3 Temmuz 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

-- 2 GÜNAŞIRI Kaza Gazeteleri gözden geçiriniz, sık sık kazalara rasgelirsiniz: Deniz kaza- sı, vapur kazası, otobüs kazası, tramvay kazası... Bence kazalarım bu kadar çok oluşunun bir sebebi de bu kelimeyi tam yerinde kullanmayışımızdır. İlkönce (kaza) nm mânasını tayin etmeli. Bilinmiyen felâketlere kaza deriz, Gazeteleri bir de bu noktadan okuyu- nuz. Acaba kazaların kaçta kaçı hakikaten kaza? Meselâ, şöyle bir deniz kazası: Açıkta denize giren falan yüzme bil- mediği için boğuldu,,. Yüzme bilmiyen bir adam açıkta denize girerse bo- ğulmaz mı? “İskeleden vapura atlayan filân Kazaön denize düştü.,, Demek kü, bu acemi sportmen o kadar mesafeyi atlayamıyormuş. h “Seksen kllometm süratle gideu bir otobüs kazaen hendeğe yuvarlana- rak par yarlanmadan evvel nasıl p l '0 gi den bir kuıınuır otobüsün hendeğe yu değı gaşil k şeydir! Tramvay kazalarma gelince, onlar ekseriya şöyle oluyor: “Lâleliden Aksaraya giden bir araba frenleri tutmadığı için kazaen devrildi.,, Frenlere dikkat etmek lâzımdı! “Sultanahmetten Salkımsöğüde inen bir araba frenleri tutmadığı için Hâh...,, Frenleri kontrol etmek icap ederdi! “Şişhane yokuşundan inen bir araba frenleri tutmadığı.. ilâh...,, Artık buna kaza denemez. Bilgisizliğe, nizamsızlığa, ihmale kasten kaza dedikçe elbette bu kaza- ların önüne geçilemez ve geçilemiyecektir de!... Orhan SEYFİ Alfabe Güzel Sanm'atlar Akademisi şimdiye kadar ayrı ayrı cemaat kuran muhte- Hf ressamları bir araya toplamağa karar vermiş. Hepsine bir toplanma borusu çalmış ve meşhur bir tabiri tekrar kullanarak: — Haydi demiş bu sakaf altmda birleşiniz. Bunu anlatan dostumuz dedi ki: — Bundan sonra artık şu grup bu grup, “a” grupu, “b” grupu, “d” gru- pu yok. Hepsi birleşiyor. Öteki cevap verdi: — Demek artık ressamlar da birle- Bip alfabe oluyorlar... Zafiyeti umumiye Bugünlerde sık &ık Milletler Vemi- yetinin zafiyetinden bahsediliyor... Ağzında zeytin dalı taşıyan zavallı Bulh güvercini çok sıskalaşmış, ka- natlarımı bile oynatamıyor. Onun için herkes, Milletler Cemiyetinin kuvvetlenmesi lüzumunu ileri sürü - yor. Anladık. —Doğru. Cenevrede ancak Leman gölü üzerinde kanat oynatafı bu sulh güvercini bir sabır- sızlanıp da Asiangi gölünden Tsana gölüne kadar uçamadı. Onun için bu güvercini çiftehanede beslemek gerek.. Güvercine bir kuvvet şurubu içirmeli... Fakat bu kuvvet şurubu Habeş kanı mı olmalıydı?... Tedavii binnakiz! Nutuklar ekseriya parlak olur. Çünkü nutku söyliyen adamlar ek - seriya hatip kimselerdir. Fransız Başbakanı Leon Blum da böyle meş- hur hatiplerden biridir. Onun için evvelki gün Uluslar Kurumunda par- lak bir nutuk söylemiş ve çok alkış- lanmıştır. Hatta böyle bir nutkun Briyan'danberi kimse tarafından söylenmediğini beyan edenler var - Bilginizi Yoklayınız Sorular S — Amerikaya Amerika ismi neden verilmiştir? S — En meşhur altın madenleri dünyanm neresinde bulunur? 8 — Türkiyenin demiryolları neka dardır? S — Mendili dört köşe olarak yap- mayı evvelâ kim akletmi: TAN Plâjlar Damga resminin tenzil edilmesi isteniyor Plâjlar için geçen sene yapılan üc- ret tarifesinin bu sene tatbik edilmi- yerek halktan fazla para istendiği hakkında şikâyetler yapılmıştr. Belediye, bu şikâyetleri tetkike Başlamştır. Tarifeye aykırı hareket edenlerin cezalandırılmaları hakkın - da yeniden tebligat yapılmıştır. Bun dan başka, zabitai belediye memur- larma plâjlarımn sıkı kontrola tâbi tu tulması bildirilmiştir. Diğer taraftan, plâj sahipleri, plâj üçretlerindeki pahalılık sebebinin da Ne dersiniz ? Hayat ve tören Her şeyin değer kıymetini ver- rına uymamış olur, tedirgin oluruz. Arasıra Türk Cümhuriyetine hür- met duygularını arzetmek istiyen teşekküller veya fertler Taksim âbidesii lenk koymaktadırlar. Bu âbide etrafında nekadar çok ve sık çiçek görürsek rejime saygı ve muhabbet alâmetidir diye seviniyo- ruz. Bu çelenk koyma r L nin de zab tasile bir inti. sokulmuş olduğunu görerek de ay- rıca memnun olmaktayız. Lâkin ha fazla maliyece almmakta olan ver gilerden ileri geldiğini söylemektedir ler. Bunlarım anlattıklarma göre, damga resmi beher bilet başna beş kuruştan aşağı olmamak üzere yüz- de on beştir. Yani yüz kuruşluk bir duhıâiye farzedilse on beş kuruş damga resmi verilecektir. Ancak yüz kuruşluk duhuliye ile girilen plâj yoktur. Fakat bir plâj sahibi meselâ çocuk lar için 1 kuruş dahi duhuliye ücreti alsa bu bilete yukarıdaki fıkra mu- cibince beş kuruşluk pul yapıştırıla- cakm. lâj ııhipl&'i damga resmin- de yapılması için maliyeye müracaat etmişlerdir. Vekâlet işi tet kik etmektedir. Plâj sahiplerinin söylediklerine na zaran bu tadilât yapılırsa plâjlardan halkın ucüzca istifade temin edilmiş olacaktır. bu ü kaygusu seyrisefer me- murlarını arasıra şehrin en kalaba- lık damarında saatlerce hareketin tatil edil i mucip k kadar fazla gayrete sevkediyor. Bu fazla gayret yüzünden iki saat halk tram- vaysız kalıyor. Bir şehrin hayatile alâkadar olan bu durgunluğun kim- seye bir faydası olmadığı halde çe - lenk koyma töreni ile de hiç şüphe- siz sıkı bir alâkası yok. Gerçi bu törenleri görmek için âbide civarı- na halk toplanmakta ve orayı kala- balıklaştırmaktadır. Lâkin bu ka- labalık da seyriseferi tatil edebile - ŞEHİRDE OLANLAR Taksimde Yerli Mallar Sergisi bugün açılıyor Sekizinci yerli mallar sergisi bu - gün Taksim bahçesinde açılacaktır. Bu seneki sergi;, sergicilik bakımn - dan, şimdiye kadar açılan sergiler- den daha iyidir. Sergi bir plân dahi- linde tanzim edilmiştir. Bütün pavi- yonlar bir örnektir. Arâlarında ge - niş mesafe bırakılmıştır. Bu suretle en kalabalık günlerde bile, ziyaret - çiler her paviyonda rahat rahat do - laşabileceklerdir. Sergiye iştirak e- den müesseselerin başında inhisarlar idaresi, Sümerbank fabrikaları gibi büyük müesseseler bulunmaktadır. Saylavları davet İstanbul Millt Sanayi Blrllğınden Birliğimiz tarafından her yıl açı- lan yerli mallar sergisinden sekizin- cisi 3 temmuz cuma günü saat 18 de Taksim belediye bahçesinde açıla - caktır. Adreslerini bilmediğimiz sayın say lavlarmıza ayrı ayrı davetiye gön - dermek mümkün olmadgğından bu a- çılış törenine gelerek bize onur ver- melerini saygılarımızla dileriz. cek bir mahiyet arzedemez. Umuyoruz ki, Beyoğlunun faal ve genç kaymakamı bu yolda müs- mir tedbirler almakta gecikmiye - cektir. Çünkü bu seyriseferi tatil tören için bir zaruret değildir. Biz böyle düşünüyoruz. Siz ne dersiniz ? Adlivede 8 — Ruanda-Urundu mmldir ve kimin idaresindedir? Dünkü soruların cevapları 8 — Karagözü evvel kim icat etti? C — Karagöz eski Çinliler tarafın- dan icat edilmiştir. Fakat ©o zaman tabli karagöz kardgöz şekliride değils di, Birtakım garip fTakat mafsalların dan oyniyan şekillerden ibaretti. Ca- valıların da karagözü hayli zaman - danberi tanıdıkları malümdur. Cava- da Karagöz çok İleri gitmiştir. ,S — Avusturalyaya — Avusturalya ismi neden verilmiştir? — * - C — Austral kelimesinden. Austral cenubi demektir. Bu kıta da cenupta olduğu için Australia, yani Avustral ya namını almıştır. S — Dünyanın döndüğünü ispat ettiği için fen uğrunda ilk defa ida- ma mahkum edilen adam kimdir? O — Meşhur İtalyan heyetşinas ve riyaziyecisi Galiledir. Galile 1564 te doğmuş ve 1642 de ölmüştür. Dün yanm hareket ettiğini isbat ettiği i. çin engizisyona mahküm edilmiş - ve o halinde bile dünyanın döndüğünü söylemiştir. “Epur di Moure,, sözü meşhurdur. Bu söz “her şeye rağmen bhareket e- diyor,, demektir. Sonra yarı esaret dır. Fakat acaba sulh nutukla te - min edilir mi?.. Top seslerini hançe- renin kuvveti bastırabilir mi, işte bu nokta şüphelidir. Briyan sanki böyle bir kuvvetli nutuk söyledi di- ye o zaman dünyanın ahvali düzeldi mi dersiniz? Ve Leon Blum da böy- le dedi diye bundan sonra ortalık sütlimanlık mı olacak?.. Fakat her şeye rağmen Fransanın bu hüsnü niyeti şayanı takdirdir. Leon Blum diyor ki: “Franga sul- hu temin etmek için hârp tehlikesini bile göze almağa razıdır,, ve biraz Bonra da sulhu temin için en mü- kemmel çarenin “silâhsızlanma” ol- duğunu ilâve ediyor. Harp tehlike- Bi, sulhu temin, silâhsızlanma öyle tahirlerdir ki, biribirine pek yaklaşa- Barut fıçısımı alev içinde saklama- ğa, ve yahut © kadar değilse, zatür- reeyi buzla tedavi etmeğe benzer.. Koku Hoüvuttn bir moda çıkmış: Bazı Bu moda İstanbulda da yapılacak olursa vay halimize... Birçok kadım- larımız pastırma, bazıları kapuska kokmağa başlıyacaklar. Hoş İstan- bulun akşam tramvayları da ekseri- ll h halind ve âma ölmüştür. S— Safıstlcr kimdir ? C — Sofistler Yıman kadimde hi- tabetin kuvvetile yanlış muhakemele ri doğru gibi göstermeğe çalışan a- damlardır. En meshur Sofistler, Cri- tias, Protogoros d'abdere, Görgios'- tur. S — Aruzla yazılan ilk türkçe şiir hangisidir ? € — Ertuğrol zamannda yazılan su şlirdir: Senüin yüzün güneştür yoksa aydur, Gözüm aldu gözündekü ne eydür? | ya turşu kokuyor ya.. Kadın köşesi Bizim Bacı yemeğe biraz fazla tuz . Bu sıcak havada da tuzlu yemek hiç çekilir şey değildir. Adam boyuna sü içer durur. Hem yemeği tuzlu pişirmek ahçının ismini de dedikoduya karıştırır. Bonra zaval- lıya evlenmek istiyor derler... Hele tuzlu yemeği pişiren bizim Bacı gibi pinpon bir şey olursa... yemek fazla tuzlu oldu mu şu suret- azaltabilirsiniz: | le içinden tuzunu Tencerenin üzerine temiz bir tülbent gerin. Bunun üstüne bir miktar tuz koyun ve yemeği kaynatın. Tülben- din üstündeki tuz, ne sihirdir ne ke- ramet yemeğin içindeki tuzu çeker. Eyüp kaymakamlığı Yeni teşkil edilen Eyüp ilçesi- nin kadrosu yakmda tamamlanacak- tar, Fatih kaymakamı Halük, ayni zamanda vekâleten Eyüp kaymakam Iğma da bakacaktır ND M | Fatih civarında soygunculuk yapanlar Fatih taraflarında muhtelif tarih- lerde, muhtelif hırsızlıklar yapmak- tan suçlu Osman, Nuri ve Mustafa ile bu hırsızlık malları bile bile - maktan suçlu Sadettin, dün Bırmci Sulh Ceza mahkemesinde sorguya çekilmişlerdir. Bunlardan Nuri Mus- tafa. ve Sadettinin mahkemece tev- kifine karar verilmiş,işte alâkası gö rülemiyen Osman, serbest bırakıl - mıştır, istiyen Altındiş Ömer isminde biri bundan birkaç Sene evvel, büna mâ- ni olmak istiyen bekçiyi öldürmüştü. Ağır Cezada uzun zamandanberi'de- vam eden bu muhakeme, birçok saf- halar geçirmiş, Temyiz Mehkemesin- ce usüle temas& eden noktalardan bozulmuştu. Son defa Ağır Cezada Ömerin yeniden muhakemesine baş- lanmış ve geçen celselerde müddei- ümümi, Ömerin idamını istemiştir. Dünkü celsede, suçlu vekili, tahki- katın tevsiini istemiş ve bazı müda- faa şahitlerinin dinlenmesi için du- ruşma, başka güne bırakılmıştır. * Birinci Sulh Ceza mahkemesi hâkimi Reşit, bir ay mezuniyet al- mıştır. Adliyede umumi yaz tatili- nin tatbikine 20 Temmuzda başlana- caktır. * Broin kaçakçılığı yapmaktan suçlu Dimitrinin Birinci Sulh Ceza mahkemesince tevkifine karar venl- miştir. Belediyede Muayeneye edilmiyen otobüslerin vaziyeti Otobüslerin fenni muayeneleri bit- tikten sonra belediye umumi kontro- la başlamış ve bazı otobüslerin mua- yeneye sevkedilmediğini tesbit etmiş tir. Bunlar kendilerinden ceza isten- mesine itiraz etmektedirler. Beledi- ye, bunlarm mazeretlerini makul gör düğü takdirde ceza almıyacaktır. * Yaz mevsimi dolayısile tramvay seferlerinin geceleri saat bire kadar devamı için belediyeye müracaatlar yapılmıştı. Bu hususta belediye şir - ketle temasa geçmiştir. Bügün bir toplantı yapılacak, tahdit işi hakkın- da bir karar verilecektir. Şark Demiryolları umumi heyeti toplanıyor Şark demiryolları umumi heyeti bugün saat 11 de toplanacaktır. Bu- günkü toplantıda hükümetin kum - panya işletme imtiyazını satın almak hususundaki tebliği görüşülecektir. Memurların ikramiye haklarımın temini müzakere sırasmda hükümet tarafından istenecektir. “ * Bebekte Hidiv köşkünü soymak tr KUÇUK HABERLER * Kuyumcular ve antikacılar — Kuyumcular ve atnikacılar tarafın - dan bir esnaf cemiyeti teşkiline te- şebbüs edilmiştir. Bu işle uğraşanlar bugünlerde bir toplanti yaparak, Ce- miyetin nizamname projesini tetkik edeccklerdır. ŞAt lqmırdc Çamaltındaki ince tuz fab— rikası bir haftaya kadar açılacak- tır. İnhisarlar umum direktörü Mit- hat, açılış töreninde bulunmak üze - re İzmire gidecektir. Küşat resmini inhisarlar vekili Ali Râna yapacak - * Palyarakis dün gitti — Birkaç gündenberi şehrimizde bulunan Yu - nan hariciye nezareti erkânından Palyarakis dün nkım Atinaya dön- müştür. 3 Deniz yolları ve ecnebi vapur kumpanyaları Ihracat mallarımızı Avrupaya ucu za nakletmek için, denizyollarile ec- nebi vapur kumpanyaları arasında müzakerelere başlanmıştır. Bu mü - zakerat neticesinde, deniz yolları ile limanımızla iş yapan ecnebi vapur kumpanyaları arasında bir anlaşma temin edilecektir. Verilen malümata göre, Romanya vapurlarile denizyol- Kanuni müddet dün akşam bitti Soy adı yazılması için kanunen ve- rilen müddet dün akşam bitmiştir. Bugünden itibaren soy adı için yapı- lacak müracaatler kabul edilecek, fakat vaktinde soy adı alrp da müra- caat etmemiş olanlardan 5 liradan 15 liraya kadar ceza alınacaktır. İstanbul vilâyeti dahilinde sekiz yüz bin küsur nüfusun - ki iki yüz bin aile kadardır - soy adı için müra- caat ettiği ve bu suretle kanunun ta- mamile tatbik edildiği anlaşılmakta- r, _dx Wüzyet dün an di eç Vanre at hiliye Vekâletine soy adı yazımının bitirildiğini ve neticeyi bildirmiştir. Dün son gün olduş;undan bazı açık- gözler, soy adı beyannamelerini yir- beş kuruşa kadar satmışlardır. 3- 7- 936 Dış siyasa İtalyanın talepleri Nihayet İtalyanm başlıca isteği « nin yerine getirileceği ve zecri ted - birlerin kaldırdacağına Şşüphe yok. Fakat tedbirlerin kalkması ile acaba İtalyanın bütün arzuları tatmin edil- miş olacak mıdır? Buna kat'iyyen ihtimal verilemez. Malüm olduğu veçhile İtalya istilâ orduları Habeş topraklarına sevket - tiği vakit Milletler Cemiyeti bu ha- reketin Cenevre Paktına mügayir olduğunu ileri sürerek İtalyayı suç- lu çıkarmış ve manen mahküm,, et - mişti. Roma hükümeti şimdi bu kâ- rarım behemehal geri al is « temektedir. Ayni da, Habeşis- tanı ilhak ile yaptığı emrivâkiin Milletler Cemiyeti tarafından tas - tikini arzulamaktadır. Bu arzuların yanında bir de Italyan bahri emni - yetine taallükü olduğu iddia edilen Akdeniz Paktı meselesi vardır ki, İ- talya bu işin vazihan hallini talep et- mektedir. İngiliz donanmasımm bü - yük bir kısmının Akdenizde bulun - ması ve İngilterenin Türkiye, Yugos lavya, Yunanistan, Fransa ile tahrik edilmeden vuku bulan bir taarruz karşısında mütekabil yardım için an- laşmış bulunması İtalyayı Üürküt - mektedir. İngiltereden endişe etme- sine sebebiyet vermektedir. Görüldüğü veçhile İtalyanm bu ta- lepleri birçok karışık meseleler — do- ğurmaktadır. Bu meselelerin halle- ri pek kolay olmıyacaktır, bilâkis!.. Habeş - İtalyan harbi Avrupa poli- tikasımda buhranlı bir devir yarat- mış ve siyasi müvazeneyi altüst et- miştir. Avrupadaki diplomatik du - ruma avdetin İmkânsızlığını sezen İ- talyan diplomasisi siyasetini değiş - tirmek mecburiyetinde kalmıştır. İn- giltere ile ananevi, teşriki mesal sİ- yasetini terketmiştir. Ayni zamanda 1935 inde Laval ile M lininin aktetmiş olduğu Fransız - İtalyan anlaşmasının tes'rini, tatbik - kabili- yetini kaybetmiş olduğu zannedil - mektedir, Gerek Fransız, gerekse İn gilizlerle olan iİhtilâf neticesi kaybet- tikleri menfaatleri telâfi etmek kay- gusuna düşen İtalyanlar hissedile « cek derecede Almanlara yakınlaş - ıııışlardn' ı'î _ıı.nnııı WM felleri Stresa cephesine dönmenin jimkânsızlığımdan açıkça bahsetmek- tedirler, ve İtalyanın Almanya aley- hine olan bir kolektif emniyet siste- mine iştirak edemiyeceğini beyan et- ktedirler. Almanya ile İtalya ara- ile- Ameliyat hâdisesi Profesör Nisen ve Liçanın yap- tıkları bir ameliyattan çıkan hâdise, tanmmış doktorlardan müteşekkil komisyon tarafından tetkik edilmek- tedir. Komisyon, diin de toplanarak ameliyatın yanlış yapıldığını iddia eden M. Kemali dinlemiştir. Bugün tekrar toplanarak komisyon azala- rımın bugüne kadar bu mesele etra - fında edindikleri neticeyi bildirir ra - porlar gözden geçirilecektir. Yarın saat 13 de toplanacak komlisyon son karâarını verecektir. lart arasmda tarifeler üzerinde an - laşma için müsait zemin mevcüttur. Tamirat yapılacak Terkos tesisatı esaslı bir şekilde takviye ediliyor Terkos abonelerinden bir kısmı ev İLse Sular idaresi, şeb sında bir resmi ve hakiki anlaşma lmadığı bilinmekle beraber bu iki devletin bundan sonra — diplomatik, arsıulusal savaşlarda biribirlerine yardım edecekleri şüphesizdir. Bu su retle Almanya, Fransanın Almanya muvacehesinde endişelerinden, İtalya İngilterenin Italya Mmüvacehesinde endişelerinden istifade ederek talep- lerini tahakkuk ettirmeye çalışacak- lardır. — N. M. Maarifte - ç Balkan Talebe Birliği için hazırlıklar Balkanlı gençlerden müteşekkil bir Balkan talebe birliği kurulacak- tır. Bunun için bir proje hazırlan. maktadır. Bu projeleri Balkan tale- be birlikleri tetkik etmekte ve Üze- rinde işlemektedirler. Bu yaz, bu münasebetle ilk defa Romanyada bir Balkan talebe kampı kurulacak « tir. Bu kampa Balkan memleketlerin- den 50 şer talebe iştirak edecektir. Kampta ayni zamanda müstakbel Balkan talebe birliğinin esasları da kararlaştırılacaktır. Kampa iştirak edeceklerin iaşe ve ibate masrafları Romen üniversitelileri tarafından temin edilecektir. Yalnız gidiş ve geliş paraları gideceklere aittir. * İlkmekteplerin bu seneki müf- redat programlarını tanzim etmek üzere İstanbul ilk tedrisat müfettiş. lerinden Şevki, Fevzi ve Mesut ya- (kmda Ankaraya gideceklerdir. * Temmuz ayı içinde Fıncıklıdaki 13 üncü İlk okulda açılacak ilkmek-. tep muallimlerine mahsus resim ve elişi kursuna şimdiye kadar 400 mü- racaat vaki olmuştur. Bu yekün fazla görüldüğünden bunlara mual - limlik edeceklerin de adedinin ço- ltıl karar verilmiştir. Bu galtıl in takviye- lerinin üst katıma su çıkmadığından İsi için hazırlıklara başlamıştır. Tak- şikâyet ettikleri için, belediye sular idaresi, bazı mntakalardaki terkos şebekelerini takviye etmeğe karar vermiştir: viye ameliyesinin devamı müddetin- ce, bu semtlere yalnız geceleri su ve rilecektir, münasebetle İstanbul Kız Muallim mektebinden ve Ankara Gazi Terbi- ye Enstitüsünden birer muallim de burada ders vermeği kabul etmişler- dir. 5e— —