5 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

vi © daki çok esaslı menfaat ayrılıkları © bette hoşlanmaz, fakat kendi alâke- © hamlede çiğnemiş değil midir? Ma Dünya Siyasetinde Dönüm noktası (Başı 1 nelde) anlaşması en mühim bir adımdır. 1937 senesi cidden müsait bir hava İle işe girişmiştir. Bu senenin ilk günlerinde ilk büyük edim atılmış ölüyor: Biri Balkanlarda yeni bir varlığa ve birliğe doğru bir hareket, diğeri de İtalya ile sulh zümresi ara smdaki gerginliği ve anlaşmamazlı ği tasfiyeye uğratacak bir anlaşma... Hakikatte ortada biribirinden ay- rı iki hâdise yoktur. Roma ile Lon- dra, Belgrat ile Sofya arasında çizi- len yeni hatlar, ayni sulh ve anlaşma siyasetinin biribirine bağlı bir neti- Gesinden başka birşey addedilemez. Faşist blok ' dağılmış sayılır şin içyüzü şudur: Faşist bloku i namı altında dünyanm sulhu- ğ Bü tehdit eden teşekkül dağılmıştır. Pek yakm bir zaman evvel, “Avru-| panm mihver hattı Roma ile Berlin| arasından geçen hattır.,, gibi sözler söylenmesine sebep olan çok ateşli Alman — İtatvan dostluğu ve İş be- raberliği şimdilik maziye karışmış» tır. Belki de her iki taraf bir müddet zahiri muhafaza etmiye uğraşacak- tır, fakat işte okadar. Romada atılan adınım mânaar aşi- kârdır. İtalya ile Almanya ayni yo- lun üstünde buluşmuslar ve bir müd. det yoldaşlık etmislerdir. Tülyanın Habeş tecavüzü . karşı sında bütün dünya birleşmiş, müş- terek emniyet namma İtalyaya karşı zecri tedbirlere sartimıştı. Bu vazi- yette İtalyanların dünya yüzünde diğer bir hoşnutsuzluk unsuru olan Almanlarla birleşmesinden tabii bir. gey olamazdı. kizlatana sahip olduktan ve Fransa ile konuş” tu. Her ikisi Habeşistandaki olmuş bitmiş işi tasdike ve İtalya ile em- niyet ve dostluk mühasebetlerine av- dete razı oldular, İşler bu safhaya gelir gelmez Ro- ma ile Berlin arasındaki müşterek cephe hlikümden düştü, bilâkis ara- ortaya çıktı. İtalya ile Almanya ara” sındâ menfaat beraberliği ortadan silinir silinmez, Hitlerin nasyonal gosyalizmi ile Mussolininin Faşizmi arasındaki fikir ve duygu bağları da gevşedi. Faşizm komünistlikten el 'dar olduğu menfaat sahalarında İ- talyan renginde bir faşizm kurula. mazsa Alman renginde bir milli 408- yalizm kurulmasına katiyyen taraf- tar değildir. İtalya Hitler dininin A- vusturyada, Macaristanda, Çekoslo. vakyada, Yugoslavyada, Roman da, Bulgaristanda Xök tutmamasına bütün kudretileel altından çalış mıştır ve çalışıyor. Italyanın tecavüz beklediği yegâne düşman akikatte Italyan arazisine ha- riçten günün birinde tecavüz etmesi beklenebilecek yegâne mem- leket Almanyadır, Almanyadan Ak- deniz ve Yakın Şark istikametindeki .geçit yeri olan Avusturya, Macaris- tan, Çekoslovakya, İtalya ile Alman- ya arasında ebedi bir nüfuz kavga © sına mevzu teşkil edecektir. Yiye- cek te dahil olduğu halde dışarıdan “en İyi şartlarla ham madde tedarik etmek ve mamul mallarma mahreç bulmak hususunda Almanya ile İtal bi Ne biribirlerinin her sahada rakiple- ridir. İspanyada Alman cephesinin “ kuvvetlenmesi Fransayı onekadar torkutursa İtalyayı da okadar kor- okutur. Roma anlaşması İtalyanm İspan- dahil! harbinde gizli kapaklı rol naktan vazgeçmesi ve Alman- yalnız bırakması demektir. En dakikaya kadar Avrupa (sulhü in bir tehlike memba teşkil öden panya bataklığını bu sayede kurut- mak İmkinı hâsıl olabilecektir. Halyaya inanılır mı? talyanmn sulh cephesine iltihak İn amin dir TLaoğrada çıkan Economist Mecmuası beyanna- menin İmzası arifesinde yazdığı bir makalede bundan şüphe ediyor. Di- yor ki: “İtalyanın sözüne nasıl inan- mal? Milletler Cemiyeti misakını, Kellog misakını ve 1028 İtalyan — 'ş ademi tecavüz misakını bir İ bırakmıyacak kadar açık konuşuyor. Fransız Elçisi Ankarada (Başı 1 ineide) niz, dedim, son görüşmeler ve kâdi. #eler hakkındaki intibalarını rica et tim. Ponsot, şen bir çehre ile bana, kar. şımızda, Devlet Demiryollarının yap. tırdığı ve memleketimizin demiryolu fanliyetini gösteren elektrikle tenvir edilmiş sütunu işaret ederek: “— Işık sütununu mu soruyorsü- nuz? Cidden bedii bir zevkin mahsu- HI... Çok güzel buldum” dedi. lu faaliyetinin sembölü olan bu gü.| şel sütun hakkında Ponson,un intiba. leri bu vesile ile öğrenmiş oluyor- dum, Kendisine milli davamızın muvaf. fakiyet derecesini anlatan eser kargı. sında gösterdiği alâkadan dolayı bah tiyarlığımı kaydettikten sonra, Türki yenin bugünkü büyük davası olan Ha tay meselesinin Fransa bakımından, içinde bulunduğu vaziyet hakkmda “TAN” okuyucularını aydınlatmala. rmı rica ettim. Büyük elçi, ayni neşeli ve tatmin edici tavriyle, Sancak meselesinin 1. ki tarafın hüsnü niyetleri içinde nor- mal bir cereyan takip etmekte oldu- ğunu söyledi. Büyük elçi, yarm Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Aras tarafından kabul edilecektir. Tramvay Seferleri Hakkın- da Halkm Dileği Topkapı, Edirnekapı ve Yedikule - de oturan ve tramvayla şehre gelip giden ba'k, belediyeye bir müracaat- ta bulunmuya karar vermişlerdir. Mürcaatın mevzuu Sirkeci ile bu sim ve Harbiyeye kadar İşletilmesi- dir . Harbiye - Fatih hattmda 8 mmta- &a vardır, Sefer ücreti 6,25 kuruştur. Halbuki, Topkapı - Sirkeci arası beş mıntakadır. Topkapıdan kalkan bir İ araba, Taksime kadar gitse bile; Şir- ket yine sarar etmiyöcek, nihsyet 8 mmtakalık bir mesafe fzerinde İşle- mek suretiyle Topkapı, Edirekapr ve Yedikulelilerin beyhude 'iüsrafa girmelerinin önüne geçecektir. Müracaatin bugünlerde yapılması muhtemeldir, Üniversitenin Uludağ Gezintisi makta olan Uludağ kayak gezintisi, bü sene de Profesör Relchenbacb'ın idaresinde Yapılacaktır. Gezinti 17 kânunusanilden ayni ayın 30 una ka. dar devam edecektir, Gezintiye işti- rak etmek istediği halde kayak leva- zımı olmiyanlara Universite bu mal. zemeyi tedarik edecektir. Yol mas- rafı herkesin kendisine aittir. —————— ———— da Habeş Negüsüne dostluk ve sulh teminatı vermekte devam €diyordu. Bu defa Akdeniz hakkında bize ve - rilecek teminatın daha sağlam oldu- gunu nereden bilelim?7,, İngiliz gazetesinin şüphede hiç hakkı yok. Çünkü Mussolini şüphe diyor ki: “Afrikada hesabımız Oka- pandı, Başka yerlerde açık hesapla. rımiz var. Ebedi sulhe inanmıyoruz. Milletler arasındaki müsavata inan- muyoruz. , Dünyada her şey mümkündür u sarih vaziyete rağmen şunu düşünmek lâzımdır ki insan- ların işinde hiçbir hesap ebediyet için yapılmaz. Muhakkak olan nok- ta şudur ki İtalyanm (İngiltere ile beraber yürümekte ve Alman yol- daşlığından ayrılmakta bugün . için büyük ve açık menfaatleri vardır. Roma anlaşması, İtalyaya yeni İktı- sadi kapılar açacak, huzur ve emni- yet verecek, muhtelif piyasalarda Almanların zararına olarak mevki tutmasını temin edecek ve Habeşis- tanı inkişaf ettirmek için Ingiliz ser- mayesi bulmasma medar olacaktır. İtalya, sulh cephesinde bir müd. det yol ve iş beraberliği yapınca, tecavüz emellerini büsbütün tasfiye ederek gitgide bu cephenin malı ola- maz mı? Dünyada herşey mümkün- reşal Bononun yazdığı kitaptan an- z ki İtalya bir taraftan harp i yaparken. “bir taraftan; dür, bilhassa maküs istikamette yü- rümek imkânları kolay ve cazip ol MAZSA,.. Ahmet Emin YALMAN Gümhuriyet hükümetinin demiryo. Üç semte işliyen tramvayların Tak -| Uç senedenberi muntazaman yapıl | de TAN Akdeniz anlaşması italyayı Montröye yaklaştırıyor (Bagı 1 ncide) nutukta şanlaşmanm Akdenizde bir intizam unsuru teşkil edeceğini an - latmışlır . Lopdradaki kanaat, Roma anlaş- masından sonra, İtalyanın Montrö! | mukavelesi ile Londra deniz mukavo- ; lesine İltihakı için daha geniş ihti - maller açtığı merkezindedir. Malüm | olduğu üzere İtalya ecri tedbirler dolayısiyle bu ii meselede tam ro- lünü oynamamıştı. İngiliz Gazeteleri Londr& gazeteleri Akdeniz anlaş. ması hakkında uzunuzadıya mütâ lealar serdetmektedirler. Deyli Meyi gazetesine göre, bu an- laşma yeni müzakerelere destek teş- kil edecek ve Habgistarm inkişafnı | kolaylaştıracak bir istikrazın aktine de yardımda bulunacaktır, Deyli Ekspres gazetesi ayni im - könlardan bahsederek İngiliz hazi « hesinin ecnebi memleketlere borç ver mesine sit olan kararm kaldırması İ ihtimalinden bahsetmektedir. Morning Post, iki memleket filo - sü arasındaki nişbete ve deniz üsleri meselesine tomas edilmediğini yazı- yor. İspanyanın #tamamiyeti Gazetelerin ekserisi, halkı mübalâ- ğaya kapılmaktan sakmmıya davet etmekle beraber itilâfı umumiyetle iyi karşılıyor, Deyli Telgraf, İtalyanm, İspanya» tamamiyetini tanıdığı için Balear â&- dalarınm ve Fasın istikbalini mevzu bahsetmeğe artık mahal kalmadığı. nı, statükonun muhafazası teshhü - dünün de diğer bir takım memle- ketlerin İtalyanın © siyasetine karsı besledikleri “şüpheleri de; ortadan kaldırdığını anlatmaktadır Pariste şüpheler Paris, 4 (TAN) — İngiltere İtel- anlı burada ya, anlaşmasının İmzasr zızmaha olma» sığdan şüphe etmektedir . Bu mahafil ,son hâdiselerin besle denilen ümitleri boşa çıkarmış m - Zumu beyan etmektedirler. İspanyol leri, Almanyanm İspanyaya karşı asla uzlaşma yoluna gitmek niyetin- olmadığını isbat etmiş olup daha dün İtalyan askerlerinin vuruduna dair Cebelüttarıktan gelen haberler, son zamaninrda İleriye sürülmüş 0- lan nikbinane mütaleaları tekzip © - der mahiyette İdi. *Igfal,, mi? Hattâ bazı mahafil, İngiliz - İtal yan itilâflarmı bir nevi "iğfal, diye tavsif etmekte ve bü itilâflarm her hangi esaslı bir taviz (o mukabilinde olmaksızın Jtalyanm Axdenizdeki va» miyetini tarsin etmesine medar Ola * cak mahiyette olduğunu ilâve eyle- mektedirler « Ayni mahafil, İtalyan siyasetinin Almanyanın esiri vaziyetinde Kal - makta olduğunu, zira Almanyanın merkezi Avrupada ve bilhassa Avus turyada İtalyan menafiine şiddeti! darbeler indirebilecek bir o mevkide bulunduğunu ehemmiyetle kaydet - mekiedirler . “Temps,, in bir makalesi Umumi intiba, Temps gazetesinin bir başmakalesinde ifade ve telhis €- dilmiştir. Bu yazıda ezciümle deni - yor ki: İnbiliz - İtalyan itilâfmnamesi, İn- giliz . Fransız siyasetiyle tamamiy- le hemdenk olan ve Hâbeş buhranı üzerine yıkılan ve yerine müşterek İtalyan - Alman faaliyeti | formülü kalm olmuş bulunan eski İtalyan si- yasetine rücu edileceğinden bahse - dilmemektedir . Maamafih bu itilâf, İtalyanm iki büyük garp demokrasisi ile sulhün muhafazasma matuf ve faal bir teş- Tiki mesai yapmasına medar olacak manevi şersiti yeniden ihya ve tesis etmiştir . Avrupada halihazırda mevcut olan ahval ve şerait dahilinde bu hal, na- zarı dikkate almmağa (o şyandır ve İ hattâ bundan. birkaç hafta evvel İmakul surette ümit ve tahmin edile- bilecek bir neticeden çok daha fazla miğmnüniyetle karşılanmış İse de ba| Fi bar itilk fan ailesi. - Alman deniz hâdise *| Boşka bir mekale Le Jurnal diyor ki: Pranaa, bu işte gafil avlanmamak istiyorsa, Siya setini hemen “değiştirmeli. Fransa ile Italya arasında husule getirilmek İ istenen mukarenet, İtalyan - İngiliz itilâfmdan evvel daha kolay ve daha faydalı olurdu , U'homme Libre, İtalya » İngiltere itilâfmın Fransa - İtalya uzlaşması- nı kolaylaştıracağmı o #öylüyor ve şunları ilâve ediyor : “Acaba Londra ve Romsda ayni fikir besleniyor mu?., , Halyada fesir Roma, 4 (A.A.) — Havas muha - biri bildiriyor : 2 Kânunusani tarihli İngiliz - İtal yan beyannamesi ile Kont Cano ve Drummond arasında 30 ve 31 Kânu- nuevvelde tetti edilen o mektupların çıkmadığından ancak bugün öğle ü- zeri halk tarafından öğrenilmiştir. İzhar edilen mahzuziyet çok de - rindir . Bu anlaşmanm ,bütün diğer Akde- niz devletleri arasndaki münase - betlerin iyileşmesine yardım edeceği ni bildiren birinci frkrasınm sarih su | rette Fransayı istihdaf eylediği bil - dirilmektedir . Anlaşma, İtalyaya ticareti ve Do- ğu Afrikası ile münasebetleri hak-| kında istediği teminatı vermektedir. Fakat bilhassa siyasi mahafil, bu anlaşmayı, İngilterenin odoğrudan| doğruya Sovyetler Birliğinin »fifer altında hir Ispanyol Komünist Cüm huriyetinin kurulmasma muhalefet edeceği tarzında tefsir eylemekte - dir, Romada, “milli hâkimiyeti miti. yeye ait statüko, kelimeleri bu suretle tefsir olunmaktadır. Almanyada Bârlin, 4 (TAN) — Salâhiyettar mahâ€i İngiliz - İtalyan itilâfmi hu- sustğbir memnuniyetle karşılamak - tadı . İ Bü sayede, Avrupadaki müşterek | mesaiyi sekteye uğratan engellere nihayet verildiği anlatılıyor. Bu iti - lâfname, daha evvelden yapılmış ol- İ seydi, Avrapanm kalkmması! rıyask birçok hal çareleri bulun - ması kabil olurdu. Berlin mahafili - ne göre anlatma, daha mes'ut bir is- tikbalin müjdecisidir . BORSA 4 İKİNCİKANUN PAZARTESİ Paralar Alış Bit İzi 021,— 20 Gekenlevak kro. RE 1 Silme 1 Mark iy 20 10— İğ. vewet kurana Atm Banknot Çekler Londra Nevyork Paris Milano Brüksel Atina Cenevre Sotya Amsterdam Prag Viyana Madrid Berlin Varşova Budapeşte Bükreş, Belgrad Yokohama Moskova Stokholm Tahoilât ———— Aradolu 1 ve TI kupon kesik ” “ Merkez Banka lstikrazlar Türk Borcu Ergani A. B.C. metni, pazartesinden Oo Evvel gazete| .... AAmeriktda en çok tehlikeye maruz olan san'atlarm biri de banka memur. larıdır. Haydutlar arasıra banka memurlarma taarruz ederler, yüzden bankalar birçok zararlara uğ. rarlar. Banka memurlarmı bü gibi te. arruzlardan korumak için, yeni bir vasıta icat edilmistir. Bu yeni vaa. ta çelikten yapılma bir masadır. Bir hâdise vukuunda, masanm bacakla. ve bu| 9317 — —” | Tehlike cocukları | rmdan birine hafif bir temas ile ma- sanın üstü kalkıyor, bir kalkan gibi geriliyor, bundan başka göz yaşı ga- zi kurşunu atarak mütecavizi bir müd det için bir şey yapmaktan âciz bıra. yor ve zabrtaya teslimini kolaylaş. tiriyor, Yeni korunma vasıtasının bir meziyeti de, bir hâdise vuku buldu. unu gösteren gürlütü yapması ve imdat temin etmesidir. EL ' Bugünkü program Bstanbul : Oğle neşriyatı — Sant: 12.30 Plâk- la Türk Musikisi; 12.00 Havadis; 13.05 Plâkla hafif müzik; 1325 — 14 Muhtelif plâk neşriyati. Akşam neşriyatı — Saat: 17 Inki- lâp dersleri: Universiteden naklen; 18.20 Plâkla dans musikisi; 1930 Könferans: Doktor Esat Raşit tara. fından; 20 Vedia Rıza ve arkadaşları tarafından Türk musikisi ve halk şar- kıları; 20.30 Cemal Kâmil ve arkadaş- ları tarafından Türk musikisi ve halk sarkıları; 21 Saat ayarı: Şehir tiyat- rosu operet kısmı tarafından bir tem- silş 22 Ajans ve borsa haberleri ve er- tesi günün programı; (22.30 Plâkla sololar; 23 Son, Günün program özü Sraronik konserler: 21,40 Nis s-Kot - Dazür: Senfoni; 21,50 Bükreş; Alfred Allessandresku idaresinde; 22,20 Brüno, Prag: Senfo- nik konser. kahl konserler: 11,30 Eindhoven (P. C. J.): Filipe lâboratuvarından nakil; 13,10 Bük- reş: Plâk konseri; 17 Lâypzig: Hafif müsiki; 17,10 Varşova: Prosman or- kestrası; 18,15 Bükreş: Arturo To8- kanini idaresinde (plâk); 19 Lâyp- rig: Şubert, Verdi, List vesaire; 19,10 Bükreş: Plâk konseri; 19,10 Prag: O- pera orkeştoası; 1930 Budapeşte: Salon orkestrası; 19,40 Kolanya: Kü- sük radyo orkestrası; 19,50 Nis — Kot — Daziir: Plâk konseri; (20,20 Varşova : Köylü bandosu ; 20,25 Prag: Hafif musiki; 20,30 Eindhoven (P. C, İ.): Filips lâboratuvarından karı- şik neşriyat; 21 Bükreş: Kilise orgu; 21,10 Breslav: (Sada veren çember) adlı süit; 23,05 Budapeşte: Çigan mu siki 20 Viyana: Julius Bitner saati; 23,30 Lâypzig: Eğlenceli plâk konseri, Operalar ; 15,30 Moskova: Operadan nakil, Operetler; ©, 21,10 Kolonya: Eski ve yeni ope- retlerden, Oda musikisi > 18,20 Stokholm: Şimal musikisi (kuartet) ; 18,30 Budapeğte: o Salon kenteti, Resitaller: 16,40 Prag: Keman - Org konseri; 18,10 Prag: Piyano sonatları; 18,15 Viyana: Şarkı - resitali (piyano ile); 18,25 Varşova: Piyano konseri; 19,30 Belgrat: Viyolonsel konseri; 20 Lâyp zig: Piyano (Haendel, Şuman). Dene musikisi £ 20,30 Stokholm: Kubare neşriyatı; 22 Varşova: (Polonez duns havaları 2345: Kolonya, Varşova; 24,05: Bu- dapeğte (plâk). Trabzon yolu karla kapandı Erzincan, 4 (A.A.) — Geçenlerde. ki fırtmalardan sonra Trabzon yolu karla kapanmıştır. Bir haftadanberi Sıvas - Erzurum I İstanbul postası almamamıştır. 3,10 Lâhti: Eğlenceli musiki; | 20.20 Prag; Orkestra, viyolonsel; 23, | Çobanbeyli Ihraç kapılarımız Arasına alındı Ankara, 4 (TAN) — Çobanbeyli, coğrafi vaziyeti itibarile, bilhassa sark vilâyetlerimizin Suriyeye çıkar « dığı hayvan ve diğer maddelerin ta- bü geçitleri arasında bulunmaktadır. Hayvan hareketlerini kolaylaştırmak ve bu suretle ihraç faaliyetlerini ço gultmak için Çobanbeylinin hayvan ve hayvandan istihsal edilen madde « lerin ihracma mahsus kapılar arasi na İthali kararlaştırılmıştır. Rus General Konsoloshane- sinde Gazetecilere Ziyafet Evvelki akşam Sovyet geenral kon- 8olos. vekili tarafından Türk ge zetecilerine bir ziyafet verilmiştir. Gazetecilerimizden bir çoğu hazır bur lunmuşlardır. Bofra etratisda çok #amimi konus- malar tir. Ge konsolos gi vekili, Tas ajansı direktörü ve baya- nı, Vis konsolos Kemal iKtabof tara. fından söylenen sevgi ve dostluk doh sözlere gazetecilerden Neşet Halil, Nizameddin Nazif, Feridun, . Suat Derviş ayni samimiyetle mukabele etmişlerdir. Tercüme Edilecek Eserler Istanbul Universitesi Rektörli”i muhtelif fakülte ve enstitü profesör- lerine, talebeleri ve Türk ilim Alemi için tercüme edilmesini çok zaruri ad- dettikleri eserlerin tesbit o edilmesi hakkında bir tamim göndermişti. Pro fesörler bu listeleri (o hazırlamakla meşguldürler ve yakında Rektörlüğe vereceklerdir. Mahlüt Yağlara Etiket Konuluyor Yemeklik yağlar içine belediye ta“ rafından hazırlanmış olan talimat « namenin tatbikine geçilmiştir. Mah- 10t yağ satanlar kaplarm üzerine mahlüt etiketi #oyacaklardır. Yağ yaparak satan müesseselerin kontroluna başlanmıştır. İmalâta - ne ve satış mağazalarmdan slına5 nimuneler belediye kimyahanesin * de muayene ettiriliyor. Talimetna * menin tamamen tatbiki için belediye ce bir takip teşkilâtı yapılması mev» zubahistir , . Motosiklet Kazası Tah- kikatı Cumartesi günü Tevfikle arkadaş nın bindiği bir motosiklet Şehzad& başında Selime İsminde oir kızı yari- lamiştı. Müddetumumilik bunlar hak kındak! tahkikatı bitirmiş ve kâğıtlar rini Üçüncü müstavtikliğe vermiştir. Güzel San'atlar Akademisi” ne Gelen Profesör Güzel San'atlar Akademisi hey“ keltraşi profesörlüğüne tayin edile maruf Alman heykeltraşlarımdan po? fesör Belling bugün şehrimize gel” cek, ve Akademideki derslerine ba#” uyacaktır.