20 Nisan 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

Ağrı isyanın Kahramanlık Günlerinde çepılarımızın başından ge Dühiy çe böyecanlı macerslardan tâyyar, Kismi Ağrıya aittir. Bir bölük kurandanımız ba - p leri şöylece anlattı: da bir keşif tayyare Yolunu çıktım, Ankara, me Yazbekir, Erciş olmak âle merhale gidiyor» MÜPtEM:bir tayyareci $- lr immi askeri tay- ögmiştim. Sün keşif vazifesine İm. Me çıkı - vki yüksekti. Tayya- İği uzaktan görünüyor. tayyareyi tayyareyi gö 1 bırakıyor pi amor, ye ara” v z . Keşif yapın- ürek (OĞTAE alınca miiemdl kak buy lrlar belli oluyordu. Fa- Yoktu, a olduğuna şüphe ü vazifesinde 5 Ağ 930 Ma 1930 ginü yine keşit ie yle Marş çıktım. Göz a eşli yapacaktım. ai Yoktu. Yalnız â- açmalarma o imkâ; we a imkân A üm ta arzu ediliyordu. ağa MPİ Yaptım. Fakat tam dam imi hissediyordum. A- gelen selim; Mağa mecbur ol. Pine lem bu hareketi cig, i. Sı o ciğe mi Son günü borbardı. v le GevİrMedi nce sadırlara baş an Âsiler mükem. teşkil ediyor; rd, uğum merak böy. Yazan: Ahmet Emin YALMAN lece çok faydalı-neticeler vermiş- ti, Asilerin kaval, tüfekle tıkları kürşünlar ân kendilerine pa halıya mal olmuştu. Havacılık hasreti ayyare bölük kumandanla- romızdan topladığım heye - canlı hikâyeler burada bitti. Şim- di de tayyareci olmak hevesiyle ba şma gelmedik şey kalmıyan bir le- vazım subayımızın hikâyesini anla tacağım: Bu subayımızın hastalık derece- sinde tayyare iptilâsmı' bilmiyen yoktur, Bana başından geçenleri şöylece anlattı: “Küleliden Harbiyeye geçtiği - miz zaman herkes tayyare smıfına hilcum etti, Hepemizi birden al . mak imkânı yoktu. Sira numara - siyle havacıları ayırmak lâzın gel- âi. Benim bütün emelim tayyareci olmaktı, Bunun için çok müteessir oldur, Teselli verdiler: — Müteessir olma. Zabit vekili olduktan sonra da havacı olmak imkânı vardır. Sonradan havacı olmak için bari topguya ayrıldım, değim. Fa. kat numaralarım bilhasa levazıma müsaitti. Fransizcam, riyaziyem iyi idi. Çıktıktan sonra yine havacı 0- Jurum ümidiyle levazım sınıfı ders- lerini takip ettim . Mik istida ktebi bitirince havaya ay cılmam için ik istidam: verdim. Havacı arkadaşlar: “Seni vermeyiz" dediler. Bir ay zemini hazırlamakla meşgul oldum. Son ra ikinci istidamı hazırladım. Ar - kadaşlar hastalık hâlindeki iptilâ- ma acıdılar, İstidam muamele gör dü. Bir gün kâğıdımın vekil tara - fından imzalandığı hakkında tebşir aldım. Elbise yaptırmıya kalkış - tam. Meğer işin içinde bir yanlışlık varmış büyük bir hayal sukutuna uğradım. İzin alarak yanlışlığı tas- hih etmek için haftalarca uğraş - tım. Herkes havacılık mesliğine 0- lan iptilima hürmet gösteriyordu. Fakat usuller emelimin hüsulüne imkân vermiyordu. Nihayet kadere raz: olmak lâzım geldi. Sevdalıma yakın olmak için beni bir hava kıt'asına verdiler, Şimdi tayyareyi yerden görüyo - rum. Fakat hiç olmazsa havacrh - ğın sihirli muhitinde yaşıyorum ve bana yüz vermiyen sevgiliyi uzak- tan hayran hayran seyrediyorum.,, Bu meraklı levazım subayı hava merkezimizde (Fahri Komutan Mu avini) diye tanınmıştır. Eline fir- | sat düştükçe levazım işlerinden başka işlerle alâkadar olur. Tay - yarecilik bilgilerini merakla takip eder. İptilâ derecesindeki merakı - ns mukabil her taraftan sevgi ve alâka görür, Her Müller — Heyacanlı uçuş hikâye- leri yazıyorsun, Mâlzeme mütehas- sinden sör ve yaz. Bay-Muhtarla konuştum, Alman yadan tahsilden geldikten sonra bir aralık - Her (Müller) takabiyle is- Üniversitenin eski farisi edebiyatı profesörü Üstat Feridin oğludur. Vazife işlerinde titiz ve gayretli bir insandır. Mal, d d derken ölümün bin türlü nevi gelip kendisini (bulsa kahramanca karşı lar arasında bulunmasına reğmen havaya alışamamıştır. İnsanlarm tabii yerinin yer yüzü olduğuna hâlâ kaildir. yor: Malzeme muayenesi için der. hal İstanbula gidilecek, hem de na- ıs? Mühendis Bay Salâhın yeni Yaptığı bir tayyareye binilecek ve Bay Salâh -pilotluğu yapacak Böyle bir sergüzeşte atılmak Bay Muhtarın İçinden gelmiyor. Fakat emir emirdir. Canlı canlı gömül - yor. Biraz sonra tayyare havalanı- yor. BayıMuhtar gözünü srmsikr | yumuyor. Havada olduğunu kenâi kendine — unutturmıya > çalışıyor. kadar sayıyor: Bir defa, iki defa, beş defa... Her bin sayı bir ebediyet kadar u- zun geliyor. Nihayet gözünü arak? farkedince sevinçten çıldırıyor. Bi- raz sonra yere İnilecek, İnsanların uçmak değil, yürümek şeklinde © Jan tabii vaziyetine dönecek. Oh ne Fakat bu tayyare Erenköy Üs- | tünden ayrılmak bilmiyor. Bir dak re çeviriyor, bir daha. Daireler darlaşıyor. Her devirde Bay Muh- sısı Bay Muhtarm uçuşunu kendi: mi geğen kıymetli mütehassısımız zeme muayene €. durabilir, Fakat senelerce havacı- Bir gün Bsy Muhtar emir alı - pilotlukta tecrübesi taptaze olan mek hissiyle râsıt yerine tırmanı- Vakti öldürmek izin birden bine ediyor. İstanbul Üstüne gelindiğini iyi. tar yeniden ölüyor, diriliyor. Benzin Bitiyor ay Salâhım güzellik kraliçe- si Bayan Naşideye yeni ni şanlandığını, bu devirlerin iki ni - şanlmın başbaşa görüşmesi demek olduğunu bu aralık hatırlıyor. His, sevda, nişan, evlenmek gibi şey - ler canlanıp bir mahlük şeklinde karşısına çıksa muhakkak kstil olabilecek. Her biri yeniden ebediyet süres devirlerden sonra Bay Salâh gâli- ba benzinin sonunu geldiğini farke diyor. Tayyare hâdisesizce Yeşil - köye-iniyor. i Bay Muhtarın ilk hissi, pilotun Üzerine atılıp içini dolduran heye- canları biraz hafifletmek... Fakat ertesi sabah ayni tayyare ile dön- menin emir iktizasından olduğunu ve Bay Salâhm azizlikler yapabi- leceğini hatırlıyarak dişlerini siki- yor. Ertesi sabah tayyare meydanına geldiği zaman yüzünde renk yok- Biraz sonra havada ebediyetler ka dar uzun zamanlar geçöcek, her da kikada korkudan yeniden ölecek. Bay Salâh yanma yaklaşıyor: — Ruhatsız olacaksm, fakat ku- sura bakma, kardeşim, Diyor. Mal- zömenin bir kısmını tayyare ile nakliçin emir aldım. Sana yer yok. trenle dönmek emir iktizası- dır. Nasrettin Hocanm eşeği kaybe- dip bulmak diye tarif ettiği dünya saadetini Bay Muhtar hudutsuz bir şekilde duyuyor. Uçmağı kuş mi - zaclılara bırakarak trene biniyor, | rkadaşlar bana dediler ki: | İnn tmmövü g Li 5 4 e Rk m öğren SEZ öaeense, Yeni kanalın krokisi Diyarbekirde Bahar Eğlenceleri Diyarbekir, (TAN muhabiri bildi- riyor) — Diyarbekirde bahar eğlen » celeri kendisini göstermeğe başlamış- tır. aharm gelişi Dağ ve Mardin ka. pisi saflarından da anlaşılmaktadır. İ Hemen her gin binlerce çocuk, ka - İdin, erkek Dağkapısındaki düzlük . leri: doldurmaktadır » Dağkapıs: civarı, akşamları kalaba Wktan geçilmez bir hale gelmeğe baş- vazifesi basına dönüyor. lamıştır . Yeni Volga kanalının maktaı ile kanaldan bir manzara EN UZUN BOYLU KANAL Volgadan Moskovaya Açılan Nehir Yolu 128 Kilometredir S ovyet Rusyadaki beş senelik plânm en mühim eserlerin» den biri de Volga kanalıdır. Bu kanalın yapılışında sarfolunan emek ve kazanılan toprak miktarı, dünyanın hay- retle seyrettiği Panama kanalınınkinden daha çok fazladır. Moskova gazetelerinin neşriya. tma göre, Volganın Moskovaya kadar getirilmesiyle kazandan & - vantajlar saymakla bitirilemez. Bu azametli işin başarılmasile Rus yanın dörtte bir nüfusunun yaşa - dığı yerlerin ekonomik vaziyeti ta mamen ferahlamıştır. Günden güne sanayileşen Mos. kovanm ithalât ve ihracatı 17.000 kilometre tutan uzunluktaki Vol - ga nehrinden de yapdabilmek mazhariyetinc o şimdi melik ol muştur , u muazzam eserin hakiki değeri hakkında bir fikir edinebilmeleri için karilerimize Le Journal de Moscou'dan naklettiği- miz bazı malhmatı veriyoruz : On sekizinci asırda tabiiyat & limlerinden Pallas Volga Üzerinde bir tetkik seyahati yaptığı vakit ilk dikkatini celbeden $ey şu ol - muştur : Nehrin hiçbir şeye yaramaz hal. de kendi mecrasının tabil vaziye « tindeki yalnızlığına bırakılmış ol « masr, ve nehrin bütün imkânların dan pek iptidai bir şekilde istifade edilmeğe çalışılması... Volga bugünkü halinde açılma- dan derinliği seyrüsefere elverişli değildi Suların yüseldiği kış mev- #iminde bile su kesimi az yelken gemileri ve dubalar dahi bazı nok- talarda suyun sığlığından oturup haftalarca kalıyorlardı. O halde büyük nehrin bütün nimetlerin den istifade şöyle dursun, sana - yileşmemiş merkezlerin en basit ihtiyaçları dahi o yoldan temin 0 - lunamıyordu. Moskova ile birleşmiş olan Vol ganın bugünkü açılış miktarı ve hali adma “Büyük Volga,, denen azametli plârın mühim bir kısmı. dır . Fakat bu kadar: dahi bir mille- tin gururunu okşıyacak ve hak - JAksarcy Halkevinde Yeni Çalışmalar Aksaray (TAN) — Halkevinde ya- İ pılan umumi toplantıda vali Faik Üs- tün de bulunmuştur. Bu esnada yedi şubeden ancak temsil, güzel san'at- lar ve spor kollarımın çalışmaları gö- rülmüş, vali, diğer kolların da çalış- ması için esaslı tedbirler alınması Jü- #umunü söylemiştir. Şimdiye kadar canlılık gösteremi- yen Halkevi kolları, hariçte kalmış olan vatandaşlar almmak suretile takviye edilecektir. 'Yeni idare heyet- leri seçilecek, progtamlı bir çalışma İya başlanacaktır. ! kıyla övünmesine sebep olacak ka dar büyük bir eserdir ve ile Moskova arasmda ki nehir nakliyatı iüne ka dar L'oka tarikiyle yukarıda an lattığımız iptidai şekillerde yapı Irdı. Bu yolun uzunluğu 960 kilo- metreyi aşmiyordu . Büyük sanayi merkezlerinden bis ri olan bugünkü Moskovanm esas ihtiyaçları ne L'oka tarikıyla ya, pılan Volga nakliyatiyle, he de şi- mendifer vasıtasiyle karşılanamaz di. “Büyük Volga, plânmm flemei edilmiş olari bu sâfhasiyle'nakli - yat meselesi halledilmiş ve dört bı çuk metre kadar su çeken 18.000 tonluk büyük gemilerin rahatça gi dip gelebilecekleri bir yol meyda. na çıkmıştır . Volga kanalnım yapılmasiyle Moskova ile Leningrat srasında- ki nehir yolu tam 1,100 metre kı « salmıştır. Moskova ile Gorki ara, sındaki mesafeden 110 kilometre tasarruf olunmuştur » Bu muazzam kanalm, göz ka* maştıran inşaatı srasmda senede 39 milyar kilovatlık enerji temin eden heybetli bir baraj, ayni za » manda 4.300.000 hektarlık kurak araziyi sulayabilecek bir kudrette- dir . Volga kanalı hakkmda daha iyi bir fikir edinebilmek üzere şu mu kayeseleri de yapalım: Meşhur Panama kanalmın w zunluğu 80 kilometredir. Barajı ve snir teferrüatı olmıyan orta Al manyanm büyük kanalmn tulü 120 kilometreye çıkabiliyor, Vol » ganın uzunluğu İse, 128 kilometre” dir . B ir kanalın uzunluğundan yade açılması için çıkark lan toprak miktarı eserin asil kıy met ve azametini meydana koyan esaslardandır. Panamanm açılmas için kazılan toprak miktarınm 160 milyon metre mikâbı olduğu ve orta Almanya kanalım tamamlan ması için 80 milyon metre mikâbı kazılmıştır. Volganm Moskovaya kadar ik . mal edilen kısmı için 158 milyon metre mikâbı kazılmıştır. Rusyada görülen en muazzâm © serlerden biri olan Dnleper san - tralmın yapılması için bir milyon metre mikâbı beton atılmasma ih- tiyaç hasıl olmustur . Halbuki Volga Moskova kanalı için 2,950,000 metre mikâbı be- ton sarfolunmuştur. Volga nehri 23 martta tarihin ilk defa kaydet- tiği bir hâdise halinde barajın men fezleri kapatılarak mecrasmda tes, bit olunmuş hayırlı ve ihyalık bir nehir halindedir .