9 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—— 9.10.986 Madridin Muhasara Çenberi Daralıyor Oviedoda Hükümet Kuvvetleri Asileri Fena Halde Sıkıştırdılar e, Se yale, G Yfanzanares k Ti, ww nn sEones “T nca 1 oTorrelaguna " & İ WatmeharWeyo Etrafındaki mahasara gemberinin sıkıştığı haber verilen rit ve civarı Londra, 8 (Hususi) — İspanyadan gelen son haberlere göre âsiler Mad. rite karşı taarruz için hazırlanmağa devam ediyorlar » Şimdiki halde âsiler Madriti şimal, çenup ve garptan ihate etmiş bulun- maktadırlar . Asiler Santa Kruza mevklini de el. geçirdiklerini (o haber veriyorlar Asilere ait ihata hatt: Madritin 25 ile 40 mil ötesindedir. Toledoğan ha- reket eden âsi kuvvetler ,mühim bir müstahkem mevki sayılan Eskalana- — lülimimsz EEE militan amir ila mühimmat almışlardır . Havsa ajansınm Madritten verdiği malümata göre, hükümet milisleri lerinde top, tank ve tayyare bulun - madığı için Santa Kruz'u terketmek mecburiyetinde kalmışlardır. Asiler tarafından buraya iki Fas taburu, bir şmotörlü Lejyon Etranje taburu ve tayyareler hücum etmiştir . Hükümet kuvvetleri burada bir tü. zağa düşerek az kalsm kâmilen e. sir oluyorlardı. Bu küvvetler kurtul. muş ve Santa Kruzun cenubundaki yüksek mevzilere yerleşmişlerdir , Hükümet, bilhassa Aranjvezi tah- kime ehemmiyet vermektedir Bir habere göre Aranjuez'deki müâvzileri teftişten dönmekte olan , Largo Caballeronun otomobili âsi bir tayyarenin takibine uğramış Ye nazır ölümden güç kurtulmuştur. Tayyare otomobilin üzerine birçok bomba atmış ise de, hiçbiri tayyare uzaklaşıncıya kadar bir köprünün al- tına sığınan Caballeroya isabet etme- miştir Oviedoda 80n derece şiddetli mu- harebeler devam ediyor. Hikümet kuvvetleri sevkulceysl mühim bir mev kii işgal eden haPİshaneyi muhasara altına almışlardır. Simdi buradaki gilâh fabrikasını el8 Beçirmeğe uğ - Fakat âsiler de fabrikayı canla başla müdafaa ediyorlar 'Asiler, İspanyanın Şark sahilini de- nizden bombardıman ettiklerini ha - ber vermektedirler Metaksas Garbi Trakyada Bir Nutuk Daha Söyledi Atina, 8 (TAN) — Garbi Trakya atletizm bayramını açmaya giden Başvekil Retaksasi Gümülcinede hü- kümet adamları ve müftü karşıla - mış, Başvekil bir gutuk söyliyerek: “. Yeni rejim, komünizm tazyi- kini yok etmiştir. Mili müdafaa kuv- vetlerimize ehemmiyet (veriyoruz. Maksadımız harp yapmak değil, ken- dimizi müdafaa için kuvvetli ve hazir bulunmaktır. demiştir. KÜÇÜK HARICI HABERLER A Vusturyada vatanpar - verler liderlerinden es. İ ki binbaşı Fey Prens İİ Strahemberg arasındaki ihti- | lâf şiddetlenmiştir. İ ! üteveffa Macar Başve. kili Gömböşün cenaze merasiminde Alman Devlet Reisi Hitleri Hava Nazırı Gö- ring temsil edecektir. .. Imanyanıni Londra el- giliğine tayin edilen Hitlerin mahremi Fon Rib. bentrop bu ayın 25 inda va- zifesine başlıyacaktır. : ransız bankası iskonto fiyatını yüzde iki bu- çuğa indirmiştir . : 5 : anzigde sosyalistler a- hürat devam ediyo; . leyhine başlıyan teza - Yeni Tuna Köprüsü Bükreş, 8 (TAN) — Burada nazır. İler heyetinin evvelki günkü içtimam- da, Romanya ile Yugoslavya arasında Tuna üzerinde kurulacak köprünlin inşası mukavelesi tasdik edilmiştir. | Fiistinde Dün Kanlı Çarpışmalar Oldu Tayyareler Faaliye'te Hicaz Kralı İbnissuut Sulh İç'n Tavassuta Başladı Kudüs, 8 (Hususi) — İngiliz kuv - vetlefi ile Arap çeteleri arasmda bu- gün de dövüşmeler oldu. Karmel dağı civarmda 200 kişiden müteşekkil bir Arap çetesi takip olunmakta ve tay- yarelerle iltica ettiği yerlerin keşfine çalışılmaktadır . Hayfada bir Arap polisi vuruldu. Kudüste bir Arapla oğluna birer kur- şun isabet etti, çocuk öldü, Seyit Tâ namında bir Arap lideri de bugün bir Arap tarafmdan vurulmuştur. Seyit TA umumi grevin en belli başlı mü- dafilerindendi . Suudi Arabistan hüklimdarı İbnis- sud tarafndan Araplarla İngilizler arasmda sulhü temin için gönderilen elçi Seyit Kemal Kâsip bugün Kudü- se muvasalat ederek Arap komitesi- le müzakereye başladı . Arap elçisinin başladığı müzakere- ler ortalıkta nikbinlik uyandırmış ve sulh ihtimallerini kuvvetlendirmiş - tir. FİLİSTİN ve CENEVRE Cenevre, 8 (Hususi) — Milletler Cemiyeti asamblesinin siyasi komi- tesi İngiltere tarafından o Filistine gönderilecek tahkik komisyonunun bitaraflığına itimat ettiğine dair bir karar vermiştir , İNGİLİZ AMPLEFSİ Londra, 8 (Radyo - TAN) — Â- | mele Konferansı bugün Filistin mese- İlesini mitxakere etmiş ve bu memleke Filistinde ihtilâlci Araplardan birkaçı karakola sevkediliyor tin Arapları ve Yahudileri hognut edecek tarzda inkişafı lehinde çali$- mak icap ettiğine ve karışıklıklara karşı gelmek lâzm geldiğine dair karar vermiştir , GENERAL DİLİN BAŞI Röyter ajası bildiriyor : İ Bir şaylaya göre ilistinde âsi A- İgeneral Dilin başını getirecek olan İArap fedalsine 500 altın mükâfat İ vermeği vadetmişlerdir. Liret Düşünce Ankarada Bir Komisyon Vaziyeti Tetkik Ediyor Ankara, 8 (TAN muhabirin - düşürülmesi üzerine Hariciye, Mali- ye ve Bisat Vekâletlerile Merke Bankası mümessillerinden mürekkep bir heyet toplanmış, vaziyeti tetkik etmeğe başlamıştır. Maksat çoğul - miş bulunan ihracatımız üzerinde X relin kıymetten düşürülmesinin tesir yapıp yapmıyacağını ve alınması İ- cap eden tedbirleri tesbit etmektir. Italyan hükümetinin takas usulü ti- caretten vazgeçmek İstediğini bildi- ver haberler burada hayret uyan - dırmıştır? Romadan yeni malümat bekleniyor. İraplar, yeni İngiliz başkumananı| den) — İtalyan parasının kıymetten | Rejiminin yeye Genişlik Bu İki Hükmün nuşunca li, geniş kında iktısadi ve mali bir rince bu ii On, on iki gün evvel bu mühim ma- M gazete namma memleketimize ge - len O. M. Smiloviçi, yaşının gençii- gine rağmen olgun bir gazetecidir. Kuvvetli bir tahsilden sonra çok 0 kumuş, çok gezmiş, çok görmüştür. Bir kaç mlhim lisana tamamiyle hâ- kimdir. Fazla olarak da önündeki tetkik sahasına kendini cank bir şevk ve alâka ile atıyor, iyi düşünül. müş, yapılmış İşler karşısında heye- can ve haz duyuyor , (Finenşiyel Taymis) her gün erkar, Satışı iki Yüz bindir. Fakat abone. leri, bankalar, şirketler, mllesscseler olduğu için hakikatte milyonlarca o- kuyucusu vardır. Bu gazetenin Lon- dra iktisadi âleminden hı is al mak için kullandığı muhbirlerin ye- künu yüz ellidir. Her muhbir, iki, üç mühim şirketin işlerini ve muame- lelerini yakından £akip etmek ve bun- ların fasliyetine dair O günü gününe doğru, anlayışlı yazlar yazmakla mü- kelleftir. Gazetenin bütün mali mer- kezlerde büroları, adamları vardır. (Finanşiyel Taymis) in bizi tanı- ank ve tanıtmak İstemesi tesadüfi nn e e minde husule gelen yeni alikalar kan» sısmda' bu mühim mali gazete, Tür Kiyeyi tanımak ve okuyucularını ten- vir etmek ihtiyacımı duymuştur. GRUPLARLA ALAKASI YOK Dün Mister Smilovici ile Tstanbul klübünde görüştük, Bize şunları söy- | ledi; — Her şeyden evvel şunu söyliye- yim: Benim seyahatimi İngili» mali Eruplarınn Türkiye seyahatleriyle karıştırdılar, Benim ve gazetemin bunlarla hiç bir alâkası yoktur, Ba- na gazetem: “Türkiyeye git, gör, Yaz!,, dedi. Ben de geldim, gördüm, Yazacağım. Sade bir gazeteciyim. Mülâkat vermek için salâhiyetim, nesre değer bir fikrim yoktur. Fakat Mademki istiyorsunuz, şahsi intiba. lârımı bir meslekdaş sılatiyle anlata. yım: Ben gencim, Ankara gibi muazzam bir eserin ne kadar az bir zaman zar. fında yaratıldığını görünce karım kaynadı, galeyanlı bir hayranlık duy- dum. Türkler bir şey yaratmak iste. dikleri zamanda nerelere kadar gide. bileceklerini Ankara isbat etmis. lerdir. > Ankarada Başvekil İsmet İnönü ta. rafından kabul edildim. Başvekilin | sahsiyeti karşısında çok derin, çok| saygılı intibalar duydum. Ziyaretim | tatil günlerine rastgeldiği için Veki ler Ankarada yoktu. Kendilerini zi- yaret fırsatından mahrum kaldım. Merkez Cumhuriyet Bankası, Sümer ve İş Bankaları umum müdürleriyle, maden arama idaresinin umumi mi- düriyle görüşmekten çok istifade et- tim. Bilhassa Bay Sümer bana üç Sastten fazla vakit ayırdı ve beni bi- rinci ve ikinci beş yıllık plân hakkın. da tenvir etti, Matbuat genel direk. törü doktor Törün delâlet yardı. nımdan çok müstefit oldum, TÜRKİYEDE DEMOKRASİ Benim, kendi intibalarım kısaca Şunlardır: Harici âlem Türkiyedeki rejimin mahiyetini kavramamıstır. Türkiyedeki diktatörlükten bahse- denler vardır, Bu telakki yanlıştır. Türkiyede hüküm süren ruh, temiz bir demokrasi ruhudur. Idare kuv-| vete değil, sevgiye ve itimada daya- mukadderatmı Atatürk ve arkadaş ları, çok dürüst prensiplere ve yük- niyor, Rejimin başında, Türkiyenin | “ Harici Alem Türk Manasını Anlayamamıştır,, “ İkinci Beş Yıllık Plân Türki- Getirecektir. Kaili Finanişyel Taymisin Gönderdiği Muharrirdir Çok mütevazi tavırlı bir genç... Kendisile biraz ko. şunu keşfediyorsunuz: Karşmızda olgun fikir- Niş görüşlü bir müdekkik var... (Finanşiyel Taymis) gazetesi, memleketimiz hak- tetkik yaptırmağa karar ve. Sİ yapacak muharririni çok iyi seçmiştir. idare ediyorlar. Rejimi idare eden. ler bence bir diktatörlük grupu deği), mümtaz bir fikir ve gaye adamları grupudur. Bu sayede inkılâp hareke. ti çok büyük bir isabetle tanzim edil. miş ve birçok içtima! ve İktisadi ham leler hiç benlenmez derecede kısa bir zamanda o muvsffakiyetli vardırılmıştır. Bence iktisadi bakımdan Türkiye en müşkül seneleri arkada birakmış. tır. Sınai inkişafı hedef bilen bir rinci beş yıllık plândaki fabrika ku. ruluşları hiç şüphesiz memleket için Yizımdı. Fakat ilk zamanlarda bü- tün bu tesisat, memleketten döviz cık masına sebep oluyor ve İlk hamlede iktisadi bünyenin üzerinde ağır bir yük tesiri yapıyordu. IKTISADI GENİŞLİĞİ İkinci beş yıllık plân bilâkis bir. çok iktisadi yüklere karşı müvazene kuracaktır. Bu yeni pl$nda Türtiye- hİN maden servetinin pazarlara çı- karilması, ziraatin inkişafı zirai mahsullerin miktar ve nevi bati le ıslâhı vardır. Bu plân tatbikatı iler. ledikee memleket hiç şüphesiz geniş- lik duymaya başlıyaciktır. ifasını unutmıyalım ki Türkiye iktisadi kalkınma bâreketine müsait bir zamanda, müsait techizatla — gi. rişmiştir. Ankarada maden arama idaresi gibi idarelerde gördüğüm âletler ve techizat hep son sistemdir. | Türkiyeye ne kadar makine girerse | hep en son nevidendir. Halbuki di - ğer memleketler mevcut eski techiza. tile iktifa mecburiyetindedirler. Mev- cut eski sistem makineleri ve techi- zatı birdenbire kaldırıp yerine yenisi. ni İkame edemezler. Türkiye, yeni- neticelere le böyle bir üstünlük temin ettiği gi- bi hariçten muhtaç olduğu te mü- lehassısları da bugtin pek İyi şerait le temin edebilir. Her tarafta müte - hassıs maaşları ve mütehasawlarm talep ve iddiaları düşkün bir halde- dir. İDEAL ŞERATT İngilterede Türkiye hakkında mev. cut vaziyet şu şekildedir: İngiltere. ae ihraca mehya sermayeler vardır. Bu sermayelerin gidebileceği sahalar mahduttur. Bazı yerlerde asayiş ve emniyet yoktur. Bazı memleketlerin teahhütlerini ifa etmesi hesaba ka- tlamaz. Bazı sahalardan iyi verim alınamaz. Diğer bazı yerlerde İngi. liz hayati menfaatleriyle mevzii men- aatler müvazi değildir. Türkiye bütün İstenilen şeraiti te- min eden pek nadir memleketlerden biridir. Bir İngiliz o sermayedarımın Türkiye hakkında üzerinde duracağı yegine mühim mesele, İngiliz - Türk Xleringinin iyi yürümemesi ve İngil- teredeki alâka sahiplerinin o normal dir müddet zarfında paralarını ele ge- çırememeleridir. İngiltereden ayrılmazdan evvel Fa- Kurdoğlu ile bir mülikat yapmış- tum. Bana izah etti ki, İngiliz Jirala- rınm birikmesine sebep, kleriug an- laşması tatbik edilmezden evvel eski geraitin 15 gün için devamına müsaa- de edilmesidir. Bir çokları bundan istifadeye kalkışmış ve “Yunanistan ve Mısırda stok halinde bulunan İn. giliz malları Türkiyeye #kmıştır. Bu #normal vaziyetin husule getirdiği tutukluğa elbette bir çare bulunacak. tr, Benim vazifem, bir seri makale hak kında kanastlerimi yazmaktan fba - sek memleket gayelerine dayanarak rettir. En büyük emelimde tekrar Türkiyeye gelmek ve bu yeni, güzel den bir iktisadi kalkmmaya girişmek | E HEK ia ama ar HEME MR Şehrin Gürültüsü Atina şehrinde siyasi gürültüler ne kadar kesilmişe benzerse benze - sin başı sükünete alışmış bir yaban- cr için oranım gürültüsü , tahammül tüketen bir şeydir. Ben Atinayı 980 danberi tanırım. O zamandanberi her seyahatimde bu şirin şehrin şamatasından dalma bi- zar oldum. (Gerçi İstanbuld yakm vakte kadar gürültüden yet elmede idim. Amma Allaha şükür artık bizim şehir de gürültüsüzler arastıs girmi- ye başladı.) “aş, Galiba Peyami Safa bir şehrin gü- rültüsünü onun canlılığına delil ola- rak ileri sürmüştü. Yalan değil; Ya- lan değil amma her canlı bir çıkarırsa yer yüzü cehenneme Diyecek şu ki Atinanm gi de artık yerli yabancı hemen sin şekvasını mucip olmus sehir otoritesi gürültü He mücadele- Ye karar vermiş ve bilhassa otomo - billerin üzumsuz yere klikson «ak | malarını menetmis, Lâkin sokak or- tasmda dolaşan halk okadar ki kaza ihtimalleri artmış » Bunun üzerine mâtbuat ve turiz. * müsteşarlığının Atina $u mealde bir tebliği çıktı: “Gürültüye ve bilhassa kidkson çal ma mübalâğasına karşı alman dvi birser, sokak ortasında durup görür şen, münakaşa eden ve hatlâ yezete okuyan halkın bu fena itiyatlariyle karşılaşmıştır. Binaenaleyh, bu yüzden vukuu çok muhtemel kazaların önüne geçmek i çin yayaların sokaklarda durmayıp yürümeleri ve bir taraftan öteye yö gerken caddeyi amuden katetmeleri tavsiye olunur. Aksi halde yayalar hakkında da şedid tedbirler alınmaya mecburiyet hasıl olacaktır. , Vaktiyle İstanbul belediyesi gürül. tüye karşi yürürken aldığı tedbirleri kritik edenlere Atinanın buzrünkü vas #iyetini gösteririm. Atinada motörlü nakil vasıtaları bizden çok, bizden se- ri, yollar bizden kalabalık olmasma rağmen belediye klâksona karşı ha. rekete geçmistir. Görülüyor ki klükson artık lerde yaşamıyacak bir İM # Değerli muharrir Fazl Ahmedin eskiden yazlığı intişar etmemiş bir kısım yazılarını gazetelerde okuyo ruz. Güzel geyler.. Ne Yazık ki şimdi yazmıyor. Bu teessür duyarkeg Şu fikra hatırıma geldi; İyice derhatır etmiyorum. Ya Sara Bernar, yahut Sesil Sorelin evine davetli olan bir üktedan gene elliyi geçmiş ev sahibesinin gençlik resmi. ns bakıp içini çekmiş. Kadın sormuş: — Ne dersiniz? — Simdi o zamanki gibi olsaydı niz ne İyi olurdu ... Kadın cevap ver. miş; — Açmayın o bahsi! Ona ben &iz. den fazla teşneyim. Lâkin mümkün mü? E, B. FELEK NASIL YAZIYORUN? Onları (karı ile kocayı) mustarip eden çiçek hastalığıdır ve genç kadın bu hastalığa tutulup yatağa düşmüş. tür. Ağının henüz keşfolunmadığı bir devirde çiçeğin yapacağı tahribat ya, lümdur. Kadınmağızın da bir iki hafta içinde yüzü delik deşik olur, gözleri akıp körleğir... — M. Turhan Tan, 7-10 - 1936, imi Tan'ın bahset. Anlaşılıyor ki B. T, tiği tahribat, çiçeğin Targıt tahribatlr.. Fakat ML ANOM ra en sonr . İekieı za A vabkmrietini mlinlanı e | 3 Günkü ayr | dir. Bu, bir dil hatayı göl yetek- siniz? Haksızsmı, » X:. çünkü: “Aşının heni keşolunua ii in > kayunca, mülk 77, 170 başlıyan cümleyi o- irin hastayı barakıp hasta. ei baha bu saretle İcra ettiği baki Böyle bü eedeceğini sanıyoruz.“ Mah. yeti yok; o cümleyi “ badan,, koyuvermi, n mir zum yoliken git. Kari böyle hiç bir Tiz ler birer dil hıyaşıııacak cümleler, kelimel l ağdır. Ahfeş | i çalışma ve uğraşma sahasını. yakından tanıtmaktır, İngiliz ye ve tesebbüisinün Türkiye tikçe fazla bir ölçüde alâkad, cağıma kanlim.,, daha serme. ile git. ar ola- . Mister Smiloyiçi İmizden ayrılıp Londraya dö: mma 4 ei id bu sabah şehri . »