5 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7
5 EŞ e — 5-1-7 Kumandanların Harp Hatıraları General inönünün havatı savasla dolu Edirnedeki irticadan Yemene kadar ürk tarihine ve Türk ordusuna, e "bedi şeref ve iftihar temin eden bu büyük Kuman- danın askerlik . hayatı, memlekete faydalı hare- ketlerle geçmiştir. 1316 senesinde Harbi- ye Mektebinin seyyar top- çu sınıfına giren İsmet İnönü, 1322 senesinin Eylül ayında Erkânıharp Yüzbaşılığı ile mektepten çıkmış; İkinci Ordu emri” ne verilmiştir. İsmet İnönü, bir taraf- tan askerlik vazifesine de- vam ederken, diğer taraf- tan da Meşrutiyetin istih- sali için çalışmıştır. Bazı arkadaşlarile İkinci Ordu mıntakası dahilinde, Hür- Tiyetperver zabitlerden mürekkep mühim bir teş- kilât yapmıştır. eşrutiyetin ilânmı takip e M — ? nlerde, Edirnede r eden korkun İrticsin önline Esçenlerin başmda, İsmet İnönü Vardır, (31 Mart) (İstanbul irticamm bastırılması işinde de İsmet İnönü çok kıymetli hizmetler ifa etmiş; (Hareket Ordusu) na iltihak et- mek için Eâirneden çıkan kuvvet. lerin kumandanları ârasınde, İs - tanbula gelerek ordu erkânharbi- yeni arasmda mühim vazifeler ifa eylemiştir. Bu tarihter itibaren, İstikbalin “u büyük kumandanının hayatın. da artık mütemadi bir hareket başlamıştır. | 324 senemi teşrinlevvel 5 besi kolağalığa terfi çi 325 senesinde, Yanya ve Preve- ze cihetlerinde Yapılan (erkân; - harbiye seyahati) ne memuren gönderilmiştir. 328 senesinde dördüncü kelordu erkânıharbiyesine memur olmuş. tur. 327 senesinde, Yemen Kuvayı Mürettebe Erkânmharbiyesine ta - Yin edilerek muvakkaten Yemene gönderilmiş; ve orada da, (Ye. men Kuvsyi Umumiyesi Erkân; - harbiye Riyszeti) ne geçirilmiştir. » amet İnönünün, “Yemen. deki faaliyeti, çok mühim. dir. (San'a) nm Âsilerden istirde, dı esnasmda yapılan kanlı müsa- demelerde askeri kudret ve liya . katini gösteren İsmet İnönü; (Ve. lân) ve (Konfide) de zuhür eden isyanların tam #amahında önüne geçmek suretile yasi dirayetini de ispat eylemis: bütün bu kıy - setli hizmetlerinin mükâfatı ola. rak rütbesi binbaşılığa terfi edil. miştir. Yemenden muvsffakıyetle ay. det eden İsmet İnönü, Balkan mu. harebesini müteakıp (Büyük Ka. rargâhı Umumi Birinci Şubesi) ne naklolunarak, Bulgar deleğelerile sulh müzakeratma memur heye. tin askeri müşavirliğine tayin edil. miştir, İsmet İnönü, bu siyasi va. gifeyi de büyük bir kiyasetle ifa ettikten sonra, Balkan Harbinde. ki gark ve gerp orduların bazı mes'ul ilmera ve erkÂnmm tah. kikatını icraya memur edilmiştir. Bu memuriyetini de, Erkârıharbi. ye Üçüncü Şubesine tayini takip eylemiş. Bütün bu değerli hizmet. lerine mukabil, kiğemine İKİ ae ne zam suretile taltif edilmiştir. 30 senesi 16 Teşrinisanisin. de, kaymakamlığı terfi e- derek Birinci Ordu Erkânıharbi. yı ve müteakiben de karargâ- hi umumi birinci şubesi müdiri - yetine geçirilmiş. Bir sene sonra da, muharebe gümüş İmtiyaz ma- dalyasile talti? “olunarak İkinci Ordu Erkânmerbiye Riyasetine nakledilmiştir... Ve bu tarihten Mibaren de - Umumi Harbin 80- | General İsmet İnönü , nuna kadar - İsmet İnönünün as- kerlik hayatı, artık cephelerde ve düşman karşısmda geçmiştir. 331 senesinde, ( hizmetlerinin mükâfati olarak miralaylığa ter - fi edilen İsmet İnönüne; Alman- lar tarafından (Demir Salip) ve Avusturyalılar (tarafından da (Kron dö Merit) nişanları veril - mek suretile kıymetşinselik terilmiştir. İsmet İnönli, 332 senesi kânu - huevvelinden itibaren sirasile dör- düncü, yirminci ve üçüncü kolor- duların kumandanlıklarına (tayin edilmiştir. Bu esnada cereyan © den harplerde gösterdiği Yi rlik- lardan dolayı da, kendisine şü " a | | 750 lira Veriyoruz | ” Hikâye ve resimleri karşılaştırma müsabakamız devam ediyor. Ney rettiğimiz resimlerin hangi hikâ Yelere ait olduğunu doğru olarak Fıkra: 5 Hoca merhum ficaret olsun diyo eşeğini miye çıkmış. Fakat daho: — Turşul demeden eşek anırmıya Hoca hiddetle: — Yool Arkodaş! Turşuyu sen mi sotacoksın? Ben mi? diye eşeğe çıkışmış. : gr | Üniversitede Bugünkü ferans salonunda Tıp Fakültesi Pro- fesörlerinden Winterstein dan “iradi hürriyetin ve mes'uliyetin fiziyolojik tem ji. İferans verilecektir. şanlar verilmiştir: İkinci rütbedeh Mecidi (Tebdilen) Kılıçlı Mecidi. Şeria muharebelerindeki © feda- kârane hizmetlerine mükâfaten ikinci rütbeden Kılıçlı Osmani, Almanya İmparatoru tarafın - dan birinci sınıf Demir Salip. İkinci smif Kılıçlı Kartal, İsmet İnönü, Harbin günlerine kadar, cephelerde bu suretle çalıştıktan sonra İstanbu- iş; (Kolordu Kumandanı ), Şürayı Asker! Mua- iriyeti, esasatı sulhiye- ddelerini ha - eden komis , Harbiye Nezareti şarlığı gibi mühim vazifeler deruhde etmişti. Ve bu sırada, (Atatürk) tarafından milli mü- cadele emri verilir verilmez; kıy- m hizmetlerinin hedefini, ar- tık Anadoluya çevirmişti, Umumi nin askerliğe ait m tatürkün emir ve İşareti üzerine, (İstiklâl Harbi) - nin mukaddes hizmetine atılan İs- met İnönü, İstanbuldaki yüksek ve debdebeli mevkiini birakarak sırtına bir nefer kaputu, başina basit bir kabalak geçirmiş; bir - kaç sivil arkadaşile beraber, - baş tanbaşa fesat Ve isyan ateşleri kaynamıya başlıyan - Adapazarı, Hendek, Düzce : mmtakasından doğruca Ankaraya geçmiş. Bu suretle de ruhundaki asil kahra- manlığı göstermişti. Atatürk, bu kıymetli yardımcı - smı takdir ettiği için (Büyük Mil let Meclisi Hükümeti) teşekkül eder etmez, İsmet İnönü, evvelâ (Erkânıkarbiyel Umumiye Vekâ- let) ne ve sonra da - Yunan ta- | arruzları başlar başlamaz - Garp Cephesi Kumandanlığına memur eylemişti. İşte o günden İtibaren İsmet İn- önü, artık askeri ve siyasi hayatı, en baş döndürücü bir devreye girmişti. Konferans Bugün saat 17 de Üniversite kon- tarafın- i,, adıyla bir kon”) Müsabaka bulup bize gönderen okuyucula - rımıza 750 liralık ikramiye vere- ceğiz. Kuponları kesip saklaymız. üne katıp furşuculuk ef başlayınca: TAN K üçük bir oğa,, Pencereleri avuç kadar. Bu avuç ka - dar iki pencere sımsıkı örtülü. Or- tada bir saç soba... Üstünde bir tencere... Kenarda bir mind minderin üstünde bir el makin var. Yere besbelli keçedir diye se. rilmiş olan kirli bir paçavranm üstünde ayıklan, mış sebze siüp- rüntüleri,.. Biz buraya ça- murları dizleri, mizi aşan yola ber zer bir yerler. den, tahta perdeler, minimini ku- İki üç ayak tahta bir merdiven - den aşıp odanın keçesini kir memek için İskarpinlerimizi kirli ve dar bir aralıkta bırakarak gel. dik , urası |, tasiyle bir klübesi .. o İlerde bir var. Bir büçük laşıp duruyor. da ihtiyar bir büyük anne var. Genç kadın anlatiyor: soruyorsunuz. Biz iş bulmayız ki, işin içinde doğarız... Ömrümün neresine kadar düşünsem, gözü - Mün önüne tütün denklerinden, tütün yapraklarından başka bir şey gelmiyor. nnem tütünde çalışırdı, ba- bam tütünde çalışırdı. On- lar öldüler... On iki yaşımda tesvi. yeci olan eniştemin yanımda kal - drm. O zaman yine işsizdi. Tabif bize bakamıyordu. Beni de tütüne verdiler... Amma nasıl verdiler, nasl mü- racaat ettiğimi bilmiyorum. Se- nelerce, tütünde çalıştım. Çok İyi bir işçi oldum. . — Mütemadiyen çalıştınız 37, — Kâh iş bulurdum, &âh İş bul. mazdım. İş bulmadığım zamanlar da oldu. — O zaman ne yaptmız?. Benimle istihza ediyor: — İşsiz adam me yapar ki?. Tabil yan gelip oturdum. Kardeş- lerim çalışmsa Onların parasmı yedim. Kâh ben çalıştım. Günde bir buyuk liraya kadar kazandı Onlar benim paramı yediler. Şim- di iki senedir evliyim. Artık ça İşmıyorum, İş bulursam evde di- kiş yapıyorum. O kadar... —iİş hayatınızda uğradığınız fena şeyler olmadı mı?, — Oldu... Bir gün çalışmken er- tesi gün artrk gelme deyip ekmek Parasız kalmak! — Başka?.. — Başka, erkek işçi kadar ça, lıştığımız halde erkek yevmiyesin- den çok aşağı yevmiye almak... alışan kadınların İşe gire - bilmeleri için iş sahipleri, nin, yazıcıların veya iş başların hoşuna gitmesi lâzımgeliyormuş, diye bir rivayet var? . — Hayır... Fabrikaya İşçi seçer. lerken, insanm yüzüne bile bak - lübeler arasından geçerek geldik. iz bir tesviyeci us- fabrika - smda amelelik eden bir &adınm salıncak yaşlarında bir çocuk göğsü hırıltılar içinde... Pek müthiş bir bronşit var. Ortada do- Makinenin başmda dikiş diken genç bir kadın ve çocuğu yanm. — Bana naarl iş buldunuz? diye İjeyi şehrin her Türk kadınının iş hususunda en çok meşgul olduğu, ek mek parasını en çok karon- dığı bir tütün deposunda İşçi kadınlar Büro ile fabrika işçileri arasında ne fark vardır? Yazan: SUAT DERVİŞ mazlar, Amerikan vezi gibi sağla. mmi seçerler, Kadın mısm, erkek misin, çocuk” musun, ne umuru?. İş sahibinin derdi, çok dayanık- lı, hamarat, eli işe ve az gündelikli işçidir.. — Çalişan kâdınlara ustaları ve arkadasları sataşırlarmış. — Allah aşkma bayan.. Sen hiçbir depoda, bir fabrikada bu . İundun mu?, Günde önbir saat yıpranan insanların biribirine ka- dm, erkek gözüyle bekmiya me. calleri var mi7. — Ben en genç, en parlak, en İyi zanamlarımı tütlinde geçir - di Bir tek erkek arkadaşınım fena bir muamelesini görmedim. patronunun yatkın Dökü'müş Ağaç Yapraklarından Gübre Yapı acak Belediye temizlik işleri müdürü,| çöplerden azami istifadeyi temin et- mek için, Avrupadaki emsalini de göz önünde bulundurarak, yeni | bir Proje hazırlamıştır. Bu projeye göre çöplerin içindeki bir çok mad- delerden muhtelif yekiide istifade| jtemin edilecektir. Sokuklara dökülen ağaç yaprakla” rından gübre imalı suretile mühim bir menfaat elde edilmesi için de ter tibat alınacaktır, Bu proje tamamile tatbik edildiği saman şehrin her tarafındaki ağaç döküntüleri belediye amelesine top- lattırılacak, bunlar hususi kuyularda gübre haline getirilecektir. Temizlik işleri müdürlüğü bu pro- tarafında tatbika başlamadan evvel bir tecrübe yapık masını muvafık görmüş, bunlar için Kadıköy yakasını seçmiştir. Belediye isin Göp araba ve kamyonlar: İle te- mizlik işleri amelesi Kadıköy — Bös cı İle Kadıköy ve havalisi cihe- i bütün sokakları dolaşmakta ve yerlere dökülmüş olan ağaç yap | rak ve kırıntılarını ayrıca toplamak- tadırlar. Bunlar Fenerbahçede husu- «i bir arsa Üzerindeki kuyuda topla- nilmaktadır. Çöp toplama istasyonları Belediyenin 937 bütçesine şebri- izde asri çöp imha ve toplama İs- tasyonları inşası için tahsisat ko - nulmaktadır, Yeni bütçe ile ilk yapı- lacak iş te bu istasyonların yapılma. sı olacaktır. Hattâ belediye reisliği bedeli 937 bütceslle ödenmek Üzere İşbaşılar da bana fena gözle bak. madılar.. Kadınm kendi üynetin- de olursa o zaman herşeyi yapar amma... İhanm bana, onu da işi, nin başmda yapmaz. İşten çik- tıktan sonra hovardasiyle bulu şur. Çünkü, iş başında kendini ke- paze eden kadi. na ekmek yok. tur, Acı bir gülüş. le — Bizim gibi fakir kızlar, fa» kir kadınlar ilk önce ekmek pa» rasını çıkarmağı düşünürüz. Ek, di da yatağa dinlenmiye bakarız — Halbuki daktiloluk eden, veznedarirk, kasadarlık ve kâti - belik eden bayanlarm büyük bir kısmı, patronları ve arkadaşları ta rafmdan sarkmtılığa uğradıkları - nı söylüyorlar. . — Onlar İliklis giyiniyorlar, LO- kils esanslar kullanıyorlar. Tir. naklarını düzeltiyorlar. Yüzlerini, dudaklarmı boyüyorlar, Tütünde on iki yaşından itibaren çalıtan bir kızm yüzü ise limon gibidir. Par makları çarpdır, Vücudu kavrulur, Üstü ağır tütün kokar, bu kokü ciğerlerine kadar siner de nefesi bile kokar... z Şükürler olsun — Allaha ki biz yine kavrulmamış ta böyle serpile» bilmisi Vaktinde bir koca bül duk, ciğerlerimizi kusa, kusa ge- bermekten kurtulduk . lâpaya di yatıp uyumıya er, biran evvel Boğazı İmar Etmek için. Şirketi Hayriye, Boğazın imarı İçin yeni hazırlıklar yapmaktadır. Bu ara. da Boğaziçindeki iskelelerin kazıktan kurtarılarak karaya alınması düşü » nülmektedir. Beşiktaş, Büyükdere, ve Sarıyer gibi birkaç iskeleden baş- ku diğer iskeleler kezik üstünde ve | birer baraka halindedir. Bunlar Ba. ğaz manzarasının güzelliğini bozdu. ğu gibi sık sık kazık değiştirildiği i. çin şirkete de hayli ağır bir masraf açmaktadır. Şirket, Büyükdere iskelesinin üs tüne yaptırdığı gazinoyu vergisini &- gir bulduğu için yıktırmıştır. Bu yüz. den iskelenin manzarası tekrar bo, zulmuştur. Şirket, hemen bütün te, sisatma, kiraya veriliyormuş gibi ver gi tarhedilmesini çok ağır bulmakta. dır. Vergiden affedildiği takdirde Boğazı güzelleştirecek tarzda zarif bir iskele yaptırmıya hazır olduğunu alâkadarlara bildirmiştir. Mektepler Açıldı Yılbaşı milnasebetile kapanmış bip lunan bütün mektepler dün sabah yeniden açılmış ve tedrisata başla nılmıştır. taahhüde girişmek gartile bu istas o lar: bir an önce yaptırmak tilrinde: dir. İstasyonlar fenni p* haiz bulunacaktır. Gerek toplama, Rerek imi yonlarının projeleri yı apılmıştır. tertibatı da a istaş. ©
