9 Ekim 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Bugün 12 sahife 2 nci sahifcde: Siyasî İcmaL 5 inci sahifede: Bır gezintiden notlar Ali Kâmi Akyüz. Şehircilik köşesi V. Bırson. 6 ncı sahifede: Sancak Türkleri Kandemir, spor. V J Jfll umhuri . .c, : 4457 İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Lstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 n ÜUIÎia İJ n l9üO Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366. Tahrır heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı 24299 . 24290 K.. Buyurun Majeste, Habeşistanda bir tahttan burada bir koltuk elbette daha iyidir! lspanya Işi sarpa sardı <*#f* ' * Rusya, Faşist devletler yardımı devam ederse hareketinde serbest kalacağını bildirdi Ihtilâlciler Balear adalarını Italyanlara vadetmişler. Madrid üç koldan sarıldı Madrid 8 (A. A.) Havas A jansı muhabirin den: Ellerinde top, tayyare ve tank bulunmıyan milis kuvvetleri, Santa Cruzu terketmek mecbu riyetinde kalmışlar dır. Mılisleri, şehn terke mecbur eden kuvvet, iki Fas taburile bir motörlü lejyon etranjer taburu ve tayyareler dir. Hükumet kuvvetleri, azkalsın tank lardan yar3ım gÖ Madrid uzerıne yürümekte olan nasyonaîistler bir tstasyonda ren ve çevirme hareketi yapan kuv dileceklerdi. By sebebe binaen akşama vetli bir kol tarafmdan tamamen ihata e[Arkası Sa 8 sütun 1 d«l İki gün evvel şehrimizden ayrılan Büyük önder Atatürkün Ankaraya muvasalatları intıbaları Selim olan ve Olmıyan aklm Iki kutbu Sancak üzerindeki hakkımızdan kat'iyyen emin olarak her kese sabtr ve sükun tavsiye ediyoruz. îstikbali çok vekarlı bir azim ve kararla karşılıyabiliriz. . . . . ,'<•' ANTAKYADA TAZYIK Türklerin hakları boyuna çiğneniyor Fransız memurlarının sistematik hareketleri neticesinde cenub Türklerinin arazileri de yavaş yavaş eilerinden çıkmağa başladı Hazin bir yıldönümü Dost Yugoslav Kralı Aleksandrın ölüm günü u ıki kutbun bıri Fransada, Parıstedır, dığen de Surıyede. Ev\elce de bu sütunlarda kaydetmiş olduğumuz veçhıle Fransanın Suriyeye memur ettiği manda memurları orada çok kere merkezi hiçe sayan bir nevi istiklâlle hareketi ıltızam etmışler ve Suriye ülkesi sanki kendı şahsî malıkâneleri imiş gıbi iş görmüşlerdir. Panste makul ve mantıkî olarak görüşülen nice meselelenn Surıyede tamamen aksi yapıldığına defalarla şahid olmuşuzdur. Bu vaziyetlerden bir modelin delilleri dünkü sayımızda celi hatlarla ılk sayfamrzthr yer almış bulunuyordu: Başyazımızda Fransadan İskenderun, Antakya ve havalısi için gelen akli selimin bariz bir işareti şerh ve tafsil olunuyordu, çok değil, bir sütun fasıla ıle bunun yanıbaşında ıse Sancaktaki Fransız delegesinin «Cumhurıyet» muhabirıni Antakyadan çıkarmıs olduğu haber veriliyordu. Başmakale daha evvel yazılmış, muhabirimizin, kendisinın Antakyadan çıkanldığını bildıren telgrafnamesi gece gelmıştı. Gazetenin vaziyetini buna göre tadil etmeğe zaman ve imkân vardı. Bununla beraber biz Fransanın metropolü ile müstemlekesi arasındaki fark iyice ve bir daha görülsün diye istifimizi hiç bozmıyarak başmakaleyi olduğu gibi bıraktık, ve Fransız delegesinin Antakyada «Cumhuriyet» muhabirine tahammül etmiyen marifetini de bunun yanıbaşına koyduk... Beride Fransa 1921 de Türkiye ile akdetmış olduğ'i bir muahedename ile İskenderun, Antakya ve havalisi ıçin kabul eylemış bulunduğu muhtariyetin hakkıle tatbikmı temin edecek yeni bir rejimin kararlaştırılması hesabma Türkiye ile yeniden müzakereye hazır bulunduğunu açıkça beyan edıyor. Otede bir Fransız delegesi Antakyada muhtariyetten bahseden bir Türk gazetesi muhabirine tahammül etmiyor. Gazetemizin bu mesele etrafında nekadar itidalle yürüdüğünü herkes «örüyor. Biz bu işte bütün alâkadarlara sabır ve sükun tavsiye eden bir hattı hareket tuttuk. Ayni direktif üzerinde çalışan muhabirimiz de bize Antakyadan yalnız objektif haberler vermekle iktifa eylemekte idi. Bununla beraber Fransız delegesi onun Antakyada vazıfe görmekte devam etmesini işte her nedense muvafık bulmamıştır. Sebebini araştırmağa hacet bile yoktur: Sadece bay delegenin keyfi öyle istemiştir de onun için. Maamafih bundan dolayı biz gene istifimizi bozacak değiliz. Vaziyetin son ve hakikî hâkimi olan metropol Fransası akıl ve mantık daıresinde hareket ettıkçe müstemleke memurlanmn taskınlıklarma nıhayet verilecek zaman elbette gelecektir. Pire için yorgan yakmağa, hele böyle yerlerde, asla yer yoktur. Biraz sabırlı olmak yeter, mademki vaziyete hakikî şeklinin verilmesi en kat'î surette mukarrer bulunuyor. Bu münasebetle Büyük Şefimiz Atatürkün bu cenub hududlan vaziyetinde uzağı gören nurlu dehası ve çelikten iradesi eserini şu sırada hatırlamamaklığımız kabil olmadı. Bu bizim kendimizi alâka Yedek Subay Okulu dün törenleHarbiyeye taşındı Muteıeffa Kral Aleksandr İstikbalin kabraman subaylan yeni binaya giderken Taksimde merasîm yaptılar ve abideye bir çelenk koydular Bugün dost Yugoslavyanın büyük ve Güzel Antakyamız. birleştirici Kralı Aleksandrın Marsilya Suriyedeki Fransa idaresioin Sancak ödettirıldi. da feci bir suikasda kurban gitmesinin Türklerine karş* çok şiddetli hareket etti4 Türkleri hicrete mecbur tutmak ikinci yıldönümüdür. Kral Alelcsandr, ğı muhakkatır, Istıklâl ve hürriyetlerine içm gayriinsanî birçok vasıtatara baş vu" Bulgaristamı ziyaret ettikten sonra Fran denn. bağlılıklarile tamnmış olan Fran ruldu. Tunis bankası adile çalışan bir sayı ziyaret edecekti. Dubrovnık adında sanın Sancaktaki memurları Türk düş banka Türklere ağır faizle geniş kredi [Arkası Sa. 8 sutun 3 te] manı unsurların tesiri altında bu şekilde açtı. Türk çiftçisinin en müşkül zama hareket ediyorlar. Şu malumat Türkle nında bu kredi kesrldi, borçları da öderin maruz kaldıkları elim haksızlıkları çok mrye mecbur tutuldu. İpotekh tarlalar iyi hulâsa etmektedır: sarılığa çıkarıldı ve bu tarlalar uzun tak1 Suriye gazetelerinin ve Sancakta sitlerle Ermeni ve Araplara satıldı. Halçıkan arapça gazetelerın en küstahça buki borçlu Türkler ayni taksitleri ödeneşrıyatlarına göz yumulduğu halde miye hazır bulunuyorlardı. Türklerin nezaket kaideleri çerçevesinde 5 Sancak Türkleri memurlann her dıleklerini ana vatan gazetelerine bildı hangi bir yolsuzluğunu mafevk makamrecek mektub ve telgraflara müsaade e lara şikâyet hakkına da malik değillerdir. dılmez. Şıkâyet edebılmek için muhakkak zen 2 Fransızlar İskenderun Sancağın gin olmak şarttır. Hayret edılmesin. da Suriyöden ayn bır idare bulunduğumı Türklerden birisi şikâyete yeltenecek o Harbıyemn Ankaraya taşınması uzerıne artık Yedek Subay okulu olan söylerler, doğrudur ve bu idare dünya lursa hükumete bir istida vermesi veya eski Harbıye bınasına yedek subaylar girerlerken nın hiçbir tarafmda da mevcud değildir. şifahen söylemesi kâfi değildir. Bankaya Halıcıoğlundaki Yedek Subay okulu binlerce halk, daha erkenden alayın geveya maliyeye manevî tazminat diye şiBakınız nasıl: dün büyük merasimle Harbiyedeki eski çeceği yollarda toplanmıştı. Birçok kimSuriyenin her tarafında âşar ve ban kâyet edılenin mevkııne göre bir para Harbiye mektebi binasına taşınmıştır. seler daha sabahın erken saatlerinde haka borçları tecil edildiği halde Sancak yatıracak ve bunun makpuzunu da istidaTürk ordusu için kahraman birer su fifçe çiseliyen yağmura rağmen, HürriTürkleri bundan istisna edildi ve fakir ya raptedecektir. Aksi takdirde hükünr bay olmağa hazırlanan genclerimizin bu yetiebedıye tepesine kadar çıkmışlardı. Türk köylülerinin evlerindeki bulgurlan süzdür. Kuvarshanda elektnk santralı [Arkası Sa. 7 sutun 5 te] münasebetle geçişini seyretmek istiyen altlarındaki yatakları satılarak borçları [Arkası Sa. 3 sütun 5 tel ve izabehane ııııııııınıtıııııııııiıııııııııiMiıııtııiıııiıiııııııııııiııııııııııiıiMiınıııııııııııııııııııııiıııııııııınııııııııııııııııııcııııııınıııııııııııııııiMiııııııııııııııııııııııı Vekillerin Şarkta tetkikleri Kuvarshan bakır madenleri işlemeğe başlıyor Italya Hariciye Nazırı Berlini ziyaret ediyor M. Cianonun Almanyayı da Roma misakına dahil olmağa ikna için çalışacağı anlaşılyor M. Eden, Monte Karloya Italya ile görüşmek için gitmiş Roma 8 (A.A.) Havas Ajansından: İyi malumat almakta olan mehafil, M. Cianonun Berline 11 temmuz tarihli Avusturya Almanya itilâfı dolayısile Almanyanin Avusturya hakkındaki ha kikî niyet ve tasavvurlarını öğrenmeğe gitmekte olduğunu beyan etmektedir. Siyasî mehafil, Almanya ile Italyanın merkezî Avrupa, Sovyet Rusya ve Lo karno konferansına karşı hattı hareket lerinin Almanyanin Avusturyaya karşı M. Ciano alacağı vaziyete bağlı olduğunu ehem duğunu tasrih etmektedir. miyetle kaydeylemektedir. Bu mehafil, Tahminler Italya hükumetinin Avusturya mesele Roma 8 (A.A.) Havas Ajansı sinde Italya ile Almanya arasında bir muhabirinden: suitefehhüm hâsıl olmamasına çalışmak Siyasî mehafil, Hariciye Nazırı M. ta olduğunu ve M. Cianonun Berlin se Cianonun önümüzdeki hafta başında Beryahatinin başlıcası bundan ibaret bulunİArkası Sa. 3 sutun 1 de] Artvin 27 (Vekillerin şark seyahatini takib eden arkadaşımızdan) Biri göz yaşartan, biri göğüs kabartan iki levha, Burgul ve Kuvarshan, altm renkli Çoru[Arkası Sa. 1 sütun 4 iel Balkanlı doktorlar dün de iki toplantı yaptılar Hastanelerimizi de gezen misafirlerimizin şerefine gece bir süvare verildi Türkiye hakkında Ingilizce bir eser Bir Ingiliz muharriri, memleketimizde tetkikler yaptı Memleketimizin iktısadî ve malî vaziyeti hakkında tetkıkatta bulunmak üzere sureti mahsusada Ankaraya gönderi len Londrada münteşir Financial Times gazetesinin muhabiri M. Şmiloviçi dün YArkası Sa. 2 sütun 1 de] YARIM ADAM Kıymetli ve mütefekkir genclerimizden Doçent Hilmi Ziyanın uzun itinalarla hazırladığı bu romanı yakında neşre başlıyacağız. Balkun Tıb hajtası munasebetıle dun Yildtz sarayında yapılan toplantı: Kosede dun sayanı dıkkat bır tez okuyan Rovıanyah doktor Hariadır YUNUS NADl İArkasi Sa. 3 sutun 3 t€\ Dördüncü Balkan tıb kongresinin goslavya), doktor Horia Slobozeanu [Arkası Sa 8 sutun 1 de] ikinci celsesi dün sabah saat 10,30 da Yıldız sarayında akdedılmiştir. Dün sabahki celsede profesör N. Gheorghiou onlara daha pahalı ve daha seri (Romanya), doktor Suhateanu (Roatlar altnalıyız manya), doktor Liveratos ile doktor Yazan: Abidin Daver DAV'ER Phocas (Yunanistan), doktor Milivoj Yedinci sahifemizde okuyunuz • , Servan ile, doktor Zira Markoviç (Yu Süvarilerimizin muvatfakiyetf için