15 Haziran 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Üniversitemiz Hakkında Düşünceler: 2 rAN 5.0-017 iş KANUNU BUGÜN TATBİK MEVKİİNE GİRDİ Müfettişler Bu Sabahtan İtibaren Her Tarafta Kontrole Başlıyorlar İş Kanunu bugünden itibaren tatbik mevkiine girmiş bulunu" yor. Bu kanun, bütün iş yerlerinde yeni bir çalışma sistemi kurs” cak, iş verenle işçiyi mürakabe altına almış olacaktır. Dün son gün olmasına rağmen birçok işçiler ve iş verenler b€ yanname almak için İş Dairesine müracaat etmişlerdir Birçoklar! da bu beyannameleri derhal doldurup vermişlerdir. İstanbul if İ mıntakası müfettişleri, dün iş âmiri Halükun reisliğinde toplan mışlar, kanunun tatbikatı için tesbit edilen esaslar üzerinde gö rüşmüşlerde. > Kontroller başlıyor YA HEP, YA HİÇ Meslek Mektebi Ruhunu Tanıtmak, Üniversitede Tam Bir Arkadaşlık Havası Yaratmak Lâzım Sıvas - Matatya Hattı 20 Hazıranda Açılıyor Ahmet Emin YALMAN niversitede iki fikir cereyanı var, Birini müdafaa edenler diyorlar ki: "Memleketin her meslek iç'n yüksek tahsil sahibi insanlara ihtiyacı vardır. Üniversite, böyle adamları bir an evvel bol miktarda yetiştirmelidir. Bunun için de sıkı inzıbat lâ- zım, merkezi idare lâzım... (İlim için lim) düşüncesi bizim için şimdilik bir lükatür.,, Tam Universite fikrine taraftar) olanlar şu kanaattedir: “Üniversite ya vardır, ya yoktur. Maksat meslek mektebi ise adma meslek mektebi de. nilsin. Bu mektepler de, Adliye ve diğer daireler için memur, doktor, muallim, kimya mühendisi yetiştir. sin. Kendi kendimizi Üniversite di- ” ye boş yere aldatmıyalım. Üniversi- lar teşkilâtçı bir idare adamına İhti- yaç gösterir. akat bize kalırsa Üniversitede daha başka bir hava bulun. mamasmm sebebini şek meseles'n- de aramamak lâzımdır. Üniversitenin | havasını değiştirmek ve daha ferahlı Ye geniş bir hale koymak Üniversite Semin iye —— tede hedef, bilgiyi ilerletmektir. Bu güye İle araştırmalar yapılirken ve €mekler sarfedilirken bir taraftan da Üniversite muhiti, ilmi usul denilen ölçü ve âleti kullanmağa alışmış, İş- terse kendi kendine çalışacak ve ih. lecek surette teğhiz tisas sahibi e “edilmiş, idealist bir nesil yetiştirir. Bu nesilden de takip ettikleri tahsil istikametine uyan her meslekte isti. © fade edilir. rada derin bir zihniyet farkı| vardır. Fakat hak hiç şüpbe siz hakiki Üniversiteyi isteyen ta- raftadır, Maksat meslek mektebi ise bunu açıktan açığa bilelim. O zaman « tatbikat derslerini de gözönünde tu- tarak tam meslek mektepleri yapa- ım. Yok, Üniversite istiyorsak Üni- .versite ruhunu tam bir surette koru. mak lâzımdır. Bütün mekanizma yı, açık ve serbest düşünür, hâdise Jeri müsbet ve müvazeneli surette görür, kendisine tam bir surette gü- © venilir, idealist bir nesil yetiştirecek © sürette kurmalıyız. Profesörün not- larında bulunan malümatı, kısmen zih nine yerleştirdiğini, kısmen de imi “han için muvakkat surette misafir ettiğini on dakikalık tesadüfi bir sus al ve cevapla imtihanda isbat eden “ her talebeye sınıf geçirirtek ve tah- sil sonunda ; “Bu talebenin kafası İniversite ruhunun icaplarına göre yoğurulmuş ve hazırlanmıştır." diye koca bir diploma verirsek memlekete karşı, hattâ diploma sahibine karşı * haksızlık etmiş, onun kendi kendisi- “ni aldatmasına sebep olmuş oluruz. D pek iyi biliriz. Fakat biz hayatımızı eniden yüksek ölçülerle kurarken na örnekleri taklit etmeğe razı ola mayız. İdealimiz, en yüksek ölçü ol- malıdır. © En iyi ölçliyü almak ta talebeyi başı boş ve tahsilin sonuna kadar imti- 4 nsız bırakmak değildir, Fakat Dir “defa Üniversite bakımından sıkı bir de imtihanı yapıldıktan sonra se imtihan, talebe ile daimi temas sure-| hergün yapılmalıdır. Talebenin inevzuu kavrayıp kavramadığını, sile alâka gösterip göstermediği. kafasının ilmi usulleri; bir görüş ve araştırma âleti diye kullanabile-| yolda inkişaf edip etmediğini oklamak için türlü türlü çareler bu- bunabilir, Eski usul imtihanların baş- fenalığı şudur: Talebe, bunlarda in numaraya kadar numara aldığı memlekete, iş dirde Üniversiteye, sine karşı vazifesini yaptığı ve unu ödediği yolunda yanlış ve arlı bir kanaate varır. İ niversite ve meslek mektebi münakaşasında can alacak bır hesele vardır ki o da İstanbul Üni- versitesinin dünyanın her hakiki ini- versitesi gibi muhtariyet ve hükmi şahsiyet sahibi olmamasıdır. Üniver gitenin şekil bakımından veşsyet al- da bulunması iyi bir maozara de dir, Kurulma faaliyetinin bir elden devamlı bir surette İdare edilmesi el» sette faydalıdır. Şurasını da unutma» sak icap eder ki mali kanunlarımı- ın “âmiri ita” diye fena, fena usul vardır. Üniversite Rektörlüğüne ilmi va» den çok fazla birtakım mali ve ünyanm birçok yerlerinde Ü- »iversite'namı altında bun- dan da sathi usullerle iş görüldüğünü | t bunun mahzurlarına karşı m faydalarmı da iddia etmek taizdir. Evvelâ şurası var ki Üniver-| kurulmak halinde bir müessese- | Rektörü Bay Cemil Bilselin elindedir. Bay Cemili senelerdenberi tanırım. Meziyetlerini takdir ederim. Bunun için Üniversiteye ait bir münakaşa inde kendisinden bir müsbet teslat ölçülsiyle bahsetmek bana güç geli- yor. Fakat bunu yapınayınca Üniver- siteye sit her bitaraf görüş yarım kalmaya mahkümdür, Bay Cemil Bi- selin yer dolduran kuvvetli bir şıh- lan şahal tesiri, ihmal kabul etmez İhir âmildir. Ben öyle zannediyorum ki bir Üniversite münakaşasının çer- zeveşi içinde Bay Cemil Büselden A» çık bir tisanla bahsetmek Üniv teye de, kendisine de bir hizm Bay Cemil Bilseiin yüksek ilmi me- bir İntizamla görür. Muhitinden sa. kendisinden tariz ve tenkitle bahse denler çoktur. G Tan bir tamimi hakkında bu sütun- larda bir yazı yazmıştım, Bu yazıda- ki tenkitlere her rastgeldiğim adam candan memnun göründü. Ertesi gün Bay Cemil Bilselin, bu tamimin mah- rem olarak dekanları yazıldığı ve yanlışlıkla aşıldığı hakkında bana verdiği izahat üzerine münakaşayı kestim, Bu defa etrafın bücumlari bana döndü, Münakeşanm kısa kesil mesi birçok okuyucuları kızdırdı. Bilgi ve meziyet sahibi, çalışkan intizamlı bir Rektöre karşı muhte neden bu kadar zıddiyet duygulari var? Bunu merak ederek tal 4 ettim. Vardığım netice şudur: Bay Cemi Bilsel Üniversitöde profesörlerlö ve talebe ile arkadaş olamamıştır. Amir İ olmuştur. Sözüm geçsin, inzibat to- rulmasın duygusile kendisile muhiti arasında biraz mesafe mevcut kalma» &inı, belki de farkında olmıyarak 18- temiştir, Üniversite Rektörünün büyük ba“ tâst işte buradadır. Bu yüksek hükü- met muhitimizde katiyen âmirlik, ire- murluk duygusu yoktur. Ankarnda mesel& bir vekille vekâlet erkânı, bir mekanizma içinde ayrı ayrı işler gö ren müsavi bir arkadaş zümresi t6$- kil ederler, İşleri intizamia yürüten kuvvet, Amirlik otoritesi değildir, ar. kadaşlık sevgisidir. Hele bir Üniversite muhitinde rektörle profesör arasında şöyle dur- sun, rektörle taleve arasında bile â- eçen gün Üniversite röportoj- beklenen samimi bir arkadaşlık duy. gusu ortalığa tamamile hâkim olma inzibat kudreti vazifesini görebilir, lik eden tamimi ele alalım Üniversite Rektörü, bana bildiriyor. Bir Üniversitenin dekanm da bu kadarcık bir takdir hakkı ol var, #iyeti vardır. Üniversite hayatma O- diyetleri vardır. Çok çalışkandır. İyi İbir teşkilâtçıdır. Kimseye fenalık et- tiği duyulmamıştır, Vazifesini büyük mimi bir takdir ve dostluk bekleme- ğe hakkı vardır, Böyle olduğu halde larıma dair askı tahtasma est | mirlik duygumu ve ayırıcı bir mesa fe bulunmamalıdır. Bilgi namma de- rece derece mücadelede bulunan bir münevver zümre arasında vicudü lıdır. Böyle bir duygu en mükemmel eselâ benim töportağıma tanl- kolaylık gösterilmesini dekanlara bildirdiği halde benim dekanm ve profesörün muvsfakatile talebe arasında bir ders haneye girmemi, smıfın kuğsiyetine | lr geçerdim. Fakat orta bir taarruz eddediyor ve bunu tarizli İnin verimine ve doğru bir istikamet- ve acı bir âmirlik lisaniyle dekanıma | te inkisafma ait ciddi bir mesele var. Çetinkaya istasyonunda birleşen Srvas — Malatya trenleri, ayın yirmi. sinden itibaren merasimle İşletmiye açılacaktır. Bu törende Başvekille Nufıa Vekilinin de bulunması ihtimali vardır, Yukarıki resimde, iki hattın birleşmesi münasebetiyle Çetinkayada Yapılan merasimi görüyoruz. Trabzon Limanı da Alınıyor Istanbul liman İşletmesi müdür mu avini Hâmit, Trabzon liman şirketi tesisatını teslim almak üzere bugün Trabzona gidecektir. Trabzon Limen idaresi, Anonim şirket olduğundan yalnız hisse senetleri satım almacak- tar. Tesiset, gelecek ay başmdan iti. | baren tamamen hükümete geçmiş 0-| lacaktır. Satın almacak hisse senet- İleri 80 - 60 bin liralık kadardır. Şini- ilik "Trabzon limanın genişletilme- | sinden Vüzgüçümüğtir. Yalnız. birkez yeni yinç getirilecektir. Asıl tesisat Iran transit yolunun açılmasından sonra yapılacaktır. Polis Mektebinde Polis mektebinin umumi imtihanla. rma başlanmıştır. Bu ayın nihayetin. de imtihanlar bitecek ve mektgpten çikan talebe staj için inzibat munta- kalarma verilecektir. Mektebin yeni tahsil devresi eylülün on beşinde baş- uyacaktır m >>> &*ç geldi diye Rektörden ihtara ma- ruz oluyor. Devamda kat'i bir intizam temin etmek için türlü türlü umumi tedbir. ler düşünülebilir. Fakst bilginin en yüksek rütbesine çikan ve vazife ne demek olduğunu bilen bir profesö- rün yüzüne karşı böyle haşin bir ih tarda bulunulunca elbette kırıcı bir tesir husule geliyor. İşte Rektörlü. gün etrafındaki hava, böyle küçük küçük kirter hareketlerden birikmiş bir havadır, Hiç şüphe yok ki Bay Cemil Bilsel bu hereketleri bir zevk diye yapmı- r. Amirlik sıfatın icabı ve vazi- fenin harfiyen yapılması düşüncesile yapıyor. Fakat netice çok menfidir. ğer Cemil Bilseli yakından ta- nımasaydım ve bundan bam- başka ve âhenkli bir hava yaratacak | kudrette olduğunu bilmeseydim bu satırları hiç yazmazdım. Fakat ben öyle zannediyorum ki Bay Cemil Bil sel sun'i olarak takındığı âmirlik şah giyetini terkederek bunun yerine ken- di samimi şahsiyetini geçirecek olur- sa Üniversitede sevgi ve âhenk dolu bir arkadaşlık bayası yaratmak İş- ten bile değildir. Bu istikamette yü. rümeğe başlayınca profesörlerle tö- iİlebe arasından uzanacak dost elleri- nin çokluğuna kendisi de hayret ede. cektir. Tekrar ederim ki ben bu meseleyi bir şahıs meselesi addetseydim kapa- niversite- - İdir. Ben şurasına kaniim ki Üniyersi- |. te Rektörü, Üniversite muhitinde bir mazsu bir Üniversite nasıl kurulur? |arkadaşlık havası kuracak olursa Ü- Sonra derse geç gelmek meseleleri Mutat devam saatinden sonra | mamasına saştlerce Üniversitede çalışan bir pros | rahunu inkişaf ettirmek mümkün © fesör, tesadüfen sabah beş dakika| iabilecektir. niversitemizin mubtariyet sahibi ol- rağmen hakiki Üniversite Bir Genç Kız Sevgilisini Yaraladı Evvelki akşam Büyükadada garip bir tecavliz yakası oldu, bir genç kız sevdiği genci bıçakla yaraladı. Hâ - disenin tafsilâtı şudur; Büyükadada oturan Hrisola, dün gece caddede piyasa ederken eskiden konuştu.zı ve arkadaşlık ettiği Niko ismindeki gençle karşılaşmıştır. Hri- sola, eski sevgilisine kıskanclıkla ba- 21 sözler söylemiş, Niko, buna. taham- fl adlemiverab hteağımı Anirmisti Bü sırada biçak, gencin elinden yere düşmüş, Hirsola bir hamlede onu yer- den alarak Nikonun kârrmâ sapla- mıştır; Yaralı genç, hemen hastane. ye kaldırılmış, genç kız da yakalana- rak hakkmda takibata başlanılmıştır. Otomobillerin Muayenelerine Başlanıyor Bugünden itibaren otomobillerin yıllık fenni muayenelerine başlana. caktır. Muayeneye otomobiller seyri- geferden aldıkları Ve Sira numarasile munyene tarihini gösteren vesikalar» la girebileceklerdir. Günde elli oto mobil muayene edilecek, muayene gü- nünde müracaat etmiyenlerden beş li- ra para cezası #limarak muayenesi 1 bafta sonra yapılacaktır. Civardan gelen otomobiller Şehrimizdek! bazı otomobili ve kam vönların civar kasaba veya vilâyetle- vin plâkalarını taşıdıkları görülmüş- tür, Seyrüsefer müdürlüğü, üç gün- dan fazla müddetle burada kalan bu gibi otomobillerin plâkalarmı almıya başlamıştır. Şehrimizde uzun müddet kalacaklar, Istanbul plâkağını taşımır ya mecbur edilmişlerdir. Gazi Enstitüsü Üç Seneye Çıkarıldı İ Gazi Terbiye Enetitüsiinde resim, elişi teğrisatı iki ya çıkarılmıştır. Diğer gubelerdeki tedrisat müddeti de Üç yıl olacaktır, Enstitüye olgunluk İmtihanmda ka sanmış olanlarla Muallim mektebi me istiyenler arasında ayrıca bir müsa- baka imtihanı yapılacaktır, Deniz Bayramı İçin Program Yapılıyor Bir temmuzda, her sene olduğu gi- bi deniz bayramı kutlanacaktır. Bay. ramın hazırlıklarına başlanılmış, bir komisyon bu iş için çalışmıya başla. mıştır. Bir temmuz günü, gündüz ve gece büylük şenlikler yapılacaktır. sunları alınacak, Yalnız leyli girmek | | | | İşam köprüden 19,15 te bir İlikte biletler de satışa çıkarılacaktır. Müfettişler bugün sabahtan itiba- ren muhtelif mıntakalarda dolaşa- rak ig yerlerinin verdikleri beyanma- melere göre vaziyetlerini tetkik ede. ceklerdir, Kontrol dilecek esaslı nok- talar arasında, amelenin sekiz sat. ten fazla çalıştırılmaması, gece çalı şanlara gündüz aldıkları yevmiyele- rin yüzde yirmi beşi kadar fazla bir ilcret verilmesi, verilen beyanname. lerin sıhhati, işçi ve iş veren arasın. daki akit münasebetleri araştırıla - caktır. Gece çalıştırılan erkek çocuklar Bazi müesseseler, iş dairesine ve Iktısat Vekâletine mürseaat ederek 16—18 yaşlarındaki erkek çocuklarla 18 yaşından büyük kadmların ye- rine gece çalıştırmak için işçi bulma. nm ve yetiştirmenin gilçlüğünü bil - dirmişlerdir. Bu müesseseler, gece İş- | çi çalışlıramadıkları takdirde faa «l yetten kalacaklarını ve bütün işçile- rin de zarar göreceklerini söyliyerek bir çare bulunmasını istemişlerdir. Iktısat Vekiletinden müsaade gelin- ciye kadar, bu gibi müesşeseler eski- den olduğu gibi işçi çalıştırmıya de ir Sie netliğe DU, yola talimat verilmiştir. Akay Tarifelerinde Değişiklik Yapıldı Akay idaresi, yaz tarifesini 30 ha- sitanda tatbik edecekti. Sıcakların birdenbire bastırması üzerine bugün- den itibaren bütün hatlara her günl. ve seferleri konulmuştur. Cumar- tesi, pazardan başka günler de her âk| ilive sefe- ri yapılacakır, Her sabah Yalova - dan 6,30 da kalkan vapur da Heybeli adaya uğramadan yalnız Büyükada yolu ile Köprüye gelecektir. Büyük- adadan da her sabah 7,00 de bir va- pur kalkacaktır. Diğer taraftan, Şirketi Hayriye İ- daresi de bu yaz Altınkum ve Sala. cık plâjlari için komple biletler YAp- mıya karar vermiştir. Plâj sabiplerile de uyuşulduğu için yaz tarifesile bir- Bunaltıcı Sıcaklar Dün, Istanbul, yazm bunaltıcı Ve sıcak günlerinden birini daha yaşa - dı. Hararet, öğleden sonra güneşte 58 - 60 santigrada kadar çıktı. Yeşilköy Meteoroloji istasyonun- dan aldığımız malümata göre, iki gün denberi Türkiye, Sovyet Rusya ve Balkanlarda hava tezyiki ile #ühunet arasmda pek az bir fark kaydedil - miştir. Bu hal, hemen ber zaman görülen hava akınlarma engel olmuştur. Bu istikrar devam ettikçe, sıcaklığın 8y- ni şekilde hissedileceği hattâ artaca- Benzinde ihtikâr yokmuş elediye gaz ve benzin fi- B yatlarmdaki yükselişi tetkik etmiş ve son kararımı vermiştir. Bu karara göre, bet. zin ve petrol fiyatlarında ihti- kâr kelimesi ve kanuni çerçe. vesine girebilecek bir yükseliş yoktur, Fiyatlardaki artma beynelmilel navlun fiyatları" nın fırlamasiyle alâkadar gö- rülmüştür, Yel Vergisinin İlk Taksitleri Kesiliyor Belediye 987 yılma ait yol vergisi nin birinci taksitlerinin on beş randan itibaren tahsili için gubeler? emir vermiştir. Resmi daire ve müe#” seselerde çalışanlardan ilk taksit * Iktısat Vekâleti, Almanyaya 150af” lanan vapurlar için bu yıl beş miiyo Hira ayırmıştır, Bu paranm bir vapurlar tezgâha kondukça, kalanı da denize İndirildikçe oförler plâka borçlarının taksit? bağlanması için dün bir ile tekrar belediyeye müracaat lerdir, . akında Hicaz ve Yemen Velinht- leri memleketimizi ziyaret © deceklerdir. Ziyaret tarihi hentiz beli değildir. . mirgân otobtislerine rağbet 18” alaştığından bu hatta konul arabalar da ona çıkarılacakır. * aarif Müdürü Tevfik Kot Anl” radan dönmüştür. . maneala İle birinci ve mm mek fiyatları yarından ten gelecek on beş gün için bugünkü fiyatlar üzerinden ipka edilmiştir. . B elediye muhasebecisi Kemal, V* lediyenin 997 bütçesi hakkınd? izahat vermek üzere Ankaraya TAKVİM ba > SALI ilköy meteoroloji istasyonun - saz KİN ame göre, Dugü gökyüzünün açık ve bazan az bulut lu olması, rüzgârların şirad) istika « metinden orta kuvvette esmesi muh temeldir Dünkü Hava Dün hava, açık geçmiş, suhunet ve hava tazyiki arasındaki farkın ax olnen vilzilmden «iraklık nk sid- E.S ne il emeeaeenere eee ve HAV ..... eee Bugünkü Hava: BULUTLU &ncısy Gü Arabi 1356 Rebiülahır; 6 Rumi 1399 Haziran 4,28 — Öğle: ız İ Bindi: 16,15 — Akşam: 1042 Yatsı: 21,45 — Imsâk; 3. ie Şe detli hissedilmiştir. Hararet, e 1048 lime ke mutar çay |