20 Nisan 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Bağdat Röporajı : Bağdatta eski Halil Paşa, yeni ismi ile Reş't caddesinin başlangıç yeri Irak Mebusları Evkafın bizdeki gibi ıslahını istediler ağdat, (TAN muhabiri yazıyor) — Harp esnasında Irak cephesi kumandanlığını yapan ve Bağdatta imar faaliyet- lerile şöhret kazanmış olan General Halilin açtığı büyük cadde üzerindeyim. Şimdi bu caddeye Halife Harun Reşide izafetle Reşit cad- desi diyorlar. Kader bilen Iraklıların, Generalin imar ed ci ha- tıralarma ihtiram olsun diye hâlâ (Halil Paşa caddesi) dedik- leri de görülüyor. İsmi ne olursa olsun, bu yolun Bâğdatta, münakale ve seyrüse - fer ihtiyacını karşılamak üzere, iyi ve yerinde düşünülerek açılmış ol. duğu muhakkak. Fakat, memleke- tin günden güne genişliyen seyrü- sefer servislerini tatmin edemiye- cek bir hale geldiği de gözden kaç miyor. , 3 rak parlemanmı ziyaret ede I ceğim. Fakat ne mümkün: Zincir gibi biribiri ardına uzanan arabaların, otokarların, otomobil - erin boş olanına tesadüf etmiyo - rum. Babuşşarkiden akm akm gelen otomobiller, kovandan boşanan a. Yı sürülerinin uğultularile akıp gi- diyorlar. Yarım saattir, ayaktayım. Hâlâ boş bir nakil vasıtasına rastlama- dım. Ayaklarıma âdeta karasular iniyor. Yaya yürüyenlerle, araba ve oto mobillerin boğucu kesnfeti, artık, caddeyi tazyike başlıyor, gib Artık tahammülüm son radde - gine geliyor. Biraz daha bekliye - cek olsam, İrak parlâmentosunun toplantı saatini kaçıracağımı gö - rüyorum. Bir aralık yayan gitmeği de dü- günyorum. Fakat ne gezer, hava © kadar sıcak ki, bir adım bile at- mıya imkân yok. Nihayet, bo bir araba imdadı- ma yetişiyor. Güç halle kendimi parlâmento binasmm önüne sta » biliyorum. En son model ve en güzide mar Kalı otomobiller arasındayım. Irak. ta otomobil bolluğu olduğunu 24- ten biliyorum. Burada duran oto - mobil sayısı, parlimentoya iştirak eden mebus sayısmdan az değil. Aşağı yukarı her mebusun bir oto- mobili olduğu farkediliyor. Bir dostum: “.— Irakta, umumi nüfusa naz& ran otomobil nisbeti Türkiyeden üç defa, İrandan beş defa fazladır. Demişti, Ne kadar doğru söyle. diğini şimdi daha iyi anlıyorum. Parlâmento binasmdan içeri gi- riyorum. Kapıyı bir polis mangası tutmuş. Bir tanesi: — Efendi, tiyetiniz nerede? Di. yor. Tiketten maksadı, dühuliye kartıdır. Cebimden karlı çıkarıp gösteriyorum. aâktile sanayi mektebi olz- rak kurulan bu bina, son- padan, yeni Bağdadm sükutundan sonra birçok işler görmüş, hir müd det Kral Faysal burada oturmuş. tur. Vefatından bir müddet sonra ds parlâmentoya tahsis edilmiştir. Uzun bir koridoru yürüyorum. Bamiin mahallinin methalinde bir polis yine (mahut tiketi) soruy: Kartımı tekrar çıkarıyorum. Ba - na gazetecilere ayrılan yeri gös- teriyor. Müzakere başlamış.. Bir mebus, hararetli hararetli bir şeyler anla- tiyor, Kulak verince, sözlerinin ev kafa ait bir mevzu tizerinde oldu- ğunu anlıyorum. Hatip, var kuv - vetile evkafa hücum ediyor. Irak evkafınm çok fena idare e- dildiğini, varidatmm yerine sarfe- dilmediğini, cami sayılarmın na - maz kılanlara nisbet ediimiyecek derecede çok olduğunu acr bir li. sanla söylüyor. Bir sırası geti - rerek sözü Türkiyeye intikal etti- riyor. “. Efendiler, diyor, Aziz kom. şumuz Türkiye, evkafmı birtakım parazitlerin elinden istismar vası- | tasr olmaktan kurtardı. Miskin - lik ve uyuşukluk ocağı diye bir sü rü işsiz güçsüz insanm, evkafı ke- miro kemire yaşamalarına niha - yet verdi. Bugün Türkiyede evkaf, memleketin güzelleşmesi için imar faaliyetlerine çalışan, içtimai yar dınılara büyük bir iştirak hissesi olan kıymetli bir müessese oldu. Hani, bizim ev mizm hasta » resi.. Hastaneden vaz geçtim, bâ- ni açtığı bir dispanser Efendiler, biz ne vakte kadar ev kafımızt bu halde bırakacağız?» ebusların, birkaçı, bu sözler den memnun olduklarını gösteren bir tavır alıyorlar. Fakat, diğer bir zümre homurdanıyor. Hatip, sözü- nü bitirince, muhafazakâr tersfı temsil eden bir sarıklı söz istiyor. Arkudaşınm iddialarını hadislere ayetlere istinaden redde çalışıyor. Münakaşa, karşılıklı bir şekilde hararetleniyor. Bir taraf evkafın ıslahmı istiyor, diğer taraf, şartı vakıf esaslarına dayanarak evkaf- ta en ufak bir tağyir ve tebedi İmkân olmadığı mildafaa ediyor. Bir aralık Başvekil Hikmet Sü - leyman $öz alarak ovkafın, hükü - met makinesi içinde en fena İşli- yen bir cihaz olduğunu, sui idare İçinde bocaladığını itiraf etmek lâ zımgeldiğini söylüyor. Mısırdan bir mütehassis getirerek evkefr faal bir müessese haline koyaca - ğını ilâve ediyor. Evkaf münakaşası, karşılıklı bir cidal halini alacağı bir sırada mec. lis reisi vaziyete hâkim oluyor. “— Efendiler, diyor, biz, evkaf bütçesini münakaşa ediyoruz; ev- kafın tslahı işini değil. Prensip Ü- zerinde söyliyecek sözünüz varsa söyleyiniz.! Mevzu harici münaka şalara nihayet veriniz! Muvekkat evkaf bütçesi hakkında bir fikri- niz varsa memnuniyetle dinliyo- ruz.,, Yangma körükle giden heyecan lr mebusların akılları başlarına ge Jiyor. Ortalık derhal bir süt liman manzarasını alıyor. Riyaset tara- fından okunan evkafın muvakkat bütçesi, biraz önceki asabi fırtı - naya rağmen, ekseriyetle kabul e- diliyor. Deniz ücreti indi D enizyollarının 937 navlun Ni ve yolcu tarifeleri üze - rinde Vekâletle temaslar yap - mak için Ankaraya giden umum müdür Sadettin, dün şehrimize dönmüştür, Bir müddet evvel şehrimizde topla- nan tarife kömisyonunun hiçbir ka. rar vermemesi üzerine Vekâlet, ye. ni tarife esaslarmı hazırlamıştır. Bu esaslaragöre, tarifelerin yolcu ve navlun kısımlarında şimdiye kadar görülmemiş miktarda tenzilât yapıl. mıştır. Balhassa yolcu ücretleri çok indirilmiştir. Aile veya kafile ha- linde topluca seyahat edenler için ay. rı kayrtlar konmuştur. Gidip gelme ve aylık biletlerde de mühim bir u- cuzlama vardır. Bu tenzilât dolayı. siyle Denizyolları İdaresinin zarar et miyeceği, bilâkis fazla kazanacağı muhakkak sayılmaktadır. | Hazırlanan proje, bugünlerde İktı. sat Vekili B. Celâl Bayar tarafından tasdik edilecek ve Denizyollarına bil- dirilecektir. Yeni tarifeler bir Ma. yıstan itibaren tatbik olunacaktır. Gürültü Artıyor Son günlerde şehirde gürültünün yine çoğaldığı Belediyenin dikkatini çekmiştir. Bilhassa seyyar esnafm vaziyeti hakkında birçok şikâyetler yapılmaktadır. Dün şubelere yeniden | bir emir gönderilmiş, esnafın vakitli vakitsiz yüksek sesle satış yapma maları, nakil vasıtalarınm da müm, kün olduğu kadar gürültü çıkarma. maları lüzumu tekrar bildirilmiştir. Trakya vi TAN Şarkta Tetkik Seyahati Yapan den Lord Loyd le Londraya hareket etmiştir. Lord Loyd, istasyonda İngiliz Lord Loyd, dün akşam bir muhar, ririmizi kabul ederek şunları söyle-| miştir: Kere e m yaresiyle Şarkta bir tetkik seyahati yapmak üzere “Londradan ayrılmış. tım. eSyahat maksadım Şark memle Hattında Ucuzluk Devlet Demiryolları İdaresi, Sir - keci . Küçükçekmece banliyö tenzi- lâtlı tarifesini 23 Nisandan itibaren tatbik edecektir. Bu tarifeye göre Sirkeciden Küçükçekmecöye gidip gelme birinci mevki 34, ikinci mevki (23, üçüncü mevki 17 kuruştur. Beş İYaşma kadar olan çocuklar parasız taşmacak, daha büyüklerinden tam ücret alınacaktır. Kartlar için de aza- mi tenzilât yapılmıştır. 15 günlük kartlar Şe 20, aylıklar $e 30, 3 aylık. İar $ö 40 tenzilâta tâbidir. Trene bi. iletsiz binen yoloulandan mesafe ne olursa olsun köprü resmi ve nakliye vergisiyle birlikte maktuan 26 kuruş aiimacaktır. Bundan başka, İstanbul - Edirne, Alpullu . Kırklareli hatlarında da tenzilâtlı tarifeler tatbik-olunacaktır, | Gidiş . dönüş biletlerinin dönüş kı-| sımları 16 gün muteber olacak, muh. telit katarlanda 46 60 tenzilât yapıl” caktır, Bütün mektep talebeleri için 1 Ma, yıstan itibaren hususi tenzilâtlı sbo. neman tarifesi tatbik olunacaktır. Bu tarifeye göre, tedrisatta bulunan resmi ve tasdikli hususi ilk, ortamek- teplerle liselere, Üniversiteye devam eden ve 25 yaşmı geçmiyen talebe, ler, 1 . 8 kilomtrelik mesafeler için üçüncü mevki aboneman Ücreti ola- rak 100, 46.70 kilometrelçin de 500 kuruş verilecektir. Yağ ve Peynir | İmalâthaneleri Yağ ve peynir imalâthaneleri ile buralarda çalışanların bağlı olacak. ları sihhi ve fenni şartları gösteren İbir tatimatname bazırlanmıya baş. İlanmıştır. Karagümrükte 6 numarada otu. ran Hüseyin, bir tabla Üstünde fırıl. dakla kumar oynatırken yukalan- mıştır ketlerindeki İngiliz mekteplerini tef. tiş etmekti, Bu münasebetle Atina Kıbrıs, Filistin, Maverayı Şarki Er. dende İngiliz mekteplerini gezdim. Ve talebeyi teftiş ettim. Şarkta bu. lunduğum bugünlerde çok sevdiğim memleketimizi de görmekten kendimi alamadığım İçin İstanbula geldim.| Şimdi doğruca Londraya gidiyo- rum, Avrupanın en şayanı dikkat memleketi : Türkiye Lord Loyd bundan sonra muharri- rimizin Akdeniz vaziyeti, Avrupada bugünkü durum, irk , İngiliz mi nasebetleri ve İngilterenin silâhlan- ması işi hakkında suallerine de Şu cevapları vermiştir: “— Avrupanın bugünkü vaziyeti! herhalde pek iyidir, denilemez. Fakat İ düzeleceğini ümit ederim. Akdeniz vaziyeti de eskisine nazaran daha iyidir. Türk , İngiliz münasebetleri kabil olduğu kadar iyidir. Günden güne de inkişaf etmektedir. Türkiye, deki bilyük terakki hamleleri İngilte- rede de pek samimi bir sempati ve| alüka ile karşılanmaktadır. Bugün, Türkiye Avrupanm en şeyanı dikkat bir memleketi haline gelmiştir. Hü, Kümetiniz, çok büyük nafıa işlerini başarırken ve yer yer fabrikalar ku. rarken bütçesini de tevazün ettiriyor. Bence üzerinde durulacak en mühim nokta budur. Diyebilirim ki Türkiye Avrupada bütçesi mütevazin pek az devletlerden biri ve belki de birinci- sidir. v Yarm (bügün), Bulgaristandan geçerken, Belgrattan dönmekte olan! Başvekiliniz İsmet İnönüne trenleri. mizin karşılaşmasından istifade ede . rek saygılarımı sunmak fırsatını bu- labilirsem çok memnun olacağım. İngiltere, sulh için silâhlanıyor,, iltere, sulhüin istikrarı için çok çalışmaktadır. Biz silâhlarm bırakıl, ması için ne kabilse yaptık. Fakat ne; yazık ki biz! yürüdüğümüz bu yolda | takip eden olmadı. Bu münasebetle şimdi İngiltere büyük bir hızla silâh. lanmaktadır. Eskisine nazaran, çok daha fazla kuvvetliyiz. Ve dahâ dâ kuvvetleneceğiz. Maamafih, İngite - renin geniş mikyasta silâhlanışı yine sulhün muhafazası içindir. Büyük Altı yıldır gümrükte bekliyen mallar mmm Bir milyonluk eşya İngilterenin tanınmış siyasilerin- | itibaren üç ay zarfında sahipleri tarafından Merkez Bankasma yatır” Lord Loyd dün akşam gitti Birkaç gündenberi şehrimizde bulunmakta olan İngilterenin tanınmış siyaset adamlarında Lord Loyd dün akşamki liz konsoloshanesi erkânı tarafından uğurlanmıştır. . Britanya, dünya sulhünün istikrarı. nı gördüğü vakit mes'ut olacaktır... İ şiş, hafif bir yağış görülmüştür. 20-451 | nn serbestçe girebilecek G ümrük ve İnhisarlar Vekâleti, gümrük antrepo ve anbar * larında senelerdenberi birikmiş olan ithalât eşyaları için çok mühim bir kararname hazırlamıştır. Buna göre, konteni89 usulünün başlangıcı olan 931 yılımdan 15 şubat 937 tarihine ka“ dar gümrük antrepo ve anbarlar ında birikmiş olan her çeşit eşy8” nın memlekete girmesine müsaa de edilecektir. Altı sene zarfında gerek kontenjan kayıtları dolayısile, gerek dİĞ& bazı memnviyetler yüzünden memlekete giremiyen her türlü mallar bU serbestiden istifade edebileceklerdir. Milyonlarca liralık eşya Aldığımız malümata göre, altı senedenberi yalnız Istanbul gümrükle rinde biriken eşyanm miktarı bir milyon lirayı geçmektedir. Izmir ve dir ger gümrüklerde de bu şekilde milyonlarca liralık ithalât eşyası vardif İstanbul gümrüklerindeki mallar arasında birçok hususi fabrika maki * neleri ve memnu listelerde bulunan ipekli mensucat fabrikalarına ait m8 kinelerle birçok moda eşyaları vardır. Gümrükler baş müdürlüğü bu mal ları tesbit etmekle meşguldür. Konulan kayıtlar Yalnız bu kararnamenin tatbiki için bazı kayıtlar konulmuştur, Bu #* kilde birikmiş eşyalar sahipleri tarafından 31 mayıs akşamma kadsf gümrüklerden çekilmiş olacaktır. 31 mayıs akşamına kadar herbasfi tarihte olursa olsun gümrüklerden çıkarılan malların bedelleri o tarihte m —— (caktır. Maller gümrilkten ilk çikar lacağı vakit Merkez Bankasına sad8* ce bir miktar depozito bırakılacaktı” Bu mühim kararname gümrüklere tebliğ edilecek ve derbel tatbikine başlanacaktır. 23 Nisan Hazırlığı 23 Nisan bayramı münasebeti? resmi daire ve müesseselerle mekt? ler 22 Nisan perşembe günü, cumâ” tesi günleri gibi saat on Üçte kaps” caktır. Daire ve müfbeseseler 24 NE san cumartesi sabaht; mektepler inan nazartami esek kal Tecelli Çocuk bayramı « milhasebetile ge cuk Esirgeme Kurumile HalkeV tarafından gerek 23 Nisan günü, 59 rek Çocuk bayramın diğer gü” için hazırlanan programlar lanmıştır. Bu sene, ordumuza ütihak edetif olan Yedek Subay Okulunun muh” tf smıflarma mensup yarsub&: için 23 Nisanda büyük merasim 99” | i sefiri Sir Persi Loren, ve İngi- Mumhane Anirepoları Yıkılıyor Galatadaki Mumhane antrepoları. nin yıkılmasına başlanmıştır. Burayâ inşa edilecek iki katlı modern antre. polara ait plânlar dün gümrükte top- İanan bir komisyon tarafmdan tetkik edilmiştir. Toplantıda Gümrükler) Başmüdürü B. Mustafa Nuri ile mu. avini B. Methi ve Liman Başmimarı B. Falih bulunmuştur. Yeni bir inşa, at projesi hazırlanması için Liman İdaresinden iki liman mühendisi Av- rupada tetkikler yapacaklardır. pılacak, diplomaları tevzi edilecek! O gün genç subaylar, bir çit yapacak, Cümhuriyet, « #bideri* gelenk koyduktan sonra mektebi © aündeki Atatürk heykelinin #ej” merasiminde bulunacaklardır. / akıben mektepte andiçecek olan #“İ baylarımız diplomalarını alarak W”“Ğ| alarına iltihak edeceklerdir. üzerine ikbal İNN Belediye zabıtası talimatnamesi gözden geçiriliyor Yeni Belediye Zabıtası talimatns- mesini tetkik edecek olan heyet, Ma. yıstan itibaren çalışmalarına başlı. yacaktır. Bu komisyonda, "yalunanlar | saymam yeni talimatnamenin her beş madde- İ si için evlerinde ve hariçte etlit ya. BİRKAÇ parak mütalealarını tesbit edecek. lerdir, SATIRLA | , kmek, francela fiyatlar Tİ, | ; Haliç e RR E rmdan itibaren gelecek beş gün için eski fiyatlarda İ muştır , | e. Belediye, Haliç vapurlarının mu- vakkat idare ile uzun müddet işletil. mesini muvafık görmediği için İkti. sat Vekâletine müracaat etmiş ve Haliç Şirketinin hukuki vaziyetinin elediyede tahsllat müdür. güne bağlı yeni bir bü? it edilmesini İ rulmuştur. Bu büro, ; e tesbit ilmesini iste- Kaf İşleriyle alkadar — apk rinde çalışacaktır. Sırtta d ? yük taşımağı meneden Gö if proje Sıratta, sırıkta, başta yük taşıma- nm yasak edilmesi hakkımdaki proje, nin Belediye Relsliği tarafından tet. kikine başlanmıştır. mını hazırlayacak ols" mite bugün partide toplanacak” 4 20 Nisan 1937 SALI ğ ütehavvi! 6 gep bala Bacak Karideniz sah) | | 4 üneti ay < meakasmıda hafif yağış sözüme muhte. | İ Safer: 8 N af 0 ler edesim ba ee | yyay ere 1388 Ross DÜNKÜ HAVA Güneş: 518 —Öğle oç, Dük baremsire 760 winsa Marundi'en | | etdi: 1560 — Akya gi Yatsı: 2031 — İmsâk: çok 13, en ar 10 santigrat olarak kaydeğil. miştir. Rüzgâr değişik istikametlerden es.