1 Temmuz 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
> 2 GÜUNAŞIRI Mübalâga Şark zihniyetinin en göze çarpan tarafı mübalâgadır. Şarklı mübalâ - gayı sever, İlim de, san'atte, şiirde mutlaka mübaliga yapar Şarkta kimya, toprağı ulan yapan (simya) dır. Heyet, geleceği bildi- ren (nöcum ve istirlâp) olur. Hikmet, şeyhi uçuran (keramet) haline girer, Şark şairi, yeğine san'at olarak mübalâgayı tanır: Kirpik ok, boy sel- vi, ağız noktalaşmes şlir olur. Atm, wlebiyaa girebilmesi için bir ayağını meşrika, ötekini mağribe basması lâzımdı.. Osmanlı saltanatı baştan başa mübalögaydı: (Zillülahı fi'âlem) lerile, (Hakanı berreynü bahreyn) lerile, (Disturu Âzam) larile biribirlerine eklenen mübalign zencirleri halinde ızayıp giderdi. Osmanlı coğrafyası, adma (memaliki mahrusai Şâhane) denen gülünç bir mübalâgadan iba- Tetti, Bugtün bile bu mübalâgadan büsbütün yakamızı kurtaramıyoruz: Rumeli kavağnım bir karışlık plâjına Altmkum, harap Boğaziçine cen- net, susuz adalara İnci diyoruz Ön altı yaşmdaki çocuklar biribirlerine: — Üstat! diye hitap ediyor. Ve nifayet yeni soyadlarında bu temayülü fazlasile gösterdik. İçimizde küçük çapta ad almaya kimse tenezzül etmedi. Bir hamlede dağ, demir, gök, KAYA, alp oluverdik. Ekseriya, bu bir tek vasıf- la da kanaat etmedik, bir sıfat daha bulduk, Uludağ, Kandemir, Özalp gibi, Geçen gün, bunş dair bir fıkra duydum: »rkes gider Mersine Wvanlarımız, meşhur boksör Tin ırktaşları olan Durtmond » karşı parlak muvaffakıyet- ıdılar. Hele iki defasmda de re bile olsun sırtları yere ge ıvan hesabile dahi yenilme- e Mersinli Ahmet bir hari- snr el ense ettikten son- *$I gibi başaşağı, ayakları | »derin üzerine dikti, bir saziyette tuttu. Sonra “n üzerine seriver- arkadaşı Mer- vo sana yaman başaşağı dik- "Mersinli cevap verdi: — Fotoğrafçılar resim alsın diye mahsus poz verdim.. — Peli ama, geçeri sefer 43 sa - Biyede mi Ne, hasmırlın sırtını yere getirmiştin. Bu sefer neden üç daki- ka kadar uzattım? Mersinli cevap Yerdi: — Gegen sefer arkadaşlar, çabuk yendin, hiç bir oyun göstermedin demişlerdi. Bu sefer mahsus işi u - gattım ki, oyun görsünler... Mersinli bundan sonra feyleaofa- ne kafası kaşıdı ve ilâve etti: — Herkes gider Mersine biz gide- riz tersine!., Yumuşak minder Çoban Mehmede güreşten sonra dediler ki: — Çoban, iyi güreştin ama, Al - man diyor ki: “minder yumuşaktı da ondan çabuk yenildim., Buna ne dersin... Çoban cevap verdi: — Daha iyi ya, şükretein minde - rin yumuşak olduğuna çünkü altta bep o yatıyordu. . Sert yer Ankaralı Hüseyin de güzel oyuni- ie takımımızm bihakkin yüzünü a - gartmıştı. Ona da oyundan sonra ay- ni itirazı söylediler; — Minderin yumuşak olduğundan şikâyet ediyorlar ne dersin?.. Ankaralı cevap verdi: — Tevekkeli değil, pehlivan sert yerde güreşmek için boyuna minde. rin dışma kaçıyordu. Şimdi anladım işin esasmı... Bile bile içerdim Zecri tedbirlerin kaldırılmasma ka rar verildiği gün, Loyt Corç Avam — Bu, alçaklıktır diye haykırmış- &. Toplantıdan sonra Baldvinin ve Edenin şiddetli taraftarlarından genç bir kadm Loyt Corcun yakasına ya» ve bir #tirii ileri geri lâkırdıdan sonra dedi ki: — Allah şahit olsun eğer ben si- sin karmız olsa idim muhakkak sizi Orhan SEYFİ Sorular S — Montrö nasıl bir yerdir? S — Çiçekleri vazoda daima taze- | lemek için ne yapmalı? 8 — Fransızların Lejiyon d'Onör (Lögion d'honneur) nişanı ne zaman tesis edilmiştir. 8 — Avrupaya, “Avrupa, ismi ne- den verilmiştir? A S5 — Yoğurdun hileli olup olmadı- ğini nasıl anlarsmız? Dünkü soruların cevapları 8 — giltere sarayı tarihinde (Bedehamber Women — yatak oda- st kadınları) meselesi nedir? C — İngilterede herhangi bir nazır istifa edince, o nazıra mensup ka - dınlardan sarayda vazifesi olanlar, an'ane İcabı, çekilirdi. Melburn ile Palmerston istifa ettikleri zaman bunlara mensup kadınları, kraliçe Viktorya, muhafazakârların feryat- larma rağmen, saraydaki vazifelerin de alıkoydu. Saray tarihine “yatak odası kadınları meselesi, ismile ge gen bu iş büyüdükçe büyüdü. Niha - yet kraliçe Viktorya kabineye ve hattâ Parlâmentoya kafa tutarak ar xusuna muvaffak oldu. 8 — Viyana şehri Türkler tara- fından hangi tarihlerde muhasara edümiştir? © — 1529 yılmda teşrinievvele ve 1683 yılında 14 tem- muzdan 12 eylüle kadar, S — Ortaya atıldığı günden bugü- ne kadar hiz değişmemiş olan musi- ki dizti hangisidir ? C — Keman, S — Volapük medir? O — 1879 da bir papas tarafın - dan Icat edilmiş ve 1890 da üç yüz cemiyeti ve yirmi kadar gazetesi bulunmuş beynelmilel bir dildir. Bu dil, gene beynelmilel olan Esperanto nun icadile ortadan kalkmıştır. S — Ersurumlu Omer Efendi kimdir ? © — Şair ve heccav Nef'i AT zehirlerdim... Loyt Corç lâkırdınm altında kal- madı: — Evet, dedi. Siz de benim karım olsa idiniz, ben de verdiğiniz zehiri bile bile içerdim. Kadın köşesi Yaz günü limon her evde İtzım o- Tur. Birkaç limon alıp ta bir tarafa saklamak herhalde çok iyidir. Fakat Hmonu nasıl saklamalı? Bu sıcakta limon değil, Insanlar bile küfleşiyor... Durun ben size limon saklamanm bir usulünü öğreteyim: Limorları #kar suyunu bir şişenin içine doldu- rursumuz, Üzerine de bir miktar saf alkol koyarsınız mon #uyu alkolün altmda daima taze durur ve konser- ve olur. Fakat eğer llmonları kabu - gile beraber saklamak (istiyorsaniz. o zaman bunları suyun içine atm ve ki eylülden 15| | Soyadı almıyanlar Kayıt için tayin edilen müddet bugün bitiyor İ Soyatlarmın tesçil ettirilmesi için kanunen tayin edilmiş olan mühlet bu akşam bitmektedir. Tesçile iki İtemmuzda da devam edileceği hak - kındaki haberler doğru değildir. Yapılan tetkiklere göre, dün ak - gama kadar şehrimizde ancak yüz altmış bin aile soyadı almış ve bun - ları tesçil ettirebilmiştir. Yarından itibaren soyadı tesçili işine nihayet ecek, kaymakamlar mmtakaları dahilinde soyadı alanların birer cet- İ vellerini yapıp vilâyete verecekler ve İ vali yarm sabah neticeyi dahiliye ve kâletine bildirecektir. Yarından son ra soyadı almıyanlara mahalli kay - makamlar İstedikleri isimleri koya - caklardır. Maarifte Üniversitede ecnebi dil kursu açılıyor Üniversite ve lise talebelerinin is- tfade etmelerini temin maksadile tatil ssmanlarma mahsus olmak ü- zere Üniversitede bugünden itiba -| İ cen ecnebi dillere ait kurlar açılmış. | tır * Kırıltopraktaki talebe kampı ya- | rm açılacaktır. * Tıp Fakültesi lâboratuvaralrı için lâboratlar alması kararlaştırı! mıştır. Lâboratlarn bilhassa Fen Fa kültesi mezunları arasmdan tercihi münasip görülmüştür. Lâboratlığa talip olanlar için müracaat müddeti 5 Temmuzda bitmektedir. | * İnkılâp derslerinden imtihanlara 25 Haziranda başlanılmıştı. Altı Tem muzda Tıp ve Hukuk Fakültelerile dişçi mektepleri talebeleri, 7 Tem » muzda Harp misi ve 13 Tem- muzda Mühendis, Mülkiye veTicaret mektepleri talebeleri imtihan edile » ceklerdir. Vilâyette Köylerin kalkınması için beşer senelik plân Dahiliye Vekâleti dün bütün vilâ-| yetlere mlihim birer tamim gönder- miştir. Bu tamimi ehemmiyetine bi- Dah aynen yazıyoruz: “ Saltanat idaresinin her sahada olduğu gibi asırlara şamil ihmaline uğrayan Köylerimizin plânlı hareket | le kısa bir zamanda kalkinması yeni | rejimin ehemmiyetle üzerinde durdu ğu umdelerdendir. Nüfusunun yüzde yelmiş sekizini teşkil eden ve kırk! bin mikdarında olan bu köylerin kal kınmaları için vilâyetlerin beşer 8e- nelik birer plân vücude getirmeleri lâzımdır. Bunun tanziminde köy ka- ler gözönünde tutulacak ve paradan ziyade iş ve ayniyata yer verilecek ve alınacak para köy kanununun 16 ıncı maddesindeki mikdarı göçmi- yecek, aksi halde takibat yapılacak- tır. Köy yolları inşasmda bilhassa pa zar mahallerine giden köyler birinci derecede yapılacak ve program büt- çe ile mütevazin olacaktır. Bundan başka mıntakavi birlikler vücude ge- trilecek, bedeni kuvvet ve faaliyete paradan ziyade ehemmiyet verilecek ve azami randımanın elde edilmesi. ne çalışılacaktır. Yalnız çalışma za - manları ziraat zamanlarına gelmiye- cek ve sene #onunda her vali mm. takası içinde yapılan işleri bir rapor. ia vekâete bildirecektir.,, * Bazı daire ve müesseselerde İş- tanbul Telefon İdaresinin hâlâ bir sosyete olduğu zanniyle hareket edil diği görülmüştür. Bu itibarla vali dün dairelere bir tamim göndermiş ve 1 Eylül 935 ten beri Telefon ida- resinin Posta ve Telgraf umum mü- dürlüğüne bağlı bir müessese oldu- Zu bildirilmiştir. * Bügün Temmuz peşin maaşı da- Bıtılacaktır. İnhisarlar Umum Müdürü Mısırdan geldi Bir müddettenberi Müstrds bulu- nan İnhisarlar umum müdürü Mit - hat, dün “Daçya,, vapuru ile gehri- | mize dönmüştür. amam — her gün suyu değiştirin limon daima taze kalır , nuniyle gösterilen mecburi hizmet » |“ İ | Ne dersiniz ? Allah razı olsun! Sokaklarda kelepçe ile yayan ve halka teşhir ederek maznun gölü- tunlarda Cümhuriyet Müddeivmu. mumisinin nazar: dikkatini celbet- miştik. Teşekkürle öğrendik ki Müd deiwmumilik te bizim gibi düşün. mekle ve bu lâyıksız müamelenin İstanbul adliyesine ait olmadığını dünkü gazetemize verdiği beyanat. ta temin etmektedir. Allah razı ol. sun. Yalnız bir noktya tekrar işa - ret etmek isteriz ki gerçi dışarıda gelen maznunlar Müddeivmumili ğin malümatı ahricinde kelepçe ile sevkedilirken tabii kamyonete bim. dirilememektedir. Ancak İstanbullu bazı maznunların da bundan bir kaç zaman evvel Babıâliden yuka- İrıya çıktığını, iderehanemizin mev- | kü itibarile görmüş ve ondan duy- İduğumuz — teessürle o Cümhuriyet Müddeiumumisinin de iştirak ettiği mütaleayı yazmıştık. Binaenaleyh belki küçük memurların acelesi yü- zünden birkaç münferit vaka da oluyorsa bunun da önüne geçilece- ğinden artık emin bulunmaktayız. İşi âmme hukukunun davacısı ele | Üniversitede toplantı Doçentler hakkında münakaşa olmamış ! Yeni tedris yılından itibaren Uni» versitede yapılacak değişikliklere alt tetkikler o ilerilemektedir. Dünde, Edebiyat Fakültesinde yapılacak de- gişiklikleri tesbit etmekte olan ko - misyon, Edebiyat Fakültesi Dekanı brahim Hakkmnın başkanlığında top lanmış ve içtimaa saylavlardan pro- fesör Fuat Köprülü de iştirak etmiş- ir, Dünkü toplantıda Edebiyat Fa- vaziyeti hakkında her aza fikirlerini söylemiş, bütün tedbirle- rin en kısa zamanda alınması husu- sunda mutabık kalınmıştır. Evvelki gün ayni maksatla rektörün başkan» lığında yapılan bir toplantıda Edebi- yat Fakültesi profesörlerinden Şpit- yerin tahsillerin! Avrupada yapıp gel miş olan Türk doçentlerinin liyakat- siz olduğu hakkmda bir iddiada bu- lunduğu ve bunun Üzerine İçtimada- ki diğer profesörlerle kendisi arasın- da hararetli münkaşalar cereyan et- tiği din bir gazete tarafından yazıl- mıştır. Bu hususta malümatına mü- almıştır. Biz böyle düşünüyoruz, Siz ne dersiniz ?| KUÇUK HABERLER * Ayasolyanın tamiri işi — Aya - #ofyanın tamiri için müzeler umum müdürü Azizin riyasetindeki heyet, dün de mahallinde tetkikat yapmış» | tır. Heyete, şehircilik mütehassısı | Prost ve belediye imar şubesi müdü- rü Ziya da iştirak etmişlerdir. A sofyanm tamiri için ayrılan para on beş bin lira kadardır. * Yüksek uçuş kampında — İnö - nünde açılacak yüksek ugupkamp —İ Istanbuldan) İslire k, öednpaiseemeri ee Mimle 5 temmuza ka da İ * Şişli Halkevinde merasim — A-| tatürkün ve İsmet İnönünün Halkevine armağan etikleri il fotoğrafları 3 temmuz cuma gün at 21 de merasimle asılacaktır. Bir Japon askeri heyeti geldi Dün sabah şehrimize 'birdapan, keri heyeti gelmiştir. Bu heyet, pon Harbiye Nazırlığı erkünından kaymakam Aka Shiba, beden terbi- yesi profesörü Ki e topçu d si şeflerinden Ban'dan müteşekkil - dir, Askeri heyet, Londra, Paris, Bel- gradd ve Sofyada tetkiklerde bulun- muştur. Japon heyeti bu akşam Ki tenceye hareket edecek, Bilkreş, Bu- racaat ettiğimiz rektör demiştir ki: “.— Bu toplantıda esas mevzu, bu sene Avrupadan felsefe tarihi için celbedeceğimiz yüksek bir şahsiyetin getirtilmesi teşkil etmiştir. Bu kür- sü ehemmiyetli olduğu cihetle bir doçentle idaresi imkânsızdır. Yoksa Adrupadan ecnebi doçentler celbi hakkında bir teklif vâki olmamıştır. Esasen böyle bir teklif kabul de edi- lemez, Bugünkü doçentler yarının profesörleridir.,, İtalya ayan meclisi reici dün deldi. Ttalya Ayan Meclisi Başkanı Kont Federzöni, eşi ve iki çocuğu ile dün kşam saat $ de, Italyan bandıralı Kulrinale,, vapuru İle şehrimize gel miştir, Italya büyük elçisi Karlo Galli, eşi Italya baş konsolosu, eşi, sefaret ve konsoloshane erkânı (o Federzoniyi karşılamışlardır. Kont Federzoni, dün kendisini kar şılıyan bir arkadaşımıza günlari söy lemigtiri. “— Yolculuğum siyasetle alâkadar değildir ve tamamen hususi mahi - yettedir. Şahsi dostum olan büyük el şi Karlo Galliyi görmeğe geldim.,, Kont Federzonl, ilk defa olarak şehrimize gelmektedir. Ayan Başka- ni, Cuma gününe kadar büyük elçi - dapeste, Viyana, Prag ve Berlini yaret ettikten sonra Uzak Şarka gi- | decektir. ye misafir olarak İtalyan sefaretha nesinde kalacak ve cuma akşamı tek rar memleketine dönecektir. Her iki suyun | | Evkf idaresinin Alem dağındaki Taşdelen ve Defneli memba suların- da yaptırdığı yeni fenni tesisat, dün Gülhane hastanesi stajiyer talebesi- le gazetecilere gezdirilmiştir. Staji - yer talebe, hıfzıssıhha muallimleri Zeki Faiikin nezareti altında, her iki membadaki tesisatı tetkik etmişler- dir. Bilhassa yeni açılan Defneli su- yunun çok yüksek evsafta bir su ol- Taşdelen ve Tefneli ii membaında dün tetkikler yapıldı Taşdelen membaında yeni tesisat tetkik ediliyor duğu ve terkibine radyo aktivite bu | © lunduğu tesbit edilmiştir. Evkaf ida- resi, gerek Taşdelen ve gerek Def - neli suyunu kendi vesaitile şehre in- dirmek ve halka ucüzca satmak için tertibat almaktadır. Genç doktorla - rımız, sularm membalarında yaptık - ları tetkiklerden memnun kalarak, İ dönmüşlerdir. İ- 1-088 esma PİRİNCİ Milletler Cenjiyeti Asamblesinin toplantısı Milletler Cemiyeti Asamblesinin son toplantısı, şüphesiz, o Avrupa siyaseti için bir dönüm sok- tasi teşkil etmek çi Çünkü bu toplantıda zecri tedbirle » rin kaldırılıp kaldırılmaması ve Ce - miyet paktının ıslahı görüşülecektir. Italyan orduları Adisabahaya gir- dikten ve Negüs Habeşistandan kaç- tıktan sonra Arjantin, Milletler Ce- miyetinin bu yeni vaziyeti görüşmek ve Icap eden kararları almak için toplanmasını teklif etmişti. Toplan- tmm 16 haziranda yapılması takar - rür etmişti. Fakat bu tarihte ne İn- giltere ne de Fransa İtalyaya karsi alacakları durumu kararlaştırmış ol- madıklırından Milletler Cemiyetinin İ toplantısı Haziran nihayetine talik edildi. 26 haziranda toplanan Milletler Cemiyeti Konseyi İngiltere ve Fran sanm zecri tedbirlerin kaldırılması - na taraftar olduklarını ilân etmiş ol- malarına rağmen zecri tedbirler hak kmda hiçbir karar vermedi. Bu me- seleyi 30 haziranda toplanacak olan ve cemiyet azalarının hepsinin temsil edildiği Asambleye bıraktı. Kuvvetle muhtemel olduğuna gö * re İngiltere zecri tedbirlerin kaldı * rılması teklifini Asamblede yapacak tır, Ingilterenin bu teklifi Fransa ta- rafından tasvip edilecektir. Diğer devletlerin evvelee ihsas etmiş ol - dukları veçhile İngilterenin bu tek - lifini kabul edecekleri ve zecri ted- birlerin bu suretle kolayca kaldırı! - mış olacakları en varit ihtimallerden dir. Zecri tedbirlerin ilgası ile İtal - yanın Fransa ve İngiltere ile mesalye avdeti şüphesiz Avrupa ve dünya politikası tizerinde derin izler bırakabilecektir. Asamble toplantısmm görüşeceği ikinci mevzu Milletler Cemiyetinin »slahi olup bunun zecri tedbirler me selesi kadar kolay halledilemiyeceği zannedilmektedir. Çünkü daha MU - Tetler Cemiyeti Konseyinin hususi toplantısında bu meseleye temas edi lince İngiltere, ve Sovyet Rasya İle Kii karasmın, deyletleri. , MERİ mıştır. İngilterenin islâhat talebine karşı Sovyet Rusya ve küçük anlaş ma şiddetle muhalefet ederek ısla- hat teşebbüsünün Milletler Cemiye - İlni zaiflatmakla neticeleneceğini ve ne Moskova ne Bükreş ne Belgrat ne de Prağ buna razı olamıyacakları- nı bildirmişlerdir. Daha başlangıcın bü kadar derin Giz nitâcterme sebebiyet veren bİr mevzuun 5? millet huzurunda son münakaşalara müncer olacağı ASİ - kârdır. Binaenaleyh Asamble toplan tısmın Milletler Cemiyetinin islâht meselesini kolayca bek- lenemez. Ancak bir komite seçilip, bunun meseleyi tetkik etmesi, ve €Y- Tüldeki Asamble içtimamda rapor vermesi memüldür. — N. M. kaş Ekmek narhı 10 para yükseldi Yeni ekmek ve francala narhı tes. bit edilmiştir. Bugünden itibaren on beş gün müddetle tatbik edilecek olan yeni narha göre, birinci ekmeğe on para zammedilmiş ve 11,5 kuruş azami fiyat konulmuştur. Narh Ko - misyonu, İkinci ekmeğe 10 kuruş 30 para ve francalaya da 16 kuruş 428“ mi fiyat koymuştur. Tütün eksperlerinin imtihanları Şehrimizdeki tütün eksperlerinin imtihanlarma devam edilmektedir. Buginden itibaren İzmir, ve Samsun da da eksperlerin imtihanlarına baş- lanacaktır, eksperlerin imtihanları şimdilik nazari sahada cereyan ©t - mektedir. İleride imtihanları depo « larda devam edilecektir. Eksperler çok olduğundan imtihanlarm bir se- ne kadar-süreceği anlaşılmaktadır. im Refi Bayar geldi tedavide bulunan Mili Bayar, Jiletle yaraladı Davutpaşa elvarnda oturan başka birisile gezerken gördüğü met resi Şefikayı jiletle yüzünden ve muhtelif yerlerinden > yaralamıştır. Şefika hastaneye yatırılmış, Ali kaç tığmdan aranmağa başlanmıştır.
