki takririni reye koydu. Takrir ve lâ- yiha kabul edildi. (Başı 1 ineide) Siyasetimiz Bu hesaplı ve ameli tasnifte sona kalan fakat milif mahiyet ve ehem- miyeti :tbarile öbürlerinden asla d* rece farkı olmıyan Sancak işinin son safhası da yine malümunuzdur. Her igi vakit ve zamanı ile ve en kliçük teferruatı ile büyük heyetinize Yalnız vazife ve dürüsti değil, başlıca Mü. vaffakiyet âmili bilerek çalışm» hari- ciyeniz Sencak işinin dahil olduğu son safhayı da daha başmda ettiği beyaz kitapları ile ve şi ruzalı ile Büyük Meclisin yükse İama arzetmiş bulunuyordu. Mivetier meclisi konseyin'n miz hakkında ittihaz ettiği müte dim ve sonuncu kararları güni gü - İnline neşedilmiş ve şimdi yö kik ve taevibine arzolunan kanun'n- rın Hariciye enelimeninizde müze resi esnasmda encümeninize ile vrasdilmiştir, Bu miihim işin idrak edilen mus Whnne bir hal neticesine isalinde Türkiye Fransanın biribirile o dost kalma ezim ve niyeti ve müşterex ddstlarmmızm dostane gayreti ve Mi Ve Balkan Bu milli işimizin ortaya koyduğu ilk gündenberi Balkan müttefikleri * mizin ve dostlarrmızm kendilerinden beklediğimiz veçhile Türk davası hak kmda devam edegelen halisane mü * zaheret ve hissiyalı ve Akdenizde di- ğer komsumuz İtalyanın izhar ettiği sempatiyi maruzalıma ilâve etmez - sem huzurunuzda hakikati olduğu Şi“ bi arzetmek vazifemde kusur etmi$ olurum. Bize Gösterilen Âlemşümul Muhabbet Her gün artan kuvvetini sol hizmetine hasreden ve çalışmaları nı kendisine olduğu kadar haskals- rı için de esirgemiyen “Türkiyeye karsı bu sami'ni alemsumul muhsb bete İstinat eden siynestinin beyn milel nail olazelmekte bulunduğu karsılığı ve adeta mükâfatı diyebi leceğim. Sunu da arzetmek isterim ki, bu davamızda da Şark ve Gr bin matbuatı kıymetli rinden bizi mahrum 'etler ireclisi konseyinin ve onun bu işte kıymetli raportörü Isveç Merici- (Arkası 8 incide)