26 Mart 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

aa : - çgük bir kapı ile geçilir. Ve T Köylerde Yazan: MÜMTAZ FAİK Urfa Köyleri ve Bu Atla Su Çekmenin Usulü Bir sabah karanlığında Resülâyn- dan, otomobille garbe Telebyaza doğ ru hareket ettik. Telebyaz'ın Türkçe ismi Akçakaledir. Burada da şehir ikiye bölünmüş, Suriyede kalan kıs- ma Telebyaz, bizde olanına Akçaka- le denmiştir. Resülâynla Akçakalenin arası 110 kilometro... Cenup tren yolunu takip ederek ilerliyoruz , Yol yok. Yalnız 'birkaç arabanın açtığı çığır var... Eğer bir hata edip- te bu çığırları kaybederseniz, yegâne püusla tren yoludur. Ona muvazi ola. rak siz de bir çığır açmak mecburi- yetinde kalırsınız. Buraşı da tabii Nusaybin, Mardin arasındaki saha gibi düz bir ovadır. Yalnız, bazı yerlerde toprak, lüle lü- le bükülmüş küçük höyükler yapmış tır. Güneş artık yavaş yavaş yükseli - yor... Sırtımızı yakmağa başlıyor... 'Topraklar üzerinde kuru otların a- rasında kertenkeleler, belki de yılan- lar, mütemadi bir hışırtı ile yürüyor Köstebek yuvaları, otomobil teker- leklerine muttasıl tos vuruyorlar. Manzara hep o cenup manzarası..' “Yalnız köylerin şekli, Nusaybin ta- raflarındakine hiç benzemiyor. Bu- radaki evler, de kerpiçten yapılmış- tır. Yalnız mimari tarzı tamamen başkadır. Evler, tipkı soğan suyun- da kaynamış yumurta gibidir. Bir yığın böyle sarı, esmer yumur. îaw alınız ve hepsini Krıstof Ko- lorabun yumurtası gibi yere vurup birihirinin yanma oturtunuz. Urfa köylerinin bir maketini elde edersi- niz. Bu maketin büyümüş şekli sırt tistü yere yatmış bir dev anasının memelerine ne kadar da çok benzi- yor. Yol arkadaşım hem otomobili kul- Tanıyor, hem de izahat veriyor: — Bu kubbelere bakıp ta hepsini ayrı ayrı bir ev zannetme!... Bunla- rm üçü dördü ve hattâ daha büyük yerlerde sekizi onu bir evdir. Bir aile ne kadar kalabalıklaşırsa, evin o ka- dar büyük kubbesi vardır. Meselâ bir eve bir gelin aldılar mı hemen o evin bitişiğine bir kubbe daha yaparlar.. Bu kubbeler senin bildiğin apartı - man katlarıdır. Yalnız şu. farkla: Apartmanlardan katlar üstüste ç- kar burada yanyana bitişir. Toprak- tan yana sıkıntısı mı var sanki”... Arzullahı vasia ! Her kubbeden öbür kubbeye, kü - Bu suretle bütün bina boğmak boğmak bir kori- dor gibidir. — Tıpkı boğmak boğmak bağlan. mış sucuk gibi desene!.. — Bir adamın zenginliği kubbele - rin adedile ölçülür, Filânca mı der- ler? Onun beş kubbesi vardır! Yaman adamdır. Trpkı İstanbulda, Ankarada ifilâncanm on beş katlı apartmanı vâar dur dedikleri gibi.. . Bir köy arkada bıraktyoruz. Yeni bir köye varıyoruz... Fakat çok köy de yok... 110 kilometroluk bir film çevi- riyoruz. Lâkin bu filmin ancak beş altı senaryosu var... Bunlar da biri- — birine o kadar benziyor ki.. İşte bir yenilik! Bir kalabalık gör- düm. Kadımlı erkekli, çoluklu ço- cuklu bir kalabalık.. Bu kalabalığın içinde bir de atlı var. Atlı atının ü- zerinde yavaş yavaş şöyle yüz metro ' kadar gidiyor. Sonra geri dönüyor... 'Tekrar yüz metre gidiyor tekrar geri dönüyor ve bu hareketi mütemadiyen — tekrarlıyor. Allah Allah! bayram mı var. yok- ga bu adam deli mi?.. Dikkat ettim: Atmn beline bir ip bağlı... Bu ipin — bir ucu da kalabalığın arasında.. At- |1 atını sürdükçe ip uzayor, geri dön- — dükçe ip kısalıyor. Sporcuların idman yaptıkları yay- “İrtel gibi yaylı bir ip mi bu ataba?.. Yol arkadasım anlattı: — Su çekiyorlar... Burada kuya derindir. İpi çek çek bitmez, Onun için böyle atla çekerler. Ve her sa- bah bütün köy halkı bu suretle suyu nu temin eder.. Atlı ileriledikçe kova yukarı çıkar, atlı geri döndükçe ko- va kuyuya iner! — Peki amma dedim bu ip yerle- re sürünüyor. Yerdeki bütün tozu toprağı gübreleri tekrar kuyunun içine sallandırıyor. Bu doğru mu? — Eh ne yapsınlar?.. M — Mademki at kuvvetinder' istifa. de ediyorlar. Başka bir çare bulsun- lar meselâ bostanlarda dolaplar var- dır. Onlar gibi bir dolap yapsınlar!.. —Fakat o dolabı akıl etmek için insanın mevcut olması lâzim! Ma- lümya ilk tekerleği icat eden adam- la, ilk otomobili yapan adam arasın- da hiç bir fark yoktur. Belki teker- leği icat eden, otomobili icat aden- den daha kıymetlidir. Çünkü onda görenek yoktur. Bu köyler de işte tamamile böyledir. Ömürlerinde do- lap mı gördükleri var? Bunu böyle icat etmişler böyle gidiyorlar?. —Çıkrık yapsalar?.. — Çıkrık ta ayni şey değil mi?.. Onu da buraya getirmek onlara gös- termek ve kullanılmasını öğretmek lâzım!... Zaten binalarının da ayni şekilde olması da başka türlü bina görmedikleri içindir. Bir ev mi yap- mak lâzım?.. Hiç düşünmeğe hacet yok! Kerpiçi hazırlamalı ve yumur - ta gibi bir bina yapmalı... xorumuzuu yarısını çoktan geçtik. Akçakaleye doğru yaklaşıyoruz. Yol- da atlar ve merkepîe;' üzerinde bir sürü köylüler görüyoruz. Bunların üzerinde kalm abadan maşlah gibi şeyler var.... Kimisi bu maşlahı bir sapa ile kaldırmış, ve başmın üstün- de bir şemsiye gibi germiş.. Atm üzerine kurulmuş. gidiyor. Yol arkadaşıma sordum: — Bunlar niçin böyle maşlahları- nı üstlerine kaldırıyorlar? — Sıcaktan ... kendilerini mak için!... — Demek bu bir nevi şemsiyedir? — Evet, köylüler bu suretle yeni bir şemsiye icat etmişlerdir. Bu ka- im yünlü — onları haricin sıcağından korur. Maşlahın içindekj sıcaklık, dışarıdaki sıcaklıktan çok daha az- dır. Köylü bunun içine büründü mü ve bir sopa ile Maşlahı yukarı kal- dırdı mı biraz serinliyor. . — Desene ki bu termos - şişesi gi- bi bir şey oluyor!.. : koru- Tramvayların Kapıları V Kapalı Duracaktır İstanbul vilâyeti tarafından dün Tramvay Şirketine yeni bir tebliğatta bulunulmuştur. Vilâyet bu tebliğinde bu sabahtan itibaren şehirde işliyen tramvay arabalarının ön kapılarının vatmanlar, arka kapılarınm biletçi . ler tarafından kapatılmasını bildir . miştir. Her polis noktası, önünden geçen tramvay arabasını bu bakımdan da tetkik edecek ve açık kapı görür alâkadar tramvaycıyı belediye emri . ne itaatsizlikten nakti cezaya çarptı. racaktır . Bundan başka tramvayların ön sahanlığında vatmanın serbestçe iş yapmasına mâni olacak kadar kala. balığa müsaade edilmiyecektir . Bayan Eftalya İyileşiyor Bir ameliyat neticesinde birdenbire hastalanan tanınmış muganniye Ba- yan Eftalyanın sıhhatinde mahsüs bir salâh vardır. Bayan Eftalya ne- kahat devrini atlattıktan sonra Viya- nada mutlak bir istirahate gekilecek- tir. Sanayi Birli- ğinde İçtima İkinci beş senelik sanayi programı- nm tahakkukundan sonra da hariç- ten getirilmesinde zaruret bulunan ham maddelerin yalnız gümrüklerde muamele vergilerinin almması için hükümetçe bir şekil tesbit olunmuş - tur. Mamul maddelerden muamele vergisi alınmıyacak ve bu sene bu u- sulün tatbiki cihetine gidilecektir. Sa nayi birliği dün idare heyeti toplan- A W g” 40 - ö « Yü ğ Bahar, bütün güzelliği ile z kendisini hissettiriyor. Bu * resimde, açık havada ders ; lerine çalışan Üniversiteli $ iki bayanı görüyorsunuz. tısını yapmış ve muamele vergisi hak kında hazırlanmış olan esaslar müza- kere edilmiştir. Birlik sanayicilerin muamele vergisi yüzünden içap eden kolaylıkları İktısat Vekâletine bir raporla bildirecektir. Halici Kim Temizilyecek Halicin temizlenmesi yüzünden ev- veldenberi devam etmekte olan Be- lediye - Liman ihtilâfınin kökünden halledilmesi zaruri görülmüştür. Ha- vuzlar idaresile yine belediye arasın- da diğer bir ihtilâf daha mevcuttur. Bütün bu pürüzler, en kısa bir zaman. da izale edilecek bu iş için her tarafm mümessillerinden mürekkep bir muh- * Denîzyollarınıh Zararı 100 Bin, Akayın Kârı 3,000 Lira telit komisyon kurulacaktır. * Çanakkale şehit'erini z'yaret Şeh'rimîzde bulunan Şehitlikleri İ- mar Cemiyeti Reisi B. Cevdet, Kerim idare heyeti âzaları ile birlikte şehit. liklerde tetkiklerde bulunmuştur. Çanakkale şehitliğini ziyaret pro- gramı için hazırlıklara başlar.mıştır. İplik er Müsaadesiz Girecek İpliklerin vekâletlerin müsaadesi a- iken | lImmak şartile ithali mukarrer gemi bi İsaaraa ganıe-lDe VU KAYIL hal dırılmıştır. Bundan böyle gümrük ta- rifesinin C 336, 367, 368, 369, 370 nu- maralı maddelerinde yazılı pamuk ip- likleri serbest ithal listesine konul - muştur. Ancak bu iplikler klering an laşması yapılan memleketlerden ge - tirilecektir. Cinsleri de; 24 numara- dan yüksek boyasız yalın kat iplikler ile her numaradan boyalı, parlatılmış veya müteaddit telli ipliklerdir. Bun- ların haricinde 366 B pozisyonuna gi- ren ipliklerden Mako ve Primo Ame- rika gibi hususiyeti hâiz ve fiyat iti- barile daima yüksek bulunan iplikler için sipariş verecek fabrikalar sipa- rişlerini uyuşturucu Maddeler inhisa- rina tasdik ettirmek Şartile serbestçe ithal edebileceklerdir. İstanbul Maliyesinde Yeni Tayinler Hocapaşa tahakkuk Memuru Ham- di Eminönü tahakkuk memurluğuna, Eminönü tahakkuk muamele ve istihlâk vergileri mü - meyyizliğine, Hocapaşa muamele mu- hafaza memuru Hilmi istihlâk mu . amele memurluğuna, Eminönü tahak kuk memuru Osman irat ve servet vergileri mümeyyizliğine, — Yedikule tahakkuk başmemuru Fehmi mün - hal bulunan defterdarlıklardan birine tayin ve nakledilmişlerdir , İstanbul irat ve Servet vergileri müdürü Hakkı Kâmilin varidat u. müum tahakkuk müdürlüğüne tayini muhtemeldir . Dama şampiyonası Şehzadebaşında Refetin kahvesin- de başlarılan dama şampiyonasına de vam ediliyor. Baş damatı Asafın ra- hatsızlığınde” — dolayı şampiyonluk maçı pazar günü saat 1420 a bira- kılmıştır. Halk Opereti turnede Halk opereti, dün, Anadoluda bü. yük bir turneye çıkmıtır. Operet An- kara, Eskişehir, Konya, Adana, Mer- sin, Antalya; İzmir ve civarımda bir çok tems'îller verecektir. memuru Feyzi | Edirnede şehi'ler için dikilen Edirnenin İşgalinin Yıldönümü Bugün, güzel Edirnemizin işgalinin yirmi dördüncü yıldönümüdür. Bütün Edirneliler, her sene olduğu gibi bu kara günün elemli hatırasını anacak- lar ve şehitlerin ruhlarına saygı ve sevgilerini ithaf edeceklerdir. Bu münasebetle Edirne Halk Par- tisi binası önünde bütün Edirne hal- kının iştirakile bir toplantı yapıla - cak ve Erkek Muallim mektebi tarih muallimi B. Kemal Batu tarafından bir hitabe söylenecektir. İhtifal he- yeti bundan sonra Karaağaç ve Saray içindeki şehitliklere giderek âbidele- re çelenkler koyacaktır. Kendi Kendini Yaralcdı Topkapıda oturan kunduracı Kar- nik, çalışırken, kendi bıcağı ile kaza- en yaralanmıştır. Polis, Karniği teda- vi altına aldırmıştır. Bir çorap fabr'kasında yangın ıktı Mamucculardî Abutefendi hanm- da B. Cemilin çorap fabriıkasrgıda, ev- velki akşam prize takılı olarak tınu - tulan ütüden yangm çıkmış, çorap tezgâhları, çoraplar ve döşeme yan- dığı halde söndürülmüştür. Yangın hakkında zabıtaca tahkikata devam edilmektedir. Ekmek Narhı Değişmedi Ekmek narhı bu hafta da değişmi- yecektir. Herhangi bir fiyat tenezzü- lüne buğdayın vaziyeti müsait görül- memektedir. Gluten nisbeti hakkında sorulan suale belediyece malümat ve- rilmiştir. Yakmda verilecek olan ye- ni karara göre ekmek ceşnisi tesbit edilecektir. Deniz müesseselerinin bilânçolarını tetkik etmekte olan komis- yon, Akay idaresindeki çalışmalarını bitirmiş ve denizyolları ida- resinin bilânçosunu tetkika başlamıştır. Akay idaresi, 936 — sene- sinde 192,000 lira kazanmıştır. k Bunun 75 bin lirası Yalova kaplı- calarının Zzararına sarfedilmiş ve 114000 lirası da amortisman olarak ayrılmıştır. Bu suretle idareye 3000 lira kadar safi bir kazanç kalmâkta- dır. Denizyolları idaresinin hazırlanan bilânçosuna göre de, idare 9265 sene- sinde yüz bin liradan fazla bir zara- ra uğramıştır, Bunun en başlıcası Va purculuk şinketinden alıman vapurla- rm hurda halinde satılması yüzünden yüz bin liraya yakın zarar edilme - sidir. Bundan başka idare vapurla - rımın tamiri için de 936 senesinde 400 bin liradan fazla bir para hatca- mıştır. Sebze satışı İçin paviyon Şimdiye kadar pek iptidai bir şe- kilde ve salaş bir pavyonda yapılmak ta olan sebze satışınım sıhhi tesisatlı bir pavyonda yapılması kararlaştırıl- mıştır. Belediye, bu maksatla saçtan Bir pavyon yaptıracaktır. Pavyon in- şaatma bir aya kadar başlanacaktır. İnşaata 45 bin lira tahsis edilmiştir. Eski Arnavutluk Prensi İstenbulda Eski Arnavutluk prensi Vilhelm dö Vid, ailesi ve çocukları ile birlikte İs- tanbula gelmiştir. Prens Balkan har- binden sonra Arnavutluk prensliğine tayin edilmiş, fakat bir seneden fazla kalmamıştır. Vid, kendisile . görüşen gazetecilere, Romanyada yerleşmiş bulunduğunu, Romen tabiiyetine gir- diğini ve buraya yalnız gezmek için geldiğini söylemiştir. Hapisane ve Tevkifa- ne Teftiş Edildi Hapishaneler Umum Müdürü B. Bedri, dün İstanbula gelmiş, ve müd- deiumumi B. Hikmeti ziyaret etmiş- tir. Bay Bedri, müddeiumumi ile be- raber hapishane ve tevkifhaneyi tef- tiş etmiştir. Bursa müddeiumumisi B. Cemil de dün hapishanede meşgul olmuştur. B. Bedri, Zonguldağa gi - decek mahkümları tesbit etmektedir. Zonguldağa yalnız İstanbuldan değil. muhtelif hapishanelerden iyi not âl- mış mahkümlar gönderilecek ve kö- mür Madenlerinde çalıştırılacaklar - | y dır. ; Kararın Tatbikine Geçiliyor Sırt hamallığının kaldırılması Hâk- kında belediye ile ticaret odasının b_b" likte yaptıkları tetkikler ikmal edil - miştir. Belediye yakında ilga karart üzerinde filen tatbikata geçe“kti" Ancak, emrin her mıntakada derhâl tatbikine imkân görülmemektedir. Evvelâ müsait ve düz yerlerde te€” rübe mahiyetinde olarak tatbikatâ geçildikten sonra almacak neticey? göre hareket edilecek ve diğer MIM- takalara da teşmil olunacaktır. Sırt hamallığının kaldırılması mü- nasebetile eşya nakliyatında kullanı- mak üzere bazı vesait tedarik edile- Yedi Çöp İskelesi Üçe İndirilecek İstanbulun çöp derdi hakkmda He- nüz resmi bi remir gelmemşitr. Bele- diye, gazetelerin neşriyatını nazarf dikkate alarak teşebbüse geçmeğ? hazırlanmış ve Sıhhat vekâletindef vaziyeti sormuştur. Vekâlet, çöplerin denize dökülmesi hususunda bir Kâ“ rar verildiğini ve yakında tebliğ edi- leceğini bildirmiştir. Bunun üzerint belediye ihzari çalışmalara başlamıs* tır. Vaktile açılan 7 çöp iskelesi şeh” rin yakalarına göre şimdilik üçe İf” dirilecektir. Çöpler, kamyonlarla bu iskelelerden denize dökülmek üzer€ mavnalara yüklenecektir. Ancak İŞ bu şekli alması ,yeniden kâfi miktâf” da mavna tedarikini icap ettirecektir« Gaz Maskeleri Dün Geldi Hava tehlikesinden korunma kurS* larında kullanılacak gaz maskeleri vi lâyete gelmiştir. Yakında kazalar$ tevzi edilecektir. Halka mahsus kurs” sonra derhal faaliyete geçilecektir. 600 Seyyah Geldi Milvaukee adlı transatlantik düf getirmiştir. Vapur dün sabah saf 6 da limanımıza gelmiş ve Karadeni? dışma kadar bir gezinti yapmıştır. Seyyahlar dün akşama kadar geh rin muhtelif yerlerini, tarihi âbidele” ri ve müzeleri ziyaret etmişlerdir. — — BİRKAC SATIRLA 5 ktısat odaları ile sanayi teşki” l lâtına ait olarak hazırlanâ! ı / bazı noktalarında — yap” lan değişiklikler tesbit edilmiştir. &* lunmaktadır. © oför.Reşadın idaresindeki 2155 numaralı otomobil dün Beyoı. lunda Ledi isminde bir çocuğa mış ve yaralamıştır. B . ; ehrimizde bulunan gümrük V? inhisarlar müsteşarı B. Adİ larda meşgul olmuştur . e S Nurullah Esat Sümer, baf tetkiklerde bulunmak üzere şehrini” ya dönecektir. p y e 26 MART CUMA Bugün hava, kısmen bulutlu ve değişik © facaktır. Karadeniz sahil b da şid Udetlice bir fırtma kaydedilmesi kuvvetli ihtimal dahilindedir. Rüzgâr, Cenup istika metinden hafif istikamette esecektir. Dünkü hava Dün, barometr 757 milimtre, hararet en çok 22, en az 10 santigrat olarak teshit edil Bugünkü hava: BULUTLU — pti © Büncüay Gün:31 Kasım :139 1355 Hicri 1353 | Muharrem 13 Mart 13 Güneş: 5,55 — Öğle: 12,20 İkindi: 15,50 — Akşam: — 18,26 Yatsı: 19,58 — İmsâk: 412 miştir. Rüzgâr, değisik istik: lerden saat te 10 bilomatre süratle asmistir lara iştirak edecek mahalle ve sav* i mümessillerinin isimleri tesbit edil * mektedir. Cetvellen -hazırlandıktafi 3 sabah erkenden İstanbula 600 seyyâl nunun meclisten çıkarılacağı ümit O” Okuldaş, dün de gümrük ve inhisaf” ümer Bank Umum müdürü B - ze gelmiştir. Pazartesi günü Ankari”