17 Temmuz 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

4 Büyük EE a İİ Türk No, 21 Kısa bir zaman yakılması faciası zuhur etmişti Salih Efendi, esasen misafirper - ver bir zat olduğu icin bu misa- fireti, memnuniyetle kabül etti. Re- fikası da, bu meseleyi tasvipte bir beis görmedi. (Çünkü, Salih Efendi o tarihte henüz (her müslümanın dört zeves alinasina taraftar) değil di.) İstanbula mektup gönderildi. Ev- rak istenildi. Fakat araden iki gün geçtikten sonra; bu kadm, işi bir ça- | lımma getirerek usullacık sinsi bir yılan gibi Salih Efendinin odasına girdi: — Efendi!.. Açık konuşalım... Be- nim, hiç kimse ile davam, nizam yok. Ben buraya bilhassa senin için gelâim. Dedi.. Ve başörtüsünü bir tarafa atarak sırma gibi saçlarımı Salih Efendinin önüne döküverüi. Salih Efendi, bir adım geriledi. Karşısmdaki mahlükun, vicdanını gehirlemeğe memur edilen bir yılan olduğunu hissetti. Fukat onu kor - kutmadan söyletmek istedi. — Çabuk söyle. Benden ne isti- yorsun.. Ne bekliyorsun ?.. — Anzavur Paşa ile birleş, o ka- dar.. Ondan #onra.. sen benden ne istersen iste... Her şey. her ikbal. her devlet senin.. . Bu kısa muhavere, daha fazl; de- vam etmedi. (Kadın, o dakikada tevkif edildi. Ve, — aklımda kaldı- ğma nazaran, galiba — ertesi gün kuvvetli bir muhafaza altında Mu- danyaya gönderildi. Oradan da vapu- ra bindirilerek İstanbula defedildi. Misal; 3 — Gene o sirada, Hürriyet İtilâf fırkası erkânmdan — sabık müftü ve mebus — Ömer Fevzi efen- di, (Ertuğrul) gazetesi müdiri Ah- met Refik bey ile gazetenin muharri- ri (Z. Ş))i (sureti mahremanede bir mülâkat için) evine davet etti, (1). Ve, davete icabet eden bu iki zatı, bü- yük bir izzet ve ikramla kabnl eyledi. Gayet derlitoplu ve İiranma hâkim olan Omer Fevzi efendi, bir saatten fazla süren bu mülâkatta birçok mi- saller ve deliller göstererek bu İki zatı mesleklerinden çevirmek istedi Bunun mümkün olamıyacağını görün- ce, hiç olmazsa İstanbul hükümetine | ve bilhassa Anzavura karşi küllanı- Jan şiddetli lisanın tadilini rica etti. Ve buna mükâfat olmak üzere de: — Şu dünyaya gelişten maksat, refahı hal ile imrarı evkat değil mi? Böyle meçhul bir gaye ve akıbet için bunca mahrumiyetler içinde fedayı nefsedeceğinize, milspet ve. nafi bir tarik ihtiyar ediniz. Dünya ve mafi- hanızın ziyadesiyle mamur edileceği. ne bizzat ben tekeffül ederim. Diye, parlisk ve hudutsuz bir vait- te bulunmaktan çekinmedi. Bu iki zat: Ömer Fevzi efendiye İâzımgelen cevapları verdiler ve bu tekliften bahsederek icap eden ma - kamları ikaz eylediler. Istanbul matbuat müdiriyetinin. yalan ve dolandan mürekkep olan Yu- kardaki beyannamesinde, (Gelibolu civarında Akbaş ile sair mahallerde- ki harekâti ahitşikenane) den neda- met ederek bunun (netayici vahime- sini düşünenlerin itaatinden bahse- dilmektedir. Beyannameye bu cümle lerin dercedilmesine sebep, (Dramal Riza; meselesidir, Muhterem okuyucularımız çok iyi hatırlarlar ki merhum (Köprülülü Hamdi bey), emsalsiz bir cüret ve kahramanlıkla (Akbaş hadisesi)ni ya rattığı zaman, yanındaki cesur arka- daşlarından biri de, (Dramalı Rıza bey)di. Dramalı Rıza, bu büyük hizmette gök mühim rol oynamakla beraber, (Bigada) dürüst ve aklâne bir şe - kilde hareket edememiş; o sırada o baâvalide büyük bir kuvvet ve nüfuza malik olan (Kara Hasan) ile hoş ge- çinmek lâzımgelirken, bilâkis onunla lüzumsuz bir rekabete girişmişti. Bu sebeple de, Kuvayı milliyenin mevki- ini müşkülleştirmişti. Bu hadiseler, Dramalı Rıza aleyhi- ne kaydedilmişti. Kısa bir zaman son- ra da, Anzavurun baskını ve silâhla- rın yakılma faciası zuhur etmişti... Filhakika bu silâhların yanmasında, doğrudan doğruya Dramalı Rıza ka- bahatli değildi. Böyle olmakla bera- (1) Ertuğrul gazetesi maharriri (Z. $) © tarihte (Müdafaai Hukuk Cemiyeti) nin irşat ve istihbarat) işlerile yabancı isan- aris yarılmış mektuplarm sansörlüğü va- gifesini deruhde etmişti. için, Ömer Fevzi Efendi ile ba mülâkat, faydalı bir- takım natirmer marmişti, i met nkılabı --- Başlarken Ziya Şakir sonra silâhların Yazan : ber, kabahat ve mes'uliyet doğrudan doğruya Rızanm sütüne yükletilmiş:; bundan dolayı da Çerkez Etem bey tarafından idama mahküm edilmişti. Eğer Rıza o sırada Etemin eline geç- miş olsaydı, hiç şüphesiz ki o daki- kada idam edilirdi. Fakat Rızanın Akbaş hadisesindeki fedakârlığını bi- len ve takdir edenler onu kaçırmış- lar, Bursaya göndermişlerdi. Çerkez Btem, derhal Bursaya ha- İber göndermiş: Dramalı Rızanın ya, orada derhal idam edilmesini; veya- hut da kendisine gönderilmesini iste- mişti.. Fakat Bursa müdafa hukuku Çerkez Etemin bu tekliflerini reddet mişti. Bursa müdafeni hukukunun bu mertçe hareketine rağmen hayatı. nı muhakkak bir tehlike içinde gören yan eylemişti! Çerkez Elem: nasıl olsa beni başımı yiyecek. Bari siz, benim yü- zimden bu adamla derde girmeyin Bana biraz para verin. Ben Istanbula gideyim. Birkaç arkadaş tedarik ede- yim. Damat Feridi geberteyim. Hiç olmazsa memlekete, son bir vazife İ- fa edeyim. Demişti... Bursa müdafaai hukuku milletin hakkımı ancak elindeki prog- ram dairesinde müdafaayı deruhte etmiş olduğu için, Dramalı Rızaya cevap verilmiş: — Hizmet ve fedakârlığına muka- bil biz sana bir miktar para veririz. Hayatını kurtarmak için, İstanbula da göndeririz... Oraya gittikten son- ra, yapacağın işlere asla karışmayız. Denilmişti.. Ve, Rezaya bir miktar para verilmiş; İstanbula gönderil. miti, Silâhların yanma meselesinden do- layı ornsu; a yükletilen mes'uliye tin ağırlığına bir türlü tahammül e- demiyen Dramalı Rıza; hem bu leke- yi silmek: hemde türet ve pervasız- lığını göstermek için, Istanbula gider gitmez, .derhal Damat Reridin .kulli teşebbüsüne girişmişti. Fakat bunu muvaffakıyetle başarabilmek için ken disine, (milli harekâta ve Akbaş va- kasma iştirak ettiğinden dolayı neda- hissederek, İstanbul hükümetine iltica etmiş) gibi bir poz vermişti... İlete, Rızanm bu hareketi, İstanbul hükümetinin eline bir senet vermiş; ve (kuvayı milliyenin en mühim un- surları, Istanbula iltica ediyor), gibi ş a esas teşkil eylemişti. (2) Halbıki.. Anadolu Kuvayı Milliye mensüplarının İstanbula iltica etme- İeri şu tarafa dursun, bilâkis, İstan- bul ve civarında bulunan hamiyet er- babi, gizli gizli Anadoluya akın edi- yor; (Ankara) da (Büyük Türk in- kılâbının yaratanı) olan (Mustafa Kemal Paşa) nin etrafında toplanı- yordu. Gün geçtikçe kalplerindeki yurt ve milliyet hisleri biraz daha coşan "hs- miyet erbabının bu Anadolu akımları, Istanbul hükümetini kudurtuyordu. Damat Ferit paşa, dahiliye nazırı Reşit beye bundan dolay: şikâyetler ediyor; Usküdar mutasarrıfı Ziver beyi huzuruna celbederek, haşır ha- şir haşlıyordu. Usküdar jandarma alay kumanda- nı Remzi, tabur kumandanı Nail, Kartal müfrezesi kumandanı Münir, gene müfreze kumandanlarından Ali Beyler; en güzide jandarmalarını seç- işler; Istanbul hükümetine hizmet etmeyi redâelmişler (Bursa) ya geçe- rek milli hükümetin şerefk bayrağı altma girmişlerdi. (Kuleli İdadisi) nin müdiri Salih bey, mektebin dahiliye zabiti ve mu-| alimlerinden bir yüzbaşı, iki mülâ. sim, otüz nefer, yetmiş talebe, sekiz süvari ve bir mitralyozln Anadoluya geçmek için bir gece ansızm mektep- ten bareket etmişlerdi. Çamlıca - A- lemdağı yoluyla, ileri doğru geçip gi- deceklerdi. Fakat orada, İstanbul hü- kümetine sadık olan jandarma takım kumandanı Salih efendinin müfreze- sine tesadüf etmişlerdi. Salih efendi: | firarileri abluka ederek geri çevir.| mek istemişti. Fakat, bu mukaddes yolun yolcularını, geri çevirememişti. (Arkası var) (2) Dramalı Rızanm' Ferit Paşaya kast tertibi ile bunun meticesini, sirası geldiği zaman srzedeceğiz — Z. $. Dramalı Rıza şöyle bir teklif derme- |“ | $ Poliste | Taşçılar caddesinde bir yangın oldu Taşçılar caddesinde Havuzbaşı s0- kağmdaki zeytin tüccarı Nikolâki - nin üç katlı mağazasından yangm çıkmıştır. Bu yangında üst katm o - dalarından biri ve tavan yandıktan sonra gelen itfaiye tarafından ateş söndürülmüştür. Yapılan tehkikatta ateşin mangaldan çıktığı ve binada- ki eşyaların üç bin liraya sigortak olduğu anlaşılmıştır. Yaralanma vak'aları Son 24 saat içinde şehrimizde ya- ralama ve yaralanma vak'aları ol - muştur, En mühimlerini aşağıda ya- ziyoruz. 1 — Kabataşta mezarlık sokağın - du oturan on iki yaşlarındaki Tev - fik, evlerinin bahçesindeki ağaca çık tığı sırada dal kırılmış Tevfik sşağı- ya düşmüş ve yaralanmıştır. Yara- İ hastaneye kaldırılmıştır. 2 — Paşabahçede İncir köyünde oturan Ahâullah ile Mehmet, bir ço- cuk meselesinden kavgaya tutuşmuş lardır, Bu kavgada Abdullah karı- ice ayırmak İçin aralarına gir- sırada Mehmet tarafından biçak Ia kolundan yaralanmıştır. Suçlu ya» kalanmış, kadın hastaneye kaldırı! mıştır. Beyoğlunda Arap Cami ma - hâllesinde oturan İnebolulu Eminin üç yaşındaki kızı Nebahat, kiracıla- rının çocuğu dokuz yaşmdaki Petro ile evlerinin taraçasnda oynarlar - ken Petro Nebahati itmiş ve kızı merdivenlerden yuvarlamışlır. Ne - bahat baygın bir halde hastaneye kaldırılmış, suçlu çocuk yakalanmış» ur, 4 Beyoğlunda Arap Camii ma- hallesinde oturan Börekçi Hasan ile aşçı Mustafa bir alarak yüzünden kavgaya başlamışlardır. Bu kavga- da Mustafa Hasan; * yaraladığından yakalanmış, yralı da hastaneye kaldı rılmıştır . İki otomobil çarpıştı Dün saat 14 te Tophanede iki o - tomobil çarpışmışlır. Bu çarpışma şiddetli olduğu halde insanca hiçbir zayiat olmamıştır. Hâdise şöyle ol - muştur: 2905 numaralı şoför Fahrinin ida- resindeki otomobil Beşiktaş istika '- metinden Töphaneye geldiği tam dikimhane önünde orularda ma nevra yapan 1934 numaralı goför | Kâzmnın idaresindeki: otomobil ile çârpışmıştır. Bu çarpışmada Fahri- nin otomobilinin tamponu ve radya törü kırılmış, çamurluğu ezilmiştir. Küzmin otomobilinin ise sağ man yeteri ve takse saati kırılmış, ön lâs- tikleri yerinden fırlamış ve arka ça- murluğu ezil Insanca hictir za yiat olmamıştır. Yalnız vak'a tam | tramvay yolu üzerinde olduğundan | tramvay seferleri bir müddet dur - muştur. Polis, vak'a yerinde tahki - katmı ikmal ettikten sonra seferle - İ ve tekrar başlanmıştır. | Ölçü sahtekârlığı İ Ölçü sahtekârliğmdan suçlu Semi İ Benbesal hakkında polis uzun za - İ mandanberi tahkikat yapmakta idi, | Zarphane müdürlüğünce tetkik edi - len mübür ve damgaların sahte ol - madığı kanaatine varılmış ve polis- çe de hâdisede hir sahtekârlık olma- dığı anlaşılmıştır. Evrak, dün polis ten adliyeye gönderilmiştir. —— MEVLÜT Adliye nazırı esbakı merhum Na- um Paşanm' hafidi ve doktor Ömer Nazımın oğlu merhum Edip Nazım istirahati ruhu için... Bu aym 20 inci pazartesi günü öğ- le namazını müteakip Teşvikiye ca- minde mevlüt okunacaktır. IAN ABONE VE ILAN ŞARTLARI İlân için İlâncilik Şirketlerine mü ricast edilmelidir. Küçük ilânlar doğrudan doğruya idaremizce almabili: Küçük ilânların 5 sattığı bir delalık 30 kuruştur. 5 satırdan faz lası için satır baş Bir defadan 9 10 kuruş i Günü geçmiş nüshalar 5 kuruştur. İzmit çok bol ve ÖMEMLEKETTE Yeni yılın üzüm mahsulü 7 yemen kâğıt fabrikasından bir görünüş “TAN, le Nazilli civarında. şirin iyi olacak sirâda | Manisa, (Tan).— Son dolunun bir hayli zarar verdiği anlaşılmaktadır. Zararın 30 - 40 bin lira arasında bulunduğu yolündüki tahminler müba- lâğalı addedilmektedir. Doludan bilh sasa dağ eteklerine yakm bağlar fazlaca zarar görmüşlerdir. Bu yıl üzüm, çok bol ve kalite itibariyle de çok iyidir. Fiatlar da çok tutumludur. Sıcakların giddötini arttirması üzerine, şehir boşalmış, birçok aileler bağ kulelerine çekilmişlerdir. Sıcaklar şimdiden gölgede 35 dereceyi bul- muştur. Üç çocuk ezilerek öldü Çanakkale, (Tan) -— Ecesbad kasabasındaki göçmen kereste deposu- nun deniz tarafındaki duvarı ansizın çökmüş ve bu sırada duvarm gölge- sine sığmarak oynıyan halaç Ahmedin 7 yaşındaki oğlu Yaşarla, boyacı Rızanın 6 yaşındaki kızı Sıdıka ve $ yaşmdaki Mustafa enkaz altnda ka- larak ezilmişlerdir. Taşların altından ölü olarak çıkarılan cösetleri hükü- met doktoru muayene etmiş ve ölümün ezilmeden mütevellit olduğu tes- bit edilmiştir. Sulh hâkimi tahkikata el koymuştur. Karadeniz idman yurdu, Bafra Halksporu 6 - I mağlüp etti ” Samsun Idman Yurdu oyuncuları bir arada Samsun, (Tan) — Samsun lik/birini gösteriyordu. İkinci devre maçları devam ediyor. Birinci fi - | başladığı zaman bu hal daha bariz| küstür, geçen hafta sona ermistir.| bir şekilde görülmeğe başladı. İd! Ikinci fiküstürün merak ve sabirsiz | manyurtlular (tehlikeli oakınlarla lıkla bellenilen ilk maçı da bü haf- | Bafra . Halkspör kalesini mütema » ta Karadeniz şampiyonu Iâman Yur. du ile Bafra » Halkspor Birliği ara- smda Yapıldı, N | Dört bine yakm bir seyirci kütle- si önünde yapılan bu maç, çok heye- canlı ve güzel oldu. Idman Yurtlu- lar sahayâ tam kadro İle Çıktılar, İ Bafra - Haliesporlular da liseden al- dıkları üç oyuncu ile takımlarını takviye ederek en kuvvetli bir şekle sokmuşlardı. Oyuna İdman Yurdunun bir hücu- mu ile başlandı. ollk dakikalar, Yurtluların Halkspor kalesine yap - tıkları mütemadi hücumlarla geçti. Onuncu dakikada Yurt kalesine uza- nan tehlikeli bir akını durdurmağa çalışan Idman Yurdu müdafilerinden birinin yaptığı favul'üzerine hakem | penaltı cezası verdi. Bafra - Halk - !spor, Çakirm güzel bir plâsesile ilk İve son gollerini yaptılar. Buna Td-| ! manyurtlular, henliz iki dakika geç- | meden 80l “içleri Celâlin topu göğüs mamile Yurtlularn hakimiyeti altm da geçti. On altmer dakikada orta haftan güzel bir pas alan santrfor Salâhaddin beki de geçerek Yurt Besabma ikinci golü kaydetti. 26 m- cı dakikada güzel bir akinla Bafra - Halkspor kalesine inen Hüseyinin Jayağile üçüncü gollerini yapan 1d - manyurdu 38 inci dakikada bir gol daha yaparak devreyi 1 - 4 lehleri- ne bitirdiler. İdmanyurtlular bugün çok güzel oynuyor, buna mukabil Bafra - Halk diyen stkıştırıyorlardı. 11 inci daki- bir köy: Mesçitli Nazilli, (Tan) — Mesçitli köyü Yazılar köyünün iki kilömetre de « ğusundadır. Burası 74 haneli ve 232 nüfuslu bir köydür. Halkı, Mende - res ovasındaki diğer köylere ait tar- lalar: otlaklama ve ekmek ve ekse- riyetle amelelik etmek suretiyle geçinmektedir. Köyün akar suyu ol- madığı gibi, içme suları da bir iki kuyudan alınmaktadır, Mescitlerin yıllık köy bütçesi 100 liradır. Köy çocuklarından bir kus- mı Yazırlı mektebine gitmektedir - ler. Mesçitli, iki yıldanberi karakol merkezidir, 3427 nüfuslu karakol mıntakasında dört 'aydanberi hiç - bir zabıta vakası kaydedilmemiştir. Mescitlinin düzlüğünde yüzbaşı Hasan Akkoyunun teşebböü ile in * şasına başlanılan yeni karakol bi * nası tamamlanmıştır. Yeni bina, :Xi katlı ve beş odalıdır. Yeni jandar * #a kumandanı, Tahsin, binanın nok Bassnlanı oran ihmal eitiemiş ve Ke aki yeni binaya taşınmıştır. Karakol mıntakasında ve karıncatı dağ ete” ğinde sıralanan 9 köy telefonla bi" ribirine ve ilçeye bağlıdır. Dokuz köyden yalnız üçünde mektep var” dır. " RR Rİ Herekede kamp İzmit, (Tan) — Bakımsız ve gr dasız çocuklar için Herekede bir kamp açılmıştır. Kamp, bir buçuk &y devam edecektir. Kampm ihti * yaçlarını idarei hususiye ile taleb? himaye heyetleri ve Hereke fabrik$” sı temin etmektedir. İ Küçük Haberler | İ * Manisa, (Tan) — Halkevi tem” sil şubesi, Mavi yıldırım piyesini büs yük bir muvaffakıyetle temsil ef” migtir. spor Birliği en fena oyunlarmdan kada sağ iç Murat sıkı bir şutla ta- kımma beşinci ve dokuzuncu dakika da da altmel golü kazandırdı. Bu golden sonra sinirlenen Halksporlu- | Srmus ir lar favullü oynamağa başladılar. Ha | ile köylerde kültürel filmler göste * kemin bu sebepten bir iki oyuncula | rilmekte ve ayrıca sağlık hakkınd? rm sahadan dışarı çıkarması üzeri-| da konferanslar verilmektedir. B# pe oyunun bitmesine yirmi dakika | yındırlık, tarım, ekonomi, iletasate kala sahayı terkettiler. Oyun yirmi | baytar işlerile meşgul olacak heyet dakika eksik olarak Tdmanyurdunun | ler bir gün evvel yapılan toplantıdf 8 -1 galibiyetile bitti. köycülük kurulunda çalışmak üzer” Bundan sonra Bafra Gençler Bir. | ihtisas gruplarına tefrik edilmiş " liği ile Samsun Karadeniz Gücü ara | hemen köyelllik programını hazıri$” sında fiküstürün ikinci maçı yapı. | mağa koyulmuşlardır. dı. Bu maçta Karadeniz Gücü güzel | * Sıvas, (Tan) — Mıntaka müc#” bir oyundan sonra ikiye karşı altı | dele baytarlarından Riza Tun! sayı İle Bafra Gençler Birliğini yen- | baytar direktörlüğüne teyin di. —Z.'L.M. miştir. : * Babkesir, (Tan) — Halkevi köyeülük kurulu fazliyetini çok art” tırmıştır. Bu arada, seyyar sinemf Tepebaşı Bahçesi Yarın akşam : Bütün VARYETE programı ile ve sureti hususiye- de yalnız 3 gün için ahgaje edilen sinema yıldızı ve WENN DU JUNG BİST GEHÖRT DIR DIE WELT filminin mümessi- LiLYAN DiETZ'in ıştirakile FOLiES...1936 Revüsü Şerefine BUYUK GALA müsamere: Fiyatlarda hiçbir zammiyat yoktur PAZAR günü saat 17de MATİNE