22 Temmuz 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

T AN Anadolukavağındaki merasım Askeri işgal dün Karadeniz Boğazında büyük merasimle tamamlandı (Başı 1 incide)| miralay Ömer Erdeme işgal kıtası kumandanlığı vazifesi verilmiştir. Ömer Erdem kıtasını akşam - geç vakit Usküdara ve vapurla Boğaza nakletmiştir. İşgal kıtasının vapurlarla geçtiğini gören ve duyan Boğazlılar pencerele re çıkarak, sokaklara koşarak mo'- tör ve'sandallara binerek kahraman askerlerimizin geçişini alkışlamış - lardır. Kıtalar bütün ağırlıklarile beraber sabaha karşı saat üçte An a - dolu kayağının önüne gelmişlerdir. Kıtaları getiren Şirketi Hayriye vapurları iskele önünde demirlemiş- lerdir. Bundan sonra Ömer Erdem yanına erkâni harbiyesini alarak bir sandala hinmiş ve Karadeniz Bo- ğazmı resmen işgal için karaya açıl- mıştır. Vapurların geldiğini gören Kavak halkı ve köylüleri esasen kah- raman askerlerimizin geleceğini bil- dikleri için ellerinde mesaleler. fe - nerler ve lâmbalarla sahile dökül - müşlerdir. İşgal kumandanı karaya ayak ba- sar basmaz, Karadeniz Boğazını Türk askerinin bilfiil işgal ettiğini tebşir etmiştir. ;Bu sevincli haberin dünyaya ya - yıldığı sırada Boğazda demirli gemi- ler, motörler ve fabrikalar uzun müddet düdük öttürmüslerdir Bu sırada halk coşuyor, bağırıyor, çağırıyor: — Yaşasm Atatürk, yaşasın Türk askeri, yaşasın Türk milleti diye ba- ğırıyordu. Evlerde hiç kimse kalmamıs her - kes deniz kıyılarına üsüsmüşstü. Tam bu aralık iki harp gemimiz Boğaza çıkmısş ve bir hava filomuz Boğ: üstünde ü ga başlamış - tr. Bundan sonra vanpurlardaki issal kıtası efradı karaya çıkartılmağa başlanmıştır. Karava her avak ha - san asker, kalahalık bir halk kütle - sinin alkısları ile karsılasıvor. Halk kahramanlarımızı sinesine basıyor - du. Rüâvak iskele&i' Bir mâhser verine dönmüstü. Ha!kla-asker, uzun hasret lilerin kavuşması gibi sarmaş dolaş oluyoardu. Kavak halkının zenzini fa- kiri evinde yemekler, yivecekler ha - zırlamışlardı. Askerler öhek öbek da vet ediliyor, kendilerine serbet, limo- nata, pasta ve çikolata ikram olunu- yordu. Asker karada Asker, tekmil ağırlıklarile beraher karaya indiği sırada Kavak önüne gelen “Berki Satvet,, gamhotu isval kıtasını selâmladı ve karadan muka- bele edildi. Iİşgal kıtası lâzımgelen yerleri iş - gal ettikten sonra, asker istirahate çekildi. Resmen işgal dün gündüz tamam- lanacağı için Sarıyer kaymakamlığı ve parti zengin bir program hazırla- mıştı. Akşamdan emirler verilerek sabahleyin erkenden Sarıyer rıhtı - mında denizde nekadar motör - ve sandal varsa hazırlanmıştı. Sarıyerli .halk ve köylerden koşusarak #elen köylüler sabahm alaca karanlığında motör ve sandallara dolmuşlardı. Rıhtımda demirli Saroz tahlisiye ge- misi de merasime iştirak için halka tahsis edilmişti. Tam saat on buçukta önde halkla dolu Saroz vapuru ve arkasında yi- ne tıklım tıklım doluü bayraklarla do- nanmış birkaç yüz, motör ve sandal- larla Anadolu kavağında yapılacak bayrak merasimine ve r igeçid iştirak etmeğe gidiyordu. Bu kafile ye Boğazın her tarafından ve köy - lerden gelen motör ve sandallar da iştirak edince denizüstü yalnız albay raklarla örtülmüş görünüyordu. O kadar ki günlük seferlerini ya- 'pan Şirketi Hayriye vapurları deni- zi çok güçlükle yarabiliyordu. Boğazın Anadolu ve Rumeli kıyısı,. elleri bayraklılarla dolmuştu. Ka - radan denize, denizden karaya müte- madiyen — Yaşasm Atatürk, yaşasın kah- raman askerlerimiz, yaşasm Türk milleti sesleri yükseliyordu. İşgal dün sabah 11 de tamamlandı Saat 11 de denizden giden - kafile Anadolu Kavağmna varmıştı. Hemen vapurdan çıkılarak Hisar tabyesinde yapılacak işgali tamamlıyan mera - simde bul k üzere koşuld! zası namma gelen heyetin başında bulunan sabık Çatalca müstahkem mevki kumandanı General Ali Fuat ve Sarıyer kazası kaymakamı Rauf Demirtaş getirdikleri çelenkleri iş - gal kumandanı miralay Ömer Erde- me verdikten sonra: — Askere “Hoş geldiniz!,, dediler. Asker selâm vaziyetinde bulunu- yordu. Heyetle beraber gelen Bah- çeköydeki Orman Mektebi talebele- rile, Sarıyer Gençler Mahfeli gençle- ri yerlerine geçtikten sonra merasim başladı. Bayrak çekiliyor Artık köylerden gelen halk sustu. Etrafa neş'e ve sevinç saçan davul ve zurnalar sustu. Her şey sustu. Yer sustu, gök sustu. İşgal kuman- danı yerinden çıktı. Yavaş yavaş ilerledi. Ortaya geldi ve durdu. Her kes kulak kesilmişti. Bu büyük ku- mandanın ağzından çıkacak sözleri ölmez çizgilerle sanki dimağlarına nakşedeceklerdi Ömer Erdem, ev - velâ Boğazlarım işgalini bir kere da- ha tebşir ettikten sonra: “— Türk bayrağını beş dakika sonra direğe çekmekle resmen işgali tamamlamış olacağız. Bu hâdiseyi yüksek dehasile dünyayı hayretler- de bırakan Ulu Önderimiz Kamiâl Atatürke, Türk askerinin süngüsü - şarken bizlere bu mes'ut öz toprak- larımızdaki tatlı günleri gösteren Büyük Başkan Atatürke ordu v e millet adma minnet şükranlarımı sunmağı borç bilirim. Bugün Türk ordusu kapısma kilit taktı.” — dedi. Nutuklar söylendikten sonra as - ker ve binlerce halk bir: “—. Hazırol, dikkat!” - emrile.. Dimdik başlar ilerde, gözle? bir nok tada birleşmiş.. öyle durdu. Türk bayrağı direğe çekiliyordu. Karade- nizden gelen serin rüzgârlarla dal - galana dalgalana bayrağımız direğe çekildi. Ve en son noktasında dur- du. Firka bandosu istiklâl marşmı çalmağa başlâdı. Asker, halk ve ço- luk çocuk hep - bir ağızdan istiklâl marşını söyliyerek - bandoya iştirak etti. Resmi geçit başladı Merasim bittikten sonra resmi ge- çit başladı. Önde fırka bandosu, ar- kada asker ve onları da şehirli, köy- lü, - çoluk çocuk takip ederek işgal kumandanı ve temsil heyetinin önün den geçtiler. Resmi geçit bittikten sonra halk dağıldı. Asker yerlerine gitti. Dün geceki fener alayı Halk, dehiz kıyısını terketmiyerek tezahürata sabaha kadar devam et- ne borçluyuz. Bu mutlu günü ya - miştir. “Mukavele imzalanırken Montrö, 20 (A.A.) — Anadolu a- jansınm hususi muhabiri bildiriyor: Bu akşam Boğazlar mukavelesi- nin imza merasimini müteakip Tür- kiye Hariciye Vekili Doktor Tevfik Rüştü Aras aşağıdaki nutku söyle- miştir kua gelmiş bulunmaktadır. : -Bir kaç dakika evvel. kaydettiğimiz mesut neticeye varmak için bir aya yakın bir gayret sarfetmek icabetti. Mont rö mukavelesi müracaatımıza cevap veren devletlerin sıkı teşriki me- saisi içinde imzalanmıştı. Bundan böyle dünyaya diyebili- riz ki, milletler her türlü beynelmi- lel anlaşmanın esasında — bulunan Hariciye Vekilimiz mühim bir nutuk söyledi Baylar; Bundan daha fazla dostane olma- sına imkân olmıyan bu sözler herbi- rinizin bişçe kendi memleketiniz dost luğunu bildiren Mmüzakereleri hülâ- sa etmektedir. Bu sözler ayni za - manda dostlarımız ve müttefikleri - mize karşı bizim kendi hissiyatımıza da-sadık sürette terdümari ölmakta- dır. Muhterem ikinci- reisimiz.mem- leketlerinizin daima teali ve muvaf- fakıyeti hakkındak? temennilerim - le birlikte benim , bizzat size söyle- mek istediklerimi belâgatle ifade et- Bizim mukavele projemize verdi -. ği yeni şekille işimizi çok ziyade tes- hil etmiş öolan İngiliz murahhas he- yetine bilhassa teşekkürlerimi bil - hüsnüniyet ve uzlaşma düşü iyle mütehassis oldukları vakit en müş- kül meseleler bile hal ve tesviye e- dilebilir. Ve her biri tarafından doğ ru ve adilâne maksatlarla sarfedilen gayretler muvaffakiyetle — tetevvüç eder. Bizi anlamış ve Kemalist Tür- kiye siyasetine — milletler arasında karşılıklı itimada, teşriki — mesaiye olan imanını tarsin etmek imkânını vermiş olduğunuzdan dolayi sizlere Türk milleti namına teşekkür ede- rim. Montrö muahedesi siyasetinde bir merhale mektedir. Ğ Burada tezahür eden anlaşma ye- se düşen bir çok yürekleri kuvvet- lendirmekte, dünyaya yeni bir ü- mit ateşi vermekte,sulh davasına ye ni bir istinat noktası temin eyle- mekte ve bir tanzim işi çerçivesini taşarak beynelmilel anlaşma saha- sında milletlerin önünde daima ge- nişliyecek olan bir devreye nişane- sini koymaktadır. Baylar, bu neticeye erişmek için, bizlerden her birimiz tarafından mü him tavizlerde bulunmak icabetti. Her halde Türkiye —en az tavizde bulünan devletlerden biri — değildir. Memleketim mühhasıran milli ola- bilecek ve fakat bir teşriki mesai ne ticesi olmasını tercih ettiği tâarzı hal- le erişmek içindir ki en mukaddes haklarında -fedakârlıklara katlan- mıştır. Bütün — milletlerle sulh ve yakınlık siyasetimiz elde edilen neti- ce ile temamiyle tatmin edilmiş bu- lunmaktadır. Ve yine bu netice siz- lerden her birinizi de tatmin ettiği içindir ki ehemmiyeti fevkalâde bü- yük bir mana iktisap etmektedir. Dostum Politis, geçen cumartesi günü bize: “Türkiyeyi dünya karşı- sında yükselten her şey Türkiyenin dostları için bir kazançtır” dedi. Bu- rada temsil edilmekte olan bütün devletler murahhas — heyetlerinin leketime karşı göstermiş ol- sonrası teşkil et- Işgal kıtaları saat onda yerli yer- lerine yayılmış ve toplarını mevzie koymuş olduklarından merasim mey danında toplanmışlardı. Sarryer ka- dukları. samimi. dostluk sayesinde elde edilen muvaffakıyetin derin se- bebi, bundan daha - iyi bir surette dir bir kadirnaşinaslık etmiş olurum. Fakat Büyük Britanya mu- rahhas heyeti tarafımdan bu derece dostane bir surette hazırlanan esas üzerinde bütün diğer murahhas he- yetlerin Türkiyeye karşı ibzal ettik- leri itimat ve dostlukları gördük. Burada, Sovyetler Birliği gibi on beş senedenberi Türkiyeye karşı ©- lan dostlukları bütün sahalarda tec- rübe edilmiş memleketlerle, Fransa gibi kendilerine karşı çok samimi bir dostlukla mütehassis bu- lunduğumuz memleketlerle ve Bal- kan Antantı müttefiklerimiz gibi sa- dakati tecrübe edilmiş müttefiklerle müzakerelerde bulunduk. Fakat şu- nu tebarüz ettirmek isterim ki bu konferans esnasında bu memleketler kadar dost Japonya ve Bulgarista- nn bize mürüvvetli yardımlarını ver mek suretile Türkiyeye karşı dost - luk nişaneleri ibzalde biribirlerile ya- rış edercesine hamleler göstermeleri keyfiyetinden en meşru bir- tefahur duymaktayız. Baylar, Sözümü bitirmeden evvel müsaade ediniz de kıymettar teşrfki mesaile - riyle Montrö konferansını beynelmi- lel toplantılar arasında imtişal nü - munesi haline getiren Con#zesco ve Possi ve Agnides'e de teşekkür ede - m. deenecek daha bir şükran borcum var. Eğer işlerimize en mükemmel bir intizam içinde devam - edebildi i- sek, bunu Milletler Cemiyetinin muh- terem genel sekreteri Avenol'un tale- bimizi sempati ile karşılamış olması- na ve Montröye mümtaz memurlar göndermesine medyun bulunuyoruz. Kendisine Türkiye nâmına teşekkür ederim ve eminim ki, konferansta kendisine karşı minnettarlığını bil - dirmek için bana iltihak edecektir. Konferansımızın fahri reisi Motta, Isviçrede bulunmadığından, kapanış celsemize riyaset için gelememiştir. Bu akşam, kendisine hürmetkâr ve dostane selâmlarımı bildirir ve yük - sek federal meclise hütün minnettar- lk hissiyatımı ilâveten beyan eyle - ifade olunamaz. rim. » yahut || Ankara, 22 (A.A.) — Bugün şehri mizde saat 17 de Ulus meydanında askeri kıtalâr, mektepler ve izcilerle binlerce halkın iştirak ettiği büyük bir toplantı yapılmış, söylevler veril- miş, şiirler okunmuş, Ankara valisi ve Cümhuriyet Halk Partisi ilyön kurulu başkanının büyükle.'imize çek ——— ——— 22-7-936 ——— Ankaradaki tezahürat Evvelki gece Ankarada toplanan halkk Montrö projesini dinliyor tiği telgraflar ve Tevfik Rüştü Aras- dan gelen cevap uzun alkışlarla kar- şılanmıştır. Bundan sonra Ulus mey danmı dolduran” halk önde muzika olduğu halde şehir sokaklarında do- laşmıştır. Bu gece Halkevinde bir tören ya- pılacaktır. Londra Elçimiz (Başı 1 incide) verane bir tarzda kabul ettirmiştir. Türkiyenin Lozan muahedesi ah - kâmını çiğnemiyerek müzakere yo- lu ile Montrö konferansını hazırlama sı ve bu esaslar dahilinde yürümesi Avrupada ve bilhassa İngilterede çok derin tesirler yapmıştır. Türkiyenin sulhperverane niyetleri ve mukavele- lerin tadili yolunda gösterdiği dürüst hareket, dünya efkârı umumiyesi ü- zerinde çok iyi intibalar bırakmıştır.., Diğer taraftan L İra büyük elçi- Tahkim plâni hazır (Başı 1 incide) çecek ve oradan Ankara ekspresine bağlanacak hususi vagonları ile An- karaya hareket edecektir. Kamutay Başkanı, bu hafta son- larma doğru şehrimize gelecektir. Başbakanımızın avdetini müteakip, Bakanlar Meeclisi, dün İstanbula gi- dip Başbakanla dö t hekl Mareşal Fevzi Çakmağın da iştiraki- le toplantılar yapacak ve Boğazların tahkimine ait hazırlanmış olan plân- miz Türk - İngiliz münasebetleri ları ve yeni rejimin tatbiki hakkımnda Yevgblr m hakkında da demiştir ki: “— İngilterenin nihayet hakkımı- zı teslim etmesi, barışsever ve dürüst siyasetimizin tabil bir neticesidir. İn- giliz - Türk münasebatı, hiçbir za- man bu kadar samimi olmamıştı. İngilterenin, Atatürk Türkiyesine ve büyük eserlerine karşı samimi ve derin teveccühü vardır. Sulhperver Türk politikasının dünyada ve yakin şarkta büyük barış âmili olduğuna kanidir . Ingiltere, kuvvetli bir Türkiyenin dünya siyasetinde bir âmil oldu - "gümrü Ve OLAUMETMUKADUN etmekte M *Arkadaşımız vaktin geç ve çok yorgun olmasına rağmen kendisini kabul etmek lütufkârlığını gösteren ve Türk - Ingiliz münasebâtının inki- şafında büyük bir rol oyniyan sayın elçimize derin teşekkürlerini arzede- rek yanımdan ayrılmıştır. Tevfik Rüştü Arasın beyanatı EBelğrad, 21 (Tan) — - Gazeteler Te Jik Rüştü Arası'n Montrö'de Yu- goslav matbuatma yaptığı beyanatı da eşrediyorlar. Aras demiştir ki: * Bu konferansı bugün kapadık- tan sonra diyebiliriz ki beynelmilel mesai istikametinde — bir tarzı hal bulduk. Herkesin —müzaharetinden istifade ettik ve hepimiz dünyaya İs- pat ettik ki en vahim meseleler bi- laşma ve umumi hü iyet yö- luyla halledilebilir. Balkan Antantı Montröde'de tam anlaşmasının par - lak bir delilini göstermiştir. Yugos- Javyanın hattı hareketi kendisine çözülmez dostluk bağlariyle merbut bulunduğumuz bir müttefikten bek- lediğimiz hattı hareket olmuştur. Büyük dostumuz Yugoslavyayı ida- re edenlere kardeş selâmlarını gön- derir ve Yugoslav milletine bütün kalbimle teşekkür ederim..,, ya sevk k kanun pro- jesini tetki kedecektir. | Bakanlar Meclisinin bu toplantıla- rında askeri eksperlerin de bulunma sı muhtemeldir. *Öğrenildiğine göre, Bakanlar Mec- lisinin Kamutay toplantısından ev - vel yapacağı son toplantıya Ankara- yı şereflendirecek olan Cümhurreisi Atatürkün riyaset etmeleri muhte - meldir. Meclisin toplantısı Iİstanbul, 21 (A.A.) Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Abdülha- -İYfk RafAa asaSıdaki #ohliş Tla maclisi toplantıya çağırmıştır: “Hükümetin gösterdiği lüzum üze- rine teşkilâtı esasiye kanununun 19 uncu - maddesinin verdiği salâhiyete istinaden Türkiye Büyük Millet Mec- lisini 30 temmuz 1936 Perşembe gü- nü saat 14 te içtimaa davet ediyo - rum.,, - Meclis müzakeratı Ankara, 21 (Tan) — 30 temmuz perşembe günü saat 14 te yapılacak olan toplantı için mebuslarımıza da- vetnameler gönderilmiştir. Söylenil- diğine göre, meclis perşembe günü yapacağı toplantıda yeni anlaşma - nm tasdikine ait kanunu görüştük - ten sonra Cuma günü gizli bir celse aktedecektir. İs anbul Kamu anl ğı Sa- tınalma komisyonu ilânları | İstanbul Komutanlığı Bif | likleri ihtiyacı olan (50.000) kilo sade yağ! 24-7-936 Cuma günü saât 15 de kapalı - zarfla alına” :caktır. Muhammen — tutafi !38,500 liradır. İlk teminati !2,888 liradır.Şartnamesi K0 gmisyonumuzda 250 kuruş ! mukabilinde verilir. İstek- 'lilerin ilk teminat mektuP i veya makbuzlarile 2490 sa* | yılı kanunun 2. 3 cü madde- delerinde yazılı vesaikle bir” likte teklif mektublarını |* hale vaktinden en az bif saat evveline kadar Fındık- lrdaki Komutanlık Satınal- ma Komisyonuna vermele” ri. (3820) 39 “İstanbul — Komutanlığı Birlikleri senelik ihtiyacı ©* lan (568) ton tutuşturmâ odunu 24-7-936 Cuma gü nü saat 15,30 da kapalı zarf” la almacaktır. Muhammeni tutarı 5680 liradır. İlk te- minatı 426 liradır. Şartna” mesi her gün Komisyonu” muzda görülebilir. İstekli” lerin ilk teminat makbuz V€ ya mektublarile 2490 sayıl! kanunun 2 ve 3. cü madde- lerinde yazılı vesaikle bera- ber ihaleden en az bir saat evveline kadar teklif mek- tublarını Fındıklıda Komu*- tanlık Satınalma Komisyo” nuna gelmeleri. (3821) e AA Topçu Atış Okulu içif 162 numaralı Ordu emirna” mesindeki evsaflara uygun olmak üzere 24 Temmu2 936 Cuma günüsaat 11 d€ on sekiz Daş Dinek nayvani | açık eksiltme ile alınacaktıf: Beher hayvanın muham” men fiatı 135 lira olup ilF teminatı beher hayvan içif on lira on iki kuruş ve med” muu için-182 lira 25 kuru$” tur. Şartnamesi her gün öğ“ leden evvel komisyonda gö” rülebilir. Hayvanı olupt? | satmak isteyenlerin hayvaf” ları ve ilk teminat makbu/ veya mektublarile birlikt* vakti muayyeninde Fındık” lrda Komutanlık Satınalm? Komisyonuna gelmeleri. (8822) 4i Bu celsede, yemi anl ile tam hâkimiyetimize geçen Boğazlarda yurdun emniyeti sağlıyacak ve gü: venliğini garanti edecek olan bütün tedbirlerin almması için Kamutayın hükümete gelecek senelere taahhüt- ler icrasma salâhiyet veren bir ka - nun projesini kabul etmesi ve bu ve- ,sile ilede Milli Müdafaa Vekilinin tedbirler etrafında izahat vermesi muhtemeldir. . a Vefat Merhum Bay Ali wı.wod ve muharrir Hüseyin lçın Hüseyin Cahid Yalçının validesi B yan Fa Neyire Yalçın vefat etif nü saat on bir buçukta Şişlide Kâğ hane caddesinde Hüseyin Cahid Y çının evinden kaldırılarak Teşvik Yüksek Denız Müdürlüğünden: Yatılı ve bedavadır. Gayesi şarttır. 4 — İsteklilerin Mekteb melidir. (3564) 3 — Yazılma işi, için Pazartesi, günleri Mektebe Baş vurulmalıdır. Tıcaret Mektebi 1 — Mekteb lise ve Yüksek olmak üzere beş yıllıktır. Tecim gemilerine Kaptan ve Makinist yetişdirmektedir. 2 — Mektebin yalnız Lise birinci sınıfına talebe alı- nır. Bunların orta Mektebi bitirmiş olmaları ve yaşları on beşden küçük ve on dokuzdan büyük olmamaları Çarşamba, Cuma Müdüriyetine karşı yaza- cakları istidanamelerine hüviyet cüzdanlarını, aşı kâğıd- larını, mekteb diplomalarını, veya tasdikli diploma su- retlerini ve polisçe tasdikli iyi hal kâğıdlarını ve velileri- nin izahlı adres ve tatbik imzalarını ve kalık fotoğrafları iliştirmeleri gerektir. ı 5 — Yazılma işi 7 Ağustos 936 Cuma gününe kadar- dır. İsteklilerin muayenei sıhhiye için o gün saat sekiz- de bizzat mektebde bulunmaları gerektir. 6 — Fazla tafsilât için ayrıca posta pulu göndermek ,şartile mektubla mekteb Müdüriyetine dört tane vesi- müracaat edil- 1 camiinde namazı kılmdıktan sonf” defnedilecektir. Allah rahmet eyli? Hüseyin Suat ve Hüseyin ('!ahid Yalçmma en samimi taziyetlerimizi Si narız. B MÜESSİF BİR ZİYA Şark Demiryolları Hareket Bti pektörü Asım'ın oğlu ve Hukuk M şaviri Zeki; Borsacr Refik ve por tor Fuad'in birader zadesi Gal saray Lisesi talebesinden 498$ 'i çuk daha on dört yaşında iken bir hastalığı müteakib gözlerini ” yata yumdu. hi Cenazesi bugünkü çarşamba ;B’ nü saat on birde Anadolu HM daki - Sahilhanesinden kaldırılâ", Eyüb'deki aile makberesine defnojç lecektir. Vapur Köprüden m& Göz Hekimi “r. ŞÜKRÜ ERTAN Cağaloğlu Nuru Osmaniye cad. Not (Câğalcğlu Eczanesi - bitişiği)- Tel 22566