22 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

SON JABE Fe adrit önünde sert ve şiddetli Almanya ithamlarını İ ği Rusyanın reddediyor SEVENZA, Madrit civarında dünkü harekâtı şu krokiden açıkça takip edebil rsiniz Londra, 2i (Radyo) — İspanyada bugün vuku bulan hâdiseler hükümet kuvvetlerinin bir'hayli canlılık göster- diklerini pat ediyor. Hükümet kuvvetleri Elleskas mev- kiini âsilerin elinden istirdat ettiler. Bu muharebenin çok şiddetli bir şekilde cereyan ettiği de temin olunmak- tadır. E Asilerin verdiği » ün akşama kadar ümata göre, bu bem- pi- ler yürüyüşe başlamıştır. etin müsaadesi;liği yüzünden hükü- etin tayyareleri faaliyete geşeme iştir, Asilerin kuvvetleri Naval Kar: eroyu istihdaf ettikleri halde gid- Fşrlaninış ve burasım alamazlar” ir. Bütün Madrit kuvvetleri m ane bir mukavemette bulunmakta ir, Asiler, her cephedeki ağır topla- : ve kuvvetlerini Madrite karşı Tki tarafın en müannidane muka- emeti göstereceği yer Naval Karne» olacaktır. İyi tahkim edilmiş olan v mevki Madritten 30 kilometre me- 'ededir. Hükümet kuvvetleri bu evkil bırakmamak için ellerinden elen gayreti sarfediyorlar. . Âsiler, imali garbideki Eskoryale doğru İ- rTlemektedirler. Fakat bu mevkle arşı da taarruzun başladığı teeyyüt tmemiştir. Madritte, gehri müdafaa için büyük ir coşkunluk hüküm sürmektedir Fkek, kadın bütün şehir halkı ayak- hmıştır. Kadınlar: “Erkekler cep- ye, kadınlar geriye!,, diye bağırı Yorlar, Hüküm süren kanaat, taar za geçmek lüzumudur. Nitekim yle yapılmış ve Elleskas mevki rdat olunmuştur. SILERIN ZAYIATI Oviedo'da vaziyet mühimdir. Fa. at orada da şiddetli mMühârebelerin am ettiği anlaşılıyor. Madrit hü. 'Ümeti burada asilerin mühini zayia. A uğradıklarını haber vermektedir. Muhakkak olan bir nokta, iki tara. in şiddetli ve kat'i bir harbe hazır. andığıdır. Asi General Dellanoya göre, âsile. Tin önünde iki hat vardır. Biri Mad- idin dışmdadır ki, bu hat binlerce itralyözle müdafaa olunmaktadır. İkincisi Madridin içindeki hattır. Bu İs siperlerden ve barikatlardan iba- ettir, ZANA CEPHEDE Cumhurreisi Azana'nın Barsolona- & Vukubulan ziayreti dolayısile, bu iYaretin bütün cephelere vuKU bula» $1 bildiriliyor. Fakat Azan, Bar- lana kâtipleri ve muhafızlariyle "imiş bulunmaktadır. Bundan, Orm kalacağı anlaşılıyor. Hariciye Na- 71 Del Vayo, bugün bir beyannamı | ederek, herkesin Madridi müd Maya koşmasını istemiş ve bu Büret Generaj Frankoya cevap vermiştir. düşart teslimini istediğini söylemiş: | İtir. İngiltere hükümeti rehinelerin mü- badelesine çalışmak için elçisine kat'ı talimat vermiştir. Rehinelerin mü- him bir kısmı kadındır. Bunların a- rada mahvolmamaları için iki taraf MÜCADELENİN “ |İ BEYNELMİLEL CEPHESİ Almanya buğün Sovyet Rusyanm âdem! müdahale komitesine gönder- diği notadaki ithamlarma cevap vere- rek, Sovyet Rusyanın silâh ambargo sunu İhlâl ettiğini anlatarak bir sürü hâdiselerden bahsetmiştir. Moskovada fransızca çıkan Jurnal dö Mosko gazetesi bugün yazdığı bir makalede ademi mildahale komitesi. le istihza etmekte ve bu komitenin hareketini “kollektif cinayet,, keli metinin bu cinayete iştirak etmiye - meleriyle tavsif ederek Sovyet hükü- ceğini anlatmaktadır. Macar kabinesinin Beyannamesi Gömböş'ün siyaseti devam ediyor Budapeşte, 21 (Hususi) — Başba- kan, Daranyi bugün hükümetin be - yannamesini okumuş ve hükümet prensiplerinin ölen Gömböşün siya - sal kanaat ve amaçlarınm ayni oldu- ğunu söylemiştir. Gizli intihap usu- lünden evvel naibin ve Alman mecli sinin salâhiyetlerini genişletmek lâ zımgeldiğini, dış siyasaya gelin hiçbir değişiklik yapılmıyacağını lemis, sonra Milletler Cemiyetinden bahsederken 1935 senesinde yapılan 185 şikâyetten yalnız yedisinin kon- seyde görüşülebildiğini kaydetmek - le iktifa etmiştir. Başbakanın beya" watı şiddetle alkışlanmıştır. Türkiye - Yugos- lavya ticareti yete göre Türkiye, Yugoslavya ti-| caret müzakereleri müsait bir suret te nihayet buldu. Yeni muaheğenin yakında İmzası bekleniyor. Yunan Havacı'ığı Atina, 21 — Yunan hava müsteşa- rı bir Alman gazetecisine, Yunanista- nm hava kuvveti her türlü fedakâr- lığı göze âlarak takviye etmekte ol Meral Franko bugü ği be- ko bugün neşrettiği be nnamede, ancak Madridin bilâ kay- Belgrat, 21 (Radyo) — Bir riva - | I Yunan Kralına bir mukavemet başladı KÜÇÜK HARİCI HABERLER unanistanda ( Belediye Reisliği için intihap u- sulü ilga edilmiştir. Relslo - ri hükümet tayin edecektir. aradenizde bir Rumen torpitosunda infilâk ne ticesi 8 kişi yaralanmıştır. ulgar Alansı kabinenin B istifa edeceği şayınları nı tekzip ediyor. ... ariste çıkan Komünist Humanitâ gazetesinin Avusturyaya girmesi yasak edilmiştir » ondra, 21 — Saffıharp kruvazörü Hood Cebe- lüttariktan Maltaya hareket etmiştir. .. ingiliz tayyarelerine ye- İ hi takılan birer motör- le süratleri saatte 500 kilo- metroya çıkarılmıştır. “şe oma, 21 — Alman Em den kruvazörü Cagliri limanına gelerek demi tir. Y eni Macar Başvekili Sin yör Mussoliniye hara- retli bir dostluk telgrafı çek- miştir. Rnloaristanda Siyasi temaslar Kral, Çankot part sine mensup nazırları kabul etti Belgrat, 21 (Radyo) — Bulgaris- tan kralı bugün kabinede Çankof sonra Başvekil Köse Ivanofu kabul etti, Bu ziyaret uzun tefsirata sebe- biyet vermiştir. Kabine yakında bir beyanname neşrederek umumi seçi- mi ne için yapamıyacağını anlata- caktır. Mareşal Mahmut Han Misafirimiz Askeri Tat- bikatta Hazır #ulundu'ar Ankara, 21 (Tan Muhabirinden) — Muhterem misafirimiz Efgan Harbi- ye Veziri Mareşal Şah Mahmut Han bugün muhafız alayı krtaatını teftiş ederek gördükleri mükemmeliyetten dolayı komutan ve subayları tebrik etmişler, sonra Ankara garnizonu k- taatının tağbikatmda da hasır bulu narak Milli Müdafaa Vekilimizle Er- kânharpiye İkinci reisimize ve diğer alâkağarlara takdirlerini bildirmiş” lerdir. Mubterem misafirimiz öğle den sonra Çubuk barajını germişler, saat beşte Erkânrharbiye ikinci rei- simiz Korgeneral Asımın gereflerine verdiği çay ziyafetini şereflendirmiş- lerdir. Ziyafet Verildi Atina, 21 — Faler'de bulunan In- gilterenin Akdeniz filosu kumandanı tarafından Yunan kralı şerefine A- miral gemisi Keen Elizabette bir yafet vermiş, Kral top atımile selâm- lanmıştır. Filoya mensup tayyareler sebahtan akşama kadar süren hava duğunu söylemiştir. manevraları yapmışlardır. ispanyayı Gözden ESKİ İNGİLİ! içinde, fakat başkalarının başrı olabilir. kiden, onun bir takım karışık! mecbur oldular. Avrupanm kaçı, İspanya mücadeleleri Fakat ben, Rusya ile Almas Belçika ile Fransa arasında başlıyan söz diellosundan fazla Ispanya işle. rine ademi müdahale anlaşmasının a- çıktan açığa ihlâli yüzünden endişe ediyor. Şayet Portekiz, İspanya asilerine silâh yetiştirmek için bir arka kapı olarak kullanılmakta devam ederse, bir maskaralıklan farksız kalan ade- mi müdahale anlaşmasının Sovyet Rusya tarafından ihlâl edileceğine ve Rusya tarafından İspanyaya doğ. rudan doğruya silâh ve mühimmat eğine İnanıyorum. his gönderilesi Tus işçileri, ; bunu yapmıya sevkedecektir. K çok hassas insanlardır. Ve lar hükümetlerin! hissi temayülleri en harbe sevketmişlerdir. yüzünde İngiltere hükümeti Rusyanm pro. İ testosundaki ciddiyeti tanımamakla yanılıyor. Ademi müdahale kornüt nin derhal toplanması ve Portekiz a. İlevhindeki ithamları tahkik etmesi için vuku bulan talebi son derece ma kul olduğu halde bu talep reddedil- miştir. Fakat İn/itere harciyesi çok ya- ve çok ağır davrandı. Nitekim Al manyanın, on söne evvelki teslimiyet kâr ve uslu Almanya olmadığınıda çok geç ve ancak bir kaç sadmeden sona anlıyabilmiştir. Galiba buz | ku Buayanın ua uç sene evye Tw Yü gibi kolaylıkla bertaraf edilemi- yeceğini çabuk anlıyamıyacak, Faşist devletler beynelmilei müş- külâtin asiler tarafından okazanıla- vaş v İspanyada bir ihtilâlin patlak verme: u bulması yeni bir şey değildir. Onun dahili müca- deleleri, Avrupanın herhangi memlek: | hattında, | hir tider elunmadığı görülüyor, Uzak tutmamalı Yazan : Lloyd GEORGES Z BAŞVEKİLİ İspanyayı göz önünden uzak tutmamalı- Kendisi gerçi dert na getireceği dert daha büyük , bir dahili den çok fazladır. Es- ıklarına başkaları da karışmıya en kanlı muharebelerinden bir yüzünden vuku buldu. de siyasi bir teşekkül mahiyetindedir ler. “0.0 Asilere ait topların Madrit sokak. larma aksetmesi, hükümet taraftar. larmın akıllarını başlarma getirerek aralarındaki birliği sağlamlayıp sağ. lamlamıyacağı önümüzdeki günlerde görülecektir. Belki de o zaman Yakit geçmiş olacaktır. Çünkü askerleri azırlamak aylara muhtaç olan bir panya hükümetinin cepheye gençlerse bir hafta bile talirp görmemiş bulunuyorlar, Buna larca mukavemet meleri de lehlerine kaydoluna harekettir, Dahili harbin başladığı sırada İs- panyanın asker çıkarmak .için edin- diği bütün cihazlar asilerin elinde idi. İtalya ile Almanyanın Portekiz - yoluyla yaptığı yardım deki teçhizatı arttırdı. İtalyanlar Fa- sa ve Mazurkaya bir sürü tayya göndererek Frank: lerini takviye eti Bu yüzden hava faikiyı elinden asilerin eli i hükümetin ne geçti, .. Franko, azimkâr ve hüneeli bir li- der olduğunu gösteriyor. Buna muka bil ne hükümet tarafında ne cephe e de cephe gerisinde böyle İspanyanm istikbali o Frankonun bu vahşi mücadölödüri afta”Kalan kı Simde ne yapacağına, bilhassa znfe. ri kazanıp İspanya diktatörü #olduk- cak sür'atli bir zaferle halledileceği. ne güveniyorlar. Anlaşılan İngiltere hükümeti de ayni ihtimallere belbağ- İlamaktadır. Buna tehlikeli İdenir kumar sira için İsi, belki de bu yazmın intişarı hede 8on bulmuş olur. Madri vuku bulan mücadele, son safi a varmıştır. Hükümetin derme çatma kuvvetleri Frankonun kumanda etti- ği kuvvetleri püskürtecek olursa İs- yan en büyük fırsatı kaybetmeye, yavaş yavaş husrana uğramıya mah- İ küm olmuş olur, Fakat Franko Madridi zaptederse İspanyanın en büyük kısmını ele ge- girmiş olur. Fakat dahili harp böyle- likle bitmez, Çünkü O Katalanlar, (Basklar ve Asturyalılar kendi ülkele rinde mücadeleye devsm ederler. Yal niz bunların muzaffer diktatörün as- kerlerine mukavemetleri şüphelidir. Sonra Frankonun diktatörlüğü, Mad ritte yerleşmesi üzerine, asıl hükü. met olmak üzere tanmmak İstiyecek- tir. . Son haftalar zarfındeki askeri hâ- j iseler Madrit hükümetinin aleyhin- İde idi. Çünkü İspanyanın en güzide sabitleri ve askerleri asilerle beraber Jolduktan başka bunların aralarında gaye Ve hareket birliği vardır. Başla rındaki İiderler de liyakatlidirler, Şi, mal ve cenuptaki asilerin birlikte ha- reket ettikleri, tâ başlangıçtan belli idi, Hükümetin tarafındaki nizami za- bitler az olduğu gibi salâhiyetli ge. peraller ve muallem askerler henien biG Yoktur. Askerler derme çatma dr, talim görmemiştir. Her filke ken dine Böre asker toplamış bulunuyor. Bunlara ordu demek caiz değildir. Ra dikalletden, sos; lerden v n lerden, anarşist © komünistlerden müteşekkil Jolan bu kümeler, biruz derlenmiş ve | toplanmış, kendilerine zabitler ve ku mandanlar seçmiş, görünüyorlarsa tan sonra tutacağı hattr harekete bağlıdır. Frankonun neşrettiği ıslahat prog ramı iyi olduğu halde mukavemet karşısında kaldığı takdirde vereceği partisine mensup nazırları kabulden | İspanya dahili harbinin ilk safha, | “eza çok şiddetlidir. Fakat Frankoya taraftar olanlara bakarak, intikamından kurtulacak o. lanlara karşı sözünü tutacağma ina- namıyorum. Asıl facia şudur: İki taraftan ban Bisi kazanırsa, kazansın müfritlere, yani ya sağın ya solun müfritlerine J alt olmasıdır. Başvekil Ankaraya Dönüyor — Başvekil Ismet İnönü, Manısadan buraya geldi, halk tarafından sevgiy- İle karşılandı ve derhal şu arzuyu gös- terdi: “— Çiftçileri toplayın. İstediğim şey: herkesin her derdini ortaya dök- mesidir, Kimsenin akıl vermesine Ji. vam yok. Herkes kendisi söylesin.,, Sonra Merkez, Bürhaniye, Susur- luk, Sındırgı çiftçilerini teker teker dinlemeye başladı. Bu arada ekilen ve ekilmiyen arazi miktarmı, neler e- kildiğini, ne mahsul alındığını, kaç kişi çalıştığmı, dönüm başına olan masraf ve geliri inceden İnceye sor. du. Her cihs hububat ekenleri takdir etti. Yalnız düzgün hesap tutmıyan- lardan şikâyetçi oldu ve dedi ki: “— Gelecek sene santimine kadar mazsanız devletin besabr da sağlam olmaz.,, Başvekil, müteakiben doğru Anka- raya hareket etti. Tarihi Eserler Tekirdağı, 21 (A.A) — İstanbul - Edirne asfalt yolu yapılırken Tekir. dağı hudut noktasında tarihi bir 5y İda askeri bir kuvvet olmaktan ziya- yolu enkazı ve Romalılara ait bir heykel bulunmuştur. “) zavallının önüne, | Balıkesir, 21 (Tan muhabirinden) | hesap isterim, Hesabınızı sağlam tut-| 7 ——. “FELE Yadırgıyoruz! — (Dostum! Dedi) yüzüme gülüp ardımdan ağzına geleni söyliyen; ye. gözünü dikip haset eden; gördüğü zaman görmemezliğe gelen; ciddi muhabbet yerine caali tehes. sümlerle dostluk vazifesini yapmak istiyen; yapabildiğimi beğenmiyen, İ yapamadığını âleme yayan; cikarken eteğime yapışan, inerken çelme atan; kendini bir sizara kâğıdı üstün gö. rünce tepeme binen, kıl kadar altta örürse hâkipây olan; beni benim için seyemiyen; kusurumu b'ç unut. mıyan, fakat meziyetlerimi bir tür. Ii hatırlamıyan; Kendine asil bir duygu edinebilmek için benim şayanı merhamet hale düşmemi İstiyen bir muhit ile o kadar sarılmış bulunu. yoruz ki artık senin bana hürmet etmen, ıvezsiz muhabbet göstermen; beni en uzak yerlerde hatırlaman; u. zun müddet biribirimizden cüda düş. tlkten sonra kavuştuğumuz zaman gelip yüzümü gözümü öpmen İnan ki hoşuma gitmiyor. Hoşuma gitmiyor diyâ işime gelimyor. Zira yadırgayo- rum, Ben, biz böyle şeylere #1SMŞ değiliz. Baskasmın kundurasını KİyMİŞ İ gibi tedirgin oluvoruz. Vazgeç bu baska âleme a't huylardan da sen de bizim gihi ol? Ti num hüklüm- lerimizde bir de se parantez açmak külfetine girm'yelim. Bu Y: dırgadığımız dostluk ve insanlık tavır ve tarzlarından ne sen kâr edersin, ne ben! Pana, Şuna, buna anladığ! mz dilden görüs! Alşmaığımız mu“ ameleyi yap! P:k rica elerim. Ve beni ağrı uçik bıraktı. gitti Dün Karıköyden Tüvele doğru gi- derken bir vak'anm sohlli öldüm. Elindeki değnekle övüne yoklayıst- na ve kolunda sarı Püzvanda mai ran gözleri göremdiği anlaşılan bir yayakaldırımı ü- zerine Yıkılmış, kaldırım taşlar gele di. Taşlar gelmedi, âma taşlara doğ- ru yürüdü ve ummadığı bir yığın kar- Şısında kalan ayağı çarptı, sendeledi. Tam o sırada yanmdan geçen bir yol cu âmayı tuttu ve herkesin yapacağı bir hareketle onu taş yığınının açığı İ na getirmek için çekti, Ama açtı ağ- Zaniz — Ne eşek gihi çekiyorsun be he- rif! Önümde ne varsa söyle! Baska şeye karışma! — Ren sana iyilik olsun diye... — İyilik böyle hayvan gibi yapıl. maz. Bu beklenmedik muameleye ma - Tuz kalan adam şu cevabı verdi. — Affedersin! Ben seni kör san- dırdı. Halbiki sen namkörmüssün! FELEK em e NASIL YAZIYORUZ? | Nihayet başlangıç ve sonu en fazla |bir yüzyil içine gömülü olan fani bir | yaşayışı, hayattan zevkalabilen kaç senesi dardır ki, bir incir çelirdeği İbile doldurmıyan tüzum kendimizi rahatsız ediyoru mil Sena Ongun, Gündüz, Birinciteş- rin 1936, Muharrir: “En çok bir asır siren bir has yat, demeyi pek mi kısa, yoksa çirkin m3 Palmuş kl, onu bir yığın sözle süslemeye kalkmış? Ama, bakalım bu süsler sözü çir- inleştirmemiş, manassnı bozmamış mı? Çirkinleştirmiş; çünkü buradaki “nihayet, le "'en fazla,, bir manadadır, biri tenilamılmı: <8 ötekine lüzum kalmaz. “Kn fazla, dan evvel yine © manadaki “nihayet, kelimesi: Bİ görünce onun cümlede başka bir vazifesi olması ihtimalini düşünüyoruz, zihinimız karışıyor. çok, yerine “en farla, de. mek te hiç iyi olmuyor. “Başlangıç ve sonu hir YÜZYIİ içine gö. Başı ile sonu yüzyılın İçinde “iç, ında mı? “Gömülü. ye gelince; ç syatım en çok yal süreceği ra bir de “eyi sıfatını ilâveye ne lüzüm görülmüş? İN “Yâşayış,. ne demektir? Sadece vr demek olsa muharrir **... yaşayışın, haz: demesi “Yaşayış. yaşama ifeç de vivre, demekse “b işi ne? Zihnimiz karışıyor v. muyaruz. Daha doğrusu, maher ie? 2 melerini, manasını düşünerek izin sanıp anlamamak lâztm. pan Anlıyoruz: K. C, 5, Ongun: Vüren hayatım gey gk istemiş. PE m r İncir çekirdeğ dedikten sonsu da sâU zursazdur. zun cümleye düşm Mi severim. Fakat İ gümlelerin çoğu k lelerdir, | B. Cemil Sena On, övle biz şey söylüye > bi | gParılarımız da esasen elde & nsz olan bir taki olduğumuz için salam lerden ma Hayalden mahrum olmak. Yan yül ettiğimiz, özlediğimiz çeyleri cum olmak... Anlıyoruz, fake 0 niçin kelimeleri mluorta kulla sa biz: “Ne zaman hava var an 7orğ. ö hayat, “En çok bir ietesi vardır bile 4 < öldarmı Tüzumsiuz,, ü elbette iğ şman değ dikkat edin atıkla şişiril, ilim; hatti o- bizdeki uzun miş kıa cürm aşağıda da mesi im. rum “tahayı *m mah. de Yok ar güzel, ben yok sözün de: “Bahar lelere?,, demek Ahfeş okumak kitap mevsimidir, İei olduğunu pek im b