20 Temmuz 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

EE A7 i li i a B üyük EŞİ Ea a Türk inkılâbı sre Başlarken No. 24 Yazan » Ziya Şakir Bu ürküntü bütün âsilere sirayet etmek istidadını göstermişti Ayni zamanda, Boluda Binbaşı Hayri Beyin riyasetinde askeri heyet tarafından teşkil edilen (Kuvayi Inzi batiye) müfrezeleri de Bolunun garp cihetinde ve Mudurnu şosesi üzerin- de Tepederbende doğru İlerlemişler- di. Bolu Kuvayı İnzibatiyesi, seri a- teşli bir top ile mücehhezdi. Disiplin altma girmek İstemiyen &siler, birdenbire irkilmişlerdi. Çün- kü; Geyve boğazımda Fuat Paşanm kumanda ettiği kuvvetlerin, Kuva- yı İnzibatiyeyi fena halde hırpals- dığını haber aldıkları gibi, Denizli cephesinden gelmiş olan erkânı harp miralayı Rafet Beyin de Mudurnuda toplanan kuvvetlerin başma geçerek burada muntazam ve müteaddit top ve mitralyözlerle mücehhez bir kuv- vetin harekete hazırlandıklarmı işit- miglerdi. Bu ürküntü, bütün âsilere sirayet etmek istidadı göstermişti. Bu da, is yanı idare edenlere büyük bir korku vermişti. O zaman âsilere bol para- lar verilmiş; Ankaraya gidildiği tak- dirde bütün şehrin yağma edileceği vadedilmis, bu suretle ikna eğilen bir kısım Çerkez ve Abazalar, Bo- luya gönderilerek oradaki Kuvayı İnzibatiye, bunlarla takviye edilmiş- ti, Fakat âsilerin elebaşıları, daha hi lâ muvaffakıyetlerinden emin değil- erdi. Bunun için bir takım hilelere müracaat etmişlerdi. Bu maksatla da, Müdafani Hukuk Cemiyetine men sup olan eşrafı, rehin olarak ellerin- de bulundurmak teşebbüsüne giriş- mişlerdi. * Düzcede isyan başlar başlamaz, $i- Tâhlanarak dağa çıkmış olan Müdafa ai Hukuk mensupları, daha hâlâ dağ- dan inmemiş ve kasabaya gelmemiş lerdi. Âsiler, her şeyden evvel bunla- rı elde etmek istemişler; kendilerine mektup göndermişlerdi. 'Bu isyanın psikolojisini ve âsilerin hrleti ruhiyelerini gösteren bu mek tup, kıymetli ve tarihi bir vesika ol- duğu için, aşağıya aynen dercediyo- rez: — Aynen kopya — Kürt Zade Mehmet, Çak| mak Zade Ahmet Efendi ve rüfekasi ! 16, Vezir oğlu Emin ve Beci Kariyeli Abdullah Efendilere ( fetpenah Efendimiz Hazret - lerinin iradei seniyelerine ve hükü- meti meşruai merkeziyenin beyanna mesine tevfikan, cihada İştirak eden Düzce kazası ümerası ve ayni zaman da filen mücahede ile kan döken he- yeti müsellâha huzurile vukubulan içtimada; küçük,büyük bilümum aha linin müttefikan ve müttehiden çalış maları iktiza ettiği halde sizlerin ha rekâti umumiyeden hariç,ve Musta- fa Kemal paşa ile beraber fikir taşı manız, hiç bir vakit caiz görülmedi. (Bilâmum müslümanlar ve tebüi Osmaniye, bu gibi iradei şahaneye imtisaline dinen ve ahlâken ve ka nünen mecburdur... Bu mecburiyet - ten, kimse müstesna ve hariç tutula- DİAZ. (Binaenaleyh eşraf avam, zen- gin, fakir, cümleten bu harekâta iş- tirak zaruridir. Binaenaleyh; sizlere berveçhinti, teklifatı iblağa; Hüsnü Efendi, ve Hacı Davut ağa ve Kuşçu Zade Hacı Mustafa Efendiler memur edilmiştir. 1 — Dinen harekâtı inkılâbiyeye, filen iştirak eylemeniz için, serbestçe merkez kazada dalma hazır bulun- manız lâzımdır. 2 — Filen iştirakiniz bu suretle tebeyyün e; ği takdirde; mazide ve halde eten ve manen bütün mes'uliyetlerden teberri etmiş addö- Yunarak, en samimi bir vatandaş muamelesi göreceksiniz. Hukukunuz. heyeti âliye,ve hükümeti şahane nez dinde mahfuzdur. Ve cümleten bi husus ile mükellefiz. Bu bapta sizi kat'iyyen temin ederiz. 3 — Teklifatı vakamız” kabul e-| dilmiyerek hali ihtifada devammız takdirinde İradel şahane ye ve fetvayı şer'i şerife âsi telâkki olunarak, hukuku medeniyeden, he- yeti milliye kararile, ıskatmız tabi- idir. Bu bapta tevellüt edecek mes'- uliyeti maddiye ve maneviyenin mes” ulü hakikisi, sizler olacaksmız. Bu bapta 24 saat mühlet verilmiştir. İsbatı vucüt ve filen İştirak eyle- mediğiniz takdirde, âkıbet vahim ola saktır. 9 Mayıs 335 Oo Heyeti âilyeden Mustafa Kamil Şuayyip Şevket Abdülvehap (Sefer o mer Bu şmektubu alan Kürt Zude Meh met Bfendi ile arkadaşları, düşün - müşler; taşmımışlar.. evlerinin, bark larının, mağazalarmın, fabrikaları - nm yağma ve tahrip edildiğini naz rı dikkate almışlar; evlât ve ayalle- rine de bir takım fenalıklar yapıma sından korkarak vukubulan teklife Yahya muvafakat etmek mecburiyetinde)! kalmışlardı. Asıl garip ve ibrete şayan olan va ziyet, bundan sonra başgöstermişti.. Kürt Zade ile arkadaşları, Orhan da Zindan indirilerek kasabaya getiril- miş; doğruca hükümet dairesindeki büyük salona sevkedilmişti. Biraz sonra, âsilerin başlarında bulunan birkaç softa salona gire - rek: — Hoş geldiniz Ağalar, Efendi - ler... Şu anda hepiniz; şer'i şerif mu cibince birer mürettüt ve dinsizsi - »İz. Çünkü, Halifemiz Efendimiz hazretlerinin fermanı ve onun şehis- lâmının fetvası mucibince amel et- miyerek Ittihatçılar ve Farmason- larla beraber hareket ettiniz... Binu- enaleyh,tecdidi din ve iman etmeniz, lâzım gelir. Haydi bakalım... bizimle beraber kelimci şahadet getirin. £- İ manmızı tazeleyin. Demişlerdi...Hepsi de,din ve imanı bütün ve ağırbaşlı birer müslliman olan bu zevata, birkaç serseri softa- nın bu teklifi çok ağır gelmişti. Fa- kat; ahval ve vaziyet, onlara bu tek (lifi de kabul ettirmişti. Ondan sonra bu zatlar oradan kal dirilmiş; Kürt zade hanmın üzerin- deki bir odaya hapsedilmişti. 10 Mayıs gecesi, kasabada bulu - nan eski Itihatçılarla, Müdafaai Hu kuk Cemiyeti ile alâkadar oldukları zannolunanlar kâmilen tevkif edile- rek öteki mevkuflarla birleştirilmiş. ti, Ik karar, bu mevkufları elde re- hin gibi tutmak merkezinde iken; ba zi âsi reislerinin. teklif ve talepleri üzerine bu karar değiştirilmişti. Şim di bu zavallılar hakkinda, pek feci bir karar verilmişti. Gerek bunlar ve gerek evvelce tevkif edilmiş olan sivil ve zabit bütün mahpuslar; sa- bahi. karşı kâmilen öldürülecekti. Her nasılsa bu katilana karardın haberdar olan bir genç; her he paha sma olursa olsun bir manevra çevir mek; ve artik tekerrür eden bu faci snm önüne geçmek İstemişti. Bu genç evvelâ usulcacık kasaba- dan çıktıktan sonra, telâş ile âsi re- islerinin bulunduğu yere gelmiş: — Ali Fuat paşa, bir fırka asker- le, Akyazı üzerinden geliyor. Ortalık ağarmadan evvel, kasabayı kuşata- cak : Demişti, Bu haberi salan âsiler, büyük bir telâşâ düşmüşler; kasabayı derhal terketmek istemişlerdi. Ve,. kasaba- yı terkederken de, bütün mevkufları öldüreceklerdi. Fakat elebaşılardan bir kısmı, da ha sükünetle hareket etmişler, Ak- yazı tarafıma keşif postaları gönder mişler; gelen haberin doğru olup ol madığını tahkike girişmişlerdi. O gencin getirdiği haberin yalan olduğu tahakkuk etmişti. Ve bu da âsileri fena halde öfkelendirmişti.. Ortalığı velveleye veren genç aran- mış de ele geçirilememişti. O za man, bu haberin mevkuflar tarafın- dan ortalığa dehşet vermek için ter tip edildiğine hükmedilmiş artık bun ların öldürülmesine sureti katiye- de karar verilmişti. (Arkası var TAN ABONE VE ILAN ŞARTLARI Türkiye Dışarı için için İlân için İlincelik Şirketlerine mü racaat edilmelidir. Küçük ilâinlar doğrudan doğruya idaremizce almabilir. Küçük ilinlarım 5 satırlığı bir defalık 30 kuruştur. $ satırdan faz lâsı için satır başma 5 kuruş alınır Bir defadan fazla için yekânden * 10 kuruş indirilir. Günü geçmiş nüshalar 5 kuruştur. Poliste emye ri el Mahmutpaşeda ğ 7 © sigortalı bir evden | yangın çıktı Mahmutpaşada Süruri mahallesin- de Hasanm evinde bir yangm ç mış fakat derhal söndürülmi Fakat yangın şüpheli görüldüğün - den polis tahkikatını tevsi etme! dir, Mesele şudur: Bu binada Meh - mut adında biri kira ile oturmakta» dır. Yanğın ikinci kattan çıkmıştır. Zabıta ve itfaiyenin ilk tahkika - tmda, binanm içindeki eşyanm 6 bin| liraya sigortalı olduğu anlaşılmıştır. Yangının çıktığı katta araştırmalar yapılınca merdiven başındaki kili - min altından gaz kokusu geldiği hi sedilmiş ve şüpheler artmıstır.Keyfi iliğe bildirilmiş ve ede tahkiksta el koymuştur. Yi | ne avni sofada masanm altmda bu -| luhsu bir çocuk oturağı içinde gnz| ve etrafta gaza bulanmış paçavralar bulunmuştur. Kiracı Mahmut birkaç gün ev ailesini memlekete yollamıştır. Bu - nun üzerine yangmın kasten çıkarıl- i artmış ve Mahmut sor- i Yenişehir civarında son yağmurların tahribatı Yenişehir, (Tan) — Bu yıl yağmurların zamansız yağması yüzünden şehir mahsulâtı mühim zararlara uğ ramış.çiftçi beklenilen neticeyi ala- mamıştır. İnegöl ve Bileciğin ambarı denilen Yenişehirde mahsulün yağ- murlar yüzünden gördüğü zarar, çiftçiyi daha şimdiden müşkül bir va- ziyete sokmuştur. Ekinin az olması den buğdaym kilosu 3,5 ku- Tuş, arpanm kiloşu İse yüz paradır. Çiftçi, ziraat bankasmın bu havalide mübeyaaya başlamasını arzu etmeki zi guya çekilmiştir. Mahmut her şeyi külliyen inkâr etmiş, yapılanlardan haberi olmadı - ğını söylemiştir. Bunun fizerine Mah mut nezaret altına almmıştır. Hâdi- seve el koyan müddelumumilik tah - kikata devam etmektedir. Balta limanında acemi bir yüzücü denizde boğuldu Deniz mevsimi artık İyiden iyiye başladığından denizde boğulmalar - da çoğalmıştır. Gerçi u boğulmalarm öntne geçmek iç ha ve tehlikeli yerlerde, açıklardarm denize girmeyi menetmişse de birçok kimseler gizli gizli hemen her taraf- ta denize girmektedirler. Bu yüzden Balta limanında bir bo: ğulma vak'ası olmuştur. Hâdise şöy- le geçmiştir: Bahçivan Receple arkadaşı Bek - taş Balta limanma giderek kıyıda soyunmuşlar ve denize girmişlerdir. Ikisi de bir müddet yüzmüşler ve #on lal Ta yorulmuşlardır. Bunlardan Bek - değildir. taş karaya cıkarak dinlenmeye baş- lamıştır. Fakat arkadaşı Recep yüz- e Bbm Elâzizde büyük ve modern Bu aralık karaya Recebin boğul |vm-n geyim yer iii iğde sekili boğuk sesleri gelmeye başlamıştır. b h İ kü | N Bektaş sesin geldiği ke dönünce ir as ane - ru uyar arkadaşmın boğulmak üzere olduğu- nu görmüştür. Bektaş hemen denize atılarak arkadaşma doğru vüzmeye başlamıştır. Bu aralık Refik Paşa caddesindeki evinden denizi seyreden Mehmet adımda biri denizde birinin boğulmak üzere olduğunu görünce | polise koşmustur. Fakat polisleri vak'a yerine gelince Recebin denizde kaybolduğunu görmüşlerdir. Hâdi - seyi duyan gelmiş, işiden koşmuş deniz kıyısı bir mahşer olmuştur. Bu nun Üzerine denize sandallar çıkarıl- mış, Recep aranmış fakat bulunama- mıştır. Hâdise etrafında tahkikat yapan bir muharririmiz Bektaşla konuş - muştur, Bektaş şunları söylemekte- dir: — Ben yorulduktan sonra çıktım. Karada dinleniyordum. Recep hâlâ yüzüyordu. Seslendim, çık artık. de- dim. Aldırmadı. Bu sırada Recepten boğuk boğuk sesler geldiğini duy - dum. Baktım ki, Recep boğulmak ü- zere, Hemen denize atladım. Bir müd det sonra Recebin yanma vardım. Bulunduğumuz yerde akıntı çoktu O çabalanırken kurtarmağa savaş - tım. Gözlerimle görüyordum, ölüyor du. Fakat nekadar uğrastımsn akm- tınm yüzünden onu kurtarmaya mu- vaffak olamadım. Kapının önünde elinde bıçağıyla bağıran adam 'Tahtakaledeki apartmanlardan bi- rinde asansörcülük yapan Hasan ve Adil evlerinde oturdukları sırada ka- pr kırılmcasma çalmmağa başlamış-| tır. Pencereden bakmışlar ve orada elinde bir biçakla birinin kapıda dur-; duğunu ve kendilerine doğru bağır-! dığını görmüşlerdir. Gürültüyü du - yanlar sokağa dolmuş ve Hasanla A-| dil aşağıya inmiştir. Biraz sonra hâ-| dise anlaşılmıştır. Karahisarlı Ah - met olduğu anlışılan biçaklı adamın bir kız kardeşi varmış ve bu kız kar. deşinin Isak isminde bir de sevgilisi | varmış.Bu adam kız kardeşinin biri | sile seviştiğini duyunca gazebe gel - mig ve biçağmı kapınca kardeşinin sevgilisini aramağa başlamıştır. Isa. ğm evini gösterenler yanlış tarif et- tiklerinden Karahisarlı Ahmet Isağa gidiyorum diye Hasanla Adilin evine Trabzonda bir cinayet Trabzon, (Tan) — İki gin evvel şehrimizde bir cinayet olmuş, Çiniliz isminde bir kadın öldürülmüştür. Verilen tafsilâta göre, Çinikız, birkaç gün önce İstanbuldan gelmiştir, Kadın, Meydan çarşısında bir kuyumcu dükkânına uğradıktan sonra yoluna devam ederken Halil İbrahim ismin- de birinin tecavüzlne uğramıştır. Halil İbrahim, elindeki bıçağı kadıam a saplamıştır. Çinikiz, aldığı yaralarım tesiriyle biraz sonra öl Suçlu, yakalanarak tahkikuta başlanmıştır. Cinayetin sebebi, he- Elözizde eski memleket hastahanesi Elüöziz. (Tan) — Hastane ihtiyacı ; Yeni hastane 75 yatak “olacak, nı pazarı dikkate alan ilbaymmız Tev- | lâboratuvar, eczane ve poliklinikleri fik Gür. yeri bir plân hazırlamıştır. | ile idare kısımları ayrı ayrı binalar- Bu plâna nazaran, çok modern ve bü-| da bulunacaktır. Icabı halinde yatak yük bir sağlık yurdu kurulsezktır. | adedi yüze çıkarılabilecektir. Hasta- Eski memleket hastanesi, kardo vazi. | ne için kırk bin liraya yakın para yetinin müsaadesizliği o dolayısiyle) harcanacaktır,. Inşaatın bu sene bit- tam bir faaliyet gösterememekte: mesi mukarrerdir. İnegöl Halkevinin köycülük faaliyeti Inegöl, (Tan) — Halkevinin köy- , verilecek cihetler su, halâ ve zübre İcülük şubesi köy gezileri yapmakta | liklerdir. Köylünün sıhhatini bozan dır. Uyeler köy evlerini ziyaret ede: | bu üç müzmin derde kökünden bir rek sıhhi durumu İycelemekte, gere. | çare bulmak için halkevi o yorulmaz ken çareler Dr. Tevfik, öğretmen Rüş | bir azimle işe başlamıştır. Halkevi tü ve Mehmet tarafından anlatılmak- | köycülük şubesi bu maksatla- kışın tecavüz etmiş. Mütecaviz yakalana - tadır. köy muhtarlarını ve gençleri kurs a- rak tahkikata başlanmışlır. İ Uk yapılıcak iğler arasında önem | çarak okutmağa karar vermiştir. kele İ nesi dahiliye doktoru Zeki Me : Zonguldak HE Aİ İzmir belediyesinin yeni imar hazırlıklar! İzmir, (Tan) — Yeni sene beledi ye bütçesinin tatbik sahasına geçme" si dolayısile bu ay içinde şehrin muh telif yerlerinde hızlı bir fafaliyel göze çarpmaktadır. İzmirin çalı$" kan Belediye Reisi Dr. Behçet Uf yanında belediye heyeti Fenni, olduğu halde hemen her gün şehri proğramlı bir surette dol ğ linde tetkik etmekle ve yapılmağf başlanan işleri gözden | eçirmekt dir. Bu faaliyet cümlesinden o de birçok yollar tamir edilmiş, şe! ri yukarıdan aşağı takip eden çok esaslı bir ihtiyaç ol"n İplikçi © Dokuzeylül sokekları kanalizasyon” ları yapılmıştır. Güzelya'ıda, Tepe | cikte ve Kâzim Özalp bulvarları ü" | zerinde yupılmukum utan 7 ur lâ bu mahalleler hal'ının büyük bir ihtiyacına harşılık vere ektir, Şek” rin diğer kısımları" * « yapılacak yol ve lâğımların proje ve keşifleri d€ bitmek üzeredir. Eski ve harap İ: mirin fena bir sembolü olan ati tramvaylar bir sene oluyor ki a dondan kalkmıştır. Bandı he taşı döşeren birinci kordom tefrişi bu ay içind. biti“ üzeredi Geniş trotuvarı üzerine dikilen pa miyeleri: birinci kordon şimdi Cürt huriyet Türkiyesinin imar faaliyeti hakkında *zmir limanına gelen ecn€ bilere güzel bir fikir verebilecek v8" #iyttedir. Birinci kordona amut v8" ziyette bulunan büyük yolların nize bakan methallerine çam ve pal miye gibi İzmire çok yakışan aj larla ve tö-lü çiçekerle beze otobüslerin ihalesi bu a, sonu! yapılacaktır. Satın alınacak oto lerin ihalesi bu ay sonunda yaş caktır. Satın alınacak otobüsler n zotla işleyecek ve azami kanl: haiz bulunacaktır. Aİ fi Küçük Haberler J * Ordu, (Tan) — Memleket hast” tarafmdan verilen zehirli gaz ku# lar nihayet balm'ıstur. 4 * Fethiye, (Tan) — Halkevi ba” kunı Şaban Kmay, büyük bir hal kütlesi önünde çocuk terbiyesi ve le mevzylu bir konferans vermisti” * Fethiye, (Tan) — Halkevi gö” terit şubesinin hazırladığı Akın değ tanı ile bir facia vodvili mükemi bir şekilde temsil edilmiştir. şubesinin iştirakile halka iyi bi” ce geçirtilmiştir. Berlin, 19 (Tan) — Hava Ns$ General Göring, hulen Londrrds ” lunan meşhur Amerikalı yo Lindbergi Berline davet etmiştir. Lindberg Alman askeri ve sivil Va teşkilâtı tarafmdan misafir cektir. Bu daveti kabul eteriş © Lindberg Temmuzun 28 inde Be E vâsıl olacak ve kendisine parla” ii ni